BINNENLAND.
TTUrrnxror - ^PPD VO mr 7 n Q/~> TTT> t t-""
Vuld door den heer Viëtor, ten slotte met 22 tegen
15 stemmen werd aangenomen. De Amsterdamsche
Bank, de heeren Jolles en Co., H. Oijens en
Zonen, Wertheim en Gompertz en Wurfbain en
Zoon, allen te Amsterdam, hadden zich bereid
verklaard en solidair verbonden over te nemen eene
4 pet. leening der provincie Groningen, tot een
bedrag van f 3,950,000 wordende de prijs van over
name bepaald op 9 8335/iooa pet., zijnde negen honderd
drie-en-tachtig gulden en vijf-en-tachtig cents per
obligatie van duizend gulden. Daartoe is besloten.
Zie, die heeren Jolles, Oijens, Wertheim,
Wurfbain zijn geen kleine grossiers in geldzaken,
en zij bieden voor eene 4 pets. leening van bijna
vier millioen ruim 98£ pet. Dus is daaraan voor
hen nog wat te verdienen.
Waarom moet dan Middelburg leenen tegen
96 a 96£, zooals de Middelb. Ct. uitrekent?
Wat het verwijt betreft, dat wij zonder ernst
het cijfer f 3,900 als registratie-recht noemden,
verwijzen wij naar de Middelb. Ct. van 16
November. Daaruit blijkt dat èn burgemeester
en wethouders èn de heer Snijders op het regis
tratie-kantoor naar die kosten zijn gaan vragen.
De burgemeester kreeg ten antwoord 80 ct. en
38 opcenten, de heer Snijders 1 pet. en 38
opcenten. Blijkt nu dat de burgemeester het
goede antwoord medebracht, dan trekken wij
het door ons daaromtrent gezegde in, zonder op
andere punten toe te geven. Wij geloofden den
heer Snijders niet boven den burgemeester, maar
geloofden dat het rijk, bij verschil van becijfe
ring, niet met het minste tevreden zou zijn.
Dat's zoo wat regel als er wat op te brengen is.
Nu wij ons verantwoord hebben over het
ernstige onzer meening, hebben we nog wat,
waarover wij het met de Middelburgsche beter
eens zullen zijn.
Zij gelooft dat volteekening der 4 pets lee
ning mogelijk ware geweest.
Zij gelooft »dat het wenschelijk ware geweest
dat den raadsleden wat meer tijd van beraad
ware gelaten."
Dat gelooven wij ook, er is met de zaak een
loopje genomen, en daarop volgde een sprong
in het duister,
Hoorden de raadsleden spreken van eene
schade, door den een op 60,000, door den an
der op 90,000 gulden berekend, wij gelooven
't met de Middelburgsche »het moet den leden
van den raad, welke het holle dezer cijfers niet
aanstonds konden vatten, geduizeld hebben bij
het hooren dier sommen." Maar evenzeer moet
het hen geduizeld hebben bij den sprong in de
voor hen even holle" annuïteits-leening bij 't
Gemeentekrediet.
Van al de raadsleden hebben er (buiten bur
gemeester en wethouders) drie gecijferd: de heeren
Fokker, Snijders en Tak.
De tegenstanders der leeniug bij 't Gemeente-
crediet wezen op schade.
De heer Fokker op f 90,000,
De heer Snijders op f 60,000.
En de heer Tak, voorstander daarvan,
wees ook op schade, want hij zeide dat het
nieuwe plan zou gelijkstaan met eene leening
tegen 4i pet., en de andereu ijverden voor het
behou4 van 4 pet.
Nu is het onzes inziens heel verkeerd in dui
zelingwekkende vaart een met bedaarde zinnen
aangenomen plan te veranderen. Waarom hebben
de voorstemmers die wij voorstelden als door
dik en dun met burgemeester en wethouders
meê te gaan 't niet erkend dat het hun dui
zelde? Waarom hebben zij niet gevraagd om
eenig uitstel? Even als de Middelburgsche ge
looven ook wij, dat er geen bepaald gevaar aan
uitstel was verbonden.
- Wij geven het aan de Middelburgsche echter
niet geheel toe, dat het »eene kwestie van ge
loot" zou zijn, of bij keuze tusschen twee plan
nen het eene beter zal slagen dan het andere.
Dat kan eene kwestie van geloof zijn, maar al
leen dan, als er geen berekeningen te maken
zijn, als er geen voorbeelden van vroeger zijn.
Op 29 Oct. stonden alle raadsleden vast in 't
zelfde geloof of naar liberaal" spraakge
bruik beter gezegd in dezelfde overtuiging dat
de leening a 4 pet. zou gelukken. Nu komt er
in geldzaken wel geloof te pascrediet ver-
leenen is niets anders dan geloof verleenen aan
den schuldenaareen crediteur heet in het
duitsch een gldubigerdat is letterlijk een geloovige
omdat hij gelooft kapitaal en intrest op zijn
tijd te zullen krijgen, maar wij, geloovigen,
houden in zaken, waarin wij rekenplichtig zijn,
meer van berekening dan van geloof.
