lierh, ^mool £iï
GEMENHDE BERICHTEX.
BUlTEiVLAND
jongstcn storm ondervonden, hebben de noodzakelijk
heid daarvan weder aangetoond. In Duitschland be
staat dit stekel algemeen. De aaoleg er van kostte
achttien millioen in ons land zou het tiende gedeelte
van die som niet worden gevorderd terwijl behalve
hat Rijksbelang, 221 steden er door gebaat zouden
worden.
De Utrechtsche hoogleeraar P. Harting, in den
laats ten tijd meer algemeen bekend geworden door
lijn krachtig optreden voor de Transvaalsche Boeren,
vierde dezer dagen onder algemeeue belangstelling zijn
40-jarig auibtsjuiblé.
Donderdag 24 November e. k. zul door den Com
missaris des Konings in Zeeland aan het gebouw van
het provinciaal bestuur te Middelburg worden aanbe
steed 1 het maken van een zijkanaal beoosten Sas
van Gent en het verbreeden en verdiepen van het
Nederlandsch gedeelte van het kanaal van Ter Neuzen,
raming f 500,000 2. het bouwen van eene ijzeren
draaibrug met vast gedeelte over het zij kanaal naar
de Passluis, raming 23,500 3. het bouwen van eene
schutsluis in het zijkanaal beoosten Sas van Gent,
raming 712.000.
Aan het mailoverzicht, in het Algemeen Dag
blad van Ned.-Indie is het volgende ontleend
Een der belangrijkste tijdingeu met deze mail is de
dood van den 63 jarigen Vorst Maugkoe Negoro.
Men weet dat iu de Vorstenlanden, zoowel in Soe-
rakarta als in Djokjakarta naast de inlandsche sultans
door ons bestuur een ouafhankelijk prius is gesteld, uit
den aard der zaak bijzonder aan ons bestuur verknocht
en die een eigen militie heeft. In Soeracarta heetiedie
prins Mangkoe Negoro. De overledene was een man
met grooteu aanleg als industrieel en die met zijne
cultures groote rijkdommen verworven heeft, en gelijk
de Javaasche Courant het noemde, een trouw leenman
van de regeering is geweest. Zijn opvolger was reeds
vroeger aangewezen, zijn zoon bij de dochter vau een
der vroegere prinsen, wier rechtstreeksche erven bij
de benoeming van den thans overledene buiten de
opvolging zijn gehouden.
De berichten uit Atjeh getuigen niet voor een
toestaud van vrede. Talrijk en onafgebroken zijn de
aanvallen op nederlandsche posten.
Tot kenschetsing van den toestand op Atjeh, nemen
wij over hetgeen het Algemeen Dagblad van Neder-
Itndsch Indië zegt omtrent het bericht van de Loco
motief, dat troepen perwaarts gezonden waren.
„Dit bericht, zegt het blad, ve. wo dert ons uiet-
Reeds den 5den dezer bespraken wij d8 waarschijn
lijkheid, dat bij de algemeene klacht over bovenmatige
verzwaring van wacht- en patrouilledienst versterking
der troepen op Atjeh noodig zoude zijn. Na het laatst
in tie Java Ct. van den 6den dezer gepubliceerde
rapport vau den gouverneur vau Atjeh komt het mede
niet onwaarschijnlijk voor, dat op de kust iets gedaan
zal moeten worden om voor de nieuwe vestiging te
Telok-Semawe, die door de Samalaugers schijnt lastig
gevallen te worden, wat respect in te boezemen.
Eene operatie op de kust zou zeker ook eenige af
leiding op Groot-Atjeh bezorgen men kau daar tegen-
wuordig geen troepen missen om op de kust zich te
vertoonen. Den 14den is een begin gemaakt met hot
uitzeuden vau groote patrouilles om de benden van
Nja llesson >>p te-sporen. Blijkeus een correspondentie
in het Bat. Handelsblad schijnen later weer eens znlke
patrouilles uitgezonden te zijn, maar tot nog toe
zonder vrucht. Onze patrouilles schijnen iederen avond
weer thuis te komen. Ware het mogelijk kleine kolon-
nes door het laud te zenden, sterk genoeg om niet
bevreesd te behoeven te zijn voor verraderlijke over
vallen, voor langer tijd en met vrijheid van beweging
aan den commandeerenden officier, zoo zou de kans
tot opsporiug van het bendehoofd waarschijnlijk groo-
ter zijn.
Beroepen te Waarde Ds. E. M. van IJzendijke
te Kattendijke.
!Vli:3dk'lo;irg. Door de classis Middelburg der
Chr. (ier. Kerk zijn tot de Evangeliebediening toe
gelaten de heeren caudidaten C. Stekeiee en A. op 't
Holt beroepen predikanten te Veere en Schoondijke.
