Braikarkgiaalscb''
SI
Christelijk Dagboek
INGEZONDEN STUKKEN.
es
J. P. XO.XliEBEL,
ISTKDBPIIj ANDSOHE
enkel voor Landbouwers en
ders onderling.
PRIJZEN VAN COUPONS EN AFLOSBARE OBLIGATIEN.
Oostenrijk Papier
Zilver
Diverse in pd. st.
met affidavit
Portugeesche
Fransehe
Belgische
Pruisische
Flarub. Russen
Russen in Z. R.
Poolsche per Z. R.
Spaansche iiuitenl.
Binnenl.
Amerik. in dollars
Amsterdam, 21 Dec.
f 21,20
21.20
11,67*/.
11,97",
11,67»/-
47,55
47,55
59.—
1,16
r 1,15*/-
47,55
r 2.29
2,46'/a
Mijnheer de Redacteur
Volgens belofte in mijn stukje van Maandag zou
ik nog eens terugkomen op den Zeeuwschen brief
in het nommer van 14 Dec. j.l. Vergun mij daar
toe nog eene kleine ruimte.
In het tweede gedeelte van den besproken brief
breekt de schrijver den staf over de verschillende
feestboekjes, inzonderheid de kerstboekjes. Uit een
algemeen christelijk oogpunt bezien heet hij deze
nadeeligvan gereformeerd standpunt beschouwd
schadelijk. Het zijn romannetjes met een christelijk
kleurtje. Er worden zoogenaamde gebedsver hoor ingen
in verhaald. Het groote feit, de geboorte van onzen
Heiland verdwijnt onder al den omhaal van de
verbeelding verhittende tooneelen. Schrijvers ziel walgt
van al dat zeer lichte brood, de goede niet te na
gesproken. Wat moeten de kinderen van bekeering
denkeu, nadat zij met die zoogenaamde bekeering
hebben kennis gemaakt. De ernst van het christen
dom gaat er door verloren.
Ziedaar M. de R.! eene lijst van bezwaren, zoo
groot en zoo zwart, dat men waarlijk beangst zou
worden om een kerstboekje zelfs aan te raken. Gij
verwacht natuurlijk niet eene wederlegging van al
die bezwaren, want K. heeft niet geheel ongelijk
al ziet hij door een zeer donkeren bril. Er zijn
ongetwijfeld boekjes met een christelijk sausje, er
zijn kerstboekjes waar de naam van onzen Za
ligmaker slechts in voorkomt. Maar over het
geheel een oordeel uit te spreken als K. deed, is
wel \vat kras. En dan vergeten wij niet, dat
een courant voor sommige menschen een orakel is.
De courant weet het in vele gevallen het best.
onze eenvoudigen, de ongestudeerden of
niet studeerenden van ons volk, van een roman
schrikken ze terug alleen bij het hooren
dat woord en gelukkigAls nu eene cou
vermeldt dat feestboekjes romannetjes zijn, heeft
zij velen de reeds uitgestoken hand doen terug
trekken. Wat nu een roman roman maakt, de
liefde, de hartstocht, als de spil waarom alles
draait, als de macht, die iedere handeling be-
heerscht, zie dat vond ik gelukkig nog in geen
kerstboekjes. Van de verbeelding verhittende tooneelen
wel, verhittende tooneelenmocht ik evenmin op
worden.
Wat K. schrijft van zoogenaamde qebedsverhooringen
zoogenaamde bekeeringénlaat ik buiten bespreking.
dingen zijn te teer om er in een courant over
te schrijven. Dat er evenwel bekeeringen zijn en
voorkomen, zooals er in feest
boekjes beschreven worden, zou ik met een voor
beeld uit deze stad en van nog zeer jongen datum
kunnen aantoonen, en ik vertrouw dat K. evenmin
ils ik, een schrijver er een grief van zou maken,
uls hij het bedoelde hoorende, een passend kleed
;ocht om het anderen kinderen mede te deelen.
