Nieuwe Goesche Courant,
urn.
Christelijk'historisch blad voor Zeeland
BINNENLAND.
Donderdag 0 Maart.
876.
HET ZUn>EN,
Verschijnt eiken Maandag, Woensdag en Vrijdag
avond ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen
Prijs pev drie maanden francof 1,50.
Enkele nommers- 0,05.
UITGAVE VAN
P. G. WIJTMAN, te Middclbuig
id. A. C.
JONGE, te Goes.
Prijs der Advertentiën:
Per regel 10 ets.; Familie-berichten van 16
regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 6 cents per regel.
Agent voor Dordreclit en Omstreken: cle keer J. KOEBRITGr GrE.
Oe „reformbi
f
Maar, welke veranderingen wil professor Buis
teneinde onze Volksvertegenwoordiging uit haren
machteloozen en omvaren en alzoo Nederland uit
zijnen, op staatkundig gebied, zoo «desolaten" toe
stand te verlossen
Ziedaar de vraag, waaraan we waren toegekomen
en wier beantwoording moest verdaagd worden, de
wijl andere stukken plaats kwamen vragen.
Grondwetsherziening heeft hij, hoe gewenscht zij
hem ook voorkomt, in zijn reformbill niet opgenomen.
Daarin niet opgenómen, omdat zij om twee rede
nen vooralsnog niet te verkrijgen is.
Ze is niet te verkrijgen; omdat het Ministerie
haar niet in zijn program opnam en ook niet des
zins en willens is haar voor te dragen.
En dit Ministerie door een ander vervangen gaat
niet. Het is thans, helaashet eenig mogelijke.
Dat is het; en wel, tengevolge daarvan, dat de
partij, die eene betrekkelijk groote meerderheid heeft
in de Kamer geene zuivere afspiegeling is noch
van het volk noch van den kiezersgroep, en dien
tengevolge onwaar en zonder zedelijke kracht is
waarbij nog komt de onderlinge verdeeldheid, die
haar ten eenemale machteloos maakt.
En dat een Ministerie uit de minderheid, dus
met een minderheid van stemhebbende leden, niet
regeeren kan, behoeft wel geen betoog.
Noch de minderheid, noch de meerderheid kan
als zoodanig optredenen daarom is dit kleurlooze,
onparlementaire Ministerie het eenig mogelijke, on
misbare, een noodzakelijk kwaad.
Het wil geen'grondwetsherzieningdoch een Minis
terie, dat wèl grondswetsherziening wil, is niet moge
lijk mitsdien moet zulk een ook achterwege blijven.
Maar gesteld het Ministerie vólde haar. Dan
nog zou zij om een tweede rede niet te verkrij
gen zijn. En wel, omdat de partijen het over de
wijzigingen, die ze bij eene herziening begeeren
zóó weinig eens zijn, dat er geen denken aan is de
voor die herziening vereischte meerderheid te ver
krijgen. 'I
Hoezeer gewenscht ook, ze mag en kan door deze
Tweede Kamer niet worden gegeven.
Wat dan
De door de liberalisten zoo dikwerf besproken en
zoo vurig begeerde capaciteiten-leer in toepassing
brengen
Zeg ons, wat zou het ter redding baten
Immers aan eene meerderheid ontbrak het sinds
jaren de liberalisten niet, En hoewel het hen daar
aan niet ontbrak waren ze toch machteloos. Daar
enboven zou zij het om-echt en de wanverhouding
slechts grootere proportiën doen aannemen en alzoo
nog schreiender maken.
Professor Buis ziet zulks in en erkent, dat wij
die wijze niet uit onzen »desolaten toestand'
geraken.
Dat hij dit inziet en erkent zal mogelijk vele
liberalisten de oogen doen opengaanindien ze
tenminste door partijwoede niet zoo verblind zijn,
dat zij trots alles aan hunne zoo geliefkoosde ge
dachte der capaciteiten' zich vasthouden.
Maar, wat wil de thans eerlijke en openhartige
professor dan
Hij wil eene kieswet, die de kiesbevoegdheid zoo
ver mogelijk uitstrekt en daarenboven de onrecht
matige districten-verdeeling geen plaats laat.
Hij wil alle plaatsen in het geheele land met
minder dan 40,000 inwoners tot het laagste cijfer
brengen dat de grondwet ter verleening van het
kiesrecht toelaat, dat is, tot eene jaarlijksche op
brengst aan Rijksbelasting van f 20,
Gemeenten met 40,000 tot 100,000 f 80; terwijl
die met meer dan 100,000 inwoners f 40 als
maatstaf zouden verkrijgen.
Op het platte land van Drenthe, Overijsel, Gel
derland, Brabant en Limburg zou zoodanige kies
wet wijziging, in het kiezerspersoneel geen verande
ring brengen, omdat daar het laagste cijfer reeds
aangenomen is. In deze provinciën zou daardoor
het kiezerspersoneel in de steden slechts belangrijk
vermeerderen.
