Nieuwe Goesche Courant,
C h r i t e I i j k - h i stor i s ch blad voor Zee la n d.
Kennis of Veerkracht?
1*182.
Donderdag- 17 Augustus.
A0. 943.
BINNENLAND.
HET ZUIDEN,
Verschijnt eiken Maandag, Woensdag en Vrijdag
avond ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen
prijs pe~ drie maanden fraïlCOf 1,50.
Enkele noraraers- 0,05.
UITGAVE VAN
f. G. WIJTMAN, te Middelbaig
en
Wed. A. C. DG JONGE, te Goes.
Prijs der Advertentiën:
Per regel 10 ets.Familie-berichten van 1 0
regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 6 cents per regel.
Meer en meer neemt het getal toe dergenen, die
niet tevreden zijn met het onderwijs, zooals dat
volgens de jongste wetten en bepalingen gegeven
wordt. Slechts weinige jaren geleden hebben allen,
die zich met den naam van «liberalen" sierden,
met vereende kracht, trots alle vermaning en tegen
stand hunne lievelingsdenkbeelden doorgedreven,
als het beste, wat ons volk maar willens of onwil
lens uit hunue handen moet aannemen.
Nog maar even zijn de jongelieden, volgens de
nieuwe, boven alles geprezen leerwijzen onderwezen,
tot den leeftijd gekomen van praktische mannen,
dat wil zeggen tot den leeftijd, op welken zij prak
tische mannen zouden kunnen of moeten zijn, en
nu blijkt het dat de hoogwijze schooldrijvers zich
deerlijk hebben vergist.
Verhooging van het peil der nationale ontwikke-
y]mg was de leus, onder en voor welke al wat
liberaal heette streed. Veel, veel meer moest de
jeugd leeren, kennen, weten, en zij moest zich af-
slooven op allerlei vakken van wetenschap, onder
leiding van specialiteiten, van mannen van één
vak. De hoogere-burger-jongens werden met weten
schap overstelpt, en zoo ook de onderwijzers, die de
lagere-burger-kinderen van alle schoteltjes van den
wetenschappelijken disch moeten laten proeven.
Zwaar gepantserd met wetenschap, geballast met ge
leerdheid, gewapend met kennis, die macht heet, moe
ten onze jongelingen op de golven des levens
gezonden worden, en 't blijkt dat ze bij menigte
ongeschikt, zijn om de levenszee te bevaren, dat ze
er onder gaan. >De mannen, die van onzen tijd ge
maakt hebben wat hij is, hebben allen op scholen
gegaan, die zich een veel bescheidener doel stelden
dan de tegenwoordige. De biografieën (levensbe
schrijvingen) van de laatste drie presidenten der
Vereenigde Staten zijn ook zeer karakteristiek in
dit opzicht," zoo schrijft de heer Bientjes, wiens
opstel in Be Gids over onze jongens ai meisjes wij
in der tijd aanhaalden. Wij hebben al lang geweten
dat een kleine David niet kon gaan, veel minder
strijden in de wapenrusting van een Saul, en 't is
eene ervaring als van gisteren dat «ongeleerde en
slechte" Transvalers nog niet voor ieder uit den weg
behoeven te gaan.
Wat evenwel ook karakteriestiek is, is dat ge
noemde beer Bientjes, leeraar aan 's Rijks Hoogere
Burgerschool te Utrecht, zijne verspreide geschriften
tegen de veelweterij op nieuw in één bundel ver-
eenigt, en dat hij en zijn uitgever er niet aan twij
felen of het boekje zal verkocht worden en winst
opleveren, winst in zedelijken en geldelijken zin.
Dit boekje heet (men verweet Dr. Kuvper wel eens
op ruwe wijze het kiezen van beelden uit het mili
taire leven) Tirailleursmur uit een paedagogisch (op
voedkundig) en letterkundig kamp. Nu, er wordt dan
ook menige puntkogel afgeschoten op de gebreken
van het Nederlandsche schoolstelsel, op de onzinnig
heden van Multatuli, en Jan Holland, een voornaam
schoolwetman uit Deventer, die meesterlijk de ge
breken van de tegenwoordige maatschappij weet te
hekelen, gebreken die 't gevolg zijn van verkeerde
opleiding, deze Jan Holland wordt door den heer
Bientjes als zijn nevenman meê in 't vuur genomen.
Wij zullen nu niet vertellen wat zij zooal ver
keerds in opvoeding en onderwijs hebben aangetoond,
't best is dat i-der hunne werken leest, maar wel
willen wij zeggen dat de heer Bientjes het middel
tot verbetering zoekt, waar wij meenen dat het niet
te vinden is. Van den verderfelijken weg zich af-
keerend, verloopt hij op een dwaalweg. Vreest hii,
en ziet hij aanvankelijk, dat onze met geleerdheid
overladen jongens aan al de lichaamsgebreken en
kwalen, die in Duitschland het gevolg van een ten
onzent nagevolgd schoolstelsel waren, gaan lijden,
hij wil ze bij kris en kras gezondheid inpompen,
in even ruime mate als zij tot dusver volle golpen
geleerdheid binnen kregen.
Wij gaan gaarne met hem mede, als bij de jongens
en meisjes minder wil laten blokken, ze meer ont
spanning en lichaamsbeweging gunt en wil bezor
gen, maar niet als hij zich de oude heidenscke
Olympische spelen in zekeren zin ten ideaal stelt.
