N° 1136
C h is te lijk- h is tor isch blad voor
Zaterdag 2! Januari.
BINNENLAND.
f-JUf1!.
Verschijnt eiken Maandag, Woensdag en Vrijdag
avond i.en 8 are, behalve op Öiirisbelijke feestdagen
Prijs pe** drie maanden francof 1,50.
Enkele nommers- 0,05.
UITGAVE VAN
P. G. WIJ TB AN, te Hiddelbaig
EN
Wed. A. C. DE JONGE, te Goes.
Prijs, der Advertentiën:
Per regel 10 ets. Familie-berichten van 16
regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 6 cents per regel.
Agent voor Dordrecht en Omstreken: de heer II. J. KOEBRUGGE.
Dc heer van Heeckeren van Keil werd gisteren ah
lid der Tweede Kamer beeëdigd. De geloofsbrieven
van (le heeren 't Hooft en Buma waren ingekomen,
en zijn, met verschillende bezwaarschriften tegen deze
verkiezingen ingezonden, in handen gesteld van eer.e
Commissie, bestaande uit de heeren Van Wasseneer
Catwijck, van Blom en Van der Feltz.
Heden is de zaak van den Gouverneur van Suriname
aan de orde.
Bij de verkiezing te Roermond voor een lid van
de Tweede Kamer der Staten Generaal, zijn uitge
bracht 1316 stemmen, geldig 1228. Gekozen de heer
ar. H. Brouwersmet 1162 stemmen.
Ia Duitschland is op 31 December openbaar gemaakt:
1. Eene keizerlijke verorden in.o>. welke hot
van kustvaart toekent aan België, Brazilië, Denemar
ken, Groot-Brittannië, Italië eu Zwedeu en Noorwegen.
2. Eene bekendmaking, het op verdrag berustende
recht erkeunende van Oostenrijk, Hongarije, Rumenië,
Siam en Tonga.
Van de Europeesche Staten schijnen dus uitgesloten
te zijn Nederland, Frankrijk, Portugal, Spanje, Rus
land, Turkije en Griekenland.
De heer Gleichman heeft gisteren aan de Tweede
Kamer verlof gevraagd eu bekomeu, om den minister
van buiteulandsche zaken over deze uitsluiting van
ons land te interpelleeren.
De reis van Z. M. deu koning en de koningin naar
Engeland zal over Vlissingpn plaats hebban, met het
stoomschip Be Valkzonder begeleidend eskader.
De juiste datum ia nog onbekend.
Door 24 inwoners van Ter Neuzen, allen kiezers voor
laden van (la tweede kamer, i« een adres verzonden
aan de tweede kamer, houdende verzoek dat aan de
verkiezing, gedaan den 3cn Januari 11., de vereiachte
goedkeuring zal worden onthouden, en wel op de
navolgende gronden
lo dat de stembiljetten in strijd met art. 37 der
kieswet niet met het stempel van het hoofdkiesdistrict
Middelburg waren gestempeld, doch wel met het
stempel van: „Het stedelijk bestuur van Middelburg*,
en dat geen andere biljetten ter gemeentesecretarie te
bekomen waran
2o dat aan de kiezers ta Middelburg en Vlissingen
oproepingsbrieven zijn toegezonden, waaraan het stem
biljet was vaatgekecht, en
3o dat de stembus uit versokillende gemeenten van
Zeeuwsch-Vlaanderen, in strijd met art. 53 der kies
wet, naar Middelburg zijn overgebracht door veld
wachters.
Wij kunnen ons niet herinueren ooit andere stem
briefje* ontvangen te hebben dan met het stempel
Tan liet plaatselijk bestuur van Middelburg, en stem
briefjes met de aanwijzing tusschen oproepingsbrief en
stembriefje „hier langs af te snijden/'
De 24 Ter NeuzenSche kiezers hadden derhalve
moeten vragen om vernietiging van alle verkiezingen
sinds 1848.
Ook met deze //gekheid" zal de Kamer zich wel
niet lang bezig houden.
Oordceleude naar thans gebleken onvolledige be
richten meenden we dat het protest tegen de verkie
zing van den heer Buma te Sueek achterwege had
moeten bltjveu.
Nu hopen we echter dat bij deze verkiezing aan
de heeren machthebbers in Friesland eens op gevoe
lige wijze zal getoond worden, dat men van toevallig
verkregen macht geen misbruik maken mag tot eigen
voordeel.
Die les schijneD de Friesche liberale heeren hard
noodig te hebben* te ooideelen naar de volgende mede
deeling van het bestuur der kiesvereeoigiqg „die-den
neer uppedijK cauclidaat steiüe
„Het bureau, dat zitting had om de briefjes te
openen eu den uitslag der stemming op te maken,
bestond uit drie leden, waarvan voorzitter was de
burgemeester van Sneek. Drie leden waren liberalen.
Toen de bussen geopend waren, werden de briefjes
uitgezocht. De in 't oog van het stembureau ongel
dige briefjes werden afzonderlijk terzijde gedeponeerd.
Natuurlijk dat ze dus door het stembureau bij voor
baat geopend en gelezen waren. Daardoor wisten de
heeren, dat er enkele briefjes waren voor W. M.
