Nieuwe Goesche Courant,
i
Christelijk-historiseh blad voor Zeeland
Dinsdag' 10 Januari.
N\ 851.
IDchtabeschouuriiuj eit politiek belang.
BINNENLAND.
HET
Verseliij ut eiken Maasdag, Woensdag en Vrijdag
avond ten 8 are, behalve op Christelijke feestdagen
Prijs pc- drie maanden francof 1,50.
Enkele nommers- 0,05.
UITGAVE VAN
i>. 6. WIJTBAS, te Hiddclbuig
en
Wed. A. C. DE JONGE, te Goes.
Prijs dïr Advertenties:
Per regel 10 ets.; Familie-berichten van 1—8
regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 6 ceiits per regel.
Agent voor Dordrecht en Omstreken; de lieer H. J. KOET -CJGGrE.
We leven in den tijd der verkieziiigs-pro-
testen. Na het protest uit Middelburg tegen de
verkiezing van 29 November, kwam protest
tegen de verkiezing in Zutfen, toen volgde een
dergelijk protest uit Sneek, en nu een
protest tegen de verkiezing van mr. 't Hooit.
Gelukkig ditmaal een protest waarmee de
kiezers niet het minste te maken hebben, en
waarin de kiezers ook wel niet als scheids
rechters zullen opgeroepen worden.
Volgens de wet moeten onmiddellijk na de
onderteekening van het proces-verbaal, de
stembussen iu de onder-kiesdistricten met hare
behoorlijk in verzegeld papier gesloten sleutels,
door den jongsten stemopnem r worden over
gebracht naar den voorzitter van het bureau
van stemopneming in het koofil-kiesdisfcrict.
De overbrenging echter geschiedt in ver
scheidene onder-kiesdistricten niet onmiddellijk,
maar eerst den volgenden dag en de busse." wor
den niet aan den voorzitter van het hoofdbureau
afgegeven, maar op het stadhuis te Middelburg
aan een ambtenaar, of als deze niet aanwezig
is, aan den concierge.
Ook deze informaliteiten schijnen ouder ge
woonte bij de verkiezing van 3 Januari te
hebben plaats gehad. Tot nu toe is daar
van nooit gebruik gemaakt om de wettig-
heid.eener verkiezing te bestrijden, hoewel ze
in de meeste districten geregeld voorkomen,
en het opvolgen van de letter der wet bij
eene verkiezing in het district Middelburg, op
29 November of 3 Januari, tot de onmogelijk
heden mag gerekend worden.
Nu schijnen eenige kiezers van deze zonde
tegen de vormen gebruik te zullen maken om
tegen de plaats gehad hebbende verkiezing te
protesteeren.
Dit protest zal hoogstwaarschijnlijk tengevolge
hebben dat onmogelijke bepalingen als de ge
noemde, in art. 53 der kieswet te vinden, in
de door den Minister toegezegde nieuwe kieswet
niet meer zullen opgenomen worden, en voorts
misschien eene aansporing, aan de voortaan te
benoemen stembureau's om meer naar de let
ter der wet te handelen.
Van de vernietiging eener verkiezing om der
gelijke informaliteiten kan geen sprake zijn,
want de wet beveelt alleen herkiezing, als
de wil der kiezers niet duidelijk gebleken is.
Dat de Kamer een gekozene niet zou toelaten,
omdat de stembussen niet op het juiste tijdstip
door de daartoe aangewezen personen zijn weg
gebracht en ontvangen, is te dwaas om er zelf
van te spreken.
De heer de Savornin Lobman sprak in zijne
rede over de toelating van den heer Bool op
15 December,- over de moeilijkheid om de rechts-
beschouwing te scheiden van politieke belangen.
Deze woorden vinden in onze, zich doorver-
kiezings-protesteu kenmerkende dagen, meer en
meer bevestiging.
Het drijven der antirevolutionairen, zoo werd
in woord en schrift, dagen lang herhaald, heeft
een eenmaal wettig gekozen lid geweerd,
dezelfde klagers over drijven gaan nu spijkers
op laag water zoeken, door te pleiten op het
schenden van sommige, onmogelijk uittevoeren,
en geen invloed hebbende, vormen door de
kieswet voorgeschreven.
Rechtsbeschouwing of politiek belang?
De Kamer heeft zich gehecht aan vormen, en
het wezen der zaak voorbijgezien." Deze woorden
zijn eindeloos in ons midden herhaald doordezelf
de kiezers die nu tot het uiterste vormendienst
.."mschen, en die alzoo duidelijk doen blijken
hoe m, silijk de rechtsbeschouwing van politieke
belangen te scheiden is.
De hebbelijkheid van het protesteeren tegen
verkiezingen aangevuurd door den gunstigen
uitslag van het protest van Middelburg wellicht
- dreigt belachelijk te worden.
