Nieuwe Goesche Courant,
<7 h r is tel ij k - h is tor is c h blad voor Zeeland
8 880.
Donderdag' 18 November.
BINNENLAND.
N\ 673.
HET ZUIDEN,
Verschijnt eiken Maandag, Woensdag en Vrijdag
avond ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen
Prijs per drie maanden francof 1,50.
Enkele nommers- 0,05.
Uitgever
P. O. WIJTMAN,
te
MIDDELBURG.
Prijs der Advertentiën:
Per regel 10 ets.; Familie-berichten van 16
regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 6 cents per regel.
Volgens een aan de Goesche Courant verstrekte opgaaf
zijn aan den Commissaris des Konings aangeboden
plannen tot conversie der provincialen schuld van
Zeeland, welke op het volgende neerkomen
lo sluiting eener leening van f 840,000, door uit
gifte van obligatiën ad f 1000, f 500 en f 100, ren
tende 4 pet., aflossing hij uitloting in 24 jaren, waar
voor gemiddeld per jaar benoodigd isf 56,164,167s be
dragende totaal in renten en kapitaal f 1,323,940.
2o berekening omtrent aflossing der thans bestaande
geldleeningen, per resle nog bedragende f 835,000 met
een gemiddelde rente van 4,66 pet. per jaar, tot
welker verdere afbetaling alzoo nog gedurende 27 jaren
gemiddeld per jaar benoodigd zou zijn f 55.019,16' 27,
bedragende totaal in renten en kapitaal f 1,485,517,36.
Eerstgenoemde leening zon alzoo eene besparing
geven van f 161,677,36 minstens, en zooveel meer
naarmate de tegenwoordige verschillende leeningen op
langer termijuen loopen dan bij de hierboven bedoelde
berekening daarvoor is aangenomen.
3o een plan om genoemde nieuwe geldleening ad
f 840,000 desverlangd in 27 jaren af te lossen,
waarvoor gemiddeld per jaar benoodigd zou zijn
f 51,428,444/9 en het totaal in renten en kapitaal zou
bedragen f 1,388,568.
Dit plan zou tegenover het eerstgemelde een jaar-
lijksche besparing van f 3?37,722/9 opleveren, maar
in totaal bedrag tegenover dezelfde berekening slechts
eene winst van f 96,949,36 geven.
iVIiddclbnrg, 17 November. In eene openbare ver
gadering der Vereeniging tot afschaffing van sterken
drank hield cl: heer E. J. W. Kach gisteren avond
zijne aangekondigde toespraak over kleinigheden.
Het kleine wordt sleehls door den dwaas onbedui
dend genoemd. Hij die waarlijk groot was, heeft ge
leerd het kleine te achten, Zijn leven omvatte Zijne
lessen behelsden niet zelden het kleine. Ook nog in
onze dagen wordt den man geacht die een oog heeft
voor het kleine, spreker wees daarbij op Dickens en
Cremer, die hun invloed niet te daukeu hebben aan
het beschrijveu van wereldschokkende gebeurtenissen,
maar aan het bezit van oog en hart voor het kleine.
Het kleine,een letter uit hout gesneden en
in 't zand gevallen, was het kleine begin van de boek
drukkunst het bezien van een vallenden appel
leerde de wetten der zwaartekracht het aandachtig
beschouwen van de damp uit de tuit van een ketel
kokend water stoomende, heeft mede bijgedragen tot
de ontdekking der stoomkracht.
Zijn Cat geen kleinigheden?
En beuoort er dan niet gelet te worden op de
kleine -pitgaven voor gebruik {misbruik wordt door
iedereen' veroordeeld) van sterken drank. Eene kleine
uitgave die ontzettend groot wordt, en waartoe de
kleine kiem reeds dikwijls in de jeugd wordt gelegd
Klein is de vrucht van de werkzaamheid der ver
eeniging tot afschaffing, maar vrucht is er. Ook dit
kleine worde niet voorbijgezien.
Spreker wist aan deze zijne hoofdgedachte tal van
persoonlijke ervaringen op dit gebied te verbinden, en
op geestige wijze de vruchten van zijn onderzoek zijuen
hoorders mede te deelen.
