Nieuwe Goesche Courant,
Ch r is tel ij k-h is tor isck hind voor Zeeland
I tinsdag 28 Maarl.
884.
Twee wegen en één doel?
BINNENLAND.
HET ZUIDEN,
Verschijnt eiken Maandag, Woensdag en Vrijdag
avond ten 8 are, behalve op 'Christelijke feestdagen
Prijs pe1* drie maanden francof 1,50.
P. G.
Enkele nommers
0,05.
UITGAVE VAN
WIJ ISA ft', Ie Middelhuig
en
>led. A. C. DE JONGE, Ie Goes.
Prijs der Advertentiën:
Per regel 10 ets.; Familie-berichten van 1—6
regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 6 cents per regel.
Agent voor Dordrecht en Omstreken: de heer J. KOEBRTTGrGKE.
Als het waar is, dan loopt het de spiegaten uit.
»Wat
Hetgeen Het Vaderland zegt te hebben vernomen.
»En dat is
Dat het Ministerie de kiesbevoegdheid alleen in
de steden zou willen uitbreiden.
Dan immers krijgen de anti-liberalen, dat is, de
roomschen en de anti-revolutionairen, weer steenen
voor brooddan wordt, gelijk door de schoolwet
van '78, het onrecht in plaats van weggenomen
in het oogloopend verhoogddan wordt de al
gemeen erkende wanverhouding tusschen het volk
buiten en de volksvertegenwoordigers in de Kamer
des te schreiënder dan wordt nog eenmaal, zoo
als aan Israël in Egypte, als antwoord op de
rechtmatige klachten de miskenning en verdrukking
verzwaard.
Maar, indien de overmoed der machthebbende
k liberalen zóó groot is, dat ze ook zulk een voorslag
aandurven, dan want onrecht wreekt zich
is him val des te zekerder, en de schande voor
.het Ministerie-van Lijnden des te onuitwisbaarder.
Zoo heel gerust zijn we echter niet; dewijl we
-ons herinneren, dat de Minister van Lijnden bij ge
legenheid van een debat over het onderwijs tegen
de anti-revolutionairen gezegd heeft, dat ze stil
[moesten zijn, om reden zij nog altijd het tegendeel
hebben gekregen van hetgeen zij zoo vurig begeer-
den, dat is, nog altijd, als Israël, verzwaring van
Idsten op hunne klachten. En hij zou nu door
den daartoe gekozen Minister de daad wel eens
.bij het woord kunnen voegen,
i Daarbij komt, dat wij ons langs zoo meer over
tuigd houden, dat er, op politiek gebied, o zoo weinig
eerlijke liberalen zijn. De breede kring der zooge-
naamde liberalen toont zich tegenover zijne tegen
standers tot bijna alles instaat.
We weten daarenboven, dat die kring niet slechts
|op behoud maar op uitbreiding van macht bedacht,
reeds tijden aan een op vermeerdering van kiesge
rechtigden in de steden als verlangen van zijn hart
1 gewezen heeft.
De liberalisten weten wel, dat voornamelijk in de
•teden het geliberaliseerde »denkend deel der
atie" zit.
Daar wonen de mannen van capaciteiten terwijl
het algemeen op de dorpen de orthodoxe
mme boeren" wonen. (Die echter van hetgeen,
arover de strijd onzer dagen in den grond gaat,
er verstand hebben dan vele heeren.)
En is grondwetsherziening en alzo o het opnemen
capaciteiten in de kieswet, zonder «concessiën"
willigingen) aan de anti-revolutionairen, niet
ogelijk, zie, dan bereikt men, door eensus-verla-
allèen in de steden, toch voor een groot deel
doel.
De capaciteiten nu, die, in weerwil dier verla-
nog buiten gesloten blijven, kunnen, zooals
de heer Buis en anderen reeds hebben opgemerkt,
door belasting-hervorming wel in den kiezerskring
worden opgenomen.
Langs deze twee wegen is het misschien wel
mogelijk ook ten deze hun doel te bereiken en hun
politieke tegenstanders als in '78 een poets te bak
ken ja hun, wijl zij met den buit weggaan, te
laten toekijken.
Geloof ons, aan slimbeleid ontbreekt het niet.
Maar wij vragenals nu belasting-hervormingen
komen met een politiek doel, met het doel om de
liberale capaciteiten in den kiezerskring op te ne
men, of dan de anti-liberalen toch niet alle reden
hebben zoodanige voorstellen te verwerpen
Als men ook om redenen daar buiten gelegen
wetten indieut, dan zouden wij zeggen, dat zij toch
ook om redenen daar buiten gelegen mogen ver
worpen worden.
En wijl belasting-wetten toch altijd moeielijk eene
meerderheid krijgendewijl zij allicht een deel der
liberalen mishagen, zoo zouden, indien men
onverhoopt bovengenoemdtn koers uit wildede anti
liberalen veel kunnen verijdelen en mitsdien voor
komen.