Het treft ons dat wy uit de Middelburgsche
leeren, dat er in den Gemeenteraad eene geloo
vige partij komt, bereid om zonder duidelijk
inzicht en al duizelend" het dagelijksch bestuur
te volgen, eene partij, zoo goed geloovig, dat
zij zich bij gewichtige financieële aangelegen
heden met minder voorbereiding" met een
minimum van voorbereiding vergenoegt, en
zich binnen 14 dagen als een riet laat heen en
weder bewegen.
Wij zien echter dat de partij van 't grondig
onderzoek, hoe ook verrast door de overhaaste
raadszitting, zich scherper en juister afbakent,
en meenen dat de voorstelling, door de Mid
delburgsche van de meerderheid der raadsleden
gegeven, hen niet bijzonder beschermt tegen
hetgeen zij noemt ons wapen van verdacht
making*"
De Eerste Kamer zal tot behandeling van het wet
boek van strafrecht dezelfde wijze van werken als de
Tweede Kamer volgen,
Tot rapporteurs zijn benoemd de heeren Borsius,
Van Akerlaken, Vos de Wael en Thooft. Voorzitter
der commissie van rapporteurs is de heer Borsius.
De Tweede Kamer zet nog steeds hare beschou
wingen over den politieken toestand van ons land,
bij wijze van algemeene beschouwingen over de
Staatbegrooting voort. Het deficit (tekort) vormt na
tuurlijk schering en inslag.
Opmerkelijk en volkomen ter zake daaromtrent was
het woord van Jhr. mr. Savornin Lohman, die met
den heer Keuchenius tot nog toe het eenige lid der
antirevolvtionaire partij was die zich in het debat
mengde.
Hij sprak
Mijnheer de Voorzitter 1 De redevoeringen, tot dus
verre in deze Kamer gehouden, zijn voor mij onge
twijfeld zeer belangrijk en zeer leerrijk geweest. Ik
heb daarin veel hooren spreken over ons deficit en
over de oorzaken daarvan. Daar ik volstrekt geen
financieele specialiteit ben, zal ik mij in dit debat niet
mengen, maar ik wil toch niet ontkennen dat het mij
verwonderd heeft, dat bij dat geheele debat één hoofd
punt is over het hoofd gezien, namelijk, dat de begroo
tingen in haar geheel beschouwd, eigenlijk niets anders
zijn dan uitvoeringen van bestaande wetten, die wij
zeiven gevoteerd hebben.
Indien wij derhalve thans beginnen te klagen over
te groote uitgaven, klagen wij eigenlijk ons zeiven,
onze eigen handelingen aan.
Vooral heeft het mij verwonderd dat bij de behan
deling van die vraagstukken geheel gezwegen is van
de geldverspilling, die ten aanzien van het onderwijs
in zijne verschillende deelen plaats heeft.
Zoolang wij, Mijne Heeren, om hooger onderwijs te
geven, drie universiteiten hebben, en aan iedere uni
versiteit 47 professoren, die de wet vordert, behalve
nog eenige andere die de wet niet vordert; wanneer
wij ten gevolge van Koninklijke besluiten gesteld wor
den voor de vraag of wij voor het onderwijs in het
Sanscriet niet jaarlijks eene sem van f 12,000 minstens
zullen moeten uitgeven, een vak dat, indien ik wel
ben ingelicht, vroeger misschien door één of twee
jongelieden in den lame grondig bestudeerd werd,
zoodat het bijna onmogelijk zal zijn thans drie profes
soren, die dien naam waarlijk verdienen, daarvoor te
vindenwanneer wij voorts nagaan wat met het mid
delbaar onderwijs geschiedt, namelijk dat niet alleen
de eene gemeente vóór en de andere na om geld komt
onverschillig of de plaats groot of klein is, of het
Meppel geldt, of Terneuzen of Utrecht, ten einde lioo-
gerc burgerscholen op te richten, en dat zelfs rijke ge
meenten ten behoeve van de opvoeding van de jonge
dochters uit den gegoeden stand aan de Staatskas geld
komen vragen, dan kan het toch niemand verwonde-
ren dat die Staatskas leegloopt.
En nu heb ik nog niets gezegd van het lager onder
wijs. Of men het verbloemen wil of niet in de
invoering daarvan zit eigenlijk de groote mGeielijkheid.
