Nieuwe Goesche Courant, Christelijk-historisch blad voor Zeeland. Gepraaid aan lij. Donderdag 28 November. N0. 678. BINNENLAND. 1880. HET ZUIDEN, Verschijnt eiken Maandag, Woensdag en Vrijdag avond ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen Prijs per drie maanden francof 1,50. Enkele nommers- 0,05. Uitgever: Gr. WIJTMAN, te MIDDELBURG. Prijs der Advertentiën: Per regel 10 ets.; Familie-berichten van 16 regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents. Liefdegaven 6 cents per regel. Nauwelijks hebben wij eenige overhelling be toond tot de lievelingsdenkbeelden van Ds. Adama van Scheltema, of hij komt ons langs zijde met eene »bede om een corrigendum", en werpt ons meteen uit zijne volheid iets 1) aan boord, om het voor hem te brengen overal waar wij komen. Wij hebben geschreven dat wij Ds. Scheltema hoogachten om zijn strijd tegen den sterken drank en tegen het liederlijk straatgezang, dat we hem eeren om het vele goede, dat hij onder het Amsterdamsche volk teweegbracht, en wij willen er nog wel bijvoegenonder heel het Nederlandsche volk. Wij hebben dan ook geenerlei bezwaar tegen de opname van zijn uitvoerig schrijven, en her halen hier boven opzettelijk de omtrent hem gebezigde woorden, om er bij te getuigen dat wij volstrekt niet willens waren hem daarmede te grieven. Zooals wij van Dr. Cohen Stuart leerden om de meer juiste uitdrukking staatsschool te be zigen in plaats van openbare school, zoo willen wij gaarne van Ds. Scheltema leeren om te spreken van bestrijding der drinkgewoonten in plaats van bestrijding des sterken dranks. Niet op den man af beschuldigden wij hem van in niet-drinken en niet-rooken een der eerste kenmerken eens geloovigen te zien, maar 'tis ons toch al overkomen, dat er van zijne volgelingen onze christelijke gevoelens van veel minder waarde achtten, zoo niet in twijfel trok ken, omdat wij ze uitspraken onder 't rooken eener sigaar. Ook zonder dat Ds. Scheltema het ons nu komt verzekeren, weten wij dat zijn tijdig en ontijdig aanhouden en strijden de liefde van Christus ter drijfveer heeft. Heeft hij ons zoo, bij verzoek om herstelling eener min-juiste uitdrukking, heel handig eene boodschap op onze reis medegegeven, wjj wil len die gaarne voor hem overbrengen. Zij kan haar nut doen, al zijn wij het er niet volko men mede eens. Zoomin wy 't een advocaat kwalijk kunnen nemen, dat hij wat heel ver gaat voor de hem toebetrouwde zaak, zoomin duiden wij 'tDs. Schel tema ten kwade, dat hij zijne stelling tot in het uiterste doorvoert. Een advocaat mag door gaans tevreden zijn als hij de helft van zijn zin krijgt, en wij zouden er ons hartelijk over verblijden als Ds. Scheltema de helft, en meer 1) Zie achter het ingezonden stok. nog, gedaan kreeg van hetgeen hy niet op houdt met vuur te bepleiten. Het ware zeer te wen3chen dat hij van zijn werkje Wat goeds ik in den vreemde zag herdruk op herdruk beleefde, en van dat goede zeer veel in onzen nationalen bodem zag over geplant en geacclimatiseerd. Moesten wij eens een stukje schrijven onder den titel Engelsch of ISationaalwij zouden er onder anderen in doen uitkomen dat de Neder landers eer stijfkoppig zijn, en de Engelschen eer mannen uit één stuk. Bij ons te lande is er een bepaalde tegenzin om het goede van anderen over te nemen, en kan men ook op merken dat men met een stijf hoofd toch er toe komen kan, om den rug te krommen onder menigen last, waaronder de man uit één stuk zich niet buigen kan Er zijn Engelschen, die hun tijd, hun fortuin, hnn bestaan aan hun lievelingsdenkbeeld, aan hun plicht ten offer brengen, veel meer dan Nederlanders. Welke Nederlanders byv. zouden zoolang en zoover van huis gaan, om te doen wat de bell-ringers deden voor eene goede