I 'üUUA/Uü.l'fuoT'j&AlhIK--1, h,«l n!?v
Gereformeerde broeders, om over art. 168
enz. van gedachten te wisselen.
Op de eigenlijke vergadering kwam, uit gebrek
aan tijd,' art. 194 niet aan de beurt.
Een kleiner getal der vergaderden, ongeveer 20
broederen, bleven, na 't vertrek der groote meer
derheid, nog bijeen om over de vrijheid van onder
wijs, zooals wij die verstaan en begeeren zouden,
saam te spreken.
De vrucht van die na-vergadering wasdat men
eenparig besloot, aan ons Christenvolk en zijn voor
gangers op schoolgebied, en inzonderheid aan de
christelijke pers, de volgende punten ter overweging
en bespreking aan te bieden. In de hoop dat daar
uit eerlang de gewenschte helderheid en overeen
stemming, en tevens een daadwerkelijk optreden,
geboren worden moge.
X.
Het onderwijs is geheel vrij, zoodat ieder die wil,
les geven, schoolhouden, raag enz.
II.
De Regeering kan akten uitreiken, maar stelt die
voor niemand verplicht.
ra.
Alle particuliere Commissien en Vereenigingen heb
ben lecht om insgelijks akten uit te reiken.
IV.
De Vereenigingen voor Christelijk Nationaal School
onderwijs en voor Gereformeerd Schoolonderwijs be
noemen een Commissie ieder de hare of een geza-
mentlijke die zich van stonde aan beschikbaar stelt
om, zonder op Grondwetsherziening te wachten, eens
nader te onderzoeken, die prijs stelt op een akte van
harentwege.
Als getuigenis tegen de examina van Staatswege in
't gemeen, en in 't bizonder tegen de Staatsexamina,
den christelijken onderwijzers afgevorderd, zal deze
daad terstond beteekenis hebben.
V.
De Regeering heeft het recht te eischen dat de bur
gers dragelijk kunnen lezen en schrijven, en de eerste
beginselen van het rekenen kennen.
Daarom verordent zij een onderzoek, op gezette tij
den in het jaar, in elke Gemeente, door een Com
missie, wier leden door de gezamentlijke ouders zijn
verkozen.
Die Commissie geeft aan de kinderen, bij voldoende
kennis daarvan een bewijsblijkt de kennis onvol
doende, dan moet het ondersoek later herhaald
worden.
Onder de noodige voorzorgen tegen mogelijke on
billijkheid jegens ziekelijke, zwakhoofdige en andere
lijdende kinderen, bepale de Regeering zekere straf
voor aller., die verzuimen hun kinderen het nood
zakelijke te leeren of te latenjeeren.
VI.
De K'rk moet op haar gebied krachtig medewerken
om ouders en kinderen tot het gebruik der vrijheid
van onderwijs aan te sporen. Zij moet het volk, door
onderwijs en, bij vcrwaarloozing, ook door tucht, door
dringen van het besef, dat de Doopsbelofte ,om de
kinderen te onderwijzen, of te doen en tc helpen on
derwijzen', alle ouders, die nalaten hun kinderen 't
noodig onderricht te verschaffen, voor God, de Ge
meente en de maatschappij schuldig stelt. Weshalve
ieder zich ook geroepen behoort te achten om zijne
gaven, ti<t onderwijzing, voor eigen en anderer kin
deren, op de meest doelmatige wijze aan te wenden.
VII.
Ouders, die ten eenenraale onmachtig blijken om
hun «kinderen te onderwijzen of te doen onderwijzen,
kunnen door het plaatselijk bestuur worden onder
steund, doch alzoo, dat zij geheel vrij blijven in de
keuze van onderwijzers, scholen enz. voor hun kin
deren.
Xijfo. jilüg^u
in 194
,^/i.njuoCIte, UrfieKSCiie, JLlb-
breeuwsche talen, geschiedenis en wiskunde plaast.
Uit bet ingestelde onderzoek bleek dat de leerlingen
met vrucht de lessen in de verschillende vakken
hadden bijgewoond. Het examen werd gehouden in
tegenwoordigheid van curatoren, belangstellende
leden en ook van Dr. Woltjer, hoogleeraar aan de
Vrije Universiteit te Amsterdam, en werd voor een
deel door den hoogleeraar afgenomen. Twee leer
lingen der hoogste klasse ontvingen vergunning
zich als studenten der Vrije Universiteit te laten
inschrijven.
In de later gehouden vergadering van Curatoren
en leden deelde Ds. van Dingen mede, dat met
het begin van den nieuwen cursus het getal leer
lingen eene aanzienlijke uitbreiding zal verkregen
hebben.
