Nieuwe Goesche Courant,
Chri&telijk-hi&torisch blad voor Zeeland.
Zaterdag- 1 October.
N8. 809.
SABBATHSHEILlGIAiG.
BINNENLAND^-
i li u i.
HET ZUIDEN.
Verschijnt eiken Maandag, Woensdag en Vrijdag
avond ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen
*°rys per drie maanden francof 1,50.
Enkele nommers- 0,05.
UITGAVE VAN
F. G. WIJTMAN, te Siddelbaig
en
Wed. A. C. DE JONGE, te Goes.
Prijs der Advertentiën:
Per regel 10 ets.; Familie-berichten van 1—6
regels 1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 6 cents per regel.
IV.
Ook de door de ongeloofstheoriën geprikkelden
Vleeschelijken zin des menschen bracht de kwes
tie der Zondagsrust aan de orde.
In het tijdperk van en naar het leven van
den welbekenden braven Hendrik, toen men
koud nocb heet was, bleef de Zondagstrcmr#
voor een deel, althans oogenschijnlijk, bestaan.
Doch we behoeven het wel niet te zeggen
dat bij een leven van niet te rechtvaardig en
niet te goddeloos, het wezen, de bezielende
kracht der viering" ten eenenmale werd ge
mist. En dat dientengevolge, wijl men in den
grond niet voor God, doch ook niet zoo boud
en stout voor zichzelven, maar in de eerste
plaats voor bet huisgezin leefde, het arbeiden
op den dag des Heeren ook wel kon en mocht.
Ja dat kon en mochtwijl men voor het
gebol Gods geen liefde, aan de viering geen
behoefte had en de zaak en het huisgezin er
immers door bevorderd werden.
Bij meer leven uit God kwam er, zoo als
we in ons vorig artikel bespraken, meer liefde
tot en dorst naar God en tengevolge daarvan
kon en mocht het niet.
Het ongeloof, dat stouter en driester dan
ooit zijn woord begon mêe te spreken, zei
ook: arbeiden op Zondagneen, dat kan, dat
moet niet."
De sociaal-democraten in Duitschland en de
Aart Admiraals ten ontzent, de ongeloovigen
bij uitnemendheid dus, plaatsten zich in de
eerste gelederen voor den strijd om een vrijen
Zondag.
Velen der minder geavanceerden, een Dr.
Lowe in Duitschland en vele fatsoenlijke en
wetenschappelijke liberalen in Nederland vielen
bij. Vielen bij foei neen niet bij de christelijk
historischen, niet bij de lieden van hooger chris
telijk leven, maar wel bij de zoo even genoemde
strijders.
»De mannen van gemoedsbezwaren" moest
men leeren leeren door op dien dag schutters
diensten te laten verrichten.
Dat deed men in de eigen dagen dat men
den anderen groep bijviel. Zou het ook zijn
kannen, omdat men in die geavanceerden eigen
geesteskinderen erkende
Ten minste, dat in het tegenwerken van den
eenen en in het spreken voor den anderen groep
de natuur boven de leer is gegaan, staat bij
ons vast.
Een vrijen Zondag om God te dienen naar
Zjjn woord, dat scheen er minder op aan
te komen, ja niet te kunnen. Terwijl men ten
opzichte der anderen sprak: »Maar die arme
sociaal-democraten hebben ten deze toch wel
gelijk metterdaad in betrekking tot een vrijen
Zondag moet men ben ter wille zijn."
(De beweegredenen waren aandoenlijk.)
Immers een mensch kan niet altoos werken
de arbeidskrachten zouden zonder een gedurig
wederkeerende rust opraken daarbij komt, dat
de werkman van het huiselijk leven mede moet
kunnen genieten en daarop invloed uitoefenen.
En zoo een enkele uitspanning natuurlijk
de arbeidsman moet ook wat hebben een
komedie, een concertje, een pleiziertreiu meer
dat kan weldat moeten wij hem trachten te
bezorgen.
Vooral ook, omdat dit ontegenzeggelijk be
schavend en veredelend op hem zal inwerken.
En wat meer zegt bet zal hem voor uit
spattingen, voor revolutionaire woelingen be
waren, hij zal er tevreden en vergenoegd bij
worden."
Zoo, zoo spraken en schreven de heeren. En
wel toen, om den strijd eb de smeekbede der
christen-schutters, eens hartelijk werd gelachen.
