ieuwe Goesche Courant,
Christelijk-historisch blad voor Zeeland.
Zaterdag 13 Mei.
JV. 903.
BINNENLAND.
s m;>
HET ZUIDEN,
Verschijnt eiken Maandag, Woensdag en Vrijdag
ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen
Prijs pe1* drie maanden francof 1,50.
Enkele nommers- 0,05.
UITGAVE VAN
P- G. WIJTMAN, te lliddelbuig
en
Wed. A. C. DE JONGE, te Goes.
Prijs der Advertentiën:
Per regel 10 ets.; Familie-berichten van 1—5
regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 6 cents per regel.
Agent voor Dordrecht en Omstreken: de heer H. J. KOKJ i RIJGT O-P'
Als gewoonlijk heeft ook ditmaal bij de minis-
crisis, ieder het zijne te zeggen. Veel zaaks
het juist niet. Grondtoon van nagenoeg alle be
van de liberale pers over deze crisis
spijt over het besluit der Ministers omdat de
van Lijnden met de zijnen de zaken loo-
hield, en 'in den koers door de liberalen
stuurde. Op de vraag »wat nu" weet
een antwoord te geven, of het zou dit
zijn dat men zelf de regeeringstaak niet
begeert.
Be Standaard heeft aan het slot van zijn artikel
over deze crisis de volgende meening uitgesproken
»Even beginselloos als dit Kabinet in zijn op
was, even beginselloos verdwijnt het.
Als in de conversie-quaestie een geheel koloniaal
beleid op het spel staat, blijven de andere ministers
maar als een nietszeggend tractaat verworpen
wordt, stappen ze al te zaam op.
Dit is vooral van mannen als Rochussen, Van
Lijnden en Klerck het toppunt van onbegrijpelijke
politiek.
Blijven zitten als een cardinaal punt van regee-
ringsbeleid wordt aangetast, en gaan loopen als
een klikkebilletje tegenvalt.
Zulk een politiek mag geen naam hebben.
1 «Struikelen" noemen we dat; voor vallen is het
te klein.
Dit aftreden van Van Lijnden is het uiterste
(der inconsequentie.
Optredend heette hetWe moeten wel op die
fetoelen gaan zitten, want al kost het iets aan onze
beginselen, er mag, er kan geen anarchie zijn.
Consequent zou daarop passen, ook nu te zeggen
»We moeten wel op die stoelen blijven zitten, want,
al kost het iets aan onze beginselen er mag door
ons heengaan toch geen anarchie ontstaan."
De toestand is, dit erkent ieder, nu nog onmo
gelijker dan in Augustus 1879.
Wie toen niet mocht wegblijven, mag dus ook
thans niet opstaan. En van tweeën éénóf het
motief van zijn optreden veroordeelt de aanvrage
om ontslag, óf wel het motief van ontslag is de
meest krasse streep door heel het pleidooi voor zijn
optreden.
Indien Van Lijnden metterdaad, ondanks het
voor anarchie, weggaat, en er een ander
Kabinet komen moet, is geen ander Kabinet
denkbaar dan een Kabinet ad hoe voor de re
form-bill.
Datzelfde Kabinet, dat reeds in '79 eisch van
het oogenblik ware geweest, en destijds door Van
[Lijndens optreden werd tegengehouden, is thans de
;h van onze politieke constellatie.
Voor zulk een Kabinet is een meerderheid fe
linden, mits het optrede op een degelijk program
gemengd zij uit mannen, die autoriteit hebben
nj anti-revolutionairen, roomschen en den linker-
[eugel van de coalitie der liberalisten.
Dus geen Heemskerk, geen Kappeyne, geen
mannen met overoude antecedenten, die ons weêr
sleuren in allerlei politiek gemoei.
Maar een stel kloeke, flinke, versche mannen, die
in drie maanden tijds hun reform-bill indienen, na
aanneming binnen een half jaar de Kamer ont
binden en zoo eindelijk, eindelijk, Nederland eens
uithelpen uit het marasme, waarin het verkwijnt."
Communaal of individueel grondbezit op Java
Gelijk in vroeger eeuwen in Europa en thans
nog gedeeltelijk in Rusland, zoo bestaat er tegen
woordig in onze Oost-Indische bezittingen commu
naal bezit, d. w. z.de landerijen die bij en om
de verschillende gemeenten gelegen zijn, zijn niet
overal het eigendom van particuliere personen, maar
van de gemeente of 't dorp (dessa). Jaarlijks worden
de gronden verdeeld om ze te bewerken. Nu heeft
deze toestand ongetwijfeld groote voor- en nadeelen.
't Voordeel voor 't Gouvernement is wel voorna
melijk daarin gelegen, dat de inlander in de grootst
mogelijke afhankelijkheid blijft, wat zeker voor de
duurzaamheid van ons gezag in Indië niet van be
lang is ontbloot. Vooral de politiek, die uitgaat
van 't begrip, dat eene kolonie 't meest moet ge
lijken op een melkkoe,, die men alleen mest om
de melk die ze geeft, wijl zonder die melk 't leven
van de koe den eigenaar tamelijk onverschillig is,
vooral die politiek, zeggen wij, bekommert zich niet
verder om 't welzijn van den inlander dan 't belang
van 't moederland zulks medebrengt.