In de overige provinciën zouden, wijl daar de
census belangrijk hooger is, de kiesbevoegdheid niet
slechts in de steden, maar ook op het platte land
aanmerkelijk worden uitgebreid. Abusievelijk voegt
de geleerde schrijver het platteland van Zeeland bij
de evengenoemde provinciën, voor welke de wet het
minimum van den census heeft aangenomen.
In geheel Zeeland toch moet op het platteland,
om kiesgerechtigd voor de leden der Tweede Kamer
te zijn, jaarlijks f 32,rijksbelasting worden op
gebracht.
En wijl de census voor de steden Vlissingen,
Zierikzee en Goes op f 40 en Middelburg thans op
f 60 is bepaald, zoo zou in de provincie Zeeland
en evenzoo in Zuid-Holland, Noord-Holland, Gro
ningen en Friesland de uitbreiding van het kies
recht nog al belangrijk zijn.
Door eene dergelijke verlaging zouden ook vele
mannen van »capaciteit" in den kiezers kring zijn
opgenomen. Door verbetering van ons belasting
stelsel zouden er schier geen meer behoeven uitge
sloten blijven, zegt de schrijver.
Maar welke uitkomst zal dat zooveel grooter
getal van kiesgerechtigden voor de partijverhouding
opleveren
Professor Buis spreekt van «onzekere kansen."
En voorts is het: »De vrees van onttroond te
worden is verre van geweken.
«Het feit, dat eene belangrijke census-verlaging
op zulk eene onttrooning zal uitloopen, is in 1882
wel zoo waarschijnlijk geworden als acht jaren
geleden. Maar zoo er iets bij de liberale partij
veranderd is, dan moet het zijn haar vrees voor
den dood. Zij heeft in den laatsten tijd ruimschoots
ervaring opgedaan van al de bitterheid verbonden
aan een kunstmatig leven als het hare, en nu verlangt
zij naar rust, maar met het stellige geloof aan hare
wedergeboorte."
De door ons gecursiveerde woorden«een kunst
matig leven", bevatten eene bekentenis, waarbij het
beweren der anti-revolutionairen, dat de liberalisten
niet anders dan een jammerlijk, kunstmatig leven
leiden, hoe dikwijls ook tegengesproken, thans wordt
toegestemd.
En dat eene zoodanige uitbreiding van den kie
zersgroep «onzekere kansen" opleveren zal, stemmen
wij toe.
Stemmen wij toe, omdat we niet uit het oog
verliezen, dat de breede kring van den gegoeden
burgerstand, die dan kiesbevoegdheid zou krijgen,
voor het meerendeel geliberaliseerd is.
De verkiezingen op kerkelijk gebied leveren geen
goeden maatstaf op, wijl op dat gebied zich zoo
velen aan de verkiezingen onttrekken.
Maai welke ook de uitkomst; zij, wij zijn bereid
er altijd nog eenige guldens af te doen en zoodoende
den kring nog grooter te maken. En dat, geloof
ons, niet uit kansberekening, maar uit het beginsel
van rechtvaardigheid.
Er nog eenige guldens afdoen, moesten, dimkt
ons, de liberalisten zeker willen: immers, door het
onderwijs der laatste 25 jaren is het volk «verlicht,
beschaafd en op de hoogte van zijn tijd" gekomen.
Wij zouden het willen, omdat we gelooven dat
eene nog veel breedere kring niet alleen verstand
heeft van, maar ook belang heeft bij den koers, dien
de hulk van staat wordt opgestuurd. Eene vergadering,
die V^«vertegenwoordiging heet, behoort dat ook
te zijnen zij kan het alleen zijn, niet door er zoo
weinig, maar door er zooveel mogelijk in den kie
zerskring op te nemen.
Doch dat de Tweede Kamer thans geen trouwe
«afspiegeling" is van het volk en een slechts «kunst
matig" leven leidt, zit 'm niet alleen in den engen
kring van kiezers; maar ook in de ellendige
districtsverdeeling. Ook dat erkent professor Buis,
Ook daarin wil hij verandering.
Een echt patriottische gedachte is te Amsterdam
uitgesproken, die we met de grootste sympathie be
groeten.
Landverhuizing naar Zuid-Afrika en daarmeê in
verband staande stoomvaart-verbinding is een denk
beeld dat, naar we hopen weldra bij onze geheele
natie weerklank vinden zal.
In opdracht eener vergadering van belangstel
lenden heeft te Amsterdam zich reeds eene commissie
gevormd tot onderzoek der kansen van emigratie
naar Transvaal en andere deelen van Zuid-Afrika.
Men wordt daartoe gedrongen, eensdeels door de
toenemende verhuizing naar Amerika, ten andere
doordien velen liever naar Afrika zouden gaan,
indien zij slechts eenige zekerheid hadden, daas
