Nieuwe Goesche Courant,
Christelijk-historisch blad voor Zeeland.
1881.
Dinsdag 21 Juni.
N°. 768.
Evolutie en Revolutie.
HET ZUIDEN,
Verschijnt eiken Maandag, Woensdag en Vrijdag
avond ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen
Pvijs per driemaanden franco 1,50.
- - 0,05.
Enkele nommers
UITGAVE VAN
P. G. Wil TH AN, lc Middclbnrg
en
Wed. A. C. I)E JONGE, le Goes.
Prijs der Advertentiën;
Per regel 10 ets.; Familie-berichten van 16f>
regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 6 cents per regel.
In het jongste nummer van De Gids be
spreekt de heer Macalester Loup niet beter te
weten een der mederedacteurs van de N. liot-
terd. Ct. in zijn altoos lezenswaardig P olitiek
Overzicht de russische toestanden, en vooral
de pogingen, door de russische regeering aan
gewend, om van andere natiën wetten te ver
krijgen tot het uitleveren van vorstenmoorde
naars, tot het opvangen van staatsgevaarlijke
lieden, tot het verbieden van vergadering, van
verblijf zelfs, aan Uitgewekenen, die 't in hun
eigen land met de regeering niet vinden kunnen.
Hij schrijft daarin het volgende, in hetwelk
wij zoo vrij zijn eenige woorden meer dan an
dere onder de aandacht te brengen
Wij vragen, waar en wat is dat monster der
revolutie, dat zoo herhaaldelijk wordt genoemd
Noemt gij revolutionair al wat zich met de bestaande
orde van zaken niet vereenigen kan en een herschep
ping daarvan in nieuwe toestanden beoogt, dan loopt
gij gevaar bijeen te voegen, wat in beginsel en eind
doel ver uiteenloopt, en dan brandmerkt gij soms de
reinste bedoelingen en het edelste streven met een
gehaten naam. Beperkt gij den naam revolutionair tot
al wat een gewelddadigen ommekeer wil van het be
staande, dan zult gij bij vele natiën een betrekkelijk
gering aantal revolutionairen ontdekken, en dus spoe
dig ontwaren dat het schrikbeeld tot kleine afmetingen
ineenkrimpt. Groot genoeg ongetwijfeld is het getal
ontevredenen in de lagere lagen der maatschappij, en
de gelijkvormigheid van hun lot veroorzaakt een ge
lijkheid van grieven, die sympathie voor elkanders
streven en steun in elkanders nooaen teweegbrengt.
Maar men dwaalt als men in die allen een'hartstocht
van omverwerping meent te ontdekken, die voor geen
hinderpalen zou terugdeinzen, maar getroost de
grondslagen van het maatschappelijk gebouw zou
willen ondergraven, al moest het hen mede verplet
teren. Iedere regeering heeft het grootendeels in eigen
hand die ontevreden elementen tot bedaren te bren
gen en op te leiden tot krachtige organen (werkzame
deelen) in het organisme (samengesteld lichaam) van
den staat, fiérst waar zij in haar verplichtingen tekort
schietwaar de maatschappelijke krachten zich niet vrij
kunnen ontplooien, waar de wassende volksorganen in
een eng keurslijf geprangd blijvenwaar met onverstan
dig geweld Jiet volksleven in kunstmatiqe banen ivordt
gedreven, daar kan het oogenblik komen dat de ver
krachte natuur zich wreekten als dan een siddering
vaart door het geweldige volksorganisme, die tronen
doet tuimelen en paleizen instorten, dan verbleeken
de machtigen der aarde van angst en roepen zij, vol
afschuw over de gruwelen der revolutie, de stenpilaren
van orde en gezag tegen haar ten strijde. De ver
dwaasden, die het niet hebben geleerd, dat overal en
te allen tijde gestremde evolutie (ontwikkeling, bewe
ging) revolutie (gewelddadige omkeering) baren moet
't Graat met bet woord revolutieals met
zooveel andere woorden. Men is bet er nog
niet over eens wat warm en wat koud is. Wat
men 's winters warm vindt zal men des zomers
koud noemen. In Rusland beet bet vragen naar
eene volksvertegenwoordiging revolutionair, in
Spanje bet bouden van protestantscbe gods
dienstoefeningen, en in Engeland wacbt men
zicb wel bet feitelijk verzet tegen de wet, ge
paard met moord en brandstichting, zoo als
dat in Ierland openlijk plaats beeft, met den
naam van revolutie aan te duiden, men spreekt
daar van disturbance (verwarring, rustverstoring)
onze boeren zouden 't woord misschien vertalen
door 'een kwaden overgang.
