BINNENLAND.
lerlt, Srhool en
GEMENGDE BERICHTEN.
Wordt Dg. Stöcker in de nog lang niet ge-
eindigde jodenkwestie weder door een of ander
blad vernoemd als bewerker of aanstoker van
verkeerdheden, aan welke hij geheel vreemd is;
•worden op rekening zijner party dingen ge
schreven, welke zy afkeurt, men vrage zich dan
af in welke verhouding zulk eene courant staat
tot het moderne jodendom.
Het Vaderland meldde deze week dat, om redenen
van gezondheid, aan den Minister van Biuneulandsche
zaken ontslag zou verleend worden. Wij heoben dat
bericht onvermeld gelaten en van dezelfde waarde ge
acht als zoovelen die reeds omtrent een aanstaand
ontslag van onzen vroegeren Commissaris des Kouings
de ronde hebben gedaan.
Thans evenwel blijkt het meer dan een canard
geweest te zija.
De Staats- Courant van heden deelt mede dat eervol
ontslag aan Jhr. rar- W. 3ix als minister vsn binnen-
landsche zaken is verleend, en dat tot zijn opvolger
benoemd is professor C. PLjnacker Hordijk te Utrecht.
Bij de Woensdag gehouden verkiezing voor een lid
der Tweede Kamer te Boxmeer vacature Brouwers
is gekozen de heer M. J. Clercx (k.) met 942
ran de 1068 geldige stemmen.
De heer mr. L. Van Rijekevorsel (1.) verkreeg 35
•temmen
Goes. Het door de Christelijke Jongelingsveree-
niging „Ken den Heere in al Uwe wegen" alhier,
aangekochte gebouw, zal herbouwd en tot vergader
lokaal d ier Vereeniging worden ingericht. Jl.
Dinsdag had daartoe eene particuliere aanbesteding
plaat9. Ingeschreven was door de heeren
W. de Beste voor f 2440, D. Klemkerk 2346,
W. F. van Riet 2326, M. 1). Dekker 2086, W. de
Jonge Jz. 2026, J. Snoep Az. 2024, en W. J. van
der Weert 1932. Aan den laagsten inschrijver, de heer
W. J. van de Weert, aannemer te Goes, werd het
werk gegund. Het geheel moet worden opgeleverd.
1 Juni e. k.
Benoemd tot ontvanger te Dussen, de heer A. Bruist
thans te Colijnsplaat.
Het geschenk door den koning en de koningin
aangeboden aan prinses Helena van Waldeck-Pyr-
mont, is een compleet dames-toilet, in zilver en ivoor
bewerkt ofschoon in een zeer beknopte ruimte, be
vindt zich in het prachtig étui het meest volledig
kap- eu wasch-stel, zilveren kom en kan incluis. Op
elk stuk is het monogram der prinses en zijn de
wapens van Engeland en Waldeck-Pyrmont aange
bracht. Het étui, waarin zich dit vorstelijk toilet
bevindt, is op zichzelf een zeldzaamheid, daar het
prachtig bewerkt is uit coromandel, een houtsoort,
die men nog slechts bij groote uitzondering vindt.
Voor weinige dagen maakten we melding van een
«artikel in de Gids van Prof. Buijs, dat om zijn radi
cale, niet met partijbelang rekenende strekking, terecht
de opmerkzaamheid trekt.
In gelijken geest schreef dezer dagen de heer J.
J. van Kerkwijk, kamerlid voor Zierikzee, een artikel
in de NR. C., waarin hij den centraliseerenden geest
der rijksregeering tot voorwerp van beschouwing en
afkeuring neemt.
We ontleenen aan dit belangrijk artikel het vol
gende
„De gemeentewet van 1851 verleende den gemeente
besturen wel niet zooveel zelfstandigheid ter regeling
van de huishouding der gemeente als wenschelijk was,
doch men hoopte, dat de vrijheid der gemeentebe
sturen, naarmate de bevolking meer met de wet ver
trouwd raakte, uitgebreid zou worden en hoopte op
de welwillendheid der Gedeputeerde Staten, die de
harde bepalingen der wet zouden weten te verzachten
De ondervinding heeft het tegendeel geleerd. Men
heeft, zooals Groen van Prinsterer zeide, van sommige I
Jifkbare bepalingen in de gemeentewet een passe
partout gemaakt, waarmede men alle deuren openen
kon, en waartegen geen enkel slot bestand is. Zoo is
de vrees van De Bosch Kemper bevestigd, dat de
uitgebreide bevoegdheid der Gedeputeerde Staten ten
hoogste nadeelig zou werken en sommige Gedepu
teerde Staten zich door groote bemoeizucht zouden
laten leiden, in plaats van in den regel de besluiten
der plaatselijke besturen goed te keuren en slechts bij
misbruiken krachtig op te treden.
