Nieuwe Goesche Courant,
C h r is tel ij k - h is lor is c h blad voor Zeeland
1^882.
Donderdag 9 Februari.
X°. 86-i.
HET ZUIDEN,
Verschijnt eiken \1aavdag, Woemsdag en Vrijdag
avond tend are, behalve op Christelijke feestdagen
Prijs pe- drie maasdes francof 1,50.
Enkele notnmers- 0,05.
UITGAVK VAN
P. 0. W1JTUAS, le Middelbnig
id. A. C.
J 0 G Ele Goes.
Prijs der Advertentiën:
Per regel 10 ets.; Familie-berichten van 1—6
regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 6 cents per regel.
Agent voor Dordrecht en Omstreken: de lieer H. J. KOEBRTJGGE.
DE JODENKWESTIE.
ii.
Verdraagzaamheid ia een mooi woord. Hij,
die het eerst dit woord uitspreekt, heeft dadelijk
de harten gewonnen, en dus veel voor. De
verdraagzaamheid is niet zelden een kleed, dat
men zichzelven maakt en aantrekt. De mantel
•der liefde is bestemd om afgedaan en over de
naaktheid der gebreken van anderen geworpen
te worden, het kleed der verdraagzaamheid
wordt zelden weggeschonken, men draagt het
soms erg versleten, vol schiften en gaten, en
dan blgkt het niet zelden dat er iets geheel
anders onder zit.
Wij herinneren 't ons nog levendig, hoe èn
het staatkundig èn het kerkelijk liberalisme met
het nieuw gewaad der verdraagzaamheid optrad.
Emancipatie (vrijverklaring) der Joden hier,hunne
gelijkstelling met anderen daar, was aan de
orde van den dag.
Men deed recht, waar men er ooren voor had,
en onrecht, waar men er doof voor bleef. D:t
zij als onze overtuiging vooropgezet.
Wat wij in ons vorig artikel in eenige staaltjes
van joodschen volkstrots mededeelden, ontwik
kelde zich echter dermate onder het kleed dei-
verdraagzaamheid, dat vooral het heirleger jood-
sche dagbladschrijvers onverdraagzaam bij uit
nemendheid en alzoo onverdragelijk werd.
In Duitschland had en heeft men daar veel
last van, en daarom zag Ds. Stöcker zich ge
drongen der joodsche pers de vermaning toe te
Toepen wees wat verdraagzamer.
Hunne vijanden vinden in den Talmud met
zijne verachting van vreemde volken, met zijn
haat en onbillijkheid jegens anderen, gereede
aanleiding om de Joden van onverdraagzaamheid
te beschuldigen. Ds. Stöcker wil echter de
hedendaagsche Joden niet verantwoordelijk stellen
voor hetgeen hunne rabbijnen eeuwen geleden
geschreven hebben. Al houden de strenge Joden
nog tegenwoordig den Talmud voor even onfeil
baar als de Wet, al verklaren zij dat de heele
Talmud, met zijne wraakzuchtige uitdrukkingen,
hun heilig is, toch heeft door het samenwonen,
door voortdurenden omgang mpt Christenen de
haat in de synagoge plaats gemaakt voor zachter
gezindheid jegens anderen. Eene joodsche synode
i besloot zelfs, (lat in de te veranderen gebeden
l alle verbitterende en wraakgierige uitdrukkingen
I zouden vermeden worden. De joodsche dagblad-
m pers heeft echter den haat niet afgelegd, 'i Zijn
wel niet enkel Joden, d:e in de Duitsclie bladen
schrijven, er werken ook genoeg gedoopten aan
®meae, die er hun werk van maken hunne kerk
te beschimpen. Het is echter zeker dat de
ergste Berlijner bladen, die 't geheele Duitsch
land door gelezen worden, in joodsche handen
zijn, en dat onder de schrijvers daarvan de
Joden verre de overhand hebben. Het springt
zeer duideljk in het oog dat godsdienstige
geschillen der Joden nauwlijk in die bladen
vermeld worden, dat de steilste onder hen
heerschende begrippen nooit worden afgekeurd,
en dat wat tegen de Joden wordt geschreven nooit
wordt aaugehaald. Het orthodoxe jodendom
wordt nooit aangevallen, het moge de neutrale
school verwerpen, en de ongehuwd samenwo
nenden met den ban bedreigen, geen libe
raal" blad stoot er zich aan. Wordt echter
iets dergeljks uit christelijke kringeu verno
men, dan valt heel de courantenwereld er over
uit. De christelijke kerken worden gedurig ge
minacht, de synagoge wordt onder stilzwijgende
conditie door de liberale" dagbladschrijvers
in bescherming genomen. Men toone ons
zoo zegt uitdagend Ds. Stöcker in de li
berale" bladen ook maar een enkel artikel, dat
den verzoendag of de talmudvereeuiging zoo
onwaardig behandelt, als het Berlijner Dagblad
met onzen boet- en bededag spot, en de jood
sche pers de predikanten-vergaderingen uit
maakt. Waar ergens in de christelyke of con
servatieve 1) bladen ontmoet men zulke
onhebbelijkheden Waar wordt van onze zijde
met een joodsch feest, met joodsche spijs- en
remigingswetten gespot
De scherpe, kwetsende, spottende toon, die
wij bijv. in Uilenspiegel, en in van Oijen's Week
blad vinden, zijn staaltjes van de schrijfwijze,
door Duitsche Joden in de mode gebracht, en
door hunne geloofs- of ongeloofsgenooten her
waarts overgevoerd.
