Nieuwe Goesche Courant,
Christelijk-historisch blad voor Zeeland.
Zaterdtag 11 Februari.
A0. 863.
DE JODENKWESTIE.
!8«£.
HET ZUIDEN,
Verschijnt eiken Maandag, Woensdag en Vrijdag
avond ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen
Prijs pe~ drie maanden francof 1,50.
Enkele nommers- 0,05.
UITGAVE VAN
6. WIJTMAN, te Hiddelbuig
Wed. A. C.
en
DB JONGE,
te Goes.
Prijs der Advertentiën:
Per regel 10 ets.; Familie-berichten van 1—6
regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 6 cents per regel.
Agent voor Dordrecht en Omstreken: de heer J. KOEBRUGGE.
III. Slot.
Nooit zou Da. Stöcker er aan gedacht heb
ben, tegen rerkeerdheden, enkel van maatachap-
pelijken ot volkshuisboudelijken aard, op te
treden, als niet van joodsche zijde aanslagen
gesmeed werden tegen de christelijke beginse
len en uitingen van het Duitsche volk. Juist
degenen, die hem een hetzer (aanhitser) noemen,
houden eene h'tzjagd (drijfjacht) op al wat er
christelijks in dat volk is de joodseh-liberale
dagbladschrijvers zijn de aanstokers, de zaaiers
van den tweedracht.
Nu moge men zeggen dat dit verkeerd is,
en nog verkeerder er het jodendom in zijn ge
heel een verwijt van te maken. Maar wat
hij van den geest en de strekking van 't mo-
É^derne jodendom zegt, wil Ds. Stöcker niet van
iederen Jood gezegd hebben Uiteen zijner publieke
geschriften behoeven wij slechts dezen volzin
over te nemen Er zijn vele Joden, die eerbied
voor ons geloof, achting voor ons volkskarakter
hebben, die deelnemen in het welzijn onzes
volks er zijn vele Joden, waarheidlievend in
hun woord, trovw aan hunne belofte, eerlijk in
zaken, die geenerlei aanleiding tot klachten
geven, ik ken er zoo persoonlijk, acht ze
en heb ze lief.
Een dezer Joden heeft hulde gebracht aan
Ds. Stöcker, en het Berlijner Dagblad gevoelig
terechtgezet in een onderteekend ingezonden
stuk, aan hetwelk wij het volgende ontleenen
Sedert de oprichting van uw blad ben ik er op
geabonneerd. Ben ik het in het laatste jaar met
uwe richting niet volkomen eens, ik las het
toch gaarne, om het vele wetenschappelijke, dat
ik er in vond. Aan deplaatselijke berichten schonk
ik weinig aandacht, daar het mij menigmaal
bleek, dat zij grootendeels overdreven waren, en
daarna werden herroepen. Ik vermoedde niet
dat zfl geheel en al onwaar konden zijn, want
ik had mij daarvan nog niet vergewist. Heden
werd ik gewaar hoe lichtvaardig gij zijt met het
opdisschen uwer berichten voor het publiek, en
hoe gij ze gebruikt om er voordeel voor uw
blad uit te halen. Omtrent vijf en twintig jaar
ben ik Berlijnsch burger, doch sedert 1865
onthoud ik mij van het bijwonen van elke po
litieke vergadering, en alleen uit belangstelling
in onze joodsche zaak bezocht ik de door den
hofprediker Stöcker belegde vergadering, 't Was
eene deftige vergadering van omtrent 700 per
sonen, niet zoo als gij meent grootendeels bui
tenlui, het waren enkel Berlijners
i tenli
hebt in uw blad een beriebt in de
wereld gezonden, dat slechts ééne waarheid
bevat, namelijk dat er eene vergadering is ge
houden al het overige is gelogen en verzonnen.
