Goesche Courant,
i
lil
Cbrifitelijk-historisch blad voor Zeeland.
99;5.
i>ins<l;sM' f2 December.
verschijnt eiken Maavdag, -.Vokvsdag en vki.hmo-
avosd ten 8 ure, beliaive op 'hristelijke feestdagen.
prijs pe" drib maanden jruvcolj50.
énkele nummers- 9,05.
UITGAVE VAN
H. G. WIJT» Hiddelbuig
EN
WH K C DE Wüfig. lp fiops
1 rijs übr advKRTBNTIEN.
v**>* d 1'» ets.; familie-berichten van 1
regels 1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 6 cents per regel.
iiüiluiölll'ii
In ons nummer 989 van 2 December hebben we
aangetoond dat onze «/««/«huishoudingjaarlijks boven
de 136 millioen guldens kost.
Een cijfer van belang!
Maar die som is nog slechts hetgeen van Rijke-
wege wordt uitgegeven.
De provinciëu, de gemeenten, de polders geven
ook nog geld uit, en niet zoo weinig.
Dat is nu wel niet evenveel in alle provinciën,
dat loopt in verschillende gemeenten nog al uiteen,
en niet overal ziju er polders tegen den waterwolf
te verdedigen. Toch mogen we, de kosten onzer
volkf\ïuishou-Ijng berekenende, die uitgaven niet over
't hoofd zièu.
We krijgen er genoeg papieren voor met de ver
maning, de daarop geschreven som te voldoen vóór
of op devvervaldagen, of
De provinciën hebben samen ruim vier millioen
noodig. Daaronder I I. millioen voor rente en
aflossing van gelden, meestal geleend om ze wed:r
uit te Iceuen aan gemeenten tot aanleg van wegen.
Aan \va)xn-keeringen, wegen en andere gemeenschaps
middelen gaat een andere 1' millioen weg. Het
vierde millioen wordt besteed aan allerlei zaken,
o. a. krankzinnigenverpleging, schrijfloonen er
wordt aan en voor de provinciale griffiën (gouver
nementen, zegt men nog altijd) veel verschreven en
verwreven verder aan toelagen aan gemeenten,
die niet kunnen voorzien in de kosten van 't haar
opgelegde onderwijs enz. Dus ook alweêr aan dat
onderwijs
Ons Zeeland is eene van de duurste provinciën;
't heeft jaarlijks f 600.000 noodig. Friesland en
Noordbrabant elk f 700.000, doch Noordholland
slechts iets meer dau f 200.000, aan welke som de
rijke Amsterdammers met hun nlleu natuurlijk
slechts weinig hebben bij te diagen. Wij, Zeeuwen,
hebben er bijv. voor te zorgen dat èn Schouwen
èn Zeeuwsch-Vlaanderen door stoombootdiensten
verbonden blijven aau de met eene spoorlijn bevoor
rechte midd'énlanden der provincie. Daaraan is
nie s te veranderen zoolang de Oosterschelde niet
benoorden Brouwershaven, en de Wester-Schólde
niet bezuiden Sas van-Geut stroomt. Door het water
hebben we eene dure provincie, maar gelukkig
ook eene gezonde.
De gezamenlijke gemeente lasten bedragen door
't heele Rijk 45 millioen. Niemand zal er iets van
ïeggen, dat onderhoud van gemeente-gebouwen,
bruggen, bestrating, brandweer, straatverlichting
agenoeg 10 nflllioen kosten. Wie klaagt dat er
?er of daar aan voorziening in deze behoeften niet
oeg gedaan wordt, hij helpt wenschen om ver-
oogiug van deze uitgaven.Gemeente-schulden, meestal
oor dingen van openbaar nut gemaakt, eischen
n rente en aflossing niet ver van de 5 millioen.
Plaatselijke politie kost door 't heele land samen
over de 3 millioen. Burgerlijke armbesturen zuinig
ziju ze hebbeu toch nog 5 millioen uitte geven.
Aan verschillende uitgaven, niet het minst aan de
bezoldigingen van gemeente-ambtenaren, schrijf- en
I drukwerken gaat 7 millioen heen
Van de 45 m llioèn, door gemeente-ontvangers
I ingevorderd, gaan er bijna 10 weder weg aan
onderwijs. Hierbij is niet gerekend wat de gymnasia
I (latijnsche scholen) kosten, en wat Amsterdam voor
zijne stad s-hoö'gesch ooi uitgeeft. Aan 't lager on
derwijs wordt, eer we een of twee jaar verder zijn,
j bijna besteed vau alles, wat de geraeentenaren
aan stad of dorp opbrengen, 't Onderwijs kost
j meer, maar 't Rijk is zoo goed om «4 millioen,
als in ons vorig artikel gezegd, aan de gemeenten
I uit te keeren.
Voor die 10 millioen, door de gemeentenaren
i opgebracht, hebben we in dezen toestand van vrij-
heid en vrede overal in ons midden prachtige
I scholen, wier aantal dagelijks wordt vermeerderd.