K's ziel walgt van al dat zeer lichte brood. Wat
enscht K Vaste spijzen voor het jonge kind,
aar de Heer nog spreekt van melkspijs? Kan
een boekje bevallen, zooals mij dezer dagen
handen kwam, en waaruit ik een paar citaten
il aanhalen. Het behandelt de Kerstgeschiedenis
\deren. De geboorte van Jezus is medege
deeld en dan volgt
«Dit kind heeft geen erfzonde! Dat dit kind
►zonder erfzonde is, staat in 't nauwst verband
iet den oorsprong zijner geboorte. Gij hebt
,llen een vader en eene moeder, of vroeger ze
ihadomdat die beiden zondige menschen
Den WelEd. Heer A. Rademaker.
Mijnheer 1
Het spijt me dat ik U even interpelleeren moet
in betrekking tot uw schrijven in Het Zuiden van
19 December. Men behoeft niet veel zielkunde te
hebben en wat men tusschen de regels lezen kan
niet zoo schoon op te zamelen om te proeven welk
hart Gij »de Chr. Geref. Kerken" toedraagt.
Dat Gij in Het Zuidenin ons gemeenschappelijk
Blad, dit zoo uitkomen laat, is, dunkt mij, in gèen
geval te prijzen.
Waartoe het schrijven van K. u ook aanleiding
gaf, daartoe niet.
Keurt het met mij af, dat K., bijv. de quaestie
over kerstboomen in het Zuiden brengt; doch wat
heeft deze quaestie met »de Chr. Ger. kerken" uit
te staan. Het al of niet hebben dier boomen is
nooit een schibboleth dier kerken geweest en zal
het hoop ik nimmer worden.
Zie, als gij schijftWat de Chr. onderwijzers niet
mogen doen, mogen de kosters van de Chr. Ger. Kerken
evenmin doen"komt het uit, hoe Gij particulariseert,
m. a. w., hoe gij de quaestie die over Chr. Onder
wijzers in het algeméén liep op particulier, kerkelijk
terrein overbrengt. En wat gij op den zooeven aan-
gehaalden volzin onmiddellijk volgen laat, namelijk:
»Kr is een spreekwoord van een splinter en een balk
^Mijnheer de Redacteurdat heeft mij beslist geër
gerd. In het verband toch moet het voor elk die
lezen kan, beteekenen, dat het colporteeren met
»Filippus' christelijke scheurkalender" door kosters
«waren werdt gij ook als een onrein kind ge-
»boren. Jezus echter had wel eene moeder, doch
»geen vader. Let wel, hij had geen menschelijken
»vader, zeg ik. Jozef wordt wel de vader ge-
»noemd van Jezus, maar dat geschiedde wel eens
«door menschen die het rechte van deze heilig
»kiesche zaak niet wisten, en ook omdat hij de
«pleegvader van Jezus is. Jezus was dus van
«Maria een eigen kindvan Jozef, zouden we
«zeggen, een aangenomen kind.
Ik wensch hier geen commentaar bij te doen,
alleen vraag ik, of zulke beschouwingen, en de
schrijver van dat boekje gaat nog verder in dat
thema door, onderwerpen zijn om voor kinderen
behandeld te worden.
Het zou te veel worden om het een en ander
nog na te lezen. Nog trof mij, ja stootte mij o. a.
in de uitdrukking«Jezus is een wonderkind."
Aanhalingen tot zelfs uit Da Costa's God met
ons, heeft het boekske er niet weinige.
M. de R.op gevaar af van verketterd te wor
den, kan ik, indien dat K.'s smaak is, niet met
hem van hetzelfde gerecht gebruik maken.
Aan het eind van den Zeeuwschen brief schrijft
K.»Door er een kerstboom bij te brengen wordt
het gevaar, dat ik hier besprak, niet minder, maar
nog vrij wat grooter."
Onze Duitsche naburen met hun »Weihnachts-
baumen de Engelschen met hun v>evergreen« en
»mistletoe« zullen wel verschrikken als zij dat lezen,
en menig waarlijk vroom gemoed zal zich ook in
ons midden beangst afgevraagd hebben, welk ge
vaar een kerstboom medebrengt. Die boom met
zijn frisch groen, getuigende van leven in het mid
den van den wintertijd die boom met zijn lichtjes,
die ontstoken worden, terwijl alles in het duister
isdie boom met zijn geschenken voor armen en
rijken, mag die geen beeld zijn van het Leven, het
Licht en den Zegen ons geschonken in de komst
van Gods Zoon op aarde Meer dan eens zag ik
kinderen van onder dien boom huiswaarts keeren
met een blijde, een vroolijk harte, en een betere
herinnering bewarende van het kerstfeest, dan wan
neer zij in een koude kerk, reikhalzend uitzien naar
het oogenblik, waarop de sprekers gedaan zullen
hebben.