De Joden zijn en blijven onder alle volkeren
eene afzonderlijke natie. Dit kan niet anders.
Maar zij behoeven hun haat tegen Christus niet
te doen gevoelen aan de christenen, die hun
gastvrijheid verleenen en verdraagzaamheid be-
toonen. Dit valt nu meer dan ergens elders te
Berlijn in het oog. Daar wonen 45.000 Joden.
Dat is zooveel als in heel Eugrlaud, of in heel
Frankrijk. Deze joodsche macht keert zich tegen
de belangen der echte Duitschers. Deze macht
maakt zich meester van den geldhandel, van de
drukpers, van het hooger onderwijs. De armste
Joden sparen geen moeite eu kosten om hunne
kinderen in staat te stellen zich er boven op
te werken. Dit laatsteis in hen te prijzen,
1) gelijk aan odzc anti-revolutionaire.
maar 't is een gevaar voor het verdraagzame
volk, welks denkbeelden door Joden allengs meer
worden beheerscht, welks rijkdom allengs meer
in hunne handen valt.
Het zal nu ieder begrijpelijk voorkomen
waarom Ds. Stöcker zich zoo bijzonder met
de jodenkwestie bezig houdt. Hij ziet, blijft het
zoo voortgaan, zijn volk in de toekomst geheel
verjoodsckt. Hij wil dat de Joden aan het
handwerk deel nemen, dat zij in 't maatschap
pelijke zich als Duitschers gedragen, en zegt
tot hen plaatst u naast onsniet tegenover ons.
Vroeger dacht men dat de gelijkstelling der
Joden met de overige burgers genen aauleiding
zou geven om zich als deze aan allerlei werkzaam
heden te wijden. Nu zijn zij gelijk voor de wet,
maar minder dan ooit stellen zij zich met anderen
gelijk. Meer dan ooit kiezen zij de vakken, in
welke met weinig moeite veel te verdienen is.
Ambachtslui worden zij niet, fabrieken trekken
hen niet bijzonder aan, op zee vaart er geen
enkele, of 't zou als scheepsdocter moeten zijn.
Wat zij aan de fabriekanten menigmaal geleerd
hebben, is de toepassing van de spreuk goed
koop en slecht. Overal waar te speculeeren
valt, zijn zij bij de hand. Het oprichten van
maatschappijen, de handel in aandeelen, het
omzetten van kapitaal is naar hun hart, en de
scheeve verhouding tusschen kapitaal en arbeid
is voor geen gering deel aan hen te wijten
't is niet buiten hunne schuld, dat dikwerf de
arbeider te weinig, de kapitalist te veel krijgt.
Wel is waar hebben zij er voor gezorgd, dat
zij ook de hand hebben in de sociaal-demo
cratie, Marx en Lassalle zijn van joodschen
stam, en zelfs zijn er Joden onder de nihi
listen. Toch blijft de onder de Joden heerschende
zucht *ot geldzaken een groot gevaar, en een
joodsch blad beeft daar zelfs op gewezen, als
aauleidende oorzaak van den bestaanden joden
haat.
Vele vervolgingen, die de Joden in de mid
deleeuwen te lijden hadden zoo erkent de
Algemeene Courant des Jodendomsontstonden
doordat vorsten, edelen en burgers diep bij
Joden in schalden zaten, en de al te hooge
rekening wilden vereffenen door eenvoudig de
Joden uit te roeien of te verjagen. Het blad
erkent verder dat, indien de Joden zich de
lessen der geschiedenis ten nutte maakten, en
zich toelegden op handenarbeid en op soliden
handel, zij zich zouden vrij waren tegen den
wassenden stroom van den jodenhaat.
Van zulk een baat getuigt niet de openlijk
uitgesproken wensch van Ds. stöcker als hij