Alleen toch voor het lager onderwijs wordt naar mijne
berekening dit jaar 3l/2 millioen meer uitgegeven dan
het vorige. Men roept mij toe 2'/a millioen Ik wil
op een enkel millioen niet zien, maar het staat vast
dat, zoo die som nog zoo hoog niet is, zij binnen
korten tijd tot 31/-. millioen zal stijgen. Wanneer wij
dus, in plaats van al die wetten te voteren, waarvan
ten slotte het nut zeer problematiek is wetten waar
mede zelfs de burgerstand niet is ingenomen, blijkens
de menigvuldige klachten, uitgaande van de ouders
over de opvoeding van hun eigen kinderen, in verband
ook met de uitslag dèr examens onze bemoeiing
met het onderwijs wat hadden ingekrompen, dan zoude
de toestand thans geheel anders zijn. Vooral, en dat
mag men niet uit het oog verliezen, omdat hetzelve
voor veel minder geld verkrijgbaar is. Indien kunde
niet anders kan verkregen worden dan door middel
van zoo veel geld als wij nu betalen moeten, dan
zouden wij wellicht zwijgen. Maar ieder die de zaak
bestudeert, zal moeten erkennen dal, indien vrijheid
van onderwijs regel werd, de scholen minder zouden
kosten, terwijl het onderwijs minstens even goede
vruchten zou opleveren.
Zoo is het kort en duidelijk gezegd. Zoodanig woord
maakt ellenlange redeneeringen overbodig.
Door de commissie van rapporteurs over hoofdstuk
Buitenlandsche Zaken zijn twee amendementen voor-?
gesteld lo. om f 2200 te schrappen wegens de ver
hooging der traktementen van het ambtenaarspersoneel
aan het departement aangevraagd, aangezien door de
voorgestelde drie nieuwe attachés aldaar de werk
krachten van zelf versterkt zullen worden 2o. om
de postgezantschappen met f30,u00 te verminderen
voor de verhooging van de bezoldiging onzer diplo
matieke vertegenwoordigers te Parijs, te Rome en te
Konstantinopel en voor de bezoldigingen van secreta
rissen van legatie te Rome en te Konstantinopel.
De heer Keuchenius heeft, in betrekking tot de be*
kende zaak van den zendeling Bieger en de vaccine
in Indië de volgende motie voorgesteld, die later be
handeld worden
,De Kamer, van oordeel dat de toelating van
eene christen-zendeling tot de uitoefeuing van zijn
dienstwerk in Nederlandsche-Indie niet behoort afhan
kelijk gemaakt te worden van de gemoeds- of andere
bezwaren, bij hem of derden tegen vaccinatie en re-
vaccinatie bestaande, gaat over tot de orde van den dag.-»
Te Middelburg is eeue commissie benoemd totvoorbe*
reiding van oprichting eener ambachtsschool bestaande
uit de heeren G. J. Will, P. Ragut en J. J. Wor. ell.
De op hedeu door diakenen der Nederduitsche hei-?
vormde gemeente alhier gehouden collecte heeft op
gebracht f 2783,5ll/2- Ten vorige jare bedroeg de
collecte, zonder nagekomen giften, f 2908,38.
Goes. Afsluiting der Kasboeken en Restantenlijst
bij de Coöperatieve Voorsehotvereenigingen Spaarbank
te Goes, over de maand November.
Ontvangsten
Reservefonds. f 2695,80
Storting aandeel - 11457,46
Terugbetaling op schuldvor
dering - 99574,87
Interessen daarvoor en ger.
interest - 3858,94
Opgenomen gelden. - 69370,83
Onkosten.
Gezamelijk bedrag. f 186957,90t
Uitgaven
Reservefonds f 7,
Terugbetaalde aandeelen - 486,27
Verleende voorschotten. - 139964,75
Terugbetaalde interessen - 391,67"
Terugbetaalde opgenomen
gelden - 42927,363
Interessen van opgenomen
gelden. - 227,26
Onkosten - 200,14
Gezamenlijk bedrag f 184204,46
Kas-saldo f 2753,44,
Oostbiirg, 6 December. Tot leden van den Ge
meenteraad alhier zijn gekozen de heeren N. Glinderman
met 47 en A. J. de Smit met 56 stemmen. De heeren
J. Wondergcm en J. van de Plassche verkregen 43
en 35 stemmen.
Tn een Woensdagavond gehouden vergaderiug van
het Werkliedenverbond Patrimonium, afd. Amsterdam,
is besloten, een adres aan den Koning te zenden,
met verzoek, het kiesrecht in dien zin te hervormen,
dat, met inachtneming der noodige beperkingen, alge*
meen stemrecht worde ingevoerd, met geheime stemming.
De heeren Bruinsma, die reeds voor jaar en dag
den strijd tegen kwakzalverij aanbonden, willen thans
organiseeren.
Zij stellen zich voor eene vereeniging te stichten
en een maandblad uittegeven tot bestrijding van kwak*
zalverij.
Voor f 3 is men lid der Vereeniging voor f 1.25
ontvangt men het blad.