Over het algemeen is de macht der gemeente
besturen, getuige de wetten in de laatste dertig jaren
tot stand gekomen (o. a. de regeling der gemeeute-
belasti» geu en het onderwijs) steeds ingekrompen.
Men spreekt feitelijk uit, terug te willen tot een
weleer zoo bestreden centraliseerend bestuur en meer
vertrouwen te stellen in de ambtenareu des Koniwgs,
dan in de door de ingezetenen gekozenen. Ook onze
regeering beweegt zich op dien verkeerden weg. De
wet op het lager onderwijs, die 1 November 1880 in
werking is gekomen, bepaalt in art. 80, dat de ge
meenteraad, voor zooveel dit niet bij de wet is
geschied, verbodsbepalingen omtrent bet arbeideD van
kindereu beneden de 12 jaar kan vaststellen. De
minister Kappeyne zeide bij de beraadslagingen over
die wet, dat zulks geschiedde, omdat in de verschil
lende streken van ons vaderland en zelfs in naburige
gemeenten, de toestanden met opzicht tot den veld
arbeid zoo uiteenloopen, dat, waaneer men daaromtrent
wettelijke bepalingen wilde vaststellen, men gevaar
zou loopen verkeerde te maken. Door aan de gemeen
teraden de gelegenheid te geren, dit onderwerp te
behartigen, zou men, beweerde de minister, langzamer
hand kunnen komen tot een lateren grondslag voor
den algeraeenen wetgever.
In plaats dat de tegenwoordige Minister van bin-
nenlandsche zaken krachtig de uitvoering van art, 82
beeft getracht te bevorderen, en het de gemeentebe
sturen te vergemakkelijken, door b. v. een concept
verordening te maken en aan de gemeentebesturen
toe te zenden, laat hij door den Minister van justitie
een wetsontwerp samenstellen tot regeling van den
kinderarbeid, waardoor aan de gemeentebesturen de
macht wordt ontnomen, hun hij art. 82 toegekend,
en gehandeld in strijd met de bedoeling der wet op
het lager onderwijs en met de zienswijze van den
minister Kappeyne, eene handeling temeer afkeurens
waard, omdat niettegenstaande van de zijde der Re
geering niets is geschied, om de zaak te bevorderen,
verschillende gemeentebesturen toch reeds verorde-
Dingen op den kinderarbeid hebber, gemaakt. De
Grondwet draagt de benoeming van burgemeesters aan
den Koning op stelde men prijs op de autonomie
der gemeenten, dan behoorde de burgemeester door de
ingezetenen en niet dooy den Koning benoemd te
worden, zooals zulks dan ook in andere landen ge
schiedt.
Daar men in deze zaak toch aan de gemeenten
wilde tegemoet komen, bepaalt art. 61 der Gemeente
wet, dat alleen een ingezetene der gemeente tot burge
meester kan benoemd worden, maar bij wijze van
uiizondering in het belang der gemeente ook iemand,
die geen ingezeten is. De tegenwoordige .Minister van
Binnelandsche Zaken heeft een zeer bijzondere opvat
ting van art. 61, en de uitzondering is bijna ïegel
geworden, gelijk een zestigtal benoemingen van de
laatste maaaden mogen bewijzen.
Kamergeleerden en lieden, die het eigenlijke volk
niet kennen, geer? ondervinding hebben en zich niet
bewegen in handel en nijverheid, verwachten alle heil
van staatsbemoeiingen en staatstusschenkomst. Wanneer
hier of daar jets niet goed is, dan trachten zij niet,
op de plaats zelve, zulks te verhelpen, maar dan
schryven zij in qouranten, vragen om eeo wet, doen
het voorkomen, alsof zulks een nationale wensch is,
eo weten het eindelijk zooyer te brengen, tot een wet,
regelende die zaak, tot stand komt. Allerlei voorschrif
ten, die in een enkele groote stad misschien goed
zijn, maar waarover men op het platteland lacht, zijn
er bet gevolg van. Het bewuste kwaad, waarover
men geschreeuwd heeft, en dat slechts op twee of drie
plaatsen bestond, moge nu verholpen zijn, maar men
heeft door de macht en vrijheid van alle gemeente
besturen te verminderen, een veel grooter kwaad op
meer dan duizend plaatsen veroorzaakt. De liefde,
de belangstelling in de publieke zaak» de energie van
het volk, verminderen daardoor.
