Nieuwe Goesche Courant,
Ch r is tv! f jk-historisch blad voor Zeeland.
Donderdag 14 December.
D94.
BINNENLAND.
HET ZUIDEN,
ersehijnt. lken Maandag, vVoevsdag en Vrijdag-
aiond ren S ure, behalve op Christelijke ieestdagen.
riis pev drie maanden franco
Enkele
romers
1,50.
- 0,05.
OITGAVü VAN
ft' IJ T Jl i\, ie Middelhuig
fted C
J G IK G Bte Goes
Prijs der Advertentiën:
Per reg»jj 10 ets.; Pamilie-berichteu van 1
regels ƒ1, Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 6 cents per regel.
Het voorstel van den heer Buma, tot het in
stellen van een onderzoek betrekkelijk de afsluiting
en drooglegging der Zuiderzee, strekt om van
staatswege dicht te maken de zeegaten of openin
gen tusschen de eilanden gelegen in de richting
Den Helder en Ameland om daardoor de <r e ge
meenschap tusschen de beide zeeën te verbreken en
<le Zuiderzee te hervormen in een zoetwatermeer.
Daarna het droogleggen en kanaliseeren van dit
zoetwatermeer mede van staatswege te ondernemen,
of de uitvoering daarvan, a thans voorloopig, over
te laten aan den particulieren ondernemingsgeest.
Nadar Maandag j.l. de heer Brantsen van de
Zijp zitting had genomen, heeft de Tweede Kamer
een aanvang gemaakt met de begrooting van het
Hoofdstuk Biunenlandsche Zaken.
De strijd bij de algemeene beraadslagingen liep
over de vraag door den heer Schaepman te berde
gebracht of de begrooting van Binuenlandsche
Zaken om de uitvoering der gehate onderwijswet
mag afgestemd worden. De heeren Schaepman en
van Nispen verklaarden alleen daarom nooit hun
stem aan de begrooting te zullen geven.
Zoolang deze of een volgende Minister aan de
ellendige onderwijswet vastzit, is voor ons van geen
vrede of overeenkomst sprake, aldus d e heeren.
De heeren Hordijk, Lieftiuck en Brouwers, be
toogden dat met deze beschouwingen voortaan iedere
regeering onmogelijk is. Indien men om deze of die
reden geld weigert tot uitvoering der wetten door
art. 115 der Grondwet onschendbaar genoemd
dan staat regeeringloosheid voor de deur.
We hopen later op dit betoog terug te komen.
Gisteren was de dag aan het onderwijs gewijd.
De heeren Schaepman en Van Wassenaer wezen
speciaal op de weelderige inrichting van het hooger
onderwijs, wij bezitten vier Universiteiten terwijl het
groote Engeland er slechts twee bezit. De heer
Schae man stelde een motie voor ten einde het
getal onzer Universiteiten te verminderen, welke
motie later zal behandeld worden.
De heer Wintgens sprak over de financieële ruïne
van staats- en gemeentekas door de hoog opgedreven
onderwijskosten, en over de geestdoodende overvoe
ring van wetenschap afgericht op de examens, een
onderwerp sterker aangedrongen nog door den heer
van Baar die wijst op de hoogere raming voor
onderwijskosten bedragende voor het rijk l1 millioen
en voor de gemeenten 3 millioen meer dan in 1882.
De heer Goeman Borgesius was de eenige spreker
der linkerzijde die zich in het debat mengde. Zijn
aanval gold opnieuw den Minister van Binnenland
sche Zaken, vroeger als hoofdbestuurder van het
kampioen bij uitnemendheid voor de openbare
thans voor inkrimping van staatszorg op
en toch onder liberale vlag
■varende. Voorts zag de heer Borgesius in de
oppositie 'egen de schoolwetten eenvoudig een geld
kwestie. Ook de liberale partij is volgens spreker
voor bezuiniging
Mr. Lohman wijst op de zonderlinge redeneering
van de liberalen die zelf niets bijdragen voor onderwijs
en nu anderen die zelf betalen bovendien nog komen
verwijten dat zij de kosten te hoog vinden.
Voorts werd nog aan het debat deelgenomen door
de heeren T. Mackay- en Godin de Beaufort.
In eeue avondzitting waarvan ods nog slechts
een kort. overzicht geworden is zeide de Minister
van Binnenlandsche Zaken o. a.
Ook al ware ik bepaald voor de wet van '78
geweest, of al had ik er zelfs voor gestemd, dit zou
mij niet beletten de groote gebreken dier wet te er
kennen en tevens dat zij, zooals zij daar ligt, gewijzigd
moet worden. Die wet, gelijk zij nu >s, zou. werd
zij nu nog voorgedragen, geen 20 stemmen erlan
gen. Hoevele liberalen in Nederland zullen er niet
zijn, die eene herziening zouden willen, vraagt de
Minister.
