teercapsTles
Mr. P. C 't HOOFT,
bm te verkrijgen dat zij, die er niet voor terug JCiiizsu
om openlijk te belijden, dat zij niet meer geboren
ia het bestaan van een leronden God, voortaan geen
eed meer zouden beboeren af te leggen, de andere om
eene afkeuring uit te spreken over het feit dat de
regenriug, even als bij elk sterfgeval uit het geliefd
stamhuis van Oranje, ook na het overlijden van den
onvergetelijken prins Frederik, bevolen had de open
bare vermakelijkheden voor enkele dagen te sohorsen
Waar moe' het heen als dergelijk streven wordt
doorgedreven P liet is waar dat ditmaal de toeleg
niet is gelukt. Maar men deokc daarom niet dat de
nu teleurgestelden hun s: re ven zullen staken. Het is
te vreezen dat zulks denkbeelden eenmaal uitgesproken
in 's Imds vergaderzaal meer en meer- veld zullen
winuen, vooral indien de iceldenkende kiezen
van de stembus wegblij een en daardoor oorzaak zijn dat
leden gekozen worden die dergelijke theorien voorstaan.
Nu weten wij wel dat men de opheffing van den
eed voor de godloochenaars zoo zacht en liefelijk
mogelijk tracht voor le stellen, d^.or het te doen voor
komen 'alsof liet, slechts gold de vrijheidszin alsof
het er slechts om te doeu was om voor hen die er
gemoedsbezwaren in zien om den naam aan te roepen
van een God in wien zij niet gelooven, maar de be-
teekenii van de bestrijding van den eed ten believe
van de godlocc enaars ligt dieper.
Tot no£ toe heeft de Nederlaudsche natie er eane
eere in gesteld te zijn een# christelijke natie. Wanneer
men nu, ter wille van den twijfel omtrent het al of
niet bestaan van een persoonlijken God, den eed
afschaft, dan erkent de staat de wettigheid, het recht
van bestaan van dien twijfel. Maar dan doet
de siaat daardoor ook afstand van een christelijk
Btandpunt. Wanneer nu de eed ten believe van de
godloochenaars, en van hen alleen, wordt afgeschaft, I
dan he^ft zoodanig besluit dezelfde beteekenis als het
besluit van de nationale vergadering in Frankrijk op
het eind der vorige eeuwdat de godsdienst i8
afgeschaft en de dienst der rede in de plaatst gesteld.
Opmerkelijk is hel dan ook hoe onder de Fransche
revolutie het afschaffen van den godsdienst en het
afschaffen van den eed elkander spoedig opvolgden.
En alsof die teekenen nog niet duidelijk genoeg
waren om te tooneu, wat men van het liberalisme
te wachten heeft, hebben de zich noemende liberalen
tevens duidelijk uitgesproken wat men op het gebied
van het onderwijs van hen t« wachten hoeft.
Toen bij de onlangs behandelde motie der anti-7
revolutionairen gewezen werd op d«n tegenzin, die de
onderwijswet door hare toepassing opwekt, niet alleen
bij de voorstanders van het vrije ouderwijs maar ook
bij de voorstanders der staatsschool, werd door de
liberalen erkend van ons hebt gij geen® verandering
te wachten Zij erkenden dat de minister Six de wet
uitvoerde overeenkomstig den geest en de strekking er
van en ónder luide bravo's verklaarden de liberalen in
de Tweede Kamer dat zij hem, zoolang hij dit deed,
zouden steunen.
Of do voorstanders van het vrije onderwijs al
klaagden dat hunne rechten door de invoering der
nieuwe sehoolwet oubarinharlig miskend werden, wat
gaf dit voor de liberalen die tevreden zijn, als hunne
kinderen slechts kunnen opgevoed worden zooals zij
willen. Dat de Nsderlandsche ouders, die bij de
opvoeding hunner hinderen de godsdienstige ontwik
keling willen doen gepanrd gaen met de wetenschap
pelijke ontwikkeliug, die even vele reehien hebben
als de liberalen, en hunne rechteu miskend worden
dat duet er zooveel niet toe Of de gemeenten
jaarlijks met duizenden belast worden, die nutteloos
verspild worden, schijnt er evenmin toa 'te doen.
Na het, zij hst ook kort, uiteenzetten van wat
men op geestelijk gebied blijkens de gebleken
ftiten van de zich noemende „liberalenheeft te
wachten, was het mijn voornemen geweest, Mijnheer
de 'Redacteur, bok met een enkel woord te wijzen op
hetgeen Nederland op stoffelijk gebied van hen ie
wachten beeft. Tot mijn spijt zon ik daartoe te veel
plaats en geduld van U moe^p vragen
Anders ware ht*t het wel dc moeite waard geweest
door een paar medecteelingen aan te wijzen welke hoofd
trekken liet belastingstelsel-van Lijoden zullen"
kenmerken. En aangezien ds juistheid met is kunnen
ontkend worden van de bewering van den
heer Van der Hoop, die in zijne uitnemende
redevoering bij de aUemeene beraadslagingen er op
wees, hoo het tegenwoordig ministerie eigenlijk de
gemachtigde van de liberale partij is, stellen wij de
voornemens van dit ministerie gelijk met die dei-
liberale partij. Met dit onderscheid alleen dat de. heer
Van Lijnden de pil soms beter weit te vergulden.
