Nieuwe Goesche Courant,
Christelijk-historisch blad voor Zeeland.
Donderdag 2 December.
681.
(ÏESIEEXTP^AKEX.
83*0.
HET ZUIDEN,
Verschijnt eiken Maandag, Woensdag eit Vrijdag
avond ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen
Prijs per drie maanden francof 1,50.
Enkele nommers- 0,05.
Uitgever
P <Jr. W I.J T M A JS
te
MIDDELBURG.
Prijs der Advertentiën:
Per regel 10 ets.; Familie-berichten van 16
regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 6 cents per regel.
II.
GOES.
In ons nummer 676 van 20 November komt
een ingezonden stuk voor van A. B., over de
houding der anti-revolutionaire leden van den
Gemeenteraad te Goes.
A. B. herinnert er aan dat De Standaard er
den anti-revolutionairen kamerleden een verwijt
van heeft gemaakt, dat zij bij de eindstemming
vóór het strafwetboek hebben gestemd, zonder
te protesteeren tegen de in dat wetboek neder-
gelegde beginselen. A. B. klaagt en zeker
terecht over de hooge kosten van het staats
middelbaar- en lager onderwijs te Goes, waar
van katholieken zoomin als anti-revolutionairen
gediend willen zijn, of er slechts noode gebruik
van maken. Hij geeft toe dat, nu de scholen
er eenmaal zijn, ze ook moeten onderhouden
worden, en eene afstemming der begrooting
niet tot het gewenschte doel zou leiden, maar
hij had de anti-revolutionaire raadsleden krach
tiger willen zien optreden als bezuinigingsmau-
nen, hij had ze pogingen willen zien aanwenden
om het liberalisme in zijne dolle vaart te stuiten,
't Hindert A. B. dat, terwijl de christelijke
school te Goes het financieel hard voor 't zeg
gen heeft, zijne geestverwanten in den Raad
hunne toestemming geven tot kwistig" gebruik
van bet geld der burgerij voor het staatson
derwijs.
In 't kort hebben wij de bezwaren van A.
B. herhaald, ten gerieve van hen, die zijn stuk
niet by de hand hebben.
Ons dunkt dat de anti-revolutionairen in den
Goeschen Raad, hadden ze hunne kiezers willen
onthalen op krasse uitdrukkingen, zich zeker
luider hadden kunnen uitspreken tegen de uit-
uitgaven voor het staatsonderwijs, maar 't is
de vraag of zulke uitdrukkingen daar eigenlijk
te pas waren gekomen.
Het bezwaar van A. B., dat van zijne geest
verwanten in den Raad zijner woonplaats, en
ook het onze bestaat niet zoozeer tegen de be
zoldiging van het onderwijzend personeel als
zoodanig, maar tegen de verregaande eenzijdig
heid der schools, die slechts voorziet in de
behoeften van het ongeloovig en onverschillig
deel des volks.
Al wat wij vernamen van de beraadslaging
over de Goesche gemeentebegrooting, herinnert
ons aan 't oude rijmpje
Het Middelburgsche vad'ren tal
Zat eens, 't is lang geleên,
En sufte en dacht het hoofd zich mal,
En wist niet meer waarheen
De kas, de zieke, kranke kas
Bracht hen in zulk een nood
Wij krijgen zoo den indruk dat lieel het
Goesche vaderental met de begrooting verlegen
zat. Het bericht, dat van het Burgerlyk Arm
bestuur, ten gevolge van verminderde opbrengst
van landerijen, vooreerst geen bijdrage zou te
wachten zijn voor bezoldiging van het onder
wijzend personeel op de school der vierde klasse,
moest al dadelijk al de raadsleden vrij laag
stemmen.
Burgemeester en wethouders hebben, bij de
bespreking van voorgestelde traktementsverhoo-
ging voor onderwijzers, het stellig uitgesproken,
dat deze hij verhooging van ambtenaars-trakte
menten zeker niet in aanmerking zouden komen.
En 't waren juist de onderwijzers met hoofd
onderwijzers-acte, die door de heeren van Elle-
meefc en Massee, op voor zulke voorstanders
der staatsschool tamelijk zachtzinnige wijze, voor
verhooging werden aanbevolen.