Ik ben de grootste tegenstander van den lieer
Stöcker, het gelukte mij ook in de vergadering
op zgne uitspraken heel wat af te dingen, en
toch werd ik ten slotte genoodzaakt den heer
Stöcker recht te doen wedervaren, toen hij in
zijne voordracht de bewering uitsprak: dat de
verslaggevers van zekere bladen een schande zijn
voor de stad. van wetenschap en ontwikkelingdat
zij even onkundig als onwaarheidlievend zijn. Vele
dingen vervalsclien zij uit onverstandhet meeste
echter met opzet." Waarom plaatst gij een bang-
maker in uwe courant Er werd geen comedie
gespeeld er werd over de heiligste rechten van
gedachten gewisseld, en de vergadering volgde
met groote belangstelling het voor en tegen^
zoodat zij eenstemmig besloot spoedig weder
een avond aan het onderwerp te wijden. Wat
geeft de wereld om uw DagbladZoolang dat
blad bestaat moet moet de redactie zuiver zijn
als goud, en zooals iedere rechter boven de
partijen staan moet, zoo moet ook de vertegen
woordiger van een blad ieder die sprak recht
laten wedervaren. Als gy geen betrouwbare
verslaggevers hebt, laat dan ook de zaak onver
meld; als gy voor 5 penningen de redevoering
van den heer Stöcker gekocht hadt, zoudt gjj
geweten hebben dat deze man de voornaamste
gezaghebbende mannen van het jodendom aan
haalde, zeer gematigd sprak, en daardoor op
zijne aanhangers diepen indruk maakte. Als nu
eene vergadering omtrent 3£ uur oplettend de
woordenwisseling volgt, gaat gij dan de zaak be
lachelijk maken en. voor een comediespel ver
klaren
Is het dan nog te verwonderen dat uwe ver
slaggevers niet meer worden toegelaten Ik
kan alleen myn tegenstander bestrijden, als ik
hem recht doe, vooral heeft hg er aanspraak
op dat de waarheid vermeld worde. Ik verzoek
u ten slotte als man van eer in het volgend
nummer van uw blad uw bericht van heden
te herroepen.
Zie, zoo wordt een Israëliet in wien geen
bedrog is, genoodzaakt partij te trekken voor
Ds. Stöcker tegen joodsche dagbladschrijvers
zoo treedt een Jood als getuige op tegen de
liberale" bladen, die buiten Duitschland overal
de onwaarheid verbreiden, dat de orthodoxe
protestanten uit Berlijn verantwoordelijk zouden
zyn voor de jodenvervolgingen welke in Polen
plaats hebben.
Het zijn niet epkel joodsche schrijvers, die
azen op lasterlijke berichten betreffende chris
tendom, kerk en predikanten, er zijn daaronder
genoeg verloren zonen der christelijke kerk
maar 't is de vraag of men de heiligheden van.
een anderen godsdienst, de heiligdommen van
een volk, onder welks beschermende wetten
men veilig is, openlijk in een dagblad mag
verachten 't is de vraag of de joodsche eige
naars van couranten mogen speculeeren op den
achteruitgang van kerkelijk eergevoel en zede
lijke verantwoordelijkheid.
Hoe in Berlijn de macht der Joden zich heeft
uitgebreid big kt uit het volgende Onder elke
10.000 Joden zijn er 1132 mannen en 259
vrouwen, die aan het hoofd van inrichtingen
staan; onder de 10.000 protestanten zijn er
slechts 509 mannen en 188 vrouwen, die der
gelijke betrekkingen bekleeden. In den handel
zgn er 55 Joden op de 100, en onder de 100
protestanten vindt men slechts 12 kooplieden.
Onder elk honderdtal inwoners van Berlijn zijg
er 4 Joden, maar onder elk honderdtal leer
lingen op de inrichtingen voor hooger onderwijs
zijn er 30 Joden.
Met het oog hierop acht Ds. Stöcker het
wenschelijk, dat bij benoemingen tot ambten
aan de Joden geene voorrechten boven de
christenen geschonken worden, en wenscht dat
zij slechts naar evenredigheid der bevolking
daarvoor in aanmerking komen. De plaatsen in
de rechterlijke macht en in de stedelijke be
sturen worden reeds te zeer door hen inge
nomen. Het is dus zijns inziens hoognoodig
dat de christelijke volksgeest ontwake, en er
aan de wanverhouding een einde kome. Nu
wordt Berlijn veijoodscht, welhaast heel Duitsch
land. Vele eenmaal gedoopten zijn reeds zoover
afgedwaald, dat zij de waarschuwingen van Ds,
Stöcker afkeuren. De modernen steunen het
jodendom in zijn afkeer van het positief ehris
telgke, en worden wederkeerig door de Joden
in hun ongeloof versterkt. Het jodendom dat
zich verdraagt en samenwerkt met het modern
zoogenaamd christendom, dit moderne joden
dom wordt bestreden door den hofprediker,
wiens vurigste wensch het is, dat jodendom en
modernisme in de schaduw worden gesteld
door een levend christendom.
Als het Duitsche volk zoo zegt hij
weder een christelijk volk wordt, oprecht in
Jezus Christus geloovend, los van het geld,
bezield met ijver voor zij re kerk, dan kan het
moderne jodendom, met zijn mammonsdienst,
met zijne verderfelijke dagbladen, met zijn haat 1
tegen de ehristelgke kerk niets uitvoeren.