Om 3 uur 's namiddags vergaderden curatoren»
docenten, leden en leerlingen in een der loka
len tot het houden van een bidstond die door Ds.
Verhoef! van Bodegraven geleid werd.
Nadat de leerlingen op de speelplaats eenige
proeven van bedrevenheid in de gymnastische en
schermoefeningen hadden gegeven, verzamelden zich
de feestgenooten aan den disch, die in de ruime
eetzaal was aangericht.
Menig degelijk en hartelijk woord werd daar ge
sproken, menige heilwensch ontboezemd. Het was
eene goede ure voor allen, zeker niet het minst
voor den director en zijne vrouw, die na een jaar
van arbeid en zorgen, met verheugde harten kon
den uitroepen»De Heere was ons tot hulp en
sterkte 1"
Moge de gunst van den almachtigen en gena-
digen God opliet Gymnasium te Zetten rusten, en
deze school bij toeneming een zegen zijn voor Va
derland en KerkDe verhooring dezer bede worde
in ootmoed en met vertrouwen verwacht.
GEMENGDE BERÏCÏmA
lerit, School en
Naar Be Standaard verneemt, is door HH. Direc
teuren der Vereeniging voor Hooger Onderwijs op
gereformeerden grondslag onlangs besloten lo. met
gedeeltelijke wijziging van vroegere opdracht, het
onderwijs in de practicale godgeleerdheid op te dra
gen aan den heer Dr. Ph. J. Hoedemaker, gewoon
hoogleeraaren 2o. tot gewoon hoogleeraar in de
juridische faculteit te benoemen den heer Mr. D.
P* D. Fabius, dusver buitengewoon hoogleeraar.
Gymnasium te Zetten.
Nadat op 20 Juni des avonds het jaarlijksch
examen in de moderne talen gehouden was, had
het onderzoek naar de vorderingen der leer-
Eene vrouw in den Haag, die in de vorige klasse
der Staatsloterij een twintigste gedeelte van f 25000
won, viel thans in de vijfde klasse hetzelfde fortuin
tje ten deel.
Men leest in het N. v. d. B.
«Negenhonderd boven- en benedenhuizen en eenige
villa's staan te 's Gravenhage onbewoond en ruim
duizend werklieden zijn op dit oogenblik zonder
werk."
Een ITaagsch architect verzekerde aan de Arnh.
CL, dat men in den Haag minstens vijftien honderd
ledigstaande woningen telt.
Bij voortduring komen uit Petersburg nadere
bijzonderheden over inhechtenisnemingen. Reeds
sedert twee maanden was de geheime politie door
hare agenten in het buitenland onderricht, dat de
terroristen een nieuwen aanslag beraamden en ver
scheidene samenzweerders zich gereed maakten de
Russische grens te overschrijden, om naar Peters
burg en Moskou te gaan. Werkelijk kwamen lang
zamerhand lieden over de grenzen, wier uiterlijk
aan het opgegeven signalement beantwoordde; zij
waren allen van volkomen goede passen voorzien.
Ingevolge de hun gegeven instruction lieten de agen
ten der geheime politie hen ongehinderd door, maar
verloren hen niet uit het oog, totdat eindelijk het
oogenblik was aangebroken, waarop men ze allen
in het net kon vangen. Het aantal der gearresteerden
zal ongeveer tachtig bedragen. Onder hen bevinden
ztch vele studenten, verscheidene vrouwen en offi
cieren. De meeste werden in Vasili-Ostroff gevat.
Veel dynamiet, ontplofbare maar nog niet gevulde
bommen, naar een nieuw stelsel vervaardigd, revol
vers, degenstokken, vergif, enz.zijn in beslag
genomen. De Russische politie heeft dus eindelijk
de hand gelegd, niet slechts op verscheidene hoofden
der nihilisten, maar tevens op al de leden van een
der zoogenaamde «revolutionaire middelpunten."
Er bestaan echter verscheidene dezer «middelpunten",
welke de politie nog niet kent.
B 0 f T li i\T L A i\ I)
Het diplomatiek beleid der Porte.
Nu de conferentie vsrgaderd is en waarschijnlijk,
ctoui ue oninoiramg uerTorie, weinig zal kunh
uitrichten, werpen we een terugblik op de houding
van den Sultan tegenover de Westersclie Mogend
heden in de troebelen van Egypte. Het zal dan
wel niemand zwaar vallen te profeteeren dat de 1
Conferentie geen wereldschokkende besluiten nemen
zal.