Die pure menschenliefde, dien veredelings-
zin, met de vrees voor revolutionaire woelingen
op den koop toe, had echter de sociaal-demo
craten den vrijen Zondag, althans niet in de
eerste plaats, doen eischen.
Naar onze bescheidene meening heeft het door
het ongeloof ten eenemaal vleeschelijkgezind
gemaakte hart hen op het vrijmaken van den
Zondag doen bedacht zijn.
Het ongeloof heeft hen eerst tot atheïsten
en daarna tot de meest drieste, zelfzuchtige
en vleeschelijk gezinde menschen gemaakt.
Waar het geloof in God en in Zijn woord
wordt ondermijnd en weggenonen, waar de
laatste overblijfselen van de beginselen des
Christendoms zijn uitgeroeid, daar is het beslag
dat die beginselen op de harten leggen ook te
loor, daar wordt de mensch geheel, wat hij
sinds den zondenval in den grond zijns harten
is, een dienaar namelijk van zichzelven.
Het geloof doet tot God inkeeren en voor Hem
leven het ongeloof daarentegen inkeeren tot en
leven voor zichzelven.
En daar zoo iemand door het leven en ver-
keeren in eene Christelijke maatschappij meer
kennis, meer besef van rechten en hoogere ei
schen heeft gekregen, dan bijv. de Heidenen
hebben, zoo treedt hij, waar hij zichzelven die
nen wil, stout en krachtig op.
Het aan het christendom ontleende komt
dan in den dienst der zonde.
En 'tis daarom, dat het huidige ongeloof,
hetwelk den afval van het christendom veroor
zaakt, zoo ontzettend gevaarlijk is zulke bange
tijden, zulke vreeselijke toestanden, worstelingen
als waarvan zelfs de Minister Modderman beeft
geprofeteerd, in het leven roept.
Dat men niet altoos doorwerken kan en
werken moet is waar maar dat men een we-
kelijkschen werkdag begeert voor vleeschelijk
genot, voor het beramen en opmaken van aller
lei revolutionaire plannen is allertreurigst en
spelt niet veel goeds.
En dat de mannen der andere groep, de
mannen die onder hen vooraan stonden en
staan in den strijd om een vrijen Zondag hem
zóó doorbrengen, weten we uit de ervaring.
Dat het op die wijze een vrije Zondag is die
niet verhoogd maar verlaagt, is buiten kijf.
In den tegenwoordigen strijd om den Zondag
is dus zoowel iets bedroevends als verblijdens
een teeken niet alleen ten goede, maar ook ten
kwade.
Laten onze wapenen goed gekozen en door
ons den strijd heilig gehouden worden.
Bij koninklijk besluit van 28 September is
koning commissaris in Zeeland gemachtigd tot het
bijeenroepen eener buitengewone statenvergadering in
de eerste helft van October, ter benoeming van een
hoofdingenieur van den provincialen waterstaat.
Ter terechtzitting van het kantongerecht te Middel-
bvrg van 27 September zijn o. a. veroordeeld
A. H. Cz., J. H. Cd. en 8. H. Cz., allen te
Biggekerke, wegens het zonder noodzakelijkheid ver
richten van openbaren arbeid op een godsdienstigen
feestdag, welke door de kerkgenootschappen van den
Christeüjken godsdienst dezer landen algemeen wordt
erkend en gevierd, ieder in eene boete van 10 cent
of een dag gevangenisstraf;
Als men weet dat deze godsdienstige feestda* ife-
meivaartsdag was, en dat deze menschen werklieden
waren, en men let dan bovendien op de nuttelooze
vermakelijkheden op de meeste plaatsen des Zondags
toegelaten dan kan meer eerst de juiste waarde van
deze dubbeltjes-straf bepalen.
Dinsdag had te Goes de uitreiking plaats der
medailles en getuigschriften, behaald op de dezen
zomer gehouden tentoonstelling van landbouw en
veeteelt, van wege de afdeeling Heinkeuszand der
Zeeuwsche landbouwmaatschappij.
De voorzitter jhr. mr. C. van Citters wenschte de
bekroonden geluk met de verworven onderscheidingen
en sprak den wensch uit, dat deze hun een prikkel
zouden zijn, om op den ingeslagen weg voort te gaan.
Voorts bracht hij een warm woord van dank aan dé
commissiën, die het afdeelingsbestuur zoo krachtig
hebben bijgestaan en daardoor veel bijgedragen hebben
om deze tentoonstelling, de meest uitgebreide die
nog te Goes werd gehouden, te doen slagen.
