Nieuwe Goesche Courant,
Christelijk-historisch blad voor Zeeland
Donderdag' 28 Juli
N°. 781.
Prijs der Advertentiën:
BINNENLAND.
HET ZUIDEN,
Verschijnt eiken Maandag, Woensdag en Vrijdag
avond ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen
P-ijs per drie maanden francof 1,50.
Enkele nommers- 0,05.
UITGAVE VAN
P. G. WIJTMAN, te
en
Wed. k. C. DE JONGE, te Goes.
Per regel 10 ets.; Familie-berichten van 16
regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 6 cents per regel.
Gelijk de twee voorgaande jaren worden ook nu van
wegedeUnie „Een school met den Bijbelmet het oog
op de aanstaande Augustus-collecte, popul aire blaadjes
uitgegeven. Het eerste dier blaadjes is van dezen
inhoud
Winst en verliesrekening.
Gijlieden wel, gij hebt kwaad tegen
mij gedacht, doch God heeft dat
ten goede gedacht.
Genesis 50 20a.
Drie jaren zijn verloopen sedert de nienwe School
wet door den koning werd geteekend.
Hebben wij sedert dien dag gewonnen of verloren
Laat ons de rekening eens opmaken.
WINST.
1. De zekerheid dat er duizenden, ja honderddui
zenden in ons land zijn, die een school met den Bybel
verlangen.
2. Een collecte op 17 Augustus, die de eerste keer
f 42,000, de tweede keer ruim 80,000 opbracht, en
misschien dit jaar nog zal stijgen.
3. Een jaarlijksch protest tegen de Schoolwet. Het
is eene schande voor Nederland, dat vrije burgers
moeten gaan bedelen, om eene school met den Bijbel
te hebben, waarop zij evenveel recht hebben als de
liberalen op een school zonder Bijbel.
4. Een aantal nieuwe scholen opgericht of ont
worpen.
5. Een Bond als de Unie, die meer en meer ver
trouwen wekt, omdat zij niet heer&cht maar dient, en
ieder vrij laat om het onderwijs in te richten naar
zijn keus, mits hij een voorstander zij van de school
met den Bijbel.
6. Meer kennis ran het onderwijs onder ons volk.
7. De verkiezingen voor de Tweede Kamer meer
en meer in onzen geest uitgevallen. De voorstanders
der Schoolwet gaan achteruit. Zij hebben in de Tweede
Kamer al weer drie plaatsen verloren, die ons zyn
toegevallen.
Deze zeven posten schrijven wij op als winst en
durven daarop gerust het woord van Jozef toepassen
God heeft ten goede gedacht, wat ten kwade bedoeld
was.
Tegenover die winst staat echter nog heel wat, dat
als verlies moet worden geboekt.
VERLIES.
1. Wetten werken langzaam. Of de Schoolwet veel
of weinig kwaad zal doen aan onze scholen, bemerkt
men eerst over eenige jaren. Wetten werken als drup
pels water, zij hollen langzaam den steen uit, door
aanhoudenden drup. Zullen wy op den duur daartegen
bestand zijn? Niemand kan het zeggen en daarom plaat
sen wij dezen post van verlies voor Memorie. Houd
het in uw memorie, denk er gedurig aan dat dit
gevaar u dreigt.
2. De openbare school wordt veel duurder en wij
zullen dat gevoelen in onze beurs. Hier b. v. is een
openbare school van 75 leerlingen. Daarvoor moest
men tot nu toe houden1 hoofdonderwijzer en 1
kweekeling, maar dit mag niet langer er moeten
2 hulponderwijzers bij komen, die samen allicht f 1200
per jaar kosten. Wie moet dat betalen? De burgerij.
Reken dat eens uit voor het gansche land en gij zult
er van schrikken.
3. De Christelijke scholen zijn niet meer vrij, om
zooveel kinderen op te nemen als zij plaatsen kunnen
Wij behelpen ons vaak, omdat wij niet anders kun
nen, voortaan komt de Staat de sehool opmeten
lengte, breedte, hoogte en dan telt hij de leerlingen
en zegt tot vele schoolbesturen „Uw school is te
klein, gij moet kiezen of deelen, ófeengrooter school
bouwen öf kinderen wegsturen." Verleden jaar
wilde de Minister dit maar eens gauw invoeren. Het
besluur der Unie kwam tusschen beide en toonde den
Minister aan, dat als hij dit doordreef /neer
dan 1500 kinderen van de Christelijke scholen zouden
moeten weggezonden worden. Men kon toch geen scholen
tooveren. De Minister gaf een paar jaar uitstel.
Maar borgen is geen kwijtschelden. Er moet geld
wezen, en voor dat geld krijgen wij niets nieuwsneen
wij krijgen alleen het recht, om de kinderen te houden
die wij al hebben.
