Nieuwe Goesche Courant,
ontwerp tot wijziging to Kieswet.
Christelijk'historisch blad voor Zeeland
Saterdag 21 October.
IV. 971.
BINNENLAND.
HET ZUIDEN,
Verschijnt elk in Maandag, Woensdag en Vrijdag
avond ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen
prijs pe* drie maanden francof 1,50.
Enkele nommers- 0,05.
UITGAVE VAN
G. WIJ THAN, ic Middelhui g
en
A. C. DE JONGE, te Goes.
Prijs der Advertentdsn:
Per regel 10 ets.; Familie-berichten van 16
regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 6 cents per regel.
De noodzakelijkheid tot wijziging der kieswet is
reeds lang en dikwerf en door zeer velen besproken
en aangetoond. Het Ministerie evenwel hield zich
eerst vrij doof. Doch gaf daarna uitzicht op wijzi
ging. En kwam, na bij vernieuwing te zijn opgetre
spoediger dan haast iemand heeft kunnen
met een ontwerp tot wijziging voor den
Heeft soms de ietwat zonderlinge, ongehoord
lange Ministeriëele crisis tot deze onverwijlde indiening
(dat mocht welwant ook zij leeide ons het
van onzen staatkundigen toestand) dan
is ze toch nog ergens goed voor geweest.
Nemen naar het uitgesproken verlangen van
het Ministerie de Kamers het ontwerp spoedig
in behandeling en daarenboven aan, dan kan het
nog bij de verkiezing van 1883 zijne werking doen.
De vervulling van de ten deze vroeger gedane
Ministeriëele belofte is in elk geval nog mogelijk.
Wie had dit in de laatste maanden nog durven
hopen
Als een Ministerie wil, kan het blijkbaar veel.
Maar, wat dunkt u hoe ziet het ontwerp er uit
En zou de Tweede Kamer er aan willen
Dit is zeker, dat, wanneer het tot wet verheven
wordt, het getal kiezers met 22.389 zal vermeer
deren, van welke 10.665 ten plattenlande en 11.724
in de voormalige steden.
Maar zal nu deze verandering veel nieuw bloed
in de zoo verlamde Tweede Kamer brengen
Ons dunkt, dat er reden is hiervoor te vreezen.
Zien wij goed dan zal de verandering in de
der Tweede Kamer door déze kies
wet-wijziging luttel zijn.
Naar onze bescheidene meening zou, om nieuw
bloed te krijgen, de wijziging zoo kolossaal mogelijk
moeten wezen.
Het moet, dunkt ons, de aandacht trekken, dat
volgens het ontwerp, de vermeerdering van het ge
kiezers in de steden en ten plattenlande bijna
tegen elkander opwegen. In de steden 11.724 en
ten plattenlande 10,665een verschil dus van ruim
,1000 in het belang der steden, 't Is of het er op
aangelegd is, om het ontwerp ook voor de liberale
artijdrijvers zoo aannemelijk mogelijk te maken.
Want elk weet, dat de kracht der zoogenaamd
liberalen in de steden, en die der wezenlijk liberalen,
der anti-revolutionairen, die voor allen gelijk recht
Hen, ten plattenlande zit.
Wat de liberalistische partijdrijvers het allerliefst
iadden gewild, namelijk, het bij de wet opnemen
Her capaciteiten, dat is, der over het algemeen
[gemoderniseerde wetenschappelijke mannen, kon
joch nietdat liet het rechtsgevoel van den Minis
ter of de Ministers niet toeovermits het met ver-
bringing der grondwet alleen zou mogelijk zijn.
f^Deze toch zegt, dat men in elk geval jaar-
aan Rijks directe belastingen moet
opbrengen om kiezer te zijn. Op grond van
capaciteiten iemand kiesgerechtigde te verklaren
laat de grondwet niet toe. Zij bindt den wetgever
aan een zekere som, die men in directe belastingen
ieder jaar aan het Rijk opbrengt.
Dus, zonder grondwetsherziening, was en is aan
dat verlangen niet te voldoen.
Eere aan het Ministerie dat zich ten deze op zulk
een onpartijdig, op het eenig ware standpunt, heeft
geplaatst
Doch waarom het cijfer dat kiezer doet zijn niet
zoo laag mogelijk gesteld? Waarom het niet op f 40
en f 30 in enkele steden en voorts overal op f 20
bepaald Dat liet en laat de grondwet wèl toe.
Was men soms bang dat er dan werkelijk nieuw
bloed in de Kamers en provinciale Staten zou komen
Wat tengevolge dézer wijziging in de steden
door de zoogenaamd liberalen gewonnen wordt,
zullen de wezenlijk liberalen in de dorpen en het
platteland vooruit gaan.
