Nieuwe Goesche Courant,
Ckristelijh'historisch blad voor Zeeland.
Donderdag 20 October.
!M0. 817.
SABIUTHSIIElLIGim
het zuiden.
Verschijnt eiken Maandag, Woensdag en Vrijdag
avond ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen
Pvijs per drie maanden franco f 1,50.
Enkele nommers- 0,05.
UITGAVE VAN
P. G. WIJTMAN, te Middelbnig
en
Wed. A. C. DE JONGE, te Goes.
Prijs der Advertentiën
Per regel 10 ets.; Familie-berichten van 1—6
regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 6 cents per regel.
VIII
Dat de sabbathsquaestie diep ingrijpt in. het
leven en welzijn des volks zal elk toestemmen,
die zelfs maar in hoofdzaak onze beschouwing
ten deze deelt.
En wijl zij zoo diep ingrijpt mag ze ons
inderdaad wel interesseeren.
Niet om een vrijen Zondag slechts, maar om
een aan den dienst van God ge wij den dag moet
het ons te doen zijn.
Alleen de strijd voor de sbbbathsheiliging
loont de moeite.
Want dat is een strijd voor de heilige rech
ten en inzettingen Gods, voor het al of niet
zijn en blijven der christelijke gemeente, voor
het welbegrepen belang van land en volk, voor
het wezenlijk heil, de rechten en vrijheden van
den individu. Het smart ons daarom, dat in
ons dierbaar vaderland ook al dien strijd moet
aangebonden worden tegen de Bestuurders van
de bulk van staat.
En toch, hoe smartelijk ook het moet.
Immers van Regeeringswege werkt men
in stad en land de ontheiliging van 's Heeren
dag niet zelden in de hand. Men is zoo weinig
neutraal ten deze dat zelfs publieke plaatsen,
plaatsen die niet voor een zeker deel des volks be
stemd zyn, maar die, om zoo te zeggen, elk
toebebooren, toch aan een zeker deel ter ont
heiliging worden gegeven. En hoe dikwerf de
Zondag als uitgekozen wordt voor het opkomen
en verleggen der militairen is, helaas over
bekend.
Hoeveel duizenden de staat in dienst heeft,
die op den sabbath allerlei niet-noodzakelijken
arbeid moeten verrichten en dientengevolge dien
dag in plaats van den Heere wijden, hem ont
wijden, weten we evenzeer.
We weten dat zoo goed, dat we aan staats
betrekkingen voor onze kinderen nauwelijks
denken kunnen.
In vele gevallen moeten wy ze om die reden,
dus ons ondanks, aan de ongeloovigen over
laten.
Ook is ons uit officiëele bronnen bekend dat
van hooger hand aan minderen gezegd is, dat
zy om overtreding der zondagswet hoezeer
zij nog als wet des lands bestaat niet meer
moesten verbaliseeren.
En wanneer deze of gene der minderen het
nog al eens deed, werd er doodeenvoudig aan
zulk eene rechterlijke opschrijving geen gevolg
gegeven.
Al spoedig kon men liooren »er komt niets
van."
Zie, dat doet en durft men, als de wetten
niet langer passen in het kader onzer tegen
standers.
Dat doet en durft men, terwijl men anderen
beboet en in muffe gevangenissen stopt, omdat
ze in vredèstijd aan wapenoefeningen op den
dag des Heeren, uit gehoorzaamheid aan het
Woord huns Gods, geen deel kunnen nemen.
Ja, waar zelfs uit den boezem van het Mi
nisterie van Lijnden van Sandenburg een ont
werp van wet op de militie en schutterij komt,
blijft de mogelijkheid van dat snoode bedrijf
bestaan de vrijheid van den christen om God
naar Zijn woord te dienen is er niet in gehand
haafd.
Men kan, wanneer dat ontwerp wet wordt,
voortgaan met hen, die naar den woord e Gods
wenschen te leven, tusscken het gebod Gods
en het gebod des menschen te plaatsen voort
gaan alzoo met hen in de verzoeking, te brengen
om tegen hunne overtuiging en hun geweten
in te handelen, of hen anders, bij trouw aan
den Heere en hun geweten, in de gevangenis
terecht te doen komen.
