gtaatsbegrooting en er zal dus nog wel een jaar
voorbijgaan, eer de wetten in behandeling komen
en eventueel aangenomen worden.
Sinds eenigen tijd wordt door twee heeren Kuipers,
Vader en zoon, de eerste landbouwer in het Noor
den van ons land, in dagbladartikelen en openbare
voordrachten geijverd om eene Hollandsche volks
planting te vestigen in Dakota, Noord-Amerika.
Het schijnt die heeren gelukt te zijn reeds hier
in ons land, uit de aanstaande emigranten, een
bestuur te vormen over deze volksplanting der
toekomst, die Kuipers-city heeten zou, Kuiper Sr. was
natuurlijk tot president van het bestuur gekozen.
Vreemd zagen de leden op toen ze vernamen dat
de president reeds, buiten hun weten, alleen was
vertrokken, en nog vreemder zullen ze hebben op
gezien toen ze vernamen dat deze overhaaste afreis
noodzakelijk was om gijzeling te ontgaan, waartoe
de rechtbank te Heerenveen bereids, voor eene
schuldvordering van f 7000 bevel had gegeven.
De heeren Harting, Buys Ballot en Opzoomer»
hoogleeraren te Utrecht en de heer W. Mallinck-
rodt, mede te Utrecht, hebben eene oproeping aan
het Nederlandsclie volk gericht, ter ondersteuning
van de van have beroofden en uit hunne woningen
verdreven Joden in Rusland.
Bij eenige boekhandelaars te Amsterdam ligt een
adres ter teekening aan Gedeputeerde Staten van
Noord-Holland, waarin verzocht wordt dat Gede
puteerde Staten hunne bekrachtiging zullen ont
houden van den post die voor kerkelijke hoogleeraren
op de gemeentebegrooting zal worden gebracht.
De heer mr. Levy van Amsterdam, handelende
over de bekende circulaire van eenige heeren tot
vorming van een Multatuli-fonds, geeft in het Han
delsblad van heden, van dezen bekenden landgenoot
de volgende kernachtige karakterschets
»De geestesrichting van Multatuli, het kenmer
kende van zijn talent, is snerpende, smadelijke,
schrijnende, zieldoorvlijmende critiek. Critiek, die
niets eerbiedwekkends, te hoog, niets verhevens, te
heilig acht. Critiek als doel, niet als middel, als
stormram, niet als grondslag, als moker, niet als
truweel. Dergelijk ontzettend wapen nu is enkel
veilig in de hand van hem, die aan eene groote
mate van rustige onbevangenheid, de gemoedseigen-
echap der piëteit paart. Niets echter ontbreekt Mul
tatuli zoozeer, als juist deze tweeledige hoedanig
heid."
In den laatsten tijd hoorden we gedurig van eene
ondenvijsmeeting te Monnikendam, geleid door den
heer Pierson, waar het, vooral door toedoen van den
heer van der Zee, burgemeester van Monnikendam,
recht onbeschoft naar toegegaan was.
Be Sprokkelaar heeft van een ooggetuige o. a.
het volgende vernomen
»Tegen half acht ure trad in eene door ons be
legde meeting Ds. Pierson op voor eene schare van
800 a 000 personen, van heinde en verre te zamen
gestroomd. De grootste stilte heerschte er onder die
groote menigte, blijkbaar het gevolg van de boeien
de en met degelijke argumenten gestaafde rede.
»Na de pauze vroeg de Burgemeester het woord
en gebood een der aanwezigen de leiding der Verga
dering op zich te nemen. Op dat gebod antwoordde dé
bedoelde persoon dat er besloten was de leiding voor
dezen avond aan den heer Pierson op te dragen, waarop
de Burgemeester liet volgen»welnu, weigert de
heer De Bruin met mij in debat te treden, dan
wend ik mij als David tot den reus Goliath. En
wat nu volgde, gaat alle beschrijving te boven.
Evenals een koopman op de markt op een stoel
zijn waar staat aan te prijzen, alzoo stond de Bur
gemeester op een stoel te schreeuwen en te razen
voortdurend zijn glas, dat telkens met wijn gevuld
werd, ledig drinkende. De wijze waarop èn de heer
Pierson èn de heer De Bruin door hem bejegend
Werden, is eigenlijk niet te qualifieeeren, evenmin als
de sarrende toon door hem aangeslagen. In één
Woord, 'twas min. Verschillende weldenkende libe
ralen, wier namen ik verzwijgen zal, schaamden
zich voor hun partijgenooten."
We plaatsen deze op zich zelf weinig beteeke-
nende mededeeling volstrekt niet om iets onaange
naams aan de liberalen te zeggen. Heethoofden,
die hun fatsoen niet weten te bewaren, zijn er ten
allen tijde onder alle partijen.
We willen eenvoudig onze bevreemding uitdruk
ken dat, onlangs bij de historie-Meng te Rotterdam
zoozeer voor de uiting der vrije gedachte werd ge
pleit, en men van dergelijk staaltje van wellevend
heid in eene der -»doode stedenaan de Zuiderzee
zoo weinig hoort.
|Urft, School en bending.
