Nieuwe Goesche Courant,
Christelijk-historisch blad voor Zeeland
Zaterdag- 9 September.
\:o. 953.
BINNENLAND.
1382.
Verschijnt eiken Maandag, Woensdag en Vrijdag
avond ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen
prijs pe1* drie maanden francof 1,50.
Enkele nommers- 0,05.
UITGAVE VAN
WI/TIAN, te
P. G.
Wed. A. G. DB JONGE, te Goes.
Prijs der Advertentiën:
Per regel 10 ets.; Familie-berichten van 16
regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 6 cents per regel.
Maandag zijn te Middelburg de akte-examens
aangevangen, waarvoor zich 47 candidaten, 40
mannelijke en 7 vrouwelijke hebben aangemeld.
Van de 32 candidaten tot Dinsdag geëxamineerd,
heeft zich 1 teruggetrokken, 1 is niet opgekomen,
17 werden afgewezen en 13 zijn' geslaagd, t. w. de
heeren
J. De Bruijne, van Groede, W. Carels, van Cad-
zand, B. van Driel, van Nieuwe Tonge, P. L. En
gelvaart van Tholen, G. Hartmans, van Ooltgens-
plaat, en P. Van den Hoek, van Heinenoord.
J. J. Jüch van Harderwijk, A. Limbach van
Middel burg, P. van Loo van Dirksland, L. Meeuwse
van Wolfaartsdijk, H. van Rugge van Nieuwer-
kerk a d IJsel, E. H. de Ruiter van Middelharnis
en J. E. van der Slikke van Poortvliet.
Volgens een mededeeling van den haagschen
kroniekschrijver der N. Gron. Ct. zou de hoofdcom
missie voor het ontvangen van bijdragen tot onder
steuning der nagelaten betrekkingen van de beman
ning der Adder een kapitaal van f 85,000 ter
beschikking hebben, en zouden slechts 7 personen
(gezinnen voor ondersteuning in aanmerking ko
men.
Reeds eenige weken geleden heeft de Tijd een
gelijk cijfer genoemd.
Zeven personen der bemanning, waaronder twee
officieren, waren gehuwd. Buitendien was er een
achtste, die regelmatig een zeker gedeelte zijner
gage indien de Tijd wél ingelicht is een derde
afstond aan zijn moeder. De ramp, welke aan zoovele
personen bij het vergaan van de Adder overkomen
is, moet zeker verschrikkelijk heeten en maakte
te meer indruk op het publiek, wijl van den aan
vang af iedereen zich overtuigd heeft gehouden, dat
de verongelukten het slachtoffer zijn geweest van
nalatigheid en zorgeloosheid van derden. Van den
anderen kant eehter is de materieele schade door
de nagelaten betrekkingen ondervonden, van som
mige zijden zeer zeker overdreven voorgesteld.
»Er kan niet te veel gegeven worden", heette het.
Thans blijkt, dat wanneer de ontvangen gelden
alleen voor het aangekondigd doel besteed worden,
b. v. door enkele der nagelaten weduwen in een
zaak of nering te plaatsen en voor anderen bij het
te genieten Rijkspensioen een lijfrente te koopen,
een aanzienlijk gedeelte der ingekomen giften onge
bruikt blijft. De overdrijving, die hier klaarblijkelijk
heeft plaats gehad, behoort afgekeurd te werden, en
tot voorzichtigheid te manen.
Wij vreezen, dat het schadelijk moet werken op
publieke liefdadigheid in de toekomst, wanneer
bij gelegenheden als deze, door de stoffelijke
^■ïelen eener ramp grooter voor te stellen dan
o-eld tracht bijeen te brengen
nood in een bepaald aangewezen geval vereischt
wordt.
De Staats-Courant bevatte dezer dagen de sta
tuten van de vereeniging Christelijk-Historische Kie
zer sbond Marnix, te Utrecht. Haar doel enz. wordt
in de artt. 1—3 aldus omschreven
Art. 1. a. De Christelijk-Historische Kiezersbond
Marnix, gevestigd te Utrecht, heeft ten doelde
christelijke vrijheid, volgens het Woord van God,
op elk gebied van ons volksleven te bevorderen.
b. In 't bijzonder bedoelt hij, overeenkomstig a,
langs wettigen weg, de onverwijlde schrapping van
art. 168 en wijziging van art. 194 dér Grondwet,
alsmede opheffing van alles wat de volle vrijheid
van kerk en school enz., door wettelijke of financi-
eele banden in Nederland en zijne_ koloniën belem
mert. Met name verklaart hij zich evenzeer tegen
restitutie en subsidie van Regeeringswege voor de
school als voor de kerk.
Ook zal Marnix van stonden aan arbeiden tot
verkrijging van wijziging van den grondslag der
kieswet en verlaging van den census.