Belangrijke erkentenis
Naar de dagbladen "melden wordt het adres aan
den koning, ter bevordering van een systematisch
net van tramwegen, uit alle deelen des lands
krachtig ondersteund. Aangezien omtrent deze zaak
aan gedeputeerde staten der verschillende provin
ciën een onderzoek is opgedragen, mag men ver
wachten dat omtrent dit onderwerp, waarbij de
belangen zijn betrokken van zoo menige streek, die
thans van een versneld middel van verkeer is ver
stoken, het noodige licht zal worden verspreid.
In eene te Goes gehouden algemeene vergadering
van ibgelaiK en van den Goesclien polder is met
algemeene stemmen besloten in de kosten der op
richting van een hulpstoomgemaal door de breede
watering bewesten Yerseke eeue som van f 12.800
en in de jaarlijksche exploitatie-kosten f 400 bij te
dragen. Weldra zal nu door de commissie ad hoe
van ingelanden van laatstgenoemd waterschap
rapport worden uitgebracht en kan eene beslissing
door ie algemeene vergadering in zake de oprichting
van een stoomgemaal te gemoet gezien worden.
Axel, Dec. De Heer D. J. Oggel, grossier al
hier, is door de Gedeputeerde Stateu ontslagen als
lid van den gemeenteraad.
De Heer M J. van Vessem, ook lid van den
gemeenteraad had bij de H. H. Gedeputeerden een
beklag ingediend, dat de Heer D. J. Oggel art 24
van de gemeentewet had overtreden.
De Heer Oggel, levert namelijk petroleum aan
den winkelier Gast, die tevens de petroleum voor
de stadsverlichting had aangenoraen.
De vraag of de heer van Vessem het belang
van de gemeente in het oog gehad heeft, dan of
hij kiiteloorig was dat zijn zoon niet aan de open-
bare school alhier benoemd was, wordt hier druk i
besproken.
Het cassatieberoep, ingesteld door J., gewezen
directeur van het huis van arrest te Middelburg, is
door den Hoogen Raad verworpen.
De veroordeelde heeft zich thans tot Z. M. den
Koning om gratie gewend.
De schoolstrijd een heilige strijd
Die strijd is heilig al betreuren wij het ook, dat
van onze zijde niet altijd de rechte wapenen ge
bruikt worden en dat er wel eens iets gezegd of
gedaan wordt, dat aan onze beginselen of liever aan
Gods Woord getoetst, afgekeurd moet worden.
Al kunnen wij het niet goedkeuren, zoo is het
echter wel te verklaren. Wij zijn eu blijven mea-
schen, zondige raenschen. De driftige naturen,
grijpen even als Petrus wel eens naar het zwaard
wanneer zij zien, dat hun Heer en Heiland zoo
smadelijk bejegend wordt, doch worden dan ook
door Hem toegeroepen Steek uw zwaard in do
schede.
Ook in den strijd onzer vaderen tegen Spanje
had hetzelfde plaats. Wie onzer zal al de daden,
der Watergeuzen willen verdedigen en rechtvaar
digen. Maar in weerwil van dit alles bleef het
beginsel van den strijd ongerept en daarom blijven,
wij beweren, dat het beginsel van onzen strijd
tegen de schoolwet heilig is.
Het is toch geen strijd om het bezit van stoffe
lijke goederen en nog veel minder een strijd, waarbij
eer of aanzien te verwerven is. Integendeel, hij
gaat gepaard met voortdurende opoffering van.
datgene, waaraan wij van nature gehecht zijn.
Brengt de meergegoede zijn goud, de minder be
deelde zijn zilver ten offer ook de geringe naar do
wereld staat een gedeelte van zijne zuur verdiende
penningen daartoe af. En dit alles geeft men wel
vrijwillig, maar toch gedrongen door den eisch des
gewetens voor God. Dat er geen eer of aanzien
bij te verwerven is ondervindt een ieder, die zich
aan onze zijde schaart, van wat stand of geboorte
hij ook moge wezen. ProtNoordbr
Zooals men weet, is door de Commissie, belast
met het onderzoek naar de vermoedelijke oorzaak
van het vergaan der Jddergewezen op de onbe
kendheid van den kommandant, den étut-major eu
de verdere bemanning, met het besturen van deu
monitor belast. In verband met and re mededeelin-
geu en beschouwingen wordt, ondanks de verzeke
ring der Commissie, dat dit niet in hare bedoeling
lag, daardoor zijdelings een blaam geworpen op
den kommandant Simon van der Aa, die zich thans
helaas niet meer kan verantwoorden.
Deze omstandigheid geeft deu schout-bij-nacht
Klis aanleiding om aangaande de verplichtingen
van den kommandant van een oorlogsschip en
omtrent diens verantwoordelijkheid, eenige zeer be-
langrijke bijzonderheden te publiceeren.Daaruit blijkt,
dat de samenstelling van een oorlogsschip vol
strekt onafhankelijk is van deu gezagvoerder, en
dat deze steeds verplicht is te roeien met de riemen
