Nieuwe Goesche Courant,
Ch r is tel ij h - h is tor is c h blad voor Zeeland
1881.
Donderdag 23 Juni.
N°. 766.
Nu,en Dan?
feuilleton.
het zuiden,
Verschijnt eiken Maandag, Woensdag en Vrijdag
avond ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen
P'ijs per drie maanden francof 1,50.
Enkele nommers- 0,05.
UITGAVE VAK
f. 0. WIJ TH AN, le Middelbnrg
Wed. A. C.
JONGE, le Goes.
Prijs der Advertentiën:
Per regel 10 ets.; Familie-berichten van 1-
regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 6 cents per regel.
't Zijn nog maar éénlingen, zeiden we onlangs,
die aan de overzijde ernstig over kieswether-
ziening spreken en van grondwetsherziening
reppen.
't Is er naar, wie dat zijn.
Heeft men te doen met een hoopje onbe
kookte mopperaars, zoo als onlangs te Amster
dam vergaderde, dan is 't niet der moeite waard
er over te spreken.
Verbeeld u, er bestaat eene vereeniging, ten
doel hebbende algemeen stemrecht te verkrijgen.
Deze vereeniging heeft een bestuur, en aan dat
bestuur werd de eisch gesteld, dat het tijdens
de laatste verkiezingen candidaten had gesteld,
op welke dan ook allen hadden mogen stemmen,
die geen kiezers zijn. In elk dorp, in elke stad,
in elke hoofdplaats van een kiesdistrict hadden
zich dus commissiën moeten opwerpen, om na
te doen wat tot de bevoegdheid der gemeente
besturen behoort; om aan allen, die bij invoe
ring van algemeen stemrecht kiezers zouden
hunnen zijn, gelegenheid tot stemmen te ver
schaffen.
Nog eens, verbeeld u, deze zich opwerpende,
door niemand, allerminst door de overheid
erkende commissiën zouden allereerst uit de
bevolkingsregisters (die niet ter harer beschik
king staan) kiezerslijsten moeten maken, eenige
malen grooter dan de bestaandezij zouden
stembiljetten moeten uitgeven, stembureaux
moeten vormen. De kiezers van één dag zouden
gek genoeg moeten zijn om op te komen. En
als dan 't volk achter de kiezers klaar had met
kiezertje spelen, dan zouden de comités moeten
bekend maken wie er gekozen waren, zonder
dat iemand er zich aan zou storen. Zie, het
uitspreken van zulke dwaasheden doet aan de
zaak van 't algemeen stemrecht mee^1 kwaad
Leer k
Verslag der Prov. Unievergaderinggehouden te
Delft op 21 April jl- 1)
Ten 10 ure werd de vergadering geopend met het
lezen van eenige verzen uit Gods woord, het zingen
van Ps. 89 7 en gebed door Ds. Gr oenewegen van
Delft. Nadat zijn Eerw. de bijeengekomenen had
verwelkomd, droeg hij het presidium over aan Jhr.
Mr.de Savornin holman. Deze aanvaardde het en gaf
te kennen, dat de bijeenroeping dezer vergadering hem
Verblijdde, als blijk van besef der zware taak van de
voorstanders van Christelijk Onderwijs tegen de onder
drukking. Gelukkig echter was er voortgang. Toen
voor 30 jaar de eerste Christelijke scholen werden
opgericht, was er minder kans van slagen dan nu.
Eere aan hen, die de vereening voor Christelijk Na
tionaal Onderwijs oprichten. Hun geslacht sterft uit,
dan goed.- Daardoor krijgen de tegenstanders
van de uitbreiding der kiesbevoegdheid het
wapen van bitteren en niet overdienden spot
in handen.
Heel anders is het als men te doen heeft met
ernstige en bekwamen maunen, zooals de heer
egens. Als deze spreekt, moeten allen luisteren,
zelfs de oost-indisch dooven.
't Is den heer Yeegens, een man, die overigens
verre van ons verwijderd is, in de eerste plaats
te doen om de kiesbevoegdheid aanmerkelijk uit
te breiden, in de tweede plaats om den dienst
plicht zoo algemeen mogelijk te maken, en in
de derde plaats om de onderwijskwestie van de
baan te helpen.
Wij zouden natuurlijk deze drie belangrijke
zaken in eene andere orde opnoemen maar
noemt de beer Veegens laatst, wat wij eerst
stellen, dan verdient toch zijn woord aandacht,
ook al is hij nog een der éénlingen aan de
overzij. Te meer hebben wij er op te letten,
omdat ook op zijn woord onze tegenstanders,
de zoogenaamde liberalen, op hun aehterste
pootjes gaan staan.
't Is nog niet eens heelemaal uitgemaakt in
hoever de heer Veegers op zijn eentje, of in
gezelschap van zijn geestverwant Boetink, aan
onze billijke grieven tegen de schoolwet zou
willen te gemoet komen.