Vooreerst dan hebben wij te wachten eene
irikomstenbelas'ing! Wel wordt er bijgevoegd „mits
goed geregeld', „mits zij niet is de hoofd belasting"
maar toch «en inkomstenbelasting.
En dan daarnevens herzieniug, (lees verhoo-
_ging) der grondbelasting „liefst met eene periodieke
herzicning" (lees weer periodieke verhooging
En dot alles om te voorzien in de millioenen, die
de ruïnerende nieuwe schoolwet jiarlijks verslindt.
Maar waarlijk ik beboet oier niet over uit to wc.-
den. Wie er meer van wil weten, leze bladz. 373 der
bijlagen van dit jaar.
Het bovenstaande zal vertrouw ik voldoende zijn,
om eiken ki'-zer, wien het welzijn van Nederland ea
Oranje nog ter harte gaat, opmerkzaam te maken op
het hoogo gewicht van de verkiezing op Bintdag aan
staande. k
Men trachtte nu niet in te sluimeren
gedachte van ééne stem zal het niet afhangen.
De laatste maal heeft het wel van ééne stem afgehenigen
Dat niemand dus te huis blijve, die ter stembus
komen kan.
Althans als hein de toekomst van ons lieve vader
land nog ter harte gaat.
Wauneer ieder kiezer zijn plicht doet. dan twijfel
ik niet of op aanstaanden Dinsdag zal zegevierend uit
de stembus komen
een man op wien wij ieder kiezer met den meeslen
aandrang raden zijne stem uit te brengen.
Nog eens van ééne stem kon het ook ditmaal af
hangen
Bedenkt welk eene verantwoordelijkheid den kiezer
op zich laadt, die door wegblijven oorzaak wordt, dat
een tegenstander gekozen wordt.
Mijnheer de Redacteur
Ongetwijfeld hebt ge den brief des Heer#n Bool,
gepubliceerd in de Middelburgsche courantgelezen.
Een brief, zult ge wellicht vragen, is er dan weder
een brief van den heer Bool gekomen, tot juistere
omschrijving van vele algemeenheden iu zijnen laatsten
brief
Neen, Mijnheer de Redacteur, ik bedoel nog altijd
dien ouden brief van 15 November, denzelfden, die zoo'n
krachtig effect op de Redactie der Middelburgsche
courant uitoefende, dat al hare bezwaren tegen de
eandidatuur Bool opeens wegvielen, of schenen weg to
vallen, en deze ook haar man werd.
Ondergeteekende heeft toen ook den brief van ge
noemden heer gelezen, en in zijne dommigheid
ongevoelig voor de hooge waarde en 't machtig
resultaat van 't bewuste schrijveD, zoo'n beetje ge
mompeld van „faire bonne mine d maumis jeu"
maar de brief en zijn inhoud gingen hem lang
zamerhand uit het geheugen.
Tof hij de aanbevelingen voor den heer Bool
las, en de strooibilletten kwamen, waarin de candidaat
der liberalen werd aanbevolen als een Zeeuw, een
Zaeuwsch-Vlaming, een Gadzandtenaar, een „in het
geboorteregister te Schooudijke ingeschrevene."
Zulk eeu Zeeuwsch-Vlaming, Cadzandtenaar, Schoon-
dijkenaar, kan alleen naar eisch het district vertegen
woordigen. Een vreemdeling als de candidaat der
anti-revolutionairen was immers geheel onbekend met
de Zeeuwsche, Cadzandsche, Schoondijksche belangen
en toestanden.
En vele burgers en boeren in 't land van Cadzand
hebben dan ook bij zichzelven gezegd „Die vreemde
Mijnheer 't Hooft wat weet hij van ons af, hoe kan
hij onze belangen behartigen, wij stemmen Bool
Ik ging toen eens weer in den brief kijken, dien
de heer Bool aan den heer Hamraach«r te Groede
en aan de Middelburgsche courant geschreven had,
om te zien welke bijzondere Zeeuwsche b-schouvringen
door den heer Bool werden gemaakt, of welke aparte
Zeeuwsche of Zeeuwsch-Flaamscheof Cadzandsche, of
Schoondijksche belangen er in werd besprokeu, of welke
Zeeuwsche of Zeeuwsch-Vlaamsche of Cadzandsche of
Schoondijksche toestanden werden toegelicht.
En tot mijue vernieuwde teleurstelling vond ik
wederom van al deze dingen, zoo noodzakelijk (vol
gens'de liberale leidslieden in 't 4e district) vooreen
deugdelijk candidaat, geen enkel woord.
Zelfs geen woord over „breede veilingen aan de
wagens" eu „kruislijneu" puur Cadzandsche
kwesties.
Wel over Handel! (Vrije Handel of besoherming.)