Maar M. de R.! ik mag niet meer van uwe
goedheid vergen. Ontvang den dank voor de weder
om verleende ruimte, met de verzekering dat ik over
dit onderwerp niet meer in uwe kolommen zal
schrijven. Uw dn.
A. RADEMAKER.
Middelburg 19 Dec. 1882.
van Chr. Ger. Kerken een balk en, dat het colpor
teeren door Chr. Onderwijzers met alles wat zoo maar
toegezonden wordt want daarover was sprake
slechts een splinter moet heeten.
'k Heb de eer redacteur van Filippus' kalender
te zijn en gevoel mij daarom aan mijzei ven, aan
onze medewerkers en ons Traktaatgenootschap ver
plicht te protesteeren tegen de wijze, waarop door
U, mijn Vriendonze Kalender ter sprake ge
bracht en dit spreekwoord aangewend wordt.
Er is voor protest reden te over; want, wat U
»ter ooren kwam» en door U meêgedeeld en waarop
door U gebouwd werd aangaande Filippus' scheur
kalender is van het eerste tot het laatste onjuist.
Zeker kwam U ook wel ter ooren dat de onder-
geteekende redacteur van dezen kalender is Dit
toch stond meer dan eenmaal in de Bladen. Zo»
ja. Waarom informeerde mijn Vriend Rademaker,
toen hij van dezen kalender een en ander meende
te moeten zeggen, niet eerst bij hem.
Teneinde U voor zooveel onjuistheden te vrij
waren, houdt hij zich ter informatie aanbevolen.
Ten eerste verzeker ik U het voor U mogelijk
onbegrijpelijke, dat K. met «de handelwijze" be
treffende Filippus' Scheurkalender 'k meen mij
niet te sterk uit te drukken, als ik zeg even
onbekend is als Gij.
Ten tweede geloof ik niet, dat in geheel Zeeland
één, en in geheel Nederland drie kosters met
dezen kalender colporteeren.
Ten derde »wordt hij" niet «uitgegeven ten voordeele
van het Traktaatgenootschap Filippus," namelijk
zoo als men dat in het algemeen, zich zoo uitdruk
kende, bedoelt. Het Traktaatgenootschap krijgt
maar niet wat van de exemplaren die dezen en
genen verkoopen.
De Kalender is van het Traktaatgenootschap.
Het wenscht goede, gezonde lecture in het huis
gezin te brengen. Voor rekening van het Traktaat
genootschap wordt hij uitgegeven. De geheele winst
wordt gebruikt tenbehoeve der Traktaatverspreiding.
Stel U dus, geachte Heervoortaan beter op de hoog
te eer gij er zoo op los trekt.
Desbegeerd en zoo mogelijk wensch ik U daarin
altijd behulpzaam te zijn.
Met verschuldigde gevoelens
Uw dr. en Vr. A. LITTOOIJ.
AD V ÏÏRTBNTIEN.
Heden avond overleed tot onze diepe smart
na een geduldig lijden, mijne geliefde echtgenoot
en der kinderen zorgdragende vader, de Heer
JACOBUS MEIJUER, in den ouderdom van
bijna 70 jaar. De Heere sterke ons in dit
zoo smartelijk verlies.
Mede uit naam der kinderen
en beliuwdkinderen
on n '«O Wed T" MEIJLER-
Goes, 20 Dee. 82 Breas.
•nojieop^ez tie -puna n*A IJ.VMMHdO
Nieuwe uitgave van KEMINK ZOON
VAN
Predikant te Dordrecht
Prijs ingen. f 1.90. Geb. f 2.30.
Agent te Middelburg J. A. ZIP, Zuidz^
