1
■ierft, School eir lending.
GEMENGDE BERICHTEN.
ZeeuwscJie Brieven.
HANDELSBERICHTEN
De heeren van liet geneeskundig staatstoezicht in
Noord-Brabant en Lumburg schijnen, blijkens onder
staand schrijven aan de burgemeesters in de ge
meenten dier gewesten, een nieuw terrein voor
hunne bemoeizucht in de bewaarscholen te zoeken.
Zij schrijven
Te wijl de lichamelijke belangen van het kind, dat
ter leerschool gaat, to recht door de wet worden in
bescherming genomen. Strekt de Staat zijn zorg niet
uit tot de jongere kinderen, die de bewaarscholen be
zoeken (hun getal bedraagt in Nederland ongeveer
hondeidduizend!), en wordt volstrekt geen rekening
gehouden met de schadelijke invloeien, waaraan zij
daar, niet zelden in hooge mate, zijn blootgesteld, af
hankelijk voor een groot deel van ongezonde lokalen,
bedorven lucht, voortdurend zitten, gemis aan speel
plaatsen enz.
Ree us hebben de verschillende geneeskundige raden
van "Nederland zich tot den Minister van Binnenland-
sche Zaken gewend en Zxc. om wettelijke regeling
verzocht van het bewaarsehoolwezen hier te lande Zij
meenen daarmede intusschen niet genoeg te hebben
gedaan. Op het voetspoor van den Geneeskundigen
Raad van Noordhollarid, die een zelfstandig onderzoek
heeU ingesteld naar den toestand der bewaar-en klein-
kinderscholen in Noordholland, besloten ook andere
raden zich te vergewissen van den staat der lokalen,
de materieele inrichting enz. der bewaarscholen in
hunne provincie. Voor Noordbrabant is die taak op
gedragen aan een commissie, die de vrijheid neemt zich
tot UE.A. te wenden met -ie hieronder staande vragen,
in de hoop' dat zij van u dezelfde ondersteuning zal
genieten, die de commiseie uit den raad van Noord-
Holland van de burgemeesters in die provincie in zoo
ruime mate heeft mogen ondervinden, daar deze door
de bereidwilligheid, waarmede zij op meer of minder
uitvoerige wijze, die vragen hebben beantwoord, hare
taak zeer hebben vergemakkelijkt.
lo. Bestaan in uwe gemeente inrichtingen tot ver
zorging van kinderen beneden het zevende levensjaar ge-
durenden den dag of een gedeelte van den dag, t. w.
bewaarplaatsen voor zeer jonge kinderen (crèches),
kleinkinder of zoogenaamde matressen en brei
schooltjes, bewaarscholen of Fröbel inrichtingen (voor-
bercidingscholen) Zoo ja, tot welke der genoemde
soorten behooren deze inrichtingen? Zijn zij gelegen in
de kom der gemeente of in de gehuchten of buurt
schappen, tot de gemeente behoorende
2o. Zijn het openbare oi bijzondere inrichtingen
(Zoo er geen gemeentelijken verordening op die school
tjes bestaat, zal een exemplaar of een afschrift daar-,
van in dank worden ontvangen.)
3o. Hoe groot is in uwe gemeente het aantal kin
deren, die deze inrichtingen bezoeken (Zoo het moge
lijk is, wordt tevens opgave verlangt van het aantal
kinderen in iedere school.)
4o. Hebben de houders of houderessen daarvan wet
telijke bevoegdheid, en zoo ja, van welken aard is deze
5o. Zijn de lokalam van voidoende ruimte voor het
aantal kinderen? (Gaarne zou men den kubieken in
bond, daarvan zien opgegeven.) Zijn ze gelegen gelijk
vloers of in een b -venwoning Wordt er behoorlijk
voor luchtvcrversching- gezorgd Is er een open speel
plaats of tuin aan verbonden
60 Waarmede worden de kinderen gedurende de
schooluren beziggehouden? Wordt aldaar eenig onder
richt of onderwijs gegeven, er. zoo ja, waarin bestaat
het en hoe ver strekt liet 'zich uit
70. Door wie of pp welke wijze wordt toezicht op
die inrichtingen uitgeoefend P
Wat heeren geneeskundigen, te maken hebben
met het gevraagde onder 2, 4 en 6 is ons een
raadsel.
Ds. K. Straatsma te Haarlo in Gelderland
heeft het beroep naar Biervliet aangenomen.
Curatoren van het gymnasium te Zetten hebben
in beginsel tot het verplaatsen van deze stichting-
besloten. Men wil haar in de nabijheid van eene
academiestad vestigen.
Volgens een Haagschen correspondent van de
Zutph Ct. zijn de paleizen van Z. K. H. prins
Frederik in Den Haag toegewezen aan de prinses
van Wied, en heeft de prinses haar voornemen te
kennen gegeven om bij voortduring eenige maanden
van het jaar met haar gezin in Den Haag door te
brengen. Daarom zal ook het paviljoen te Scheve-
ningen niet te gelde worden gemaakt.