4. Vroeger behielp men zich vaak met kweekalingen
in plaats van hulponderwijzers. Was de school niet te
groot, was de hoofdonderwijzer een flink man, dan
ging dit wel. Dat mag over eenigen tijd niet meer.
De kweekelingen mogen wel les geven, maar de hoofd
onderwijzer moet or bij staan, om hen te leeren, hoe
zij les moeten geven. Dus moet menige christelijke
school een hulponderwijzer aanschaffen, dat is al weer
een extra uitgaaf van f 600 ongeveer.
5. Het openbaar onderwijs wordt veel duurder,
veel mooier, veel uitgebreider. Overal komen kweek
scholen voor openbare onderwijzers. Daarbij kan
iedere gemeente, die openbare scholen heeft, van elke
f 100, die zij uitgeeft, f 30 terug krijgen uit de kas
van het Rijk. Wie moet dat alles betalen De bur
gerij. Geen mensch kan nog berekenen, hoeveel dit
alles kosten zal, men tast in het blinde.
Dat dit alles geen winst maar verlies is, kan een
kind begrijpen. Bereken dit alles zoo matig als gij
wilt en wat zal het slot zijn een overgroot verlies.
Doch de Christen heeft een heel andere manier van
rekenen dan de wereld.
De wereld boekt onder haar ontvangsten „de hulp
van den Staat."
De Christen boekt onder zijn ontvangsten„De
hulp van den Heer onzen God."
Dat deed Jozef ook.
Zijn verlies was duidelijk.
1. Verlies van het ouderlijk huis
2. Verlies van de vrijheid
8. Verlies van zijn vaderland
4. Verlies van Potifars gunst, waardoor hy van
slaaf zelfs gevangene werd.
Zijn winst was voor zijn geloofsoog zichtbaar
1. De belofte van zijn God, in droomgezichten hem
meêgedeel J
2. De nabijheid des Allerhoogsten in het vreemde
land
3. De vrijheid der kinderen Gods, die roemen ia
de verdrukking
4. De wijsheid, waarmede de Heere al zijn paden
bestuurde en ten goede leidde
5. De inwendige kracht, waarmede hij aangedaan
werd uit de hoogte.
En zijn winst- en verliesrekening is goed uitgeko
men. De Heere God had hem in zijn school genomen
hem geleerd door vernedering, hem geoefend en be
kwaam gemaakt, om later aan het hoofd van een groot
volk te staan.
Ook wij zullen, als wij getrouw blijven, eens ge
roepen worden aan het hoofd van ons volk te staan
en waar het ongeloof zich al stouter vertoont, zullen
wij geroepen worden, om ons land temg te voeren
tot de gehoorzaamheid des geloofs.
Dit is een zware taak.
Zijn wij er rijp voor Neen.
Wij moeten nog heel wat leeren, eer wij het kun
nen. Op dit oogeublik zijn wij evenals Jdzef, toen
hij uit Potifars huis verstooten en naar de gevange
nis werd gevoerd. Onder de oude schoolwet ging het
al moeielijk genoeg, thans zal het nog moeielijker
gaan. Wij waren tamelijk vrij, thans worden wij met
nieuwe banden gebonden.
Doch wij leeren al vast veel.
Ons Christenvolk weet heel wat meer van de school
af dan tien jaar geleden. De liberalen laten hun
scholen over aan den gemeenteraad, aan de schoolcom
missie, aan de Schoolopzienershet liberale volk be
moeit er zich weinig mee.
Wij moeten er ons wel mee bemoeien, of wij wil
len of niet. Juist dat wil des Heeren wijsheid on»
leeren. Huisvaders en huismoeders, rijken en armen,
jongen en ouden moeten zich met de Christelijke op
voeding inlaten.
Over een jaar of wat zal het heeten als in Psalm
119 99„Ik ben verstandiger dan al mijne leer
meesters, omdat uwe getuigenissen mijne betrachting
zijn."
Mits wij niet vertragen.
Mits er ernstig gebeden wordt om de voorlichting,
de bezieling van des Heeren Geest.
Laat 17 Augustus 1881 daarvan een nieuw be wij»
leveren.
De winst is klein, 't verlies was groot.
Doch 't meeste wordt het minst.
Leg aan den Heere uw boeken bloot
Hij maakt verlies tot winst.
Lijst van den uitslag der overgangs-examens van
de leerlingen der Meisjesschool voor Middelbaar
onderwijs te Goes.
Van de le tot de 2e klasse.
Met den Sen graad.
A. Meijers. M. H. Hannink.
M. Voois*
Voorwaardelijk is bevorderd.
K. Herdink.
Van de 2e tot de 3e klasse.
Met den len graad.
C. J, Van Dishoeck, A. C. Rijkaard,
