Nieuwe Goesche Courant,
C h r is te lij k - h is tor is c h blad voor Zeeland.
Donderdag1 26 October.
N'. 073.
BINNENLAND.
HET ZUIDEN.
Verschijnt eiken Maandag, Woensdag en Vrijdag
ten 8 ure, Jiehalve op Christelijke feestdagen
Prijs pe* drie maanden francof 1,50.
Enkele nommers- 0,05.
UITGAVE VAN
P. G. WIJTMAN, tc
en
Wed. A. C. DE JONGE, te
Prijs der Advertentiën:
Per regel 10 ets.; Familie-berichten van 1-
regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 6 cents per regel.
Tot ons leedwezen zagen wij bij de correctie van
ons vorig artikel een foutief gezet cijfer over het
hoofd. We haasten ons alzoo den lezers mede te
deelen, dat men in Goes volgens het «ontwerp tot
wijziging der kieswet" niet f 40, maar f 30 Rijks-
directe belastingen zal moeten opbrengen om kies
gerechtigde te zijn.
De volzin, waarin de fout sloop, moet dus ge
lezen worden »Het kleine stedeke Goes f 30 en
Kampen, Breda, Meppel enz. slechts f 24
Voorts herinneren we, dat blijkens aanhalingen
aan het einde van ons vorig artikel uit 's Ministers
toelichtingen bij zijn ontwerp ook hij des zins en wil
lens is, door wijziging van het belastingstelsel de
zoogenaamde capaciteiten, het kiesrecht te doen ver
werven, dus, den kring der kiezers nog uit te breiden.
ka«liÉK bevreemdt ons, dat Z.Excellentie dit doel
maar niet tracht te verkrijgen door het eerste het
beste middel, door een, gelijk gezegd is, zoo laag
mogelijk cijfer voor de kiesgerechtigden aan te
nemen.
Eenmaal aan het wijzigen toe, ligt het, dunkt
ons, voor de hand, dat men door middel van de
kieswet het kiesrecht moet doen verwerven. Dit
ligt in de natuur der zaak en ook in de bedoeling
van de grondwet.
»De verdere regels ten aanzien van het kiesrecht
stelt de kieswet", lezen we in art. 77 der grondwet.
Daarbij komt, dat het belastingstelsel dikwerf ge
bleken is een zeer lastig stelsel te zijn.
Over wijziging van het belastingstelsel wordt men
het, wijl het meestal met verhoogiug der belastingen
gepaard gaat en nu zeker wel zal móeten ge.
paard gaan in den regel niet zoo gemakkelijk
eens.
Waarom dan in een reeds zoo lastig stelsel nog
een ander stelsel, het stelsel der capaciteiten-kiezers,
ingedragen
Moet men het eventueel voorgesteld nieuwe be
lastingstelsel daarom nu aannemen of verwerpen
Geen van beide, zal men ons mogelijk antwoor
den. Men moet het op zichzelf, losgemaakt van de
capaciteiten-kiezers, beoordeelen en aannemen of
verwerpen, en niet om redenen eigenlijk daarbuiten
de daarvoor aangewezene wet, met een slechts lager
cijfer zóóver het doel had kunnen bereiken, dat
het niet de moeite waard bleef er bij gelegenheid
der wijziging van het belastingstelsel aan te denken
of nog meê te rekenen.
Metterdaad, dat ware rationeeler geweest
Doch bij amendement gewijzigd of niet ge
wijzigd, en, hoewel wij van het ontwerp zoo als
het daar ligt weinig of geen verandering in de
tot machteloosheid gedoemde Tweede Kamer ver
wachten, toch zouden we, wijl het zich in de goede
richting beweegt, tot verwerping van hetzelve kun
nen noch willen meêwerken.
Maar, was dat niet gemakkelijker als de Minister
er de capaciteiten-kiezers ook buiten gelaten had
En heeft de ervaring niet geleerd, dat een mensch
een mensch is en blijft al zit hij zelfs in de
Tweede Kamer der Staten-Generaal
Het kunnen slaan van twee vliegen in eenen
klap prikkelt ook daar nog wel.
De politiek speelt er, achmaar een tè groote rol.
Bedoelde politiek nu werkt men, en ook dat is
onze grieve, op deze wijze in de hand.
dat behoefde niet, dewijl het Ministerie, door
»Het ontwerp in betrekking tot de districten
Middelburg en Goes?"
In het district Middelburg moest men om kiezer
te zijn dusver, m. a. w. volgens de kieswet van
1850, jaarlijks f 32 Rijks-directe belastingen op
brengen, uitgenomen Middelburg f 60 en Vlissingen
f 40.
Terwijl volgens het huidige ontwerp, de som van
f 40 in Middelburg en f 30 in Vlissingen en van
f 24 in de overige gemeenten van het district, kie
zer doet zijn.
