Nieuwe Goesche Courant,
Hst oÉerp tot
Ch r is telij h - h is tor is e h blad voor Zeeland*
i;insda{f 24 October.
V. 972.
bïWiTnland.
HET ZUIDEN.
Verschijnt eiken Maandag, Woensdag en Vrijdag
avond ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen
Prijs pe1* drie maanden francof 1,50.
Enkele nommers- 0,05.
UITGAVE VAN
P. G. WIJT HA i\, te iliddeibnig
en
Wed. A. C. DE JONGE, te Goes.
Prijs der Advertentiën:
Per regel 10 ets.; Familie-berichten van 16
regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 6 cents per regel.
n.
De artikelen der grondwet, die onmogelijk maken
het opnemen der capaciteiten onder de kiesgerech
tigden, zonder in aanmerking tè nemen de som, die
jaarlijks opgebracht wordt aan directe belastingen,
luiden als volgt:
#De leden der Tweede Kamer worden in de kies
districten, waarin het Rijk verdeeld wordt, gekozen
door de meerderjarige, ingezetenen, Nederlanders, in
het volle genot der burger lijke en burgerschapsrechten,
en betalende in de directe belastingen eene som, die,
- overeenkomstig met de plaatselijke gesteldheid, doch
niet beneden het bedrag van. f 20, noch boven dat van
f 160, in de kieswet zal worden vereischt."
„De Eer«te Kamer bestaat uit 39 leden.
Zij moeten behooren tot de hoogst aangeslagenen in
de Rijks-directe belastingen.*
De opcenten voor de provinciën en de gemeenten
worden niet meegerekend. En hetgeen men aan
de gemeentenzijner inwoning, bijv. aan hoofdelijken
omslag betaald, is, voor het al of niet zijn van
kiesgerechtigde, nooit in aanmerking gekomen.
Blijkens de geschiedenis heeft daarmêe ook de
grondwetgever niet gerekend.
»Eene som, niet beneden het bedrag van f 20
noch boven dat van f 1G0, zal in de kieswet wor
den geëischt." En dat wel overeenkomstig de plaat
selijke gesteldheid
De woorden overeenkomstig de plaatselijke gesteld
heid," zou de kieswetgever tot een doode letter
maken wat hij natuurlijk niet mag doen indien
hij om kiesgerechtigde te zijn een census van f 20 voor
elk en een ieder, in stad en land, had bepaald.
't Is daarom, dat wij niet van f 20 voor een
ieder, maar ook van f 40 en f 30, in ons vorig
artikel spraken.
Eischten die woorden der grondwet niet dat er
althans eenig verschil zal wezen, gewis, wij zouden
als ons verlangen te kennen geven, om maar het
laagste cijfer voor stad en land te nemen, en dus
niet drie verschillende cijfers, maar slechts één, dat
van f 20, hebben genoemd.
En dat wel om twee redenen ten eerste, omdat,
onzes inziens, een veel, veel breeder kring tot de
kiesgerechtigden moest behooren. Immers zullen
er, niet in naam maar metterdaad Polksvertegen
woordigers in de Kamers zitting hebben, dan moe
ten zij, niet door eenen zoo klein maar wel zoo
groot mogelijken kring, gekozen zijn.
Daarbij komt, dat zij, die jaarlijks f 20 betalen
aan Rijks-belastingen er zoowel belang bij hebben,
dat mannen huns geestes in de Kamers zitting
nemen als die f 60 moeten opbrengen, f 20 is voor
velen zooveel als f 60 voor anderen. Daarenboven
behooren zij even goed als anderen tot het Neder-
landsche wolk", dat heet vertegenwoordigd te
worden, en hebben mitsdien aanspraak op hunne
En nu mogen sommigen over dezen laatsten vol
zin de schouders ophalen, hem, als riekende naar
den geest der revolutie, ter zijde leggen, wij meenen
evenwel, dat hij wezenlijk liberaal en daarom anti
revolutionair behoort^te heeten.
Wij voor ons zijn niet zoo bang voor het wolk";
we vreezen voor de toekomst van ons vaderland
veel meer van de gemoderniseerde capaciteiten der
vele heeren.
Ten tweede, zouden we tot het laagst mogelijke
cijfer, ware het mogelijk zelfs tot f 20 voor iedere
plaats, willen komen, omdat wij maar niet kunnen
inzien, waarom men in de steden zooveel meer zou
moeten betalen dan ten plattenlande om kiesge
rechtigde te zijn.
Vrij algemeen toch beweert men, dat de bescha
ving en de ontwikkeling in de steden op eenen
hoogeren trap staat dan in de dorpen en in het
land. En is dit zoo; welnu dan pleit er ook alles
voor om het census-cijfer voor de steden zoo laag
te stellen als, met den eerbied aan de grondwet
verschuldigd, maar mogelijk is.