Oppedijk zonder woonplaats en tal van briefjes voor
A. Buma, mede zonder woouplaats. Het bureau wist
dus vau te voren, dat, als het gevolg gaf aan Art.
61 der Kieswet, waarbij duidelijke aanwijzing ver-
eischi wordt, de liberale candidaat alsdan de minder
heid had. Deze wetenschap blijkt de bepaling te zijn.
geworden van het standpunt, waarop het bureau zich
later heeft geplaatst, door de briefjes voor A. Buma
zonder duidelijke aanwijzing var. woonplaats toch aan
A. Buma te Hindeloopen toe te kennen. Dat stand
punt werd een dag te voren door den burgemeester
voorzitter nog niet ingenomen, evenmin als door het
medelid, den kantonrechter L. Reitsma. Juist het
tegenovergestelde. We geven hiervan het navolgende
bewijs, tevens tot kenschetsiug van liberale praktijken.
De liberale kiezer Pino uit Sneek versoheen te
Sneek op Dinsdag 3 Januari bij de stembus. Ook
daar zalen toen de burgemeester als voorzitter en
Mr. L. Reitsma als lid. Toen de kiezer Pino (bekend
als liberaal) binnenkwam met ziju briefje, vroeg de
voorzin er hem, zonder dat de kiezer Pino zelf daar
eenige aanleiding toe gaf, of hij wel de woonplaats
Hindaloopen er bad bijgevoegd, want dat dit nood
zakelijk was. Het lid Reitsma verklaarde bovendien,
dat het beter was de plaats er bij te voegen.
Nu zou men kunnen vragen, of dit tot de com
petentie behoort van eeo voorzitter van het stem
bureau, en of het geheim der stemming aldus niet
wordt geschonden Maar in ieder geval uiijkt. dat de
burgemeester-voorzit'er Dinsdag 3 Januar '83 van
oordeel was, dat de plaats Hindeloopen er bij moest,
wijl ook de burgemeester wel wist dat ër meerdere
Duma's waren, terwijl dezelfde man Woensdag 4
Jan. '82 een glad tegenovergesteld oordeel .elde.
Nadat de door het stembureau gelezen briefjes aan
prtkjes vau 50 waren gedaan, begon de officieel®
aflezing der stemmen. De eerste stemmen werden
goed afgelezen A. Buma ran Hindeloopen en W. M>
Oppedijk van IJlst.
Maar weldra kwam er een briefje alleen niet A;
Buma, zooals door den voorzitter ook werd afgelezen,
Met het oog op art. 58 der kieswet, vroeg toe» de
heer R. Okroa, wethouder der voorname gemeente
Wijmbritseradeel, of cr geen woonplaats bij deu naam
was aangegeven waarop de voorzitter antwoordde
,/dan zou ik het hebben voorgelezen", terwijl het lid
van het bureau Mr. L. Reitsma met luider stem dea
raad gaf aan den voorzitter, om genoemden wethouder
R. Okma, die slechts eene beleefde vraajj had gedaa^
zilter vriendelijk werd verzocht, de briefjes volgens
eisch van art. 60 der kieswet voluit voor le lezen,
antwoordde deze „Ik zal voortgaan gelijk ik gedaan
heb" e*n van geen van beide de candidalen werd nu
verder de woonplaats opgegeven.
Ons comité had iutusschen aan een tiental bedaarde,
maar daartoe zeer geschikte vrienden verzocht, in dö
nabijheid van hel stembureau plaats te nemen om te
controleeren. Wel protesteerde toen reeds onze vriend
de notaris A. Miedema tegen de9 voorzitters wijze vam
doen, zeggende „dat er nu geen controle mogelyk
was"; maar onze vrienden zagen zooveel mogelijk toe
als de briefjes bij het stembureau rondgingen en zoo
teekenden zij 130 briefjes op A. Buma zonder duide
lijke aanwijzing. Intusschen verklaren allen, dat ze
gelooven dat er veel grooter getal is dan 130.
Maar de vrienden hadden ook 27 briefjes geteld
▼oor W. M. Oppedijk zonder woonplaats.
Dezs laatste briefjes rerkeeren echter in een gansch
ander geval clan de eerste. Immer» -er zijn alleen in
onn district vijf A. Buma's, ieder afzonderlijk ver
kiesbaar, terwijl er buiten W. M. Oppedijk van IJlst
geen ander met dezelfde voorletters iu Nederland
wordt gevonden.
En op deze wijze bracht het stembureau de meer
derheid op A. Buma van Hindeloopen.
Ons comité had dadelijk daarop zi'ting. Tegen den
uitslag der stemming zelve was reeds bij het bureau
geprotesteerd, gelijk in het proces-verbaal is opgeno»
men Nu besloot men bovendien te protesteeren bij
de Staten-Generaal. denkende aan bet woord: „il y
a encore des juges d Berlin. Dien eigen avond werd
het protest opgemaakt en verzonden.
Hier in onze omgeving heerscht ook zelfs bij de
liberalen het gevoelen, dat A. Buma vaD Hindeloopen
niet als lid kan nooh zal worden toegelaten. Het is
dan ook tegen alle usances in Friesland, om stem^i
briefjes als gel3ig aan te nemen, die geene duidelijk
aanwijzing besatten. We zouden hiervan bonder
voorbeelden kunnen aanhalen.