Feu Nederlandsch belang
Over belastingen
Die moeten over 't geheéle land betaald worden en
overal roept men, dat ze te hoog en veel te druk
kend zijn 1
Over kiesrecht (census, capaciteiten).
Iu gehee' Nederland zijn kiezers, bestaat kiesrecht
Volgens dezelfde kieswet geregeld.
Eene Nederlaudsche quaestie dus.
Militie en schutterij
Een Nederlandsch belang, want overal in H land
moet men laten en sohutt.ereu 1
Koloniale politiek
Een Nederlandsch belang, want geheel Nederland
heeft, belang bij de koloniën.
Onderwijs.
Esn Nederlandsch belang
Maar waar in den Haag door d# leden der Tweede
Kamer za<ee, hot geheele land betreffende, echt Ne
derlandse/ie belangen behartigd worden, waar men ge-
I :aden bloei cu "t v a 't - :i8che Va-
derland beoogt, is 't dus zoo noodzakelijk, dat de
knappe man, dien men candidaat stelt in een district,
een oom of broer of neefjes etc. onder de kiezers heeft
Immers neen zoo de caud.daat slechts eeu Neder
lander van „deugdelijke beginselen" en van „vol-
doende bekwaamheid" is
Kiezers hebt ge ook niet liever den hee Mr.
R. C. 't Hooft voorstander van de School met 1
den Bijbel, dan den heer Bool voorstander der
godsdienstlooze staatsschool
Verkiest gij ook niet den heer Mr. P. C.'tHooftl
die, zoo hij mocht verkozen worden, met de anti-v
revolutionaire leder, zal trachten, de staatsbemoeizucht
te besnoeien, de groote uitgaven 1# verminderen en
zoodoende het juk der belastingen te verlichten, ter- u
wijl de heer Bool ook al gelooft hij de patent
belastingen te helpen afschaffen, zich genoodzaakt zal
zien, als liberaal om telkens hooeer uitgaven voor
't liberale troetelkind, de school, zioh te getroosten.
Verlangt ook gij niet, kiezers, waar een groot deel
der liberale partij is gaan wrikken aan de vastigheden
van den StaaJ, en getracht heeft den eed af te schaffen
ja, trawTt uit kerk, sehool en maatschappij den -
Christus naar de Schriften, den Zone Gods, te bannen,
verlangt ook gij dan niet, de gelederen te versterken
van onze uitnemende kamerleden als Lohman, Keu-
chenius, Donner en anderen, door een man te kiezen
als Mr. P- C. 't Hooft, die „de eere van :™-
tus lief h«eft!" Of zalt ge de partij versterken, u
reeds jaren lang, deu Bijbel van de scholen weertegerbe
moderne leeraars bezoldigt, oudara dwingtLreu vau uw v
déren te laten inenten, schutters straft,
Zondag wenschen te heiligen
Neen, ge zult aan de oude leuze der vïruo.-_» T!3
„Steunende op den Bijbel, verdedigen wij de vrijheid,"
getrouw blijven en als protest tegen dwang en
ongeloof, de verkiezing helpen verzekereu van Mr. P,
C. Hooft.
J. VAN BRUGGEN.
Groede, 23 Dec. 1881.
JJ V15 RTEJ JSTTXEN
Heden overleed onze geliefde kleindochter
CATHARINA JACOBA VAN ZIEGEN WEIDT
in den" jeugdigen leeftijd van 15 jaren.
JOHs. v. d. THOORN.
C. J. v. d. TgOORN—
le Nobel.
Middelburg
25 Dec, 1881.
Middelburg, 23 December 1881.
DIAKENEN der Nederduitsche Hervormde
gemeente alhier maken met dankbaarheid mel
ding dat gisteren bij den tweeden ondergetee
kende is bezorgd f 50 iu 2 bankbiljetten ad
f 25 D VV 5635, D N 8024 in een ^omslag
met opschrift: Winterbedeeling. Herv. gem.
armen." en f 50 mede in 2 bankbiljetten ad
f 25, D V 8022 en 8027, iu een omslag met
opschriftKerstgave. Herv. gera. armen."
Diakenen voornoemd,
IC. J. H. WASCH, Voorzitter.
O. VERHAGE, Secretaris,
J. P. DE WAGEMAKER, Kassier..
van GUI JOT te Parijs f 1 25 per flacon,
in het depót te GOES bij
WED. B. FABERIJ DE JONGE.
Waarschuwing
Waarschuwing;!
Zekere Apothekers in de Nederlanden grof
bedriegen het Publiek, door verkoop van "jetf
genoemde r. «w.„ <tnlea.
.H JLLE WAY'S ZAI^'n
welke zij zeiven fabriceren, en hffngezidit.
van onwaarde zijn maar ook sclu..
de gezondheid. Januari
Iedere Pot of Doosje met het echte Medicijn
heeft op de Etiquette het opschrift533, Oxfort
Street, London en draagt den stempel der
Regeering van Groot Brittanje, met de daarin
gegraveerde woorden Hollo way's Pillis anü
olntmten.
a