«Schipper! liondt een oog in 't zeil."
Doch laten wij een weinig geduld hebben; het
zal weldra blijken of »Het Vaderlandgoed was
ingelichtweldra' blijken, of de regeering bereids
den eersten der twee genoemde wegen wil opgaan.
Is het zoo; dan krijgen bij vernieuwing de libe
ralen gelegenheid van hunne liberaliteit waarvan
wij, het is zoo, geen hoogen dunk hebben eene
proeve te leveren.
De Savornin Lohman's voorstel.
Is het zoo, m. a. w., is Het Vaderland goed inge
licht, onthoudt er dan ons bij of de Middelburgsche
en de Nieuwe Rotter damsche Courantals vertegen
woordigers der oud, fanatieke liberalisten, zoo
danig voorstel niet even recht redeneren als zij
thans het voorstel inzake den bouw en de in
richting der christelijke scholen van den heer de
Savornin Lohman krom heeten.
Voor en tegen te pleiten zelfs in een zelfde zaak
zou haar blijkbaar niet moeilijk vallen.
Niet onduidelijk blijkt, dat de Middelburgsche
in plaats van overeenkomstig Lohman's voorstel
artikel 4 der schoolwet te willen wijzigen, dat artikel
wel zoo lief wat zag verscherpen en dus de onbillijk
heid tegenover de Christelijke scholen nog wat
hemeltergender zag worden.
Zij acht zich niet alleen «verplicht op het beden
kelijke der wijziging te wijzen"; maar schrijft daaren
boven »Van het standpunt der strikte logica is
zelfs de slotbepaling van art. 4, voor zoover daarin
aangenomen wordt dat niet alles, wat voorge
schreven wordt voor het openbaar, verbindend
behoeft te zijn voor het bijzonder onderwijs, moeie
lijk te verdedigen."
- Alzoo wat de heer Lohman wil is «bedenkelijk",
maar logisch en goed zou het wezen, als de voor*
standers van christelijk onderwijs bij de wet ver
plicht werden hunne scholen even kolossaal te
bouwen en even weelderig in te richten als die van
het staatsonderwijs.
Wat dunkt u, is het niet om kippevel van te
krijgen? Metterdaad, het is brutaal.
»Zie, dan zouden toch de christelijke scholen er
wel onder moeten. Gebouwen van f 20.000 tot
f 100.000 zou toch wel him beurs niet toelaten."
'tis wonder, dat de Middelburgsche er dit ter
aanbeveling maar niet bijschreef.
Dat zij ook tegenovergesteld, ook voor het voorstel
des heeren Lohman zou kunnen pleiten, stemt niet
slechts gij, maar ook wel zij toe, wanneer wij den
stand der zaken slechts een oogenblik omkeeren.
Neem aan, dat liet staatsonderwijs christelijk, dus
in onzen geest ware, en dat het zoogenaamd neu
trale, door de liberalen begeerde onderwijs door
hen zei ven moest bekostigd worden, na aan het
christelijke staatsonderwijs in elk opzicht te hebben
meê betaald, wat dunkt u, zou de Middelburgsche
en de Nieuwe Rotterdamsche dan schrijven zoo als nu
Mogelijk wil de Middelburgsche zich daar weieens
over uitspreken?
De verkiezing van een lid der Tweede Kamer
in het district Steenwijk, ter vervanging van den
heer van der Hoop van Slochteren, is bepaald op
Dinsdag 11 April, de eventueele herstemming op 25
April.
Tengevolge van de opnieuw gevoerde onderhan
delingen, is het tractaat van handel en scheepvaart
tusschen Frankrijk en Nederland Zaterdag geteekend.
Bij het tractaat. wordt geene wijziging gebracht in
de tarieven van het vorige tractaat, maar door de
redactie is tot zekere hoogte aan de wenschen van
Nederland te gemoet gekomen.
Bij koninklijk besluit van 16 Maart is het besluit
van den gemeenteraad van Vlissingen vernietigd,
waarbij bepaald is dat eene hoofdonderwijzeres bij
het aangaan van een huwelijk geacht wordt haar
ontslag te nemen.
De gemeenteraad van Vlissingen machtigde Burge
meester en Wethouders, behoudens de goedkeuring
der Staten, met de Regeering eene overeenkomst te
sluiten tot overneming der vestinggronden aldaar.
De belangrijkste verandering op de spoorwegen
zal met den aanstaanden zomerdienst hierin be
staan
De sneltrein HamburgKeulen, die thans te 12
uur van eerstgenoemde -stad vertrekt, wordt twee
uur vroeger gesteld, zoodat hij te Wesel aansluiting
verkrijgt aan den exprestrein BerlijnVlissingen,