Waarlijk er is, als men dat alles zoo ziet en
gadeslaat, wat noodig om kalm te blijven.
Ja, ja dat zouden wij de liberalen te
doen geven. Naar het ons wil voorkomen zouden
zij, indien derwijze tegenover hen gehandeld
werd, moord en brand schreeuwen, zoo niet tot
revolutionaire maatregelen komen.
Tot revolutionaire maatregelen nimmer maar
tot trouw aan God, het koste wat het wil,
wekken we, met al wat in ons is, onszelven
en anderen op.
God bovenaldat moet als een paal
boven water staan.
Aan Hém moeten we getrouw zijn, neen,
niet slechts tot. aan den bedelzak, maar zelfs
tot in den dood.
Het Ministerie bedenke wel dat er in nog al
uitgebreide kringen, sinds het vorige ontwerp,
hetwelk in de thans vigeerende wet op de schut
terij ten deze het richtsnoer werd, verhoogd
christelijk leven en dientengevolge meerdere
gebondenheid aan- en overgegevenheid voor de
hoogere wetten Gods is gekomen.
Alzoo wat toen, helaas kon, kan om die
gelukkige reden nu niet meer. De tijd van dien
jansaliegeest is voorbij, er is meer scherpte van
beginsel, zoowel aan de eene als aan de andere
zijde gekomen. Gaan dus de commandauten met
de wet in de hand voort om zonder noodzaak op
's Heeren .dag te laten schutteren er zullen er
zijn, en naar wij hopen steeds meer komen,
die, om Gods wil, het non possumus zullen uit
spreken en handhaven.
Waar we van verhoogd christelijk leven spre
ken, neen, daar vergeten we niet wat in geheel
andere kringen daar tegenover staatach ja,
we weten, dat de afval van God en Zijn woord
ontzettend is.
We hebben nog pas gehoord hoe tal van
liberale heeren en couranten, zonder dat wee
dom des harten uit hunne woorden te bemerken
is, voor de atheïsten (de Godloochenaars) in
het krijt treden, hunne rechten en vryheden
bepleiten.
Dat doen ze, terwijl ze met schampere woorden,
met woorden, waaruit weerzin en vijandschap
zich openbaren, even gelijken rechten en vrij
heden aan de Christenen ontzeggen.
We weten ook dat het Ministerie, na zijn stande
punt flink te hebben aangegeven, de beloft-
heeft gedaan van al bet mogelijke te zullen doen
om aan de gewetensbezwaren der atheïsten, het
zweren namelijk bij een persoonlijk en levend
God, zooveel mogelijk te gemoet te komen."
Terwyl men nu die belofte tegenover de
atheïsten ten slotte passeert, komt men met
een spiksplinternieuw ontwerp op de militie en
schuttery, waarin aan de gewetensbezwaren der
christenen, waarin aan de bezwaren, die steunen
op het woord van Hem, in wiens bestaan het
Ministerie toonde te gelooven, niet wordt tege
moet gekomen.
Wat daarvan te zeggen
Vrijheid aan de Israëlieten, aan de Menno
nieten, en voor zoover mogelijk, aan de
Atheïsten doch aan de Gereformeerden niet1
Laten zij hun geweten verkrachten en zoo
doende zichzelf ontzenuwen, of bij trouw aan.
den eeuwig Levende in de gevangenis terecht
komen, ook het Ministerie van Lijnden van
Sandenburg trekt zich, blijkens het bedoelde
wetsontwerp, geen dier dingen aan. En hoe
gemakkelijk kon men hier, neen, niet zoover
mogelijk, maar geheel ter wille zyn.
Men .verlieze toch niet uit het oog, dat,
wanneer voor de christelijke rechten der chris
tenen in betrekking tot des Heeren dag, vóór het
ontwerp wet wordt, niet wordt gezorgd, de diepst
ingrijpende rechtsverkrachting plaats heeft.
Immers er blijft, wanneer het ontwerp wet
wordt, en de commandanten van de, dan bij de
wet verleende, vrijheid om ook op Gods dag te
laten schutteren gebruik maken, geen uitweg
overde christen-schutter wordt dan recht
streeks geplaatst tusschen het gebod Gods en
