Nieuwe Goesche Courant,
Christelijk'historisch blad voor Xooiohcl*
BINNENLAND.
GEMENGDE BERICHTEN.
Saterdag 18 Maart.
i\°. 880.
S :M.y HLf"® "r
Verschijnt eiken Maandag, Woensdag en Vrijdag
avond ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen
Prijs pe** drie maanden francof 1,50.
Enkele nommers - 0,05.
UITGAVE VAN
P. G. WIJ THAN, te Middelhuig
en
Wed. A. C. DE JONGE, te Goes.
Prijs der Advertentiën:
Per regel 10 ets.; Familie-berichten van 1-6
regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 6 cents per regel.
Agent voor Dordrecht en Omstreken: de heer Jtï. J. KOEBRUGGE
Tot rapporteurs over het wetsvoorstelLobman
zijn benoemd de heeren Keuchenius, Schaepman,
Gleichman, De Beaufort en van der Kaaij.
Zelden valt aan een voorstel van anti-revolutio
naire zijde gedaan zoo gunstig onthaal te beurt,
als aan dit. Naast het oordeel der Arnh. Cour. reeds
door ons overgenomen, verdient dit oordeel van
het Vaderland niet minder de aandacht
»De heer Lobman beoogt niets minder dan af
schaffing van de laatste zinsnede van art. 4, vol
gens welke bij algemeenen maatregel van inwendig
bestuur bepaald wordt, welke regelen betreffende
den bouw der openbare scholen voor de bijzondere
scholen verbindend zullen zijn.
ȕn de zeer gematigd geschreven toelichting op
voorstel herinnert de heer Lohman, dat bij de
beraadslagingen over de onderwijswet door de voor
standers der wet zelf werd aangevoerd, dat art. 5
der wet repressief zou werken, maar dat het bij
art. 4 vooral gold oprichting van nieuwe scholen.
En toch zijn bij koninklijk besluit van Augustus
1880, op een uitzondering na, al de voorschriften
ook op de bestaande schoollokalen van toepassing
verklaard, waardoor natuurlijk een zeer zware druk
op de bijzondere scholen is gelegd. Voorts betoogt
de heer Lohman vooral, dat indien het voor open
bare gebouwen noodig mag zijn, algemeene regelen
voor den bouw voor te schrijven, men toch ten
aanzien van bijzondere schoolgebouwen niet verder
moet gaan dan tot het repressief voorschrift van
art. der wet: »geen lager schoolonderwijs wordt
gegeten in lokalen welke door den inspecteur van
het 'geneeskundig staatstoezicht als schadelijk voor
de gezondheid zijn afgekeurd".
»In hoofdzaak heeft de voorsteller gelijk, en of
schoon het ons in het algemeen minder wenschelijk
voorkomt, thans wijzigingen in de schoolwet van
1878 te brengen, meenen wij toch dat de billijkheid
gebiedt zich met het voorstel van den heer Lohman.
te vereenigen. De liberalen kunnen zonder eenige
opoffering van het beginsel der schoolwet in dat
voorstel treden. Er wordt niet gevraagd om minder
goed en minder algemeen openbaar onderwijs; er
wordt niet verlangd naar minder waarborgen voor
de kennis van bijzondere onderwijzers, maar de
voorsteller wenscht alleen, dat de staat den bouw
en de inrichting der bijzondere scholen zal vrijlaten,
teuzij die scholen als schadelijk voor de gezondheid
worden afgekeurd.
»Wij hebben gezien, dat de eischen voor de in
richting der openbare scholen te hoog gesteld zijn
en dat de uitvoering van art. 4 der wet
niet goed waslaten wij nu ook billijk zijn door
dat te erkennen ten aanzien der bijzondere scholen.
Laten wij ons voor verdere overdrijving ten aanzien
der laatste behoeden, door aan die scholen zelf de
regeling van de inrichting en den bouw over te
laten, daar elke niet dringend noodige eisch, aan
die scholen gesteld, een onbillijkheid wordt. Stellen
wij ons tevreden met de handhaving, maar dan
ook strenge handhaving, van het respressief voor
schrift in art. 5 der wet, dat het onderwijs verbiedt
in lokalen, welke door den inspecteur van het ge
neeskundig staatstoezicht als schadelijk voor de ge
zondheid zijn afgekeurd."
Naar men verneemt, is de komst van den Koning
en de Koningin in de hoofdstad bepaald op 11
April a. s.
Naar wij vernemen, zal het leenings-ontwerp
binnen enkele dagen de Tweede Kamer bereiken.
De nieuwe leening zal ruim 80 millioen groot zijn.
Handelsblad
De nieuwe cursus aan de Ambachtschool te Goes
zal aanvangen met 20 leerlingen.
Het cijfer is op eenmaal verdubbeld.