zaak in den vreemde? Welke Nederlanders zijn zoo volhardend als de bell-ringers om zich eene moeielijke kunst eigen te maken? Welke Ne derlanders hebben zooveel opgeofferd als bijv. een Wilberforce en een Plimsoll? Wij kunnen o. a. wijzen op de volharding van een Groen en van een Kuyper, maar toch zijn de mannen van grooten ijver en buitengewone volharding onder ons dun opgekomen, al zijn ze misschien dik gezaaid. Hetverheugtonsdat Nederland ook in Ds.Schel- tema een man bezit, die met echt Engelsche standvastigheid ons de personificatie der deug den onzer overzeesche buren doet aanschouwen, al moeten wij daarbij eenig verschil opmerken met hetgeen bij ons, of bij sommigen onder ons, als nationale deugd geldt, of met de nati onale gebruiken eenigzins in botsing komt. Mocht Ds. Scheltema er in slagen de Neder landers er van te overtuigen, dat by bekeering des harten ook bekeering der beurs behoort, er zouden meer nuttige stichtingen verrijzen tot verbetering van volkszeden en volksge woonten. Zou 't echter wel goed zijn, dat elk vurig pleitend advocaat geheel zijn zin kreeg Zou 't er in Nederland wel door kunnen, dat uit christelijke vergaderingen van mannen zelfs het gebruik van tabak geweerd werd, en dat ons volstrekt niet zwaar hollandsch bier in den ban werd gedaan Zou 't noodig zijn den tabaks-, wijn- en bierhandel als iets verkeerds in de maatschappij te beschouwen Wij weten het dat Ds. Scheltema aan den werkman tot gebruik van spijs en koffie, aan Zondagschool kinderen en aan leden van Jon- gelings-vereenigingen de mooiste en doelmatigste lokalen gunt, dat hij gaarne mannen als de bcll-ringers onder ons volk ziet optreden, maar pijp of sigaar vinden in zijn oog geen genade. Anderen daarentegen meenen dat wei-inge richte volkskoffiehuizen en gaarkeukens eene overtollige weelde zijn dat de vergaderplaatsen voor de mannen en jongelingen onzes volks nog wel mogen achterstaan in netheid bij de cellen eener gevangenis, dat een armoedig kamertje in eene achterbuurt altoos goed genoeg is voor eene Zondagschool. Er zijn er die volhouden dat voordrachten van luimige, en zelfs ernstige dichterlijke samenspraken, als oefeningen in het reciteeren voor jongens dienen afgekeurd te worden, omdat het dan reeds naar de comedie reikt. Zie, Diogenes, de wijsgeer van Sinope, woonde in een vat, zijn eenig huisraad was een drink- bakje, en toen hij een knaap water uit de holle hand zag drinken, wierp hij ook zijn bakje weg. Als de liefde van Christus ons dringt moeten we ons niet te veel aan menschen storen, maar om hunnentwil doen en nalaten al naar ons geweten ons gebiedt of verbiedt. Moedig voorwaarts zeilende volgens den koers, dien 't kompas van (fods Woord ons aanwijst hebbe ook de opvattting daarvan eene kleine nationale of kerkelijke miswijzing zullen wij nu eens aan loevert, dan aan lij allerhande ervaringen hebben, maar laat ons er ons voor wachten dat wij, door het allen naar den zin te willen maken, van stuurboord naar bak boord geslingerd worden. Bewijsstukken. Om te bewijzen hoe weinig de ware neutraliteit bij het onderwijs in Indië wordt gehandhaafd, werd door den heer Donner in de Tweede Kamer het volgende aangevoerd Toen aan het gymnasium Willem Hl geen kost- jongens meer werden gehouden, werd de voor hen bestemde bibliotheek verkocht. Op den catalogus der verkooping kwamen voor 80 exemplaren van den Bijbel voor Jongelieden, bewerkt door de zeer moderne hee- ren Van Oordt en Hooykaas, onder toezicht van pro£ Kuenen. De minister antwoordde daarop dat, om der regee ring ongodsdienstigheid te verwijten, men andere din gen moest aanhalen dan een catalogus eener boekver- kooping.

Krantenbank Zeeland

Het Zuiden, Christelijk-historisch blad | 1880 | | pagina 1