r i«82.
Nieuwe Goesche Courant,
Ch r is 1 e l ij h - h is tor is c h blad voor Zeeland.
Donderdag 9 November.
N\ 979.
BINNENLAND.
JierH. School cit bending.
HET ZUIDEN.
Verschijnt eiken Maandag, Woensdag en Vrijdag
avond ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen
Prijs pe** drie maanden franco1,50.
Enkele nommers- 0,05.
P. G.
UITGAVE
WIJTMAN,
VAN
te Middelhuir
Wed. A. C. DE JONGE, te Goes.
Prijs der Advertentiën:
Per regel 10 ets.; Familie-berichten van
regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 6 cents per regel.
1—6
Voor de verkiezing van een lid der Tweede
Kamer in het district Gouda (vacature mr. Pa-
tijn) waren uitgebracht 2595 geldige stemmen.
Gekozen is Jhr. mr. Godin de Beaufort candidaat
der anti-revolutionairen met 1690 stemmen.
Op den candidaat der liberalen mr. Fortuyn
Drooglever waren 887 stemmen uitgebracht.
De najaarsvergadering der Provinciale Staten
van Zeeland is gisteren avond geopend met een
door de leden toegejuchte welkomstgroet aan den
Griffier die, na zijn herstel de vergadering weder
bijwoonde.
Mededeeling werd gedaan van Koninklijke be
sluiten en van aan de orde te stellen onderwerpen.
De vergadering, in afdeelingen gesplitst, zal a. s.
Vrijdag morgen weder in openbare zitting bijeen
komen.
Het verzoek van 19 oesterhandelaren om voort
aan gedurende 9 maanden van het jaar eiken
Vrijdag, doch in de maanden Mei, Juni en Juli
in 't geheel geen oesterbeurs te mogen houden, is
door den gemeenteraad van Yerseke, zonder
tegenstand, ingewilligd. Zoodra dit besluit door
de ged. staten zal zijn goedgekeurd, zal van de
vergunning gebruik kunnen worden gemaakt.
De Minister van financiën, nagenoeg hersteld
van zijn jongste ziekte, is dezer dagen uit Drie
bergen te 's-Hage teruggekeerd. De heer Van
Lijnden moet echter nog zijne kamer houden.
In- zeer wijden kring trekt de gunstige toestand
der gemeente-financiën, bij de begrootingen voor het
volgende jaar openbaar geworden, de aandacht.
Begrijpt men dan niet dat de 30 pet. voor de
kosten van het lager onderwijs door het Rijk ver
goed, de oorzaak van deze oogenblikkelijke ruimte
in de kas der gemeenten is
Weet men dan op dit oogenblik nog niet, dat
de Staat de vrije gave niet kent, dat hij slechts
kan geven om te nemen, dat zijn hulp de vrijheid
doodt? Weet men dan nu nog niet, dat de ééne
gevende hand van den Staat duizend vangarmen
en grijpers bergt, dat zijn toezicht de onafwijsbare
voorwaarde is zijner bescherming en dat deze be
scherming altijd in overheersching ontaard? Het
schijnt dat het goud dit alles doet vergeten. Het
is met de moderne maatschappij als met de Joden;
in de aanbidding van het gouden kalf, vergeet men
het kalf om het goud.
Een onophoudelijk geroep om staatshulp vervult
de lucht. Hier voor tramways, ginds voor lokaal
spoorwegen, daar voor opleiding van bewaarschool
houdsters, elders voor de gymnastie. Tusschenscho-
len en monumenten, kunstnijverheid en vischcultuur
en om staatshulp. Het is een voortdurend kla-
neren, eischen, vragen, bedelen.
Waarom, indien de Staat, 't zij met of zonder
tusschenkomst der gemeenten, zorgt voor het
voedgél van den geest, zou hij ook niet hetzelfde doen
ten opzichte van het voedsel voor het lichaam
Staatsopvoeding van den geest, waarom dan ook
niet staatsopvoeding van den buik Er zijn er vele
ook in Nederland, die zich deze vraag ernstig be
ginnen te stellen, sommigen, voor welke deze vraag
reeds geen vraag meer is, maar die het oogenblik,
waarop de Staat als keukenmeid zal optreden, nu
reeds gekomen achten.
Dit blijkt o. a. uit het volgende bericht uit 's Hage,
voorkomende in de N. B. Ct. van gisteren
»Gisteren is hier in het Willemspaviljoen in 't
Bosch een volksvergadering gehouden, waarin be
sloten is een adres aan den Raad te richten, waarin
instemming wordt betuigd met het verzoek van den
heer Domela Nieuwenhuis omtrent het verstrekken
van voedsel aan de kinderen op de gemeentescholen."