Indien, ook bjj ons, politiek belang niet ge
heel en al rechtsbeschouwingen op den achter
grond heeft gedrongen, dan houden wij ons
overtuigd dat de anti-revolutionairen in het
district Middelburg, niet anders hebben kunnen
handelen dan protesteeren tegen de verkiezing
van 29 November. Noch het stembureau, noch
de Kamer hebben anders kunnen handelen
dan gehandeld ie.
Daarover napleiten is op 'toogenblik onze
bedoeling niet en ook tot niets nut.
Ons doel was slechts een keer te meer te
doen uitkomen hoe moeilijk rechtsbeschouwing
van politiek belang te scheiden is.
Artikel 53 der kieswet luidt aldus
vOnmiddellijk na de onderteekening van het proces
verbaal, wordt de stembus met hare in een behoorlijk
verzegeld papier gesleten sleutels en de in art. 48
bedoelde lijsten der kiezers, door den jongsten stem-
opnemer overgebracht naar den voorzitter van het
bureau van stemopneming, of naar dien van het hoofd
bureau, zoo het de bus van een onderbureau, oi naar
dien van het bureau van het hoofd-kiesdistrict, zoo
het de bus van een onder-kiesdistrict geldt.
Wat verstaat mtn onder onmiddellijk.
Zullen de stembussen van Westkapelle, Westdorp»,
Zuidzande, en van zoovele andere onder-kiesdistricten
op 3 Januari na 4 ure in den namiddag naar Mid
delburg moeten gebracht worden
Twee extra-stoombooien, in sommige gevallen bemand
met ervaren zeeloodsen, behalve eenige extra-rijtuigen
en een voldoend aantal lantaars zullen in dat geval
geen weelde kunnen genoemd worden.
De bus zal overgebracht worden en afgegeven aan
den voorzitter van het bureau van het hoofdkiesdistrict.
In een geval ala op 3 Januari zal dus de Voorzitter
van het stembureau te Middelburg als hoofd van het
stembureau van 9 4 ure moeten fungeeren, en voorts
zoolang ter ontvangst der bussen op het stadhuis
verblijf houden, tot alle 45 bussen der onder kiesdis
tricten ingekomen zijn
In den regel niet zonder uitzondering worden in
ons district de stembussen den dag na de stemopneming
(daarom bepaalt de Minister steeds dat de opening eerst
Donderdags zal plaats hebben) overgebracht naar Mid
delburg. Die uit Staats-Vlaanderen worden meestal
door een der stemopnemers bezorgd, die uit Walcheren
meestal door de gemeente-veldwachters. De overbren
ger van de bus ontvangt van een beeëdigd persoon,
ten stadhuize, een door den voorzitter van het stem
bureau vooraf geleekend recu de bus wordt ia de
Kanaer voor de opening der stembussen bestemd
neergezet.
De theorie van de wet, in ons district althans
onmogelijk uit te voeren, is gedurende alle de jaren
dat we onder dc tegenwoordige wet leven op zij gezet,
om plaats te maken voor eene regeling die in de
practijk de meest mogelijke waarborgen van securiteit
oplevert.
We ontvangen de opmerking dat onze opgave van
het aantal kiezers te Ritthem foutief was.
Ritthem behoort tot de weinige gemeenten waar
alle kiezers zijn opgekomen. Hun getal was 22 en
niet 34.
Hulde brengende aan den ijver der Ritthemsche
kiezers, moeten we echter opmerken dat de kiezerslijst
van Ritthem 24 namen bevat. Dat er tussehen het
vaststellen der kiezerslijst en den dag der verkiezing
feitelijk kiezers van de bevolking zijn afgevallen, zal
wel in alle gemeenten het geval zijn.
De kiezerslijsten worden van jaar tot jaar vastgesteld,
en oie officieel» bron is de eenige die ter beschikking
staat van allen die bij het werk der verkiazing be
trokken zijn.
De heer G. A. Yorsterman van Oyen heeft in de
Middelburf/scJie Courant van 7 Januari een brief doen
plaatsen, ten einde algemeen bekend te maken dat
het bekende verkiezings schotschrift Wie en wat it
't Hooft" buiten zijn medeweten is geschreven, ge
drukt en verspreid, en dat hij bovendien de ver
spreiding daarvan openlijk afkeurt.
De Standaard schrijft het volgende
Een subsidie waar men van hooren zal.
Aan de gemeente Krabbendijke is uit 's Lands kas
eene som van f 22,000.toegekend om haar tege
moet te komen in de kosten voor het Lagar Onderwijs.
En Six heeft ook hier weer da Kamer mee bij den
neus gehad
Later hierover meer.
Eenigen tijd geleden werd door het Gemeentebe
stuur van Roermond een onderwijzer aan de openbare
school gesehorst, omdat hij een weekblad redigeerde,