Eenige zangers voerden onder leiding van den heer
Termijn bij het begin en het einde der samenkomst
een paar zangstukjes uit, en het talrijk opgekomen
publiek (de zaal was propvol) bewees dat spreker de
kunst verstaat een publiek, in politieke, kerkelijke,
godsdienstiege en maatschappelijke vragen zoo ver
deeld als we daar zagen, en tevens zoo zeer in maat-
schappelijken stand onderscheiden, te boeien.
Moge ook ditmaal zijn woord niet ij del geweest
zijn
De geneeskundige raad van Zeeland heeft nogmaals
geconstateerd, dat het met verloskundige hulp ten j
platten lande treurig gesteld is. Om de gemeeritebe- j
sturen tot het voorzien in verloskundige hulp te i
dringen wenscht dr. de Man meer vervolging tégen
bakers en vrouwen die hulp verleenen, benevens tot
bet instellen van een onderzoek naar de vele leven-
looze geboorten.
De Heerengracht te Middelburg heeft, echter zonder
gevolg, in de belangstelling van den heer Inspecteur
gedeeld, en de gemeente Oud Vosmeer werd aangewe
zen als eene gemeente, welks bodem doortrokken is
van vuil, en welks drinkwater daardoor schadelijk is.
De openbare scholen te Biervliet (2) St. Maartens
dijk, Hengstdijk en Boschkapelle, benevens eene be
waarschool te Zierikzee werdeD geacht schadelijk voor
de gezondheid te zijn.
Wassingen. Tot leden van den gemeenteraad
zijn gekozen de heeren A. Smit, burgemeester, en W.
C, van Duuren Dutilh, eerstgenoemde met 223,
laatstgenoemde met 153 stemmen.
270 groene stembriefjes waren ingeleverd, waaronder
5 van onwaarde. Daarvan bekwamen de heeren Arie
Smit 223 en J. A. de Wollï 34 stemmen, zijnde de
overige 8 stemmen over verschillende personen verdeeld
269 witte stembriefjes, waarvan 6 van onwaarde.
De stemmen waren als volgt verdeeld
W. C. van Duuren Dutilh 153 stemmen.
J. A. de Wolff62
J. E. Dommisse 15
en eenige heeren 8 of minder stemmen.
Door de Vereeniging van burgemeesters en secre
tarissen in Zuid- en Noord-Beveland is het besluit ge
nomen, de besturen van alle gemeenten in Nederland
uit te noodigen tot een petitionnement, om zoo mogelijk
te verkrijgen dat in de weiten op de nationale militie
en de schutterij, van welke ontwerpen in de laatste
troonrede werden toegezegd, eene bepaling worde op
genomen, dat genoemde besturen eene vergoeding voor
de op te dragen werkzaamheden zullen ontvangen.
Groote beweging wordt in de dagbladen gemaakt
van den ijver dei: Justitie en politie te Dokkum, om
den schrijver van den bekende dreigbrief aan het lid
van den gemeenteraad aldaar geschreven, te vinden.
Niet minder dan 80 personen zijn in deze zaak ge
hoord. Naar alle zijden heeft men gezocht en gesche-
ven. Eindelijk is dan ook den ijver der justitie beloond
door het vinden van den schuldige.
Het is, schrijft men, zekere D. d. J., die vroeger wegens
misbruik van vertrouwen en oplichting ten nadeele van
den heer Drukker tot drie maanden cellulaire gevan
genisstraf is veroordeeld geweest. Ofschoon hij nog
niet heeft bekend, heeft zijn handschrift zulk een in
't oog vallende gelijkenis met het schrift in den dreig
brief, dat er proces-verbaal is opgemaakt en de stuk
ken aan den officier van justitie te Leeuwarden zijn
verzonden.
Bij het lezen van deze berichten kwam ons een
artikel in de gedachten, voor eenige dagen in de
Vredebond verschenen, waarin over de sobere mede-
deeling betreffende een dergelijken brief aan ds. Yan
der Valk te Delft gezonden o. a. het volgende wordt
gezegd
„Opmerkelijk is bet dat de zaak van ds. van der
Valk plotseling in de donkerheid van het stilzwijgen
schijnt verdwenen te zijn.