't Zijn niet anders dan citadellen, dan bentiugs van
I de »liberale" partij, gebouwd mede van ons geld,
i om ons te negeren, bewapend op kostbare wijze,
en bezet met ecu op kweekscholen der ^liberalen"
instructieoataillons en pupillenscholen gevormd
j leger. Te Middelburg wordt eerstdaags weder zoo'n
I school aanbesteed de hoeveelste en een
goed stads-uurwerk kan er nog niet op overschieten!
De polfierbmt.uren geven door elkander jaarlijks
i 10 millioen uit. Deze uitgaven worden door niemand
betwist, zooals ook met alle andere het geval be-
i hoorde te wezen.
Trekt men nu samen wat het rijk, de provinciën,
de gemeenten en de polders in 't geheel jaarlijks
noodig hebben, dan komt men tot de ontzaglijke
som van omtrent 197 millioen gulden.
Hoeveel één millioen is
Op verschillende wijzen kan 't ons duidelijk ge
maakt worden, 't Zijn 23 stapels guldens of 12
stapels rijksdaalders, zoo hoog als de Middelburg-
sche Lange Jan
Honderd ze ren en negentig millioen jaarlijks uit te
geven
Dat is per inwoner, groot en klein f 47.50.
Dat is per gezin, arm en rijk rloor elkaar f240.
Natuurlijk betaalt ieder deze som niet.
't Is niet na te gaan.
Een deel daarvan legt gij op den toonbank van
den kruidenier, bij 't aaukoopen van zout en zeep.
Een ander deel wordt geheven op geestrijke
dranken.
Weder een ander deel wordt afgenomen van uwe
erfenis, of bijbetaald bij den aankoop van huis
en hof.
Onder de groote som zijn ook de postzegeltjes en
briefkaarten begrepen die gij gaarne betaalt.
Maar 't blij't waarheid, dat van het algemeen
inkomen van ons volk, dat van alles, wat verdiend
of gewonnen geld genoemd wordt, twee vijfde ge
deelten door overheidshanden gaan moet.
B I N N E N L A N I).
Nadat met 51 tegen 17 stemmen een amende
ment Gratama tot schrapping van den post voor
den 13en raadsheer in den hoogen raad verworpen
was en nog eenige ophelderingen gewisseld waren
over het aangevraag 'e voor de gevangenissen te
Breda, Zutfen en Alkmaar, werden de begrootingen
voor justitie, het gesticht Ommerschans en den
arbeid der gevangenen eenparig aangenomen.
Ziedaar hut resultaat der Kamerzittingen van
Vrijdag en Zaterdag.
De algemeeue beraadslagingen hebben zich hoofd
zakelijk tot de verboden duiveuschictorij bepaald,
VooraJ om het recht tot verbod van dit laffe kin
derspel werd den Minister bestookt. De vrijheid van
den Nederlander om kinderachtig,, en goddeloos
desnoods te zijn, werd met nadruk geëischt door
sprekers die we hopen rlat even krachtig het recht
van iederen Nederlander om zijne kinderen naar
zijn wii op te voeden, zal geëischt worden bij de
behandeling van het heden in behandeling genomen
Hoofdstuk Binnenlandsche Zaken,
De heer Schaepman is voor heden de eerst inge
schrevene spreker.
De gouverneur-generaal bericht uit Atjeh dat dö
toestand bevredigend is. Bij de laatste ontmoeting
was het verlies van den vijand belangrijk. Kapitein
Botter is gesneuveld. In de Moekim is rust. Radia
Passaugan werd door onze bondgenoóten, door de
marine gesteund, geheel terug gedreven. De heuvel-
bentings Palens zijn door zijn volk verlaten, en
daarop door onze bondgenooten geslecht.
De heeren M. Bichon van IJsselmonde, A. Fr
de Savornin Lohman, T. P. Maekay en T. A. J»
van Asch van Wijck hebben de navolgende amen
dementen op hoofdstuk 5 der Staatsbegrooting B. Z,
voor 1883 voorgesteld
1. Art. 82. Jaarwedden, personeel e toelagen enz,y
te verminderen met f 4000.
2 Art. 83. Kosten' voor aanbouw, onderhoud en
verbetering enz., te verminderen niet f 57.500.
3. Art. 85. Jaarwedden, personeelc toelagen enz.,
te vermin deren met f 4000.
4. Art. 88, Jaarwedden, personeelc toelagen enz,,
te verminderen met f 8000.
5. Art. 100. Subsidiëu aan gemeenten ten behoeve
van hare gymnasia en proymnasia, te verminderen
met f 25,683.
6. Art. 107. Aankoop van grond en gebouwen
enz., te verminderen met f 10,000.
7. Art. 108. Jaarwedden, toelagen, enz., te ver
minderen met f 2500.
8. Art. 109. Kosten van aanstelling en uitbreiding,
enz., te verminderen met f 1000.
9. Art. 110. Subsidiën en toelagen voor inrich
tingen, enz., te verminderen met f' 9800.
10. Art. 119. Jaarwedden, toelagen en beloouin.
gen enz., te verminderen met f 12,900.