Gisteren middag te één ure had iu het groot audi
torium der Vrije Uuiversiteit de overdracht van bet
Recioraat plaats. De aftredeude rector, dr. A. Kuyper,
hield daarbij eene redevoering overDe hedendaagsche
Schriftcritiek in kaar bedenkelijke strekking voor de
gemeente des levenden Gods. Daartoe zette hij achter
eenvolgens uiteen hoe de hedendaagsche Schriftcritiek
de theologie vernietigt, der gemeente haar bijval ont
rooft en haar te slaan komt op het verlies van haar
Christelijke vrijheid. Uet eerste of Encyclopaedische
deel strekte om aan te toonen, hoe de Schriftstudie
onzer dagen de deelt n der Theologie uit hun propor
tioneel verband rukt, haar karakter vervalscht eu iets
wat geen Theologie meer is, voor haar in de plaats
schuift. In het tweede of dogmatische deel plaatste
de redenaar de belijdenis van de Schriftingeving, ge
lijk de gemeente die aanhangt, tegenover de desbe
treffende philosophische hypothese der ethische rich
ting. Terwijl in het derde of gemeenterechtelijke deel,
de Jides humana en de Jides divina iu heur onderling
verband als het plechtanker der gemeentevrijheid
werden geteekend, hetwelk thans door de ethische
richting uit den vasten ankergrond wordt losgerukt.
Daarop volgden de Annales Academici met de toe
spraken o. a. eene aan de studeuten, waaruit bleek
dat zestien studenten waren ingeschreven, en één
hunner met consilium abeundi gerelegeerd. AU nieuwe
rector trad op Dr. F. L. Rutgers. Standaard
De heer L. W. Varossieau, hoofdonderwijzer te
Heinkenszand staat No. 1 van het drietal te Wou-
drichem.
Tot hoofdonderwijzer aan de Chr. school voor
kinderen van on- eu minvermogendeu, welke D. V.
den len Februari a. s te Middelburg zal geopend wor
den, is benoemd de heer A. Rademaker van Rotterdam.
Nieuw St. Joo*tlaad. Tot onderwijzer aan
de openb. school alhier, is benoemd de Heer J. C.
Vinke, vroeger kweekeling aan de Rijks Normaallessen
te Middelburg. Tot onderwijzeres in de nuttige hand-
werkeu werd benoemd Mcjuffr- W. de Buck alhier
Rittbem. Tot onderwijzer aan de openb. school
alhier, is henoemd dc hear G. van Westen, vroeger
kweekeling aan de Rijks Normaallessen te Middelburg.
Bij de Woensdag gehouden stemming telJerseke
hebben 59 stemgerechtigden zich tegen en 26 voor
het behoud van het kiescollege verklaard. Alzoo zullen
wij in de eerstvolgende 10 jaren hier geen kiescollege
hebben.
Heden wordt eene nieuwe vrachtgoederen-stoom-
bootdiensi tusschen Vlissiugeu, Middelburg, Gouda eu
Amsterdam geopend.
Voor dezen dienst die ondernomen wordt door deu
heer P. D. De Vrie9, is het op de werf der maatschappij
De Schelle te Vlissingen gebouwde schroefstoomschip
Zeeland bestemd.
De loodskotter No. 8, van het loodswezen van
Goeree en Maas, wordt vermist. Daar aan boord be
vinden zich de schipper W. de Neef, de loodsen B.
Haus, H. Holaar, P. Groenevelt en C Burger, en de
matrozen J. de Neef, M. Kruyne, Geudeke en Van Ry.
Er schijnt dezer dagen een of meer deugnieten,
geweest te zijn die van de duisternis des nachts hebban
gebruik gemaakt, om uit het pakhuis van den heer
H. Snoep te Goes een vet varken weg te halen en
er een mager voor in de plaats te bezorgen.
J. F. V. die zeven jaren geleden te Koewacht
den zoon ran zijn buurman G. door een geweerschot
het leven benam, is door het gerechtshof te 's-Graven-
hage, ter zake ran moedwilligen doodslag tot 20 jaren
tuchthuisstraf veroordeeld. Dat deze misdaad met voor
bedachten rade zou gepleegd zijn achtte het hof niet
voldoende rechtens bewezen.
Volgens de laatste opgave bedraagt het fonds
door de Amerikaausche natie voor mevrouw Garfield
bijeengebracht f 900.86 2-
Bij Schokland is een schip gezonken, waar
van alle opvarenden zijn omgekomen. De pontschipper
van Urk bracht te Kampen de lijken van twee kin
deren aan, terwijl te Genemuiden door een schipper
de lijkeu van moeder, dochter cn zoon, naar g S9ing
50, 18 en 10 jaar oud, werden aangevoerd. De licht-
wachter van Schokland vond de lijken in den mast
vastgebonden.