Art. 2. Als leden van Marnix worden erkend alle
burgers van Nederland, minstens 23 jaar oud, die
instemming betuigen met de statuten en eene con
tributie betalen voor de algemeene kas van den
bond, door ieder zelf te bepalen.
Het boekjaar rekent van 1 April31 Maart.
Art. 3. De bond zal met kracht arbeiden om
deze beginselen onder ons volk ingang te doen
vinden, alsmede om^invloed te oefenen op de Re
geering des lands. Diens volgens zal hij:
a. bij de verkiezingen van volksvertegenwoordigers
optreden met eigen candidaten, die zijn program on
voorwaardelijk hebben aanvaard en tot onverwijlde
uitvoering zich hebben bereid verklaard;
b. de kennis van ons beginsel en de toepassing
er van op ons volksleven onder alle standen trach
ten te verbreiden en de liefde vóór genoemde be
ginselen te wekken en te versterken.
Als middel daartoe bezigt de bond geschriftjes
en vliegende blaadjes, populaire voordrachten, een
geregeld verschijnend blad, in welke de sociale zoo
wel als de politieke vragen en belangen des volks,
in verband met kerk, school, huisgezin enz., naar
het Woord Gods zullen worden behandeld.
Alle leden verbinden zich «hiertoe naar vermogen
mede te werken.
Z. M. heeft jhr. mr. C. Van Sijpesteijn, op zijn
verzoek eervol ontslagen als gouverneur der kolonie
Suriname, en in zijne plaats benoemd baron van
Heerdt tot Eversberg, gouverneur van Curagao.
Bij koninklijk besluit van 5 September is be
noemd tot burgemeester van 's-Gravenhage mr. J.
G. Patijn, officier van justitie te 's-Hage en lid
van de Tweede Kamer.
Den 3en dezer ontstond aan den calamiteusen
polder Suzanna (eiland Tholen), voor dijkpaal 10,
zij is 15 meter uit den voet van den zeedijk ver
wijderd. (jj. c.)
Maandag a. s. wordt de haven aan de Medway
tegenover Queenboro', Port Victoria gedoopt, voor
het verkeer geopend, en daarmede langs de South
Eastern Railway eene nieuwe zee- en landroute voor
Londen geschapen. Een van de havenhoofden is
gereed; het grootste moet nog worden gebouwd.
De oud-hoogleeraar dr. Evers te 's Hage, heeft
een merkwaardig boek uitgegeven. Onder den titel
Bijdrage tot de Bevolkingsleer van Nederland, heeft
hij alle bekende cijfers omtrent de statistiek der
bevolking over het geheele Rijk en ook in de ver
schillende gemeenten en provinciën van Nederland
in tabellen gerangschikt. Deze cijfers en de schom
melingen, waaraan zij onderhevig waren, werden
vervolgens vergeleken met een groot aantal opga
ven betreffende andere feiten, die met de volkswel
vaart in betrekking staan. Het onderzoek heeft
zich uitgestrekt over het tijdvak 1815—1880.
Als slotsom dezer bijdrage kan gezegd worden,
dat met uitzondering van de levenloos aangegeve-
nen wier aantal na 1837 steeds toenam, in alle
opzichten in de laatste dertig jaren de toestand der
bevolking verbeterd is. Het aantal der huwelijkeir
is toegenomen: geëvenredigd daaraan steeg het ge
boortecijfer en in strijd met hetgeen bij achteruit
gaande bevolkingen gebeurt, nam de sterfte desniet
temin aftevens verminderde na 1833 voordurend
het aantal der onechte geboorten.
Bij deze bewijzen van steeds grooteren bloei komt
zich het verblijdend verschijnsel voegen, dat de
achteruitgang in lengte, bij de mannelijke jeugd in
de laatste jaren van de eerste helft dezer eeuw
vooral waargenomen, eerst heeft opgehouden en
daarna plaats gemaakt voor steeds toenemenden
groei.
Ook op het gebied der sterfteoorzaken is beter
schap waarneembaar. De cholera-epidemie van 1866
maakte op verre na niet zoovele slachtoffers als die
van 1849. De typhus, de diphtheritis, de febris
intermittens schijnen in hevigheid af te nemen.
Vergelijken wij dus het heden met het verledene,
met de donkere jaren der Fransche overheersching
en met die van 1840 49, dan hebben wij alle redeu
om ons over ons geluk te verheugen.
Volgens de Indische comptabiliteitswet moet de
rekening der Indische uitgaven en ontvangsten,
waarvan het saldo bij de wet moet worden vast
gesteld, aan de Staten-generaal worden aangeboden
voor of op 31 December van het jaar volgende op
de afsluiting der begrooting. De termijn dier afslui
ting is bepaald op uiterlijk 31 December van het
jaar, dat op het dienstjaar volgt. Er zijn dus twee
vrije jaren gelaten, wat in 1864 ruim genoeg werd
geacht om gereed te zijn met de verevening der zeer
omvangrijke administratie.