Wissekerke. Dr. J. Koster, predikant bij de
N. H. G. alhier, heeft voor het beroep naar
Amsterdam bedankt.
Beroepen tot predikant bij de C. G. G. te
Amsterdam ds. J. J. Impeta te Schiedam.
De classis Walcheren der Chr. Geref. Kerk
heeft Woensdag geëxamineerd en tot de bediening
des Evangelies toegelaten de heer W. Vrieling,
beroepen predikant te Meliskerke.
Bevestiging en intrede zullen Zondag a. plaats
hebben.
Het Bestuur der vereeniging Immanuèl te
Oostburg, heeft in zijne vergadering van 28 Maart
jl. met eenparige stemmen tot Hoofdonderwijzer aan
de met primo Juni e. k. aldaar te openen christe
lijke school, benoemd de heer A. B. H. Funcke te
Ijlst.
LANDBOUW.
Het tweede jaar van het bestaan der export
maatschappij voor Zeeland was belangrijk gunstiger
dan het eerste. Het nadeelig slot-heeft nu bedragen
f 1381,34, en een vorig jaar f 2081.23.
De directeur, wiens ijver en zorgen zeer terecht,
door commissarissen geprezen zijn, hoopt deze zaak,
die als iedere nieuwe zaak met allerlei moeilijk
heden te kampen heeft, spoedig tot bloei te kunnen
brengen, waartoe een voorspoedig jaar voor land-en
tuinbouw wel het meeste zou kunnen bijbrengen.
De directeur geeft in zijn verslag eenige toelich
tingen en practische wenken, waaraan wij het vol
gende ontleenen
Kropsalade bracht, bij twee duizend kroppen tege
lijk verzonden, één cent netto per krop op. Daar
deze zendingen in Juni geschiedden waren de ver-
koopers met den prijs tevreden.
Zomer Worteltjes. De door ons verzondene brach
ten gemiddeld 3 a 4 ct. per bosje van 20 en latei-
in het seizoen van 10 stuks op. Eenige duizenden
bosjes verkochten wij voor rekening van Z.-Holland-
sche vrienden. Daar wij echter, toen de oogst van
dit artikel begon, nog niet met deze heeren in be.
trekking stonden, hebben wij geene gelegenheid ge
had de eerste worteltjes te verkoopen, die natuur
lijk de hoogste prijzen opbrengen. Na alles wat ik
over deze cultuur vernomen heb, beveel ik die
dringend ter navolging in onze provincie aan. Ik
moet er echter uitdrukkelijk bijvoegen, dat men
zoowel wat soort als behandeling aangaat, geheel
de Zwijndrechtsche methode dient te volgen en
raad ik eiken belanghebbende aan zich ter plaatse
op de hoogte te gaan stellen. Van bevoegde hand
wordt verzekerd dat men verleden jaar gemiddeld
f 600 per hectare maakte, meer bepaald in de ge
meente Zwijndrecht. waar 50 hectaren met zomer-
wortels verbouwd werden.
Aardappelen. Ongeveer 3600 manden nieuwe aar
dappelen verkochten wij in Engeland voor rekening
van bovengenoemde vrienden. De prijs was zeer
laag maar wij maakten evenveel als andere expor
teurs. Of de omstandigheden het toelaten dit
artikel ook in Zeeland in het groot te verbouwen,
alleen voor de Engelsche markten bestemd, moet
ik ter beoordeeling aan bevoegder personen over
laten. Dat het voor onze Maatschappij hoogst ge-
wenscht zoude zijn, behoef ik u niet te betoogen.
De markt van winter aardappelen was gedurende
het geheele seizoen, in Engeland ongekend laag.
Naar Holland consigneerden wij eene partij Zeeuw-
sche blauwe, waarvan een gedeelte aan particulieren
verkocht werd, terwijl het overige gedeelte op de
rekening van het loopende jaar zal komen. De
omstandigheid dat er bij keuring nog al vele
zieken onder bleken te zijn, werkte den verkoop
zeer tegen. Ik zie echter voor het vervolg veel
voordeel in dezen handel, waarvoor het vorige jaar
al bijzonder ongunstig, was.
Komkommers. De uitvoer hiervan is, ondanks de
ongimstige omstandigheden, die oorzaak waren
dat sommige verbouwers hunnen geheelen oogst
zagen mislukken, met omstreeks 7000 stuks ver
meerdert^ .v ij verzonden ruim 27000 tegen 20000
in 1880. De kwaliteit was over het algemeen
slecht; de goede brachten echter bevredigende prij
zen op, Werkt de weêrsgesteldheid mede, dan mo
gen wij dit jaar eene groote vermeerdering verwach
ten en blijf ik de cultuur dezer vrucht zeer aan
bevelen, te meer daar deskundigen, die in het
vorige jaar met gunstigen uitslag geëxporteerd heb
ben, mij verzekeren dat bij vereischte zorg vóór en
kennis van het product de betrekkelijke opbrengst
belangrijk vergroot worden.