Gedurende den laatsten storm is eea tjalkschip
over de Gorzen tegen den Drievrienden polderdijk bij
Dinteloord geslagen. Thans, nu liet water weggeloopen
is, ziet men het schip met tuigage midden op het land
op 20 minuten afstands van het water rechtstandig
tusschen grazende schapen. Sedert 1825 is de vloed
uiet zoo hoog geweest.
De oudste ingezetene vati Barneveld raej. de
wed. Schut, geb. van de Pepel, hoopt Zaterdag a. s.
uog ia het bezit harer vermogens, haar lOOen ver-
jaardig te vieren,
Te Haarlem zal een café-restaurant worden
geopend in het perceel aan de Groote Markt, waar
indertijd de dichter Bilderdijk gewoond heeft. Met
behoud van den fraaien voorgevel, welke dagtaekent
uit de 17e eeuw, is het perceel geheel verbouwd,
Sedert Maandagavond 11. staat een politieagent
op een der steigers, schuins tegenover het café „Czaar
Peter" te Amsterdam, ter bewaking van twee klein*
kistjes dynamiet; die, naar men zegt, ter verzending
zijn aangeboden naar Harlingen per «baron van
Heemstra", en waarvan men den afzender niet kent.
Onlangs is een volledige, tweede uitgave van
de preekeu van gemengden inhoud („vermischte
Predigde") van Lu.her voltooid gewordeu. Zij bestaat
uit 6 deelen en bevat 242 preeken, van welke 127
vroeger nooit gedrukt waren. De uitgever is do heer
E. L. Enders, pred. te Oberrad, Frankfort a M. Daar
deze preeken naar tijdsorde gerangschikt zijn, geven
zij een geschikteu leiddraad ter beoordeeling van
's Hervormers ontwikkeling. De zes deelen zijn voor
18 mark te verkrijgen. Iutusschen houdt de heer
Kuaake, pred. te Potsdam, zich ouledig met een ge
heel nieuwe uitgave van al de geschriften en brieven
van Luther. Keizer Wilhelm schenkt aan dezen arbeid
ruime ondersleuning.
Binnen weinige dagen zal de driejaarlijksche ver
kiezing voor den Duitschen Rijtcsdag plaats hebbeu.
Ook bij deze verkiezing gelijk reeds zoovele malen
groepeeren zich strijd en strijders weder om de
machtige figuur van den Rijkskanselier. „Voor of
tegen Bismarck" of wil meD liever „voor of tegen
Bismarck's plannen" dat is de allesbeheerschende
vraag. En welke zijn Bismarck's plannen
We lazen dezer dagen van den man die een zoo
belangrijke plaats in onze hedendaagsche geschiedenis
inneemt., het volgende
Vorst Bismarck is niet alleen eon compleet, maar ook
een uiterst consequent man. Hij blijft zich zeiven altijd
gelijk de man en zijne kunst, de man eu zijn werk
zijn ééu. Op zijn standpunt uit zijn dogma gerede
neerd, is hei volkomen logisch en juist gehandeld,
dat hij vau alle partijen gebruik maakt en ze tot zijne
doeleinden bezigt, zonder tot eene van haar te behoo-
ren. Wat behoeft hij er zich over te bekommeren, hoe
de troef heet feodalisme of democratie, constitu-
tioualisme of socialisme, liberalisme of absolutisme,
ultramjntanisme of kuituur hij speelt om te
winnen, en kie9t de kaarten die hem kunnen doen
winuen. Mei welk recht, met welken schijn van reden,
kunt gij hem gewetenlooshei i, gemis aan consciëntie
enz. verwijten Wie heeft ooit gewetenswroegingen
gevoeld, omdat hij harten wegsmeet om klaveren in
ie koopen, of bij beurten met de rojde pions speelde
tegen de zwarte, en met de zwane pious tegen de
roode? Het is immers om het schaakmat te doen,
en niet om de pionsp
Een Rijkskanselier die een* groote rol in de politiek
te vervullen heeft, die de sterkste is en wiens
recht zijne macht ls kan er geen geweten op
nahouden. Diplomatie en conscieutie gaa niet
zaaien. en kunnen elkauder niet verdragen. Zulk
een machthebber, die niet enkel de macht heeft
maar haar bezigtkan zich aar geert stelsel, aan geen
beginsel, aau geeue partij biaden. Alle stelsels, alle
beginsels, alle partijen zijn voor hem, om ze te ge
bruiken, wanneer hij ze en voor hetgeen hij ze noodig
heeft. Hij is geen protectionist en geen vrij handelsman
maar ueemt telkens van elk zooveel in zijne politiek
als hem op het oogenblik te pas komt. Hij is, in dit
opzicht een volslagen Nihilistalle gelooven, riohtin-