Hij zou in de grondwet willen laten staan
„Het openbaar onderwijs is een voorwerp van de
aanhoudende zorg der regeering.
„Het geven van onderwijs is vrij, behoudens het
toezicht der overheid, en bovendien, voor zoover het
middelbaar en lager onderwijs betreft, behoudens het
onderzoek naar de bekwaamheid en zedelijkheid der
onderwijzers, liet een en ander door de wet te regelen
„De koning doet van den staat der hooge, middel
bare en lagere scholen jaarlijks een uitvoerig verslag
aan de Staten-Generaal geven-"
En hij zou willen ver wij deren
„De inrichting van het openbaar onderwijs wordt,
met eerbiediging van ieders godsdienstige begrippen,
door de wet geregeld.
„Er wordt overal jm het Eijk van overheidswege
voldoend openbaar lager onderwijs gegeven-"
Dit is veel.
De heer Veegers zegt zelf, dat daardoor onze
bezwaren niet langer de ^nmcZwet zouden betreffen.
Tegen aauhoudende zorg der regeering vóór
het openbaar onderwijs hebben we niets. Heb
onze, hoewel geen staatsonderwijs, is zoo open
baar als iemand durft denken, en eene welwil
lend zorgende machtige hand zouden we niet
willen afwijzen.
Tegen onpartijdig toezicht der overheid op
bekwaamheid en zedelijkheid van onderwijzers,
mannelijke en vrouwelijke, zouden we ook al
niet hebben.
Maar wat dan, als door de wetdie het een
en ander regeltnogtans ons de strop om den
hals wordt gelegd
De heer Veegens wil in de eerste plaats grond
wetsherziening, om de bepaling weg te krijgen,
dat men geen kiezer kan zijn, ten zij men
minstens 20 gulden aan directe belasting be-
tale. En grondwetsherziening in de tweede plaats,
om de loting der nationale militie te kunnen
afschaffen.
Hij krijgt geen voldoende meerderheid voor deze
wetsveranderingen, zoo niet meteen ook aan onze
wenschen wordt tegemoet gekomen, en 't is
mogelijk daarom alleen dat hij het gehate ar
tikel betreffende het onderwijs in zijne plannen
van verandering opneemt.
't Is goed om met alle man te gaan vechten
voor de vrijheid en onafhankelijkheid des vader
lands, maar de ambitie daarvoor kan niet groot
zijn, zoolaug de meerderheid dergenen die het
leger moeten uitmaken, zich verdrukt weet
door de baasspelende minderheid.
hun naam echter niet. 't Strekt mij tot genoegen den
Eere-Voorzitter dier vereeniging, Jhr. Mr. Mout van
Soeterwoude, in ons midden te zien. Wij zijn de
voortzetting van 't vroeger geslacht. Toen was het
aantal voorstanders klein, thans meer uitgebreid, maar
daarom niettemin is er samenwerking noodig. De
Unie werkt die samenwerking krachtig in de hand.
Is de staat een, laten ook wij een zijn. We moeten
den weg op naar de vrije school. Het is een ideaal,
een utopie, dat alle scholen in ons land Christelijke
scholen zullen worden. Voor 300 jaar, toen onze
vaderen streden voor het Gereformeerd geloof, was
het eveneens een ideaal, dat alle gemeenten in ods
land Gereformeerde gemeenten zouden worden, en ziet,
een eeuw later was het zoo. Ook wij zijn beginners,
wij zijn strijders, en we moeten niet rusten voor ons
land overdekt is met Christelijke scholen. Laat ons
vertrouwen zijn op den eenigen Herder Hij zal ons
nabij zijn. Zijn Ed. verzoekt thans den Weleerw. Heer
Voorhoeve, predikant te Monster, te wiilen overgaan
tot inleiding van punt a van het programma. Dit
punt luiddeWelk is het recht en vruchtbare gebruik
van den Bijbel op de school
„De Bijbel," zoo begon Zijn Eerw. moet op school
gebruikt worden, maar men kan hem verkeerd ge
bruiken. Er zijn gedeelten in den bijbel, die Üe
kinderlijke bevatting te boven gaan. De. profeten,
grootendeels ten minste, ook de openbaring liggen
boven de bevatting der kinderen. Men vindt echter
in de profeten gedeelten, die het kind best kan
bevatten, b. v. Een kind is ons geboren enz. Een
rijsje uit den afgehouwen stam van Isaï. Dan nog.
Gelijk een schaap is hij ter slachting geleid enz.
De brieven der Apostelen, voornamelijk die aan de
Bomeinen en de Hebreën, zijn te diepzinnig. De
Apostel Paulus spreekt zelf van melk en vaste spy's
Hoe gelukkig was de kamerling in zijne keus I fly
las Jes. 53. De 4 Evangeliën, als schets van Jezus leven,