En dewijl nu het Ministerie en, de zoogenaamd
liberale partij, geoordeeld naar alles wat wij zoo
wel is gehoord hebben, ontegenzeggelijk van gedachte
is, dat de inwoners der steden het in beschaving en
ontwikkeling verre winnen van de bewoners des
plattelands, zoo moest, dunkt ons, er door beide
naar gestaan worden, om van de f 60, f 40, f 30
en f 24 nog zooveel mogelijk af te doen.
In elk geval zou de nu voorgestelde f 40 voor
Middelburg in een lager cijfer moeten worden om
gezet.
Stiefmoederlijker dan Middelburg wordt, naar
het ons voorkomt, wel geen stad behandeld. Het
Ministerie heeft zeker vergeten, dat de schoone stad
Middelburg, helaaszooveel is achteruitgegaan
vergeten, dat de ongeveer 36,000 inwoners van
vroeger tot een ruim 15,000 verminderd zijn verge
ten, dat hier handel en scheepvaart zoo weinig mo
gelijk te beteekenen hebben.
Nota bene, Middelburg staat gelijk met Utrecht,
Groningen, Arnhem, Leiden, Haarlem, Leeuwarden,
Dordrecht, Delft en Schiedam
Het staat boven, f 10 boven Overijsels' hoofdstad
alsmede boven de hoofdstad van Noordbraband, die
beide zooveel grooter en bloeiender zijn.
Kampen met evenveel inwoners, veel welvarender
en daarenboven ook aan zee gelegen, is slechts
voor f 24 aangewezen.
Het kleine stedeke Goes f 40 en Kampen, Breda
Meppel enz. slechts f 24
Metterdaad van die billijkheid zien en gevoelen
wij niets
Zulk eene indeeling eischt de grondwet niet. En
is ook, o. i., door de leidende gedachte van het
ontwerp niet geboden.
Maar evenmin kunnen we goedkeuren, dat men
ten plattenlande hier f 20 en daar f 24 moet op
brengen om kiezer te zijn.
Daarvoor is, dunkt ons, geene geldende reden. In
de provinciën toch, waar men f 24 jaarlijks aan het
Rijk betalen moet zal men mee mogen stemmen,
is over het algemeen veel meer beschaving en ont
wikkeling dan in de provinciën waar men slechts
f 20 heeft op te brengen om in dat voorrecht te deelen.
't Is om déze reden dat we verwachten mogen,
dat de liberale partij helpen zal om er die f 4
ook voor die provinciën af te doen
En het alzoo voor het platteland zonder onder
scheid op f 20 te brengen.
In zijne toelichting verklaart de Minister >het
ongeoorloofd te trachten, omtrent het kiesrecht
der zoogenaamde capaciteiten eene bijzondere regeling
vast te stellen wijziging van het belastingstelsel kan er
toe leiden, dat zij het Kiezersschap verwerven.
Eene bijzondere regeling vast te stellen, omtrent
het kiesrecht der zoogenaamde capaciteiten, achten
ook wij ongeoorloofd. Maar, wat men door wijziging
van het belastingstelsel wil doen verwerven, had
men bedoelde mannen even goed, en bijna allen,
door zoolaag mogelijk te dalen deelachtig kunnen
doen worden.
Wij hopen, dat de Tweede Kamer bij amende
ment het ontwerp binnen de grenzen der grondwet
zooveel mogelijk verbeteren zal. Doet Zij dat, dan
behoeven belastingwetten geen lokaas meer te wezen
om op grond der capaciteiten kiesbevoegdheid te
verkrijgen, dewijl dan weinig mannen van capaci
teiten meer zullen uitgesloten zijn.
De wijzigingen die in de met 1 November aan
vangende winterdienstregeling oprde lijn Vlissingen
Roosendaal gebracht zijn, bepalen zich er toe dat
de locaaltreinen tusschen Middelburg en Vlissingen
des avonds te 10 uur en 10 uur 20 minuten ver
vallen. (M. C.)
De interpellatie-Wintgens over het Haagsche
Bosch is uitgesteld tot na het reces wegens onge
steldheid van den minister van financien, die be
loofde intusschen te zullen ophouden met de aan
gekondigde boomenverkooping.
Op een naderen dag zal beslist worden of de
heer Gleichman vergunning zal krijgen tot een in
terpellatie over de niet>bekrachtiging door den minis
ter van Binnenlandsche Zaken van de benoeming
van prof. Rosenstein tot hoogleeraar te Amsterdam.
Zonder toestemming is tot toelating van het
nieuwbenoemde lid graaf van Bijlandt besloten.
De Kamer is voorts tot de begrootings-discussiën
uiteengegaan.
De heer mr. van Bergen IJzendoorn, burgemeester
van Gouda, heeft de hem door eenige kiesvereni
gingen in het district Gouda aangeboden candi-
datuur voor het lidmaatschap van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal afgewezen.