Heden had de aanbesteding plaats van de open
bare school te Arnemuiden. Er is ingeschreven door
de heeren Leerdam f 22964, van Uije, Zoon
22498, J. M. van Ditmars Zoon f 22350 en J.
P. van de Ree f 21896.
Door de inwoners der zeer bevolkte gemeente
's Heer-Arendskerke, wordt tot de bevoegde auto
riteit het verzoek gericht, thans een burgemeester
uit hun midden te benoemen, iets wat in een halve
eeuw niet geschied is.
'ïierlt, Echoot eiï bending.
Middelburg;. Ds. G. H. van Kasteel, tot pre
dikant bij de N. H. G. alhier beroepen, heeft voor
dat beroep bedankt.
Middelburg;. Mejufvr. D. K. Keulemans, (hulp)
onderwijzeres aan de Christ. Nat. School te Bergen
op Zoom, is benoemd aan de Christelijke meisjes
school alhier, en heeft die benoeming aangenomen.
LANDBOUW.
Het ontginnen van woeste heidegronden is in
de laatste jaren verbazend toegenomen. "Waar die
ontginningen met de noodige kennis van zaken zijn
tot stand gebracht, hebben zij rijke vruchten opge
leverd, en waar teleurstellingen de vrucht waren
van geldelijke offers en van arbeid, droeg in de
de meeste gevallen, hoe vreemd het ook schijnen
moge, niet de bodem, doch de ontginner zelve
onbewust daarvan de schuld.
Als een gunstig verschijnsel mogen wij het aan
merken, dat de oude weg, het ontginnen der heide
gronden tot het aanleggen van bouw- en weilanden,
meer en meer om de minder gunstige uitkomsten
wordt verlaten, en de meer productieve wijze, het
ontginnen door het aanleggen van dennenbosschen,
wordt gevolgd,
Veel heeft daartoe bijgedragen de voorlichting
van theoretisch en practisch ontwikkelde mannen.
Zoo vindt men o. a. in de Landbouw-Kroniek eene
zeer leerrijke verhandeling van den heer L. Meijer
houtvester van den vorst van Hohenzollern, te
Zeddam, en in de Boeren-Courant eene reeks artikelen
van den landbouwkundige de Smedt, beheerder der
ontginning op groote schaal te Heerle, Minderhout,
behooreude aan den heer Rolin-Jacquemyns, minis-
ster van binnenlandsche zaken in België.
Beide schrijvers ijveren met kracht voor den
aanleg van dennenbosschen en wel door middel van
beplanting, niet door bezaaiing. De voordeelen, aan
eerstgemelde wijze van beplanting verbonden, heb
ben er trouwens toe geleid, dat in Noord-Brabant
het planten regel, het zaaien uitzondering is gewor
den. Een doorslaand bewijs daarvan vindt men in
de kweekerijen te Groot-Zundert, waar indejongst-
verloopen zes weken werden afgeleverd 30 li 40
millioen eenjarige planten, terwijl de af te leveren
voorraad aldaar door den heer de Smedt wordt
geraamd op circa 100 millioen.
Die verbazingwekkende aftrek levert tevens het
bewijs, dat de methode van beplanting door één
jarig plantsoen algemeen de voorkeur verdient, wel
hoofdzakelijk om de mindere kosten, die daaraan zijn
verbonden. De bossehing met éénjarige planten
veroorzaakt slechts een tiende gedeelte der kosten,
die moeten worden aangewend bij de bekende
methode van beplanten door kluitplanten. Zeer
terecht wordt door bovengenoemde schrijvers dan
ook de opmerking gemaakt datlaatstgemelde methode
slechts daar mag gevolgd wordenwaar het om de ge
steldheid des bodems, strikt noodzakelijk is.
Te Leeuwarden is een meeting gehouden, met
het doel om een uitvoer-maatsekappij voor Friesche
groenten op te richten. Aanleiding is de mede
dinging, welke de landbouw ondervindt door Ame
rika, de minder gunstige toestand, waarin daardoor
velen verkeeren en de noodzakelij klieid van dezen,
om in Amerika een beter bestaan te vinden, ge
voegd bij de uitstekende gegevens, welke de Friesche
bodem aanbiedt voor tuinbouw. Het doel is dan
ook eigenlijk, om den landbouwer aan te moedigen,
den landbouw om te zetten in tuinbouw en om op
de groote markten in het buitenland de beste re
laties aan te knoopen en de hoogste prijzen te
kunnen bedingen.
Heden morgen vertrokken per stoomboot van
Middelburg een dertiental inwoners van Westkap-
pelle met bestemming naar Wisconsin, Noord- j
Amerika.
Het getal personen, die zich als. inzenders vooj
de dezen zomer te houden tentoonstelling te Goea
uit die gemeente hebben doen inschrijven, bedraaj
thans 30,