In de Be Brakke Grond te Amsterdam werden
gisteren publiek verkochttwee Gobelin-behangsels
voor twee zalen met voorstellingen van D. Teniers,
en Arcadische landschappen.
Deze behangsels waren afkomstig nit het aloude
kasteel Be Cannenburgh, te Vaassen, in Gelderland,
en golden, met inbegrip van de ongelden voor de
eerste kamer f 10,206,90, voor de tweede kamer
f 4262.50.
Gisteren avond tegen 7 uur bevonden zich te
Zwolle de drie gebroeders Van Dijk tegenover het sta
tion nabij de goederloods om voor een koopman koeien
af te halen. Terwijl eenige arbeiders bezig waren met
rangeeren (zonder locomotief), liepen zij onopgemerkt
tusscken de wagens door,methetdroeviggevolgdateen
van hen, de lSjarigeGerrit van Dijk, tusschen
wee wagens met de borst beklemd geraakte. Hij
werd naar de ouderlijke woning buiten de Diezer-
poort overgebracht, terwijl onmiddellijk geneeskun
dige knip werd ingeroepen. Na hevig lijden is hij
in den volgende nacht overleden.
Geachte Redacteur
Vergun mij thans, terug te komen op het »voor-*
stel Lobman" in de Tweede Kamer. Zooals U be
kend is, heeft dat ten .doel om eenige bepalingen
uit de nieuwe onderwijswet, betreffende kubieke en
vlakke ruimte voor ieder schoolgaand kind en
andere nietigheden meer, onverplichtend te stellen
voor bijzondere scholen.
De bedoeling van den geachten voorsteller waar-
deerend, heb ik mij nogtans over het voorstel zelf
niet, of bijna niet verblijd.
E11 wel om deze redenen
Vooreerst wijl bet genoemde slechts een zeer
ondergeschikt punt van onze grieve is tegen die
wet als zoodanig. Licht zouden de liberale heeren
in hun overmoed denken dat we al vrij wat reden
tot voldaanheid over hunne hooge edelmoedigheid
hadden, indien ze ons de genade bewezen dat voor
stel aan te nemen. En zegt men daartegen »het is
al vast wat, het vervolg hiernadan verschil ik
hier met dezulken van gedachte. Ik vrees voorloo-
pig nog niet dat men feitelijk de moorddadige hand
zal leggen aan de scholen, welke aan genoemde
bepaling, stel dat men ze ook op onze scholen
zou willen toepassen niet voldoen, omdat ze 't
niet kunnen uit gebrek aan geld. Let welniet
uit onwil of verzet, maar wegens geldelijk onver
mogen en zulke schoolbesturen zijn er bepaald.
Het voorstel van onzen Zeeeuwsclien afgevaardigde
zou, wierd het aangenomen, hier of daar dienst
doen als slaapdrank, en om die reden verkeerd
werken. Voor slapen of zelfs indommelen is het
onder ons nog lang de tijd nietdaarvoor is het
gevaar waarin we hier te lande verkeeren te groot.
Alles of nietszij in deze zaak onze leus. De
staat moet ophouden schoolmeester te zijnmet
minder zijn we niet voldaan. Het is ons recht als
vrije Nederlanders, en onze dure plicht tevens om
zelf, hetzij persoonlijk of door onze gecommitteerden,
de opvoeding en het onderwijs van onze kinderen te
bezorgen. Dat eischt de hooge God van onsvan dien
eisch kan of mag niemand ons ontslaan, hij moge
Staat of hoe dan ook heeten. Daarom moet art.
194 der grondwet, welke slechts onvolmaakt menschen-
werk is, geschrapt worden. Met minder kunnen we
of mogen we geen vrede hebben.
Maar in de tweede plaats lacht mij dat voorstel
niet toe, omdat daarin stilzwijgend aan den staat
het recht toegekend wordt over onze schoollokalen
mede te te beschikken. Dat ontken ik ten sterkste.
Ze zijn onze privaateigendommen waarop de
staat niets te pretendeeren heefthij heeft er voor
geen cent eigendomsrecht op. Wij zijn er zoo vrij
in als een koopman in zijn "winkel of een kapitein
op zijn schip. Voor de belanghebbende ouders staan
ze dagelijks ter bezichtiging bevallen ze hun niet,
welnu, niemand dwingt ben er hunne kinderen te
stimen. Waar zou dat heen indien de staat in een
particulier huis mocht komen uitmaken of er eten?
drinken, ruimte, enz, genoeg was
Maar 't is voor de hygiëne 't welk in eenvoudig
Hollandsch beteekent de gezondheid dat de teedere
staat zijne belangstellende zorgen zoo ver zou uit-;
strekken
Goed, maar dan geen halve maatregelen. Is te\
weinig lucht schadelijk, het kou-vatten zeker niet
minder. Dan. zorge de staat er vooral voor dat)
menschen wier schamele kleeding te veel lucht door
laat niet buitenshuis komen dan bij een zeker
aantal graden Fahrenheit, bij de wet te regelen.