Van de roomschen spraken we niet, omdat, o. i.,
de voorgestelde wijziging, zonder eene zeer ingrijpende
districts' verandering hen in geen geval voordeel
noch nadeel aanbrengen kan. In de overwegend
roomsche streken toch heeft men geen meerder
getal noodig noch zal een meerder getal beletten,
om dezelfde mannen, die nu zitting hebben, af te
vaardigen.
Terwijl daar, waar het overwegend deel prote-
stantsch is, de roomschen toch geen kans van sla
gen krijgen, om reden er evenveel protestanten als
roomschen zullen bijkomen. Eerst als de districten
geheel wegvallen en het getal uitgebrachte stemmen
over het geheele land, of twee, drie gedeelten van
het land, in rekening komenals men, m. a. w., een
getal leden afvaardigt naar verhouding van het
getal uitgebrachte stemmen in geheel het land dan,
eerst dan zal er verandering, zal er nieuw bloed
in de Kamers komen, en zullen bijname de room
schen winste behalen.
Dat de Kamers niet te zien geven wat de kiezers
verlangendus, dat zij het volk niet vertegenwoor
digen, danken we m de eerste plaats aan de
districtsverdeelingen. Dezen geven aanleiding tot
allerlei geknoei.
Komt hierin geene verandering, dan zal, vreezen
we, de kieswet-wijziging de jammerlijke malaise
ook niet doen ophouden. Met belangstelling wachten
wij daarom naar de dingen die nog komen zullen.
Die nog komen zullen, herhalen we, omdat het
Ministerie in zijne toelichting op deze kieswet-wijzi
ging heeft gezegd: »Een voorstel betrekkelijk de
indeeling der kiesdistricten zal spoedig volgen."
Doch al is het waar, dat wij op grond van het
geen gezegd is, met de grootste belangstelling naai'
evengenoemd voorstel uitzien, toch willen we bij
onze meer algemeene opmerkingen op het reeds
ingediende ontwerp tot wijziging der kieswet ook
onze bijzondere voegen in een volgend artikel.
Blijkens een der tabellen, bij het kiesontwerp
gevoegd, zou de voorgestelde census-verlaging o. a.
voor Middelburg de uitkomst opleveren dat het
getal kiezers voor leden van de Tweede Kamer van
510 tot 707 stijgen zou.
Voor kiezers van leden van den gemeenteraad
zou de vermeerdering 225 bedragen.
{M. C)
Over het algemeen vond het voornemen der
Regeering, om de exploitatie van een gedeelte
der havens en haventerreinen te Vlissingen aan een
bijzondere onderneming (de Koninklijke Maatschappij
de Scheldeop te dragen, bij de meerderheid der
leden die aan het sectiën-onderzoek in de Tweede
Kamer van het daartoe strekkende wetsontwerp
deelnamen, instemming.
Voor de aanstaande verkiezing in het kiesdistrict
Gouda van een lid voor de tweede kamer, is door
de antirevolutionaire kiesvereenigingen Nederland en
Oranje te Gouda en Vrijheid en Reclit te Alphen,
met algemeene stsmmen tot candidaat geproclameerd
de heer jhr. K. A. Godin de Beaufort, lid der
Provinciale Staten van Utrecht.
Woensdag zijn door de Tweede Kamer, met 49
tegen 11 stemmen, aangenomen een drietal Indische
credieten, na langdurige discussie over de vraag of
de comptabiliteit wel dergelijke credieten gedoogde.
Met 35 tegen 15 stemmen is besloten tot eeni
tweede sectie-onderzoek van het wetsontwerp nopens
den Rotterdamschen waterweg. De discussie werd
voortgezet over d© ontwerpen tot vaststelling der
Indische rekening van 1867, 1868 en 1869.
De ongesteldheid van den afgevaardigde der
Tweede Kamer, den heer Fabius, is in zooverre
geweken, dat hij aan de parlementaire werkzaam
heden kan deelnemen. Gisteren was het Kamerlid
in de openbare zitting tegenwoordig. {N. R. C.)
Bij de verkiezing van een lid der Tweede Kamer
in het hoofdkiesdistrict Amersfoort zijn 1859 geldige
stemmen uitgebracht. Gekozen is de heer mr. F.
W. C. P. C. graaf Van Bylandt {anti-revolutionair)
met 1285 stemmen. Op den heer K. W. van
Gorkom liberaalwaren 562 stemmen uitgebracht.
Naar het Dagblad verneemt, kan de indiening
van wetsontwerpen tot hervorming van het belas
tingstelsel binnen kort te gemoet gezien worden.
De commissie, belast met het onderzoek naar de
oorzaken van de zeeramp den raramanitor Adder
overkomen, was jl. Maandag met hare taak gereed
De Amsterdamsche commissionair J. G. Engels, die
12 dezer via Liverpool naar New-York vertrok, bezit