De spartaansche keuken moet dus weer bij onze
tegenwoordige maatschappij worden ingevoerd Alleen
natuurlijk voor de liberalen. Het kroost van Room-
schen of geloovige Protestanten, dat de bijzondere
scholen bezoekt, mag het hongerig aanzien. De zaak
zou zóó dwaas en zóó onrechtvaardig zijn, dat
wij niet gelooven, dat zij op dit oogenblik
eenige kans heeft, zelfs door een liberaal
gemeentebestuur te worden toegestaan. Niettemin
de beweging van den tegenwoordigen tijd leidt er
toe. Volksvergad 9 ringen als die in het Willems
paviljoen, toonen aan, welke consequentien door
een deel van ons volk reeds uit de wetgeving van
den laatsten tijd getrokken worden. (Tijd.)
Een vergelijkende statistiek leert dat hoofdelijk
in de verschillende landen van Europa voor oor
logskosten (onderhoud van leger en marine) betaald
wordt
Frankrijkf 9,50
Groot-Britannië9,20
Nederland8,25
Duitschland6,
Denemarken4,65
België3,85
Zweden3,25
Noorwegen2,65
Zwitserland2,20
Ware ons leger, zegt het ïïbl., nu nog maar voor
al die opofferingen in uitstekenden toestandMaar
eder weet, dat met al die millioenen de weerbaar
heid, bepaaldelijk wat de levende strijdkrachten
betreft, sedert 1870, toen wij wakker werden ge
schud, al zeer weinig is vooruitgegaan en dat de
oude militiewet en de nog meer verouderde schut-
terijwet nog onveranderd bestaan.
De heeren D. Noothoven van Goor c. s. zijn
koopers geworden van de Amsterdamsche Courant
ten einde de exploitatie voort- te zetten.
Aan ds. J. P. Hasebroek werd Maandag op
zijn zeventigsten veijaardag door een commissie, een
feestgave, ten bedrage van f 17,300, aangeboden
voor de voltooiing van de kerk der Ned. Herv.
gem. op de Stadhouderskade te Amsterdam. Door
de ijverige werkzaamheid der commissie was deze
belangrijke som in acht dagen tijds bijeengebracht
zij kon er, daar de inzameling nog niet geheel was
afgeloopen, de toezegging bijvoegen, dat die som
werdra nog vermeerderd zou worden.
Oostburg, 7 November. De heer S. A. van den
Hoorn, predikant bij de Chr. Geref. gemeente te
Tiel, hoopt D. V. op liet eind dezer maand alhier
eene lezing te houden over het Christelijk onderwijs
daartoe namens het Locaal-comité der Unie alhier,
uitgenoodigd.
Tot predikanten bij de Ned. Hcrv. Gemeente
te Amsterdam zijn beroepen de heeren B. Van
Schelven van Haarlem en A. E. Van der Dussen
van Bennekom.
Dr. J. H. Gunning jr. predikant bij de Ned.
Her. gemeente te 's Hage en dr. J. Knappert
te Leiden, hebben Zondag bij de godsdienstoefening
medegedeeld, dat zij hnnne benoeming tot kerkelijk
hoogleeraar aan de gemeente-universiteit te Amster
dam hebben aangenomen.
Den 2en November 1857 werd in de Kaap
stad,^ door ds. John Murry, thans professor aan
he; theologisch seminarium te Stellenbosch, inge
volge besluit der Synode van de Nationaal-Gerefor-
meerde Kerk in Zuid-Afrika, tot predikant geordend
de heer Dammes Pierre Marie Huet, die toen reeds
met vergunning der Synode, gedurende drie jaren,
als reizend evangelist in de vaceerende gemeenten
gepredikt had. Hij begon op bovengemelden da
tum zijn dienstwerk met een rede over 1 Tim. 1,
13a, en was in meer gemeenten van Natal, Oranje-
Vrijstaat en Transvaal werkzaam, totdat hij in
1867 als predikant te Maritzburg werd afgevaar
digd naar de evangelische alliantie, die in Neder
land werd gebouden. Hier aangekomen, werd hem
de betrekking aangeboden 'van reizend predikant
der confessioneelen, welk aanbod door hem werd
geaccepteerd. Gedurende drie jaren was hij aldus
bezig, toen hij na een colliqium. doctum werd toege
laten als predikant bij de Hervormde gemeente te
Veenendaal. Van Veenendaal vertrok hij naar
Dirksland, en van daar naar Nunspeet, totdat hij,
nu vier en een half jaar geleden, te Goes beroepen
werd en die beroeping aannam. In d© avondgods
dienstoefening van Zondag 5 November her
dacht de heer Huet zijne vijf en twintigjarige
Evangeliebedieng te midden van een groot aantal
ambtgenooten en een talrijke schare.