Dan bepak- hij den tijd in do staatscourant wan
neer een ieder vrijelijk winterjas of wintermantel
mag afleggen. Dan beloope straf een iegelijk die
met een zomerbroek zich op openbare wegen of
pleinen vertoont terwijl het daartoe nog te koud is)
Dan worde buitengewoon zwaar beboet bij die aan'
zijne kinderen niet genoeg te eten geeft, hij moge
het hebben of nietwant een leege maag noemde
de kundige Boerbave uiterst schadelijk voor een
gezond menseh. Doch waar zou ik eindigen M. d.
R. indien ik ging ophalen alles wat dan wel tot
het vak van staatsbemoeiing behoorde. Ieder gevoelt
het dwaze van liet beweren, alsof de staat preven
tief voor onze gezondheid zorgen moest. Daarom
houd ik in vollen ernst staande dat een goed on-
derwijzer, en derzulken hebben we door Gods
goedheid onder ons, dient te weten en ook werke
lijk weet, hoeveel ruimte hij in zijne school noodig
heeft om geregeld onderwijs te kunnen geven en
niet onbekend is met het feit dat hijzelf en de
kinderen behoefte hebben aan versche lucht. Een
christen heeft zijne gezondheid even lief als de
staat de zijne en die der onderdanen. Zijn bijbel
leert hem dat hij Gode schuldig is voor clien kost
baren schat, als een geschenk uit 's Heeren hand,
nauwlettend zorg te dragen. De staat mag in dat
opzicht zonder bekommering zijn.
K.
li ii r e r i y k S t a si d.
Middelburg. (Van 9 tot 16 April.) Onder-
trouwclJ. Meeuse, jm. 27 j. met- S. Kooman, jd.
31 j. H. van Zalen, jm. 25 j. met M. C. Bakker,
jd. 23 j. C. den Boer, jm. 24 j. met M. Scheerens'
jd. 25 j.
BevallenJ. G. van Sluijs, geb. Schrier, z. M.
G. .Want, geb. Bijlmakers, d. Iv. van Wezel, geb.
van den Berge, z. A. van den Bogaard, geb. van
Leer, d. J. Pelle, geb. Pervoost, z. J. Mesu, geb.
Janse, d. D. Gillisse, geb. Lampers, d. C. J. Geer-
vliet, geb. van der Roost, d. P. M. M. Mink, geb.
van Schaik, d. J. L. Langejan, geb. Desson, d. C.
Sum-land, geb. Cardoh, d. A. D. Martijn, geb. van I
Heuven, z. L. Provoost, geb. de Rijke, z. (levenl.)
Overleden O. S. Former, jd. 86 j. W. J. van
Hecke, man van M. E. Janse, 48 j. G. J. W.
Berghuijs, man van S. M. Greve, 59 j. E. Beun
d. 10 m. J. Buijs, man van R, C. Stamperins, 73
j. L. J. Julianus, z. 29 j.
Vlissingeu. (Van 8 tot 15 April.) GehuwdP.
Gastel, jm. 20 j. met W. Walrave, jd. 23 j.
Bevallen A. Corthals, geb. Lippens, d. L. Lems
geb. Paap, d. M. J. du Gardein, geb. Willaert, d.
S. de Koning, geb. Kouwe, z. G. H. Quasters, geb.
van Rosweijde, z. (levenl.) G. de Weerd, geb. Teer
ling, z. (levenl.) C. I. van de Casteele, geb. Eve-
raert, z.
Overleden P. Spinnaaij, z. 15 m. J. W. Cal-
lenfels, wedr. van M. W. Hennequin, 89 j.
Goes. BevallenJ. Geluk, geb. Bal, z.
Overleden: C. de Jonge, geb. Snoep, z. (levenl.)
J. Barbier, jm. 66 j.
Graanmarkten em.
Rotterdam. 17 April. TARWE De aanvoer van In-
landsche Witte was niet groot. De beste qualiteiten
gingen langzaam als voren van de hand, terwijl de
goede wiehtsoorten vlugger te plaatsen waren geringe f,
soorten konden vorige prijzen niet opbrengen. Vlaam-
che, Zeeuwsche, Flakk. en Overmaassche zonder schot
f 11,25 a 12 50; dito de beste i' 9.25 a 10,50; dito min
dere f 7.75 a 6dito geringe f 6 a 7.50.
ROGGE. Inlandsehe in de blanke soorten prijsbou-
dend, brnine en mindere qualiteiten, die veel ter markt
waren, 25 cent Jager, slechts gedeeltelijk verkocht.
Vlaamsche, Zeeuwsche en Overm- de beste f 7 50 a
8.20 dito mindere f 6 a 7.40. (j
GERST, inlandsehe Winter en Zomer was wederom
niet overvloedig aangeveerd en ruimden tot vorige
prijzen vrij goed op. Zeeuwsche, Flakk. en Overin. jli
Winter: de beste f 7.20 a 7.70: dito mindere f 5.50 a
7.10; dito Zomer: de beste f 6.20 a 6.60; dito mindere
f 5 a 6.10.
HAVER was.iets vaster. Inl. dikke f 3.50 a 5-50 dito ,i
lange f 3 a 4.80. Jfl
BOEKWEIT met kleine vraag. Noord-Brab. f 195
per 2100 k.