Eerst werd gemeld dat de politie den deugniet had
ontdekt met drie medeplichtigen. Zij hadden ze ge
vonden onder de leerlingen van het Gymnasium of de
Hoogere Burger School te Delft, door al die jonge
heeren te laten schrijven en hun schrift te vergelijken
met den bewusten moordbrief.
Later werd gemeld dat de politie den schrijver nog
niet had ontdekt.
Naar onze bescheiden meening heeft niet alleen ds.
v. d. Valk maar heel het Nederlandsche volk recht
om te weten hoe deze vork an de steel zit.
Indien het eerste bericht waar is, dan mag zeker
bet wel uiterst vreemd geacht worden dat die moord-
briefschrijver niet dadelijk achter slot en grendel is
gezet, 't Is toch wel wat erg zachtmoedig om zoo iets
voor een kwajongensstreek te laten passeeren, En of
het leerlingen van een Hoogere Burgerschool geldt,
of een jongen van de straat, dat verandert toch aan
het gemeene en strafwaardige van de zaak niets, tenzij
men mocht oordeelen dat zulke jongeheeren veel schul
diger zijn dan minder ontwikkelde jongens.
Dit feit, indien 't zoo is als eerst gemeldjjis, werpt een
droevig licht op onze toestanden. Denkt slecht* na.
lo. De brief is evenzeer van 't ergste soort als die
van den Haagschen moordenaar. Erger dan een brand
brief 't is een moordbrief.
Ondersteld wat moeilijk te bewijzen zal zijn en
de gevolgen, die hij had of kan hebben, toch geenszins
kan verminderen dat hij uit een //grap'' geschreven
is, hoe laag moeten dan jongens zijn gezonken, die
zulke „grappen" aardig vinden, en waardoor doode-
lijke schrik en ontsteltenis kan worden teweeggebracht.
Zulk soort moet inderdaad nauw verwant zijn aan
de booswichten, die tegen een moord niet opzien. Voor
zulke grappenmakers is op zijn minst een plaats in
een verbeterhuis hoog noodig.
2o. De schrijver en zijn medeplichtigen behoort
dan onder de kinderen van de hoogere burgers, de
leerlingen van middelbaar of voorbereidend hooger on
derwijs. Tot hen, uit wier midden met eenige jaren,
o volk van Nederland, uwe officieren, rechters, inge
nieurs, predikanten en dergelijke gezaghebbende of
invloedrijke mannen komen. Die jongens leveren een
krachtig bewijs hoe ongegrond de bewering is van de
moderne bladen en van de toongevers in Staat en
Kerk dat de misdaad uit onkunde voortkomt en dat
zij, die 't meest leeren, de braafste menschen zijn en
het minst geneigd tot misdaad. De Schrift leert dat
de boosheid voortkomt uit het hart, en dat alleen
wedergeboorte, verandering, heiliging des harten door
de almachtige genade Gods den slechten boom goed
maken kan.
3o. De geadresseerde is een predikant, en wel
een orthodoxe, een Christelijk Gereformeerde, die met
zijn ambtgenooten door de kleine en groote straat-
en moderne schooljeugd liefst: „de fijne" dominee, geti
teld wordt. „We haten je ook erg", was het slot van
den brief, 't Zal wel zoo zijn. Of de scholen zonder
Bijbel ook eerbied kweeken voor andersdenkenden.
Ook op de plaats onzer woning, zegt de Zaandamsche
predikant, redacteur van dq Vredebond, ondervinden wij
het schier eiken dag in smaadwoorden, dat kinderen van
meer ontwikkelden en aanzienlijken, van meer uitge
breid lagere en middelbare scholen, vooraan staan in
afkeer en lompe brutaliteit tegen de „fijnen" en^tegen
der „fijnen" herder en leeraar allermeest. En wat ieder
hooren en zien kan ouders noch meesters kunnen
of willen? het niet verhinderen, en hun jongens
en meisjes geen betere manieren leeren dq
goede niet te na gesproken.