Met bewonderingswaardige kalmte sloeg de Porte
dengang der zaken in Egypte gade; geen zenuwachtigé
bezorgdheid, geen woordenpraal, geen beroep op zijne/
suzereiniteit. De Turk kende deu ouderlingen naijver
der Europeesche mogendheden zeer goed zij zouden
het niet wagen de hand in het wespennest te steken,
en hoezeer zij ook verlangden hem geheel en al
buiten spel te laten, zijne sluwheid voorzag, dat
hij zelf de eenige hoofdpersoon was, met wien men
rekening had te houden.
Zoodra de moord- en plundertooneelen in Alex-
andrië uitbraken, verkeerden Engeland en Frankrijk
in de grootste verlegenheid. Wat moesten, wat
konden zij doen tot heil der radelooze Europeanen,
die over de geheele Delta in doodsangst verkeerden
en redding zochten in de vlucht? Ware het een
joodsche volksplanting, men kon nog op liet alarm
der groote Europeesche pers rekenenen misschien
zou wel de machtige Alliance Israelite als een poli
tieke mogendheid tusschenbeide treden. De bloedige
tooneelen waren tragisch genoeg, want men had de»
lijken der slachtoffers bij tientallen in zee geworpen.
Bij de Israëlieten maakt men zich tegenwoordig
van dergelijke treurtooneelen niet in telegram-stijl
af. Radeloos en reddeloos was dus in Egypte de
Europeesche bevolking. Maar niettemin durfden de
beide groote mogendheden geen eukelen stap doen
zonder vooraf de overige regeeringen van Europa
geraadpleegd eu in een Congres de noodige maat
regelen beraamd te hebben.
Dat denkbeeld viel natuurlijk volstrekt niet in
den smaak van den Grooten Turk. De Fransche
en Engelsche gevolmachtigden hadden zich reeds
veel te veel met de Egyptische aangelegenheid be
moeid wel niet rechtstreeks als politici, maar toch
als «schulddelgers" en «potkijkers", en van dit men-
schenras heeft elke Turk een natuurlijken afkeer.
De bestaande verwikkelingen boden juist een
gunstige gelegenheid, de moei-allën 'wat meer naai
den achtergrond te schuiven.
Toen echter do Sultan in het eerst elk denkbeeld
van een Congres afwees, wachtte hij zich wel de
ware reden van zijne weigering aan te geven. Hij
vond zooveel omhaal geheel onnoodig en zou wel
een zijner vertrouwde ambtenaren naar Egypte zen
den, om er de zaken te regelen.
De europeesche mogendheden lieten zich met dit
onnoozel middeltje paaien en Derwisch-Pacha ging
scheep naar Alexandrië. Het bleek echter aanstonds,
dat deze man geen andere instructiën had ontvan-1
gen,dan te zorgen voor den souvereinen invloed van
den Sultan en overigens de zaken blauw blauw te
laten. Althans maatregelen van ecnigzins ingrijpen-
den aard mocht hij niet nemen. Hij was volstrekt i
niet gezonden om de vreemde mogendheden en de i
Europeesche bevolking uit deu nood te redden,
maar wel om het aanzien van den Islam te ver- J
meerderen. Overal waar hij verscheen was hij met een
vorstelijken stoet omgeven, en zoo dikwijls hij au
diëntie verleende, gedroeg hij zich als iemand, die
gekomen was om de hulde zijner onderdanen te
ontvangen. Wie het waagde in zijne tegenwoordig-1
heid te spreken over de belangen der Regeering, j
ontving tot antwoord, dat men zich met de zaken f
des Sultans niet te bemoeien had. Toen hij, een f
paar dagen na zijn aankomst, eene deputatie van J
uleraa's ontving, en een hunner het waagde overj}
de maatregelen tot herstel der orde te spreken,
rees Derwisch-Pacha overeind en voegde hem toeI
gij zijt mij komen bezoeken, om aan den vertegen-
woordiger des Sultans uw eerbied en onderdanig- I
heid te betuigendaarom ook heb ik u in mijne i
tegenwoordigheid toegelaten maar uw raadgeving
heb ik niet noodig. Met een leeuwenstem donderde
hij tegen hen los en wees hun de deur met zooveel li
gedruisch, dat de beide kawasseu, die voor hetjl
paleis stonden, verschrikt 'de trap opvlogen, mee-S
nende dat er een moordtooneel plaats greep. I
Den Egyptischen officieren wedervoer een zelfde®
lot. Zij vernamen van hem, dat hij zich met d/fm