Maar 't nadeel dat gemeentelijk of communaal
bezit medebrengt is zeker dit, dat de inlander, die
't eene jaar dit en 't andere jaar een ander stuk
grond in bezit of althans ter bebouwing heeft,
niet meer aan den grond te koste legt, dan volstrekt
noodzakelijk is. Vandaar dat de grond niet zooveel
opbrengt als bij particulier bezit mogelijk zou zijn.
Maar in dit geval bestaat de mogelijkheid dat de
inlander zich van zijn kracht bewust wordt en
't moederland zich wel eens op een goeden dag
door zijn koloniën de gehoorzaamheid zou zien op
gezegd of dat vreemde invloed zich zoo in de ko
loniën doet gevoelen dat onze macht in Indië zonder
slag of stoot zou kimnen vervangen worden door
Engelsche of andere opperheerschappij.
Nu is deze kwestie, zoools* onze lezers begrijpen,
zeer ingewikkeld. In beide gevallen staat men voor
moeilijke vraagstukken en bijna onoplosbare raad
sels. De voorstanders van 'tgeef Indië wat Indie's
is, zijn voor conversie, maar zij die 't behoudende
stelsel voorstaan, d. i. die alleen in volstrekte
afhankelijkheid van den inlander duurzaamheid van
ons gezag in Indië zien, zijn natuurlijker-wijze
tegen haar.
te houden, zal wegens onvoldoende deelneming niet
plaats hebben.
Voor de tentoonstelling te Goes zijn uitgeloofd;
behalve de medaille van Z. K. H. den prins van
Oranje, minstens nog vier medailles voor die inzenders
welke een te benoemen jury daarvoor waardig zal
keuren voor den wedstrijd 10 prijzen a f 10, 10
prijzen a f 5, 20 prijzen a f 2,50 en 120 getuig
schriften.
Bovendien worden uit de ingezonden voorwerpen
de prijzen voor de te houden verloting gekozen, en
kunnen die voorwerpen ook door bezoekers worden
aangekocht.
Het plan is zoo mogelijk de tentoonstelling 1 Juli
te openen.
De vooorwerpen zullen dus tusschen 15 Juni en
1 Juli moeten worden ingezonden, wat nader aan
de inzenders zal worden opgegeven.
Een voordracht, die de heer W. Meng, van Rot
terdam, de bekende martelaar der «onverdraag
zaamheid", zich voorgenomen had deze week te Goes
LANDBOUW.
Aan het ons toegezonden Programma der aan
staande Algemeene Vergadering der Maatschappij
tot bevordering van Landbouw en Veeteelt te
Cortgene op 13 Juni te houden, ontleenen we het
volgende
Maandag, den 12 Juni, des avonds te 7 uren,
bijeenkomst van het Hoofdbestuur.
Dinsdag, den 13 Juni, des voormiddags te 10
uren, Algemeene Vergadering ten huize van den
logementhouder L. D. van de Linde.
Woensdag, deu 14 Juni, des voormiddags te 10
uren, Tentoonstelling van Paarden, Rundvee, Scha
pen, Varkens, enz.
De volgende onderwerpen zullen op de Algemeene
Vergadering behandeld worden
lo. Welke middelen staan den landbouwer ten
dienste, ter voorkoming der kwade gevolgen van nat
weder gedurende den oogst?
2o. Vindt de landbouw in Art. 26 der wet van 13
Juni 1857, Staatsblad 87, voldoende bescherming tegen
te sterke vermenigvuloiging vau schadelijk gedierte?
3e. Beiooft de verwerking van de afgeroomde melk
tot magere kaas in Zeeland voordeeliger te zullen zijn
dan het gebruik daarvan tot opkweeken of mesten van
jong vee? Zoo ja, wat kan de Maatschappij.doen, ten
einde dien tak van bedrijf te bevorderen of aan te
moedigen
Voor de tentoonstelling zijn de volgende prijzen
uitgeloofd
LANDBOÜWPAARDEN.
onvbrschillig van welk ras.
lo. Hengsten, minstens 3 jaar oudeerste prijs
f 40, tweede prijs, uitgeloofd door den algemeenen
voorzitter der Maatschappij, den hee;r Mr. C. J, Pickó
f 25, derde pi ijs f 15.
2o. Hengsten, geboren in 1880 eerste prijs f 15,
tweede prijs, uitgeloofd door den p.lgemeenen secretaris
der Maatschappij, den heer J. H. Snijders f 10.
3o. Hengster., geboren in 1881eerste prijs f 6,
tweede prijs f 4,
4o. Merriën, minstens 4 jaar oudeerste prijs f 25,
tweede prijs f 15.
5o. Drie-jarige merrien; eerste prijs f20, tweede prij$
