Nieuwe Goesche Courant,
Christelijk'historisch blad voor eel and*
Dinsdag 17 ,fanuri.
VOLKSHUISHOUDKUNDE.
BINNENLAND.
HET ZUIDEN,
Verschijnt eiken Maasdag, Woensdag en Vrijdag- j
avond ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen
Prijs pev drie maanden francof 1,50.
Enkele nommers- 0,05.
UITGAVE VAN
1'. G. WIJTMAN, te lliddelbaig
EN
Wed. A. C. BE JONGE, te Goes.
Prijs der Advertentiën:
Per regel lO ets.; Familie-berichten van 1—6
regels ƒ1, Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 6 cents per regel.
Agent voor Dordrecht en Omstreken: de lieer ld. J. KOEBRTJGrGfE.
II.
In ons vorig artikel bespraken wij den raad,
door Mr. Teilegen aan de leerlingen der hoogere-
burger-schoien met vingers ijzing op de leer van
Mal thus gegeven, om toch voorzichtig te zijn in
het huwen.
Deze raad wij voorzien de tegenwerping
zou kunnen vergeleken worden met de raadge
vingen van den apostel Paulus I Oor. VII. Men
zou er zelfs kunnen bijvoegen èn Mr. T. èu de
apostel wijzen op den aanstaanden nood. 1) Paulus
doelt eebter op verbintenissen en gevaren iu
eene heidensche maatschappij.
In de tegenwoordige, zich meer en meer van
God vervreemdende maatschappij, ziet men een-
ter, ondanks de bekende christelijke en maat
schappelijke deugden" der schoolwet, een aantal
mannen en vrouwen, voor wie de ongehuwde
staat aanleiding is tot groote ongebondenheid.
Ieder die het leven in de groote plaatsen kent,
weet dat de voorzichtigheid in het huwen" tot
veel, tot groote onvoorzichtigheid aanleiding
geeft.
De nood, door Mr. T. gevreesd, is dan ook
geen andere dan hongersnood.
Nemen wij nogmaals zijne woorden ter hand.
Indien aan die kracht der voortplanting de vrije
loop wordt gelaten, zal ieder» aandeel verminderd
worden, maar zal er een toestand kunnen geboren
worden, dat allen niet meer in hun levensonderhoud
kunnen voorzien, en zal de bevolking door hongers
nood, ziekte, oorlog weder kunnen worden ingekrompen.
Men moet echter niet uit het oog verliezen, dat
een volk niet geheel en al tot zijn eigen bodem is
beperkt, maar dat het door deu handel met minde
bevolkte landen zich in het bezit van daar geteelde
voortbrengselen van den grond (grondstoffen, oedingt'
middelen) kaa stellen.
Daarenboven zal het kunnen gebeuren, dat een ge
deelte der bevolking naar elders wordt overgeplaatst
(uitwijking).
Het is of de leeraar, die de volkshuishoud
kunde op eene inrichting van middelbaar on
derwijs te behandelen heeft, nauwlijks denken
mag aan zijne ambtgenooten, die in historie,
aardrijkskunde en talen les geven. Aan God, die
tot den mensch zeideweest, vruchtbaar en ver
menigvuldigt, en vervult de aarde, en onder
werpt haar, denkt hij eenvoudig niet, uit vreeze
voor de andersdenkenden."
Als wij 't wel hebben zal er toch op de hoo-
1) Zie genoemd hoofdstuk vs. 16.
gere-burger-scholen gesproken worden over de
grootere en kleinere volksverhuizingen van vroe-
geren en lateren tijd, en over de groote onbe
woonde of schaars bewoonde streken onzer aarde.
Het zij Mr. T. gaaf toegegeven, dat bij sterk
toenemende bevolking ieders aandeel minder
dreigt te worden, en dat allen niet meer in hun
levensonderhoud zouden kunnen voorzien, als
maar wij vestigen niet gaarne met hem de aan
dacht in de eerste plaats op hongersnood, ziekte
en oorlog.
Deze drie rampen, zijn middelen, welker toe
passing God zich voorbehoudt, en die Hij als
bezoekingen over de zonden der volkeren aan
wendt, als middelen tot zedelijk herstel van be
dorven maatschappelijke toestanden. Wijst de
geschiedenis ons ergens vorsten of volken aan,
die dergelijke rampen trachtten te veroorzaken
om het evenwicht te herstellen, dat zij verbro
ken waanden door overbevolking
Het is meermalen gebeurd, het gebeurt zelfs
nagenoeg voortdurend, dat door het zwaard nu
hier dan daar de bevolking ingekrompen" wordt,
maar, althans zoover ons bekend is, niet om
volkshuishoudkundige redenen.