Hoe anti-revolutionair, boe tegen de revolutie
gekant wij zijn en blijven, wij moeten 't erken
nen dat zelfs iets goeds was in bet verlangen
van de bewerkers der door ons sterk veroor
deelde groote revolutie van 1789, dat er iets
goeds is zelfs in de wenschen der nihilisten, zoo
als er veel kwaads was opgestapeld door en
onder de fransche Bodewijken, door en onder
de russische Czaren. Maar de daden der fransche
revolutionairen, de werken der nihilisten keuren
wij ten sterkste af, en ook hunne beginselen. De
fransche rovolutionairen verwachtten bet heil
van de godin Rede, de nihilisten in Rusland
willen voor den Czaar een gebed opzenden tot
bet Noodlot, en daarom betitelen wij beider
werk met den gehaten naam" van revolutionair.
Geheel anders staat daartegenover de afzwe
ring van Filips van den op wettige wijze
aan de regeering gekomen Filips door onze
vaderen. In Frankrijk waren, in Rusland zijn
de gewelddadigheden hoofdzaak bij de onver
mijdelijke omkeering, ten onzent was de geweld
dadige beeldstorm iets bijkomstigs bij het nage
noeg eene eeuw volgehouden mannelijk verzet,
dat zijn reinste bedoelingen" zijn edelste
streven" nooit verloochende.
De strijd onzer vaderen was evolutie, geen
revolutie.
Dit alles weet en gevoelt in hoofdzaak de
schrijver, wiens woorden wij boven aanhaalden,
en wien, even als ons, zeker nog meer voor
beelden uit de geschiedenis voor den geest
zweven.
Hij weet het middel om de ontevredenen
onder het volk tot bedaren te brengen, hij ziet
het grootendeels in de hand der regeeringen,
en hij wijst er op, nu hij het arme Rusland
jammerlijk ziet lijden, ziet stuiptrekken van pijn.
Maar we leven immers in de eeuw der voor
behoedmiddelen van waarschuwende plakbil-
jetten op deur en post? We leven immers in
den tijd der gezondheids commissiën
Zou het dan geen tijd worden dat onze regeer
ders, dat onze staatsmannen eens nagaan hoe hek
bij ons gaatdat zij, die dagelijks vernemen1
hoe het met Rusland is, ook eens een oog heb-1
ben voor de minder opzienbarende krankheid,
van onzen staat.
Moet het zoover komen als in Rusland, als.
in Ierland, eer de staatsmannen gaan twijfelen,
aan de gezondheid des volks
Bij ons ontplooit zich de christelijke school
tegen de verdrukking in, maar van vrij ont
plooien" wil men niet weten. Het keurslijf wordt
vastgeregen met stevige snoeren. Het volks
leven wordt met onverstandig geweld in kunst
matige banen gedrevenhoe verstandelijk ook
dat drijven toega.
Als onze ministers, onze volksleiders, de
voorname mannen onzer vaderlandsche pers het
oor aan de stembus te luisteren leggen, dan
zullen zij door dien reusachtigen telefoon uit
alle oorden des lands stemmen hooren bruisen^
38,000 stemmen, die vragen drijft hét volks©
leven niet langer met geweld in de kunstma
tige baan van neutraliteit.
Maar onze regeerders hooren tegelijk geen
dynamietontploffingen, geen wapengekletter zelfa>,
't zijn grootendeels stemmen van cmto'-revolutio-
nairen, en daarom, daarom gaan ze in arren
moede voort met het wringen en buigen der
rails, met het omleggen der oude paden.
Het betreft ten onzent niet één stand, niet
de onderste laag der maatschappij. Het onrecht/
raakt alle standen, doch 't meest den nijveren,
en handeldrijvenden burgerstand, die zwaar be-.,
last wordt om hoogere burgers tot heftige drij
vers op te leiden. Nu reeds veroorloven dei.
hoogereburgerjongens, die nog niets andere
zijn dan kweekelingen op kosten van 't publiek,,
zich manieren, die doen denken aan de vriendelijk
heid van russische ambtenaren, aan de nede
righeid van sabel dragende pruisische jonkers,-
aau den eerbied van encyclopedisten.
Dezelfde soort van volk uit allerlei standf(
als door Lodewijk XIV met dragonders wer
vervolgd en uitgedreven, dezelfde soort van/
geloovige werkzame burgers wordt in Nederland
gekweld door het keurslijf".
Toch zal de verkrachte natuur" zich wreken?'
de stembus heeft gewaarschuwd, opnieuw ge
waarschuwd.
Geen revolutie, geen gewelddadige omkee*
ring wenschen we. Hoe zachter, hoe vrede*
lievender de oplossing der hangende vraagstuk*
ken zij, hoe beter. Maar onze evolutie, onze
vrije ontwikkeling moet niet belemmerd worden.
Damt men den stroom van ons volksleven,
van onze vrije volksontwikkeling af, .wreekt
zich dan de verkrachte natuur, en baart ein*