Die gereglementeerde lichaamsoefeningen, voor welke
men eene Nederlandsche vereeniging wil stichten met
besturen en afdeelingen, zijn niet noodig om onze
overspannen jeugd gezonde beweging tot herstel van
geestkracht te bezorgen. Nu reeds wordt een protest te
gen de eenzijdige opvoeding der jeugd in Nederland tevens
een pleidooi voor lichaamsoefeningzooals de titel luidt
van een vlugschrift van Mr. Kerkhoven, oud-in
specteur van het lager onderwijs in Overijsel. De
opbrengst van dat geschrift is ten voordeele van
eene door den heer Bientjes op te richten Olympia-
Vereeniging. 't Wordt nu, vreezen we, een afdwalen
van 't alleenzaligmakend onderwijs naar de alleen
zaligmakende lichaamsoefening. We hebben al
geboord dat er een aantal pretjes en feestelijkheden
in aantocht zijn: gymnastiekuitvoeringen, klim-,
tuimel-, worstel-, loop-, spring-, roei- en schaats
wedstrijden, voor welke laatste denkelijk opzettelijk
weiden moeten worden onder water gezet en kunstijs
gemaakt. We zien 't al vooruit, dat die wedstrijden
veelal zullen gehouden worden op den dag, op
welken de wereld zich verveelt. De drijverij der
schoolmannen begint nu zoozeer naar den kant
der lichaamsoefening over te slaan, dat men op
een onzer dorpen nabij de zee, waar de jeugd op
hare wandeling naar school de zuiverste lucht ter
wereld inademt N. B. het kerkhof tot speelplaats
voor de schoolkinderen wil in gebruik nemen. De
jongens kunnen dan buitelen op het graf van hun
grootvade r,door wiens kist mogelijk een paal is
geslagen voor wipplank of gymnastie-rek.
We hebben dikwijls de hedendaagsche jeugd be
klaagd, omdat zij niet zulk een vrolijk onbezorgd leven
heeft als wij hadden, maar wij zullen haar nog dieper
beklagen, als zij tot vermaak en bovenmatige
lichaamsinspanning wordt aangedreven. Eene wan
deling doet goed, al is zij soms wat ver en ver-
moeiend, een tochtje op schaatsen of per velocipede
zal geen gezond mensch kwaad doen, integendeel.
Maar 't is de groote vraag, of het goed is zich als
een hardlooper aan te stellen, zich op te winden
en af te matten om de eerste zijn op renpaard of
velocipède, ja zelfs in de kleederen, die men in den
winternacht niet uittrekt, om een handvol goud of
eer van longen en poriën veel meer te vorderen op
het ijs, dan een geneesheer iemand, ook den sterkste,
kan aanbevelen. De apostel Paulus, die de Grieksche
spelen van nabij kende, die 't niet nalaten kon het
leven des christens te vergelijken bij een wedloop,
en de zaligheid bij de kroon des overwinnaars, die
zelfde apostel schrijft aan Timotheüs «de lichame
lijke oefening is tot weinig nut maar de godzalig
heid is tot alle dingen nut, hebbende de belofte
des tegenwoordigen en des toekomenden levens."
Wij gelooven dat eene speelplaats, met gymnas-
tiektoestellen zeer goed is voor de kinderen,
die in groote steden in enge dompige kamers en in
nauwe straatjes wonen, maar geheel onnoodig
voor onze Zeeuwsche dorpsjeugd. In onze aan
tuinen en wandelplaatsen zoo rijke grootste stad
van Zeeland, komt niemand frissche lucht en ge
legenheid om naar buiten te gaan te kort. Men
vermenigvuldige de gelegenheden niet om zich te
buiten te gaan
Maar op menige plaats wordt de jeugd afgetrok
ken, en zoo niet, dan toch afgeleid van de zoo
noodige oefening in godzaligheid. Deze wordt als
onnoodig voorgesteld. Op hetzelfde dorp, waar
't kerkhof tot speelplaats moet worden ontwijd,
wordt van hooger hand al het mogelijke gedaan,
door presssie op den gemeenteraad, om de bestaande
christelijke school den kop in te knijpen.
Wij, tegenstanders van overdreven schoolgeleerd
heid, en ook van overdreven lichaamsoefening,
tegenstanders van elke geestelijke en lichamelijke
dril-methode, wij willen er voor waken dat de veer
kracht onzes volks niet verlamd worde door voort-
dur end buigen voor de partij, die zich van de macht
heeft meester gemaakt. Wij willen niets anders
dan volksontwikkeling langs den van God veror
denden, in Zijn Woord voorgeschreven weg.
Wil men eene gezonde ziel in een gezond lichaam,
een hart dat gezond klopt in de borst, welnu dat
men zich verzette tegen al wat krom en onrecht is.
't Is heden, 17 Augustus, vier jaar dat de hatelijke
schoolwet ons op 't lijf geworpen is. Ons verzet,
ons protest daartegen getuige van eene veerkracht,
weder sterker dan in 't vorige jaar
De te Breskens gevestigde vennootschap Be
Zeeuwsche Stoomboot-Maatschappij, zal een nieuwen
dienst op Rotterdam ondernemen. Deze dienst zal
kunnen geopend worden in de eerste helft der maand
October a. met de op het etablissement Fop Smit,