Ook in het district Goes moest mpn onder de
wet van 1850 jaarlijks f 32 opbrengen om kiezer
te zijn, uitgenomeen Goes f 40 en Bergen op Zoom
(nog zeer onlang6 daaraan toegevoegd) f 26.
Volgens het ontwerp nu zal dit ook voor alle
gemeenten f 24 zijn, behalve voor Goes f 30 en
voor Bergen op Zoom schrik niet, het is verre
weg de grootste plaats van het districtf 20.
Te verbeteren zal er dus als het ontwerp wet
wordt nog wel blijven!
Te beweren, dat men iu Nederland even gelijke
rechten heeft, is, ook blijkens dit ontwerp, bespot
telijk. Denk eens, volgens den blijkbaar ook in
dit ontwerp aangenomen regel, is de census het
laagst in de armste strekendoch in de welvarende
stad Bergen op Zoom is men met f 20 te betalen
kiezer en in Arnemuiden, Stoppeldijk, Hengstdijk,
Boschkapelle enz. eeret met f 24
De minister van koloniën, de heer De Brauw,
is tijdelijk belast met de waarneming van het be
heer over het departement van financiën, wegens
de ziekte van den minister Van Lijnden van San-
den burg.
Blijkens te 's Gravenhage ontvangen berichten
was de toestand van den minister van Lijnde n
meer bevredigend, hoewel de zieke nu en dan he
vige pijnen lijdt.
De liberale kiesvereeniging Vaderland en Oranje te
Oudewater heeft met algemeene stemmen gekozen
tot candidaat voor de Tweede Kamer, ter vervan
ging van den heer mr. Patijn, den luitenant-generaal
K. Van der Heyden.
In eene Maandagavond druk bezochte vergadering
der te Middelburg gevestigde afdeeling dervereeni-
ging ter bevordering van fabriek- en handwerknij-
verheid in Nederland is ter bevordering van den
Zeeuwschen graanhandel besloten, aan den gemeen
teraad te verzoeken, om van de op de graanbeurs
geplaatst wordende tafels voor monsters, waarvoor
thans een zeker recht wordt betaald, evenals zulks
in andere steden geschiedt, dat recht niet meer te
heffen. De afdeeling is van gevoelen, dat hierdoor
het bezoek der graanbeurs met monsters wel zal
toenemen. Verder is het bestuur gemachtigd tot het
beleggen eener bijeenkomst met alle handeldrijven
den in deze stad, tot het bespreken van te nemen
maatregelen, om door het openen van nieuwe mid
delen van vervoer op haventjes in deze provincie,
waarop tot dusver van hier geene vaart bestaat, de
handel tusschen die plaatsen te verlevendigen.
In de aanstaande najaarsvergadering van de
provinciale statén van Zeeland zal o. a. mededee-
ling worden gedaan van een verzoek van ingelan
den van den Sophiapolder (Noord-Beveland) tot
calamiteusverklaring. Voorts worden door ged. Sta
ten o, a. voorstellen gedaanter uitvoering van
art. 32 der wet van 13 Juni 1857 (Slbl. no. 87);
tot het verleenen van een subsidie voor de in 1884
te Arasterdam te houden internationale tentoon
stelling van landbouw omtrent vereeniging van de
Anna Jacoba-, Willem en Kramerspolders tot éen
waterschapomtrent het verzoek van ingelanden
van den Leendert Abrahampolder tot calamiteus
verklaring omtrent den stoombootdienst tusschen
Walzoorden en Vlake omtrent de aanvraag van
het comité voor het aanleggen van een tramweg
van Breskens naar Maldeghem om subsidie en tot
het beschikbaar stellen van eene som uit de prov.
kas voor het verleenen van rentelooze voorschotten
tot wegsverbetering, in verband met de ingekomen
aanvragen van de gemeentebesturen van St Kruis
en Krabbendijke. (Af. C.)
De provinciale staten van Noord-Holland hebben
tot lid der eerste kamer verkozen den heer P. N.
Muller, bij herstemming met den heer A. C. Wertheim
Volgens de 24e lijst in de Standaard was de op
brengst der collecte voor de scholen met den Bijbel
dit jaar van 600 lokale comités f 95,897, dat is
f 47.59 hooger dan het geheele bedrag van hefc
vorige jaar.
De 25ste of laatste lijst, die het totaal bedrag
vermoedelijk met nog ongeveer f 500 zal verhoogen
kan wellicht niet vóór het laatst van November
geplaatst worden, wijl de Unie-collecte bij enkele
Locale Comités nog niet gehouden is.
Z. K. H. Alexander Prinb van Oranje zou, volgens
de N. R. CL, het feest der vrijmetselaars-loge la
Feriu, te Leiden, hebben bijgewoond.
De Leidsche dagbladen beyestigen deze laatste