Geef een volk zooveel vrijheid, als moge
wie de vrijheid wil, moet de vrijheid durven vertrou
niet cectraliseeren, maar decentraliseeren maakt
volk geschikt zichzelf te besturen. Wanneer de oode
geschikte besturen de macht hebben, om hetgeen 1
aangaat zelf te regelen, dan zullen de verordeniri
in overeenstemming blijven met de zienswijze, de l
hoefte der maatschappij. Bij eeutralisatie is dit onmo
gelijk alles hangt af van het algsmeeu bestuur; dit
kan of wil niet steeds wijzigingen in bestaande wetten
voorstellen, ten einde die in overeenstemming rnet het
verlangen van het volk te brengen. Een gecentraliseerd
bestuur is meestal verplicht, dezelfde bepalingen te
maken voor alle gemeenten maar wat in de eent
gemeente gied, is, werkt soms in de andere slecht.
Het dwangjuk zal eindelijk te vee! knellen, en het
meest energieke gedeelte der bevolking zal met geweld
trachten te krijgen wat het bestuur niet geven kan
of wil men denke b. v. om 1848-
Geef aan de gemeentebesturen een gepaste zelfstan
digheid, dan zullen de ingezetenen door den sterk-
sten prikkel, door eigenbelang, gedreven, aan de
verkiezing dier besturen deelnemen eu totzien ot
degenen, door wie zij vertegenwoordigd worden, hunne
betrekking goed waarnemen. Hoe meer macht aan de
gemeentebesturen wordt gegeven, hoe meer de
ingezetenen belang in de verkiezingen zullen stellen.
De ingezetenen zullen zich langzamerhand op de
hoogte der staatkundige questieu stellen, eu een ge
vestigde politieke overtuiging krijgen. Dientengevolge
zal het onmogelijk zijn, dat ministerien van verschil
lende richtiDg elkander zoo snel afwisselen, zoo dikwijls
de regeeringsbeginselen gewijzigd worden. Heelt het
volk een gevestigde politieke opinie gekregen, dan
baat geen ontbinding der Volksvertegenwoordiging,
wanneer deze in overeenstemming is met de zienswijze
van het volk. Hoe wil men dat de ingezetenen be
lang in de publieke zaak zullen stellen, wanneer de
zaken, waarover zij van nabij en beter dan de heeren
in den Haag kunnen oordeelen, niet aan hunne be
slissing worden overgelaten Dagelijks moeten de
ingezetenen het lijdelijk aanzien, dat veel tijd en geld
wordt besteed aan allerlei onnutte zaken, terwijl
toch de ingezetenen de kosten moeten betalen.
Gaat het jonge Holland voort op dan weg, dien het
thans bewandelt wordt er meer en meer gecentrali
seerd, dan zal de belangstelling in de publieke zaak
blijven verminderen, al tracht men die ook door
allerlei kunstmiddelen, zooals uitbreidiug van het
kiesrecht, te vermeerderen. Alleen de clericale par
tijen zullen in on3 land blijven toenemen in kracht,
omdat zij door den godsdienst in beweging worden
gebracht, en zich bij hen een aantal lieden aansluiten,
die ontevreden zijn met de richting van het jonge
Holland.
Een waar liberaal is overtuigd van de juistheid van
hetgeen Thorbecke bijna een halve eeuw geleden reeds
schreef „Het kenmerk van een liberalen staat eö een
liberaal Gouvernement is, dat zij de ontwikkeling van
zelfstandige kracht, bevorderen, zelfstandige kracht in
provincie, gemeente, vereeniging en individu.
Middelbar?. Het kiescollege der N. H. Gemeente
stelde Woensdag avond het volgende viertal samen:
P. Bartstra, te Wassenaar, G* H. van Kasteel Kolluffi,
J. Kromsigt te Korigene, A. E. van der Dusse te
Bennekom, op wie respectivelijk 61, 60, 51 en 47
stemmen werden uitgebracht. De volstrekte meerder
heid was 41. Het beroep zal 22 Februari worden
uitgebracht.
Een 72 jarige verpleegde in het oude Mannen ea
Vrouwenhuis te Middelburg is deze week tengevolge
van den val van een wagen overleden.
Een ontzettende straf werd door H. veearte te
Drimmelen, toegepist op zijn zwager B. veearts te
Oud-Alblas. Hij schoot op laatstgenoemde tweemaal
met een revolver, omdat bij naar zijne meening zijn
zuster, echtgenoole van B., mishandelde. De wonden
zijn,.naar men zegt niet doodelijk, er» de misdadiger
gaf zichzelf bij de politie te Dordt aan.
Twee ingezetenen te Wildervank, H. C. en F