Nog zij vermeld dat wij in de maanden Mei en
Juni 75 bak-komkommers voor 12'/2 en 10 cent
netto verkochten, waarbij ik doe opmerken dat ook
groote hoeveelheden tegen deze prijzen gemakkelijk
te plaatsen geweest waren.
Augurkjes. Dit artikel durf ik voor verzending
in verschen toestand niet aanbevelen omdat het
onmogelijk is de zendingen, den dag na de ver
pakking, ter markt te krijgen. Door den langen
tijd dat ze in de manden blijven, ontstaat er
broeiing en gaat de waarde verloren. Ik vestig
echter de aandacht van hen, die deze groente op
groote schaal wenschen te verbouwen, op de industrie
die in den Beemster bestaat om augurkjes in
oxhoofden in te zouten en geloof te kunnen ver
zekeren dat daarmede goede resultaten verkregen
worden. Door onze tusschenkomst werden negen
oxhoofden in Engeland verkocht. De opbrengst
was gemiddeld f20bruto per oxhoofd. Met het
inzouten kan de Export-Maatschappij zich belasten
en de augurkjes dus in verschen toestand inkoopen.
Sjalotten. De goede verwachting, die ik daarom
trent in mijn vorig verslag uitsprak, heeft zich ge
heel verwezenlijkt. De opbrengst beliep netto van
f 14 tot f 17 per hectoliter. De uitvoer bedroeg
slechts 10 hectoliter maar ik verwacht dit jaar
een groote vermeerdering daar het mij bekend is
dat de cultuur van dit product aanzienlijk uitge
breid zal worden. In Juli kan de verzending reeds
een aanvang nemen.
Stoksnijboonendte wij in 1881 niet exporteerden
zijn wel aanbevelenswaard. De kwaliteit moet ech
ter zeer mooi en vooral egaal zijn. Ware er voor
raad geweest dan had ik gelegenheid gehad duizenden
stuks, tegen goede prijzen, te verkoopen.
Kool was niet overvloedig genoeg om behoefte
aan uitvoer te doen ontstaan.
Ik ontraad voor het tegenwoordige de verbouwing
van dat product, dat wegens te groote zwaarte en
de noodzakelijkheid om het in manden te verpak»
ken te veel vracht- en emballagekosten moet dra
gen om met succes geëxporteerd te worden. Slechts
bij indienststelling eener vrachtboot direkt op
Londen of eene andere Engelsche haven, zoude
men die cultuur op nieuw in overweging kunnen
nemen.
Kroten. Hiervan begon de verzending eerst in
het laatst des jaars en gaf goede resultaten.
Naar ik dezer dagen vernam, wordt dit artikel
in den laatsten tijd voor fabrieken in het binnen
land van Engeland gevraagd. Tot welk doel men
het aldaar gebruikt, is mij onbekend. Alleen weet
ik dat de kroten fijn gestampt en in vaten ver
pakt derwaarts gezonden worden. Ik zal trachten
het noodige daarvan te vernemen daar zulks wel
licht gunstig op den verkoop zoude kunnen werken.
Uien. Dit artikel dat ik gerust het belangrijkste
voor onze maatschappij durf noemen, werd ten be
drage van 139945 Kg. of ongeveer 2332 hectoliter
voor eigen rekening of in commissie geëxporteerd.
In de 10 maanden van het vorige jaar was het be
drag Kg. 850.00 of ongeveer 1416 hectoliters. Door
de voortdurend lage prijzen, het gevolg van den
zachten winter, bleef de uitvoer in de laatste
maanden des jaars verre beneden de verwachtign.
Slechts Kg. 19906 werden verzonden tegen Kg,
52000 in denzelfden tijd van het verledene jaar.
Ware de oogst, wat de kwaliteit betreft, gunstiger
geweest dan hadden wij vele consignatiën gehad
van partijen, die thans te nat waren omverzonden
te worden.
De hoogste prijs, die wij maakten was f 3.15
bruto per 50 Kg. tegen f5.in 1881. In het
begin van het seizoen werden in sommige streken
der provincie vrij hooge prijzen besteed en daar
tegen hadden ook wij aanzienlijke hoeveelheden"
kunnen krijgen. Daar deze inkoopen echter op spe
culatie geschiedden en niet in evenredigheid stonden
tot de prijzen, die men in Engeland konde maken,
meende ik mij daar geheel buiten te moeten houden
en ben over dit besluit thans dubbel tevreden daar
de verkoopen zeker me groot verlies hadden moe
ten geschieden.
Hoogere prijzen dan de onze zijn aan geen der
Engelsche markten gemaakt.
Alleen de kleine inmaak-uitjes, die ik dit jaar
voor het eerst uitvoerde, gaven betere resultaten en
kocht ik die zooveel mogelijk tegen prijzen, waar- 1
mede de verkoopers allen zeer tevreden waren.
Behalve het uitzoeken daarvan na den oogst, beveel i