Waar wij bezwaren, en heele groote zelfs,
tegen de schoolwet hebben, dan is dit niet
tegen het vermeerderen van het aantal der
onderwijzers, want het is maar al te waar, dót
tot dusver op vele plaatsen de klassen veel te
groot zijnde onderwijzers kunnen ze niet
goed overzien, er kan niet genoeg op elk leer
ling en diens werk in 't bijzonder gelet worden.
Vermeerdert nu 't getal der hulponderwijzers,
dan spreekt het vanzelf dat een groot gètal
hunner zich niet behoeft te vleien met de be
trekking van hoofd eener school, al hebben zij
daarvoor acte. 't Zal niet lang duren of vele
mannen van eenigen leeftijd zullen op de scholen
de tweede en derde man zijn en blijven. Wan
neer zij nu huisvaders zijn of willen worden,
wanneer zij zeiven voor geschikte woning te
zorgen hebben, is dan f 700 te veel? Heeft het
hoofd der schooly in dienstjaren en bekwaam
heid weinig of niets boven zijn eersten helper
staande, 1000 of 1100 gulden met vrij woning,
heeft een pas aankomend hulponderwijzertje op
vele plaatsen al f 600. dan mag er wel eens
wat beter om dien eersten helper met zijne
hoofdonderwijzers-acte en zijn gezin gedacht
worden.
Wij zeggen dit niet bepaald met het oog
alleen op Goesche toestanden, maar wil men
onze scholen drukken door onedele concurrentie,
dan mogen raadsleden van onze partij toch den
strijd niet voeren door pogingen tot uithonge
ring van staats onderwijzers.
Waar, bij afwezigheid van 2 leden, met 9
stemmen tegen 2 alle verhooging van onder
wijzers-traktementen werd afgewezende burge
meester zich uitliet als wij hierboven vermeldden,
en ook de beer Pilaar zeker geen voor
stander onzer beginselen zich tegen elke
verhooging verklaarde, was het daar dan
noodig dat onze geestverwanten met protesten
optraden
Ten vorigen jare heeft de heer den Boer er
reeds op gewezen, dat de hoogere burgerschool
voor jongens alleen meer brandstoffen behoeft
dan de hoogere burgerschool voor meisjes, de
vier lagere scholen en de bewaarschool samen,
en nu begint de financieele commissie zelve te
vragen om een ander stelsel van verwarming
voor bedoelde school.
Kortom, de heele behandeling der Goesche
begrooting geeft ons den indruk, dat alle raads
leden op zuinigheid bedacht waren, ter nauwer-
nood durfden sommigen het benoodigde voor
de brandweer toestaan.
Mag men het weekblad Vooruit tot ge
tuige nemen, dan hebben de heeren den Boer,
Pilaar, en de burgemeester, dus een der onzen
en twee der liberalen", zich al heel schriel
jegens de onderwijzers betoond.
Waar het geldt de weelderige inrichting van
schoolgebouwen, het heffen van schoolgelden,
daar hebben de onzen te getuigen en te strijden.
De gemeente Goes rekent er op dat, tenge
volge der nieuwe schoolwet, haar f 5242,50
door het rijk zal worden uitgekeerd, zijnde 30
pet. vergoeding in de kosten van het onderwijs.
Wanneer daartegenover nu reeds blijkt dat er
door burgemeester, wethouders en financieele
commissie aan geen traktementsverhooging van
onderwijzers kan gedacht worden, dan blijkt
het dat het liberalisme »in zijn dolle vaart" be
gint dood te loopen, en dat anti-revolutionaire
raadsleden, zoolang zij het toch niet kunnen bij
stemming, die vaart niet zullen stuiten door
hunne redevoeringen.
De Goesche liberalen" willen op zijn groot-
steedsch met alle schoolnieuwtjes meêdoen zij
kunnen 't nauwelijks verkroppen dat een ou
derwijzer uit Middelburg hen voor is in de be
oefening der huisvlijt", maar als zij nu reeds
aan hun deken gaan pluizen, en de burgemees
ter nu reeds aast op de groote f 5000, door
het rijk als vergpeding voor onderwijskosten
aan de gemeente (niet aan de onderwijzers, zei
hij) toe toe te staan; dan is 't veel mooier ora
te zien hoe de liberalen" haspelen, dan te hoo-
ren wat de anti-revolutionairen al zoo dikwijls
gezegd hebben.
De heer A. B. zal zeker ook weten wat de
heer Lobman aan De Standaard heeft geant»