Wel zijn ons tal van revolutionaire aanleidin
gen bekend tot dunning der bevolking door het
zwaard.
Zegt de heer T. >raen moet echter niet uit
het oog verliezen" enz., dan meenen wij te
moeten lezen men moet in de eerste plaats be
denken, dat een volk niet tot zijn eigen bodem
is beperkt. Vooral kan en mag dit op alle scho
len geleerd worden, nu kennis van vreemde talen
vele scheidsmuren en afsluitingen doet vallen in
onze op hare vermenigvuldigde middelen van
verkeer zoo trotsche eeuw.
Door handel kan een volk zich in bezit stel
len van elders geteelde voortbrengselen, zegt
Mr. T. al te bedeesd.
De handel in levensmiddelen is immers miu-
stens zoo oud als de geschiedenis van Jozef?
De zeehandel in levensbehoeften zeker zoo
oud als Tyrus en Sidon
De uitwijking", landverhuizing, toch stellig
nog wel ouder dan de tijd van Abraham en Lot
Uit leeren, in christelijke gezinnen althans,
de kinderen reeds op moeders schoot.
In christelijke huisgezinnen begint men de
volkshuishoudkunde, wanneer mogelykheid van
hongersnood en overbevolking ter sprake komt,
aan den kant van handel en landverhuizing, en
niet aan de rijde van Malthus.
Het koloniseerend vermogen, de geschiktheid
om volkplantingen uit te zenden, is een zegen
voor een volk te achten.
Slechts één tyd was er, en wel vóór derevo
lutie, dat Frankrijk van zijne kinderen kon af
staan aan Canada en aan het Hollandsche Kaap
land. Yan het tijdperk der guillotine tot op de
dagen van Sedan is duor oorlog en door»voor
zichtigheid in het huwen" de bevolking daar
niet boven liet peil gestegen.
Het Engelsche volk, dat de vette koeien en
de volle korenaren uit vele landen door den
handel tot zich trekt, heeft zich over N.Amerika,
Iudië en Australië verre uitgebreid. Zijn jongere
zonen, die niet op erfenissen te vasten en te
vlammen hebben, zoeken en vinden in de wijde
wereld, wat het moederland hun niet geeft.
De Duitsehers zijn sterk vertegenwoordigd
in N.-Amerika, en wenden zich ook naar het
onmetelijke op nijvere handen wachtende Bra
zilië,
Nergens daarentegen breidt zich Spaansche
invloed uit. Revolution verteren moederland en
uit vroeger eeuwen bestaande volkplantingen
beide.
En Nederland
Nederland heeft in zyne Oost rijke buiten-
landsche bezittingengeen eigenlijk gezegde ko
loniën of volkplantingen. De stroom zijner
overbevolking richt zich naar N.-Amerika, en
daaraan heeft het niets dan een uitweg.
Maar Nederland had Zuid-Afrika,
Zoo had en heeft Engeland overal in gema
tigde luchtstreken zijne volkplantingen, met
welke het handel dry ft, door welke het een aan
zienlijk deel- der aarde onderwerpt, woestenijen
en bosschen herschept in akkers, welker voort
brengselen, door krachtig zich ontwikkelende
havensteden, het moederland ten goede komen,
Yoor Nederland is Zuid-Afrika heropend.
De Transvalers herinneren ons niet aan Mal
thus en aan het ongelukkig twee-kinder-stelsel.
Zij herinneren ons aan het geloof en aan de
deugden der vaderen. Zij bieden ons gelegenheid
tot handel en landverhuizing aau.
Waar is de man, die, zich onthoudende van
afgetrokken en dwaze theoriën, een practisch
aangenaam leesboek schryft, om in beschrijven -
den, verhalenden vorm gezonde volkshuishoud
kundige begrippen te brengen onder ons volk,
toegelicht door historische voorbeelden, en, kon
het zijn, tevens geschikt voor de hoogste klasse
onzer christelijke scholen
Hetgeen wij onder 't opschrift Verontwaardiging in
ons vorig nummer schreven, schijnt de Middelburgsche
Courant aangedaan te hebben. Zij houdt zich nu rein
