Nieuwe Goesche Courant,
Christelijk-historisch blad voor Zeeland.
iW
Donderdag 28 October.
IV. 686.
WAARDEEKiflG.
BINNENLAND.
HET ZUIDEN,
Verschijnt eiken Maandag, Woensdag en Vrijdag
avond ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen
Prijs per drie maanden francof 1,50.
Enkele nommers- 0,05.
Uitgever:
P. Gr. W IJ T M A N,
te
MIDDELBURG.
Prijs der Advertentiën:
Per regel 10 ets.; Familie-berichten van 16
regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 6 cents per regel.
GEMEENTE-BESTUUR
.Spuïtwaterfabriek.
BURGEMEESTER EN WETHOUDERS van GOES
brengen ter openbare kennis, dat door hun college in
de vergadering van heden voor een proeftijd van
veertien jaren na het in werking brengen vergunning
is verleend aan Jacobus Baljé Jz. voor de inrichting
van een spuitwaterfabriek in het perceel wijlc A no.
110 in de schoolstraat alhier.
Geschiedende daarvan aankondiging ingevolge art.
8 der wet van 2 Juni 1875 (St. bl, no 95)
Goes, den 23 October 1880.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
Nu de Vrije Universiteit is geopend begint
toch bet streven der onzen eenige waardeering
te vinden, 't Is al heel wel dat de Middel-
burgsclie Courant, die natuurlijk in onzen ge-
dacktenkring, in onze zaken niet t'huis is, van
deze waardeering doet blijken door de woorden
van bet Handelsblad en De Amsterdammer over
te nemen. Hare houding steekt althans zeer
gunstig af bij die der Goesclie Courantdie zich
aldoor, uitsluitend bezighoudt met hetgeen ons
streven of onze vertegenwoordigers kleineeren kan.
Reeds het erkennen alleen dat de verkondi
ging der Calvinistische leer in Nederland eene
nationaal-historische snaar doet trillen, is een
erkennen van ons recht op een burgerschap,
dat ons zoo nagenoeg werd betwist, behalve op
't kohier van den ontvanger.
De erkenning dat Dr. Kuyper een histori-
schen draad heeft opgevat welken draad
immers de groote revolutie voor goed had afge
sneden? is iets waarvan wij nota nemen.
De gift van een ton gouds, door den lang
geminachten eerwaarden grijsaard Elout namens
een veertigtal vrienden overhandigd, heeft een
diepen indruk gemaakt op de mannen, die wel
eene rijks- of eene stedelijke inrichting voor
hooger onderwijs willen op kosten van 't alge
meen, maar geen penning voor de verwezenlijking
van hun lievelingsdenkbeeld over hadden
't Verdient in 't voorbijgaan ook opmerking
dat de »clericalen", nu er ook van ben sprake
is, op eens Katholieke Christenen" worden
genoemd. En tevens verdient ook opgemerkt
te worden, dat er in de liberale" pers nu wel
degelijk onderscheid gemaakt wordt tusscben
Calvinisten en Katholieken.
Merkwaardig is het dat nu door de liberalen"
is gezien boe weinig de belangstellenden, opge
komen ter inwijding der Vrije Universiteit,
geleken op de mannen met petten en domme
gezichten, zooals zij op spotprenten worden
afgebeeld. Meteen breekt dan nu de fatsoenlijke
liberale" pers den staf over uitschot als Uilen
spiegel en 't Weekblad, van van O ij en.
't Wordt nu tevens openbaar dat de»liberalen",
als zij onder elkander waren, wel eens een be
denkelijk gezicht hebben getrokken over ver
warring van nny-zinnigheid met /ic/t£-zinnigheid",
en »over verwarring van ongeloof aan de van
boven geopenbaarde met ongeloof aan iedere
waarheid."
Mochten onze tegenstanders eens ernstig
Job. m nalezen, en bedenken of Nicodemus,
zeggende: wij weten enz., alleen zich zeiven en
Josef van Arimathea bedoelde, of sprak namens
den grooten raad; en hoe die raad, met uit
zondering der beide genoemden, verder handelde.
Verder verdient overweging of niet de hon
derden en duizenden, die in den nederigen kring
van bet christelijk lager onderwijs al sinds
jaren arbeiden en strijden, nu ook niet wat
meer waardeering verdienen. Het doel van de
kleinste Vrije School op bet kleinste dorp is j
immers één met bet doel der Vrije Universiteit
Nu He Amsterdammer met waardeering van
de Vrije Universiteit sprak, heet bet dat daarin
eeu waarlijk liberaal opstel" is geleverd. Wat
hebben wij dan nu te denken van de vroegere
liberale" opstellen, die een heel anderen toon
lieten liooren in allerlei liberale" bladen?
De strpd, dien wij voeren, wordt, wanneer
hij op principieele wijze wordt gevoerd en
dit was immers reeds lang van onze zijde bet
geval cle strijd wordt aangenomen, toege
juicht. 't Kost ons moeite om een hoera te
onderdrukken, nu onze handschoen op zulk eene
wijze wordt opgeraapt.
De vraag is nu, of even als bij de Engelsche
wedrennen het gewicht der paardrijders eerlijk
zal worden gelijk gemaakt, of aan de mede
dingende vaartuigen een evenredig tijdsver
schil naar tonnemaat zal worden toegestaan.
Maar wat in de waar te nemen blijken van
waardeering ons 't meest treft, is de gedachte
onzer tegenstanders aan de mogelijkheid dat de
beginselen der Vrije Universiteit ook bij bet
denkend deel der natie aanhangers talrijke
zelfs zon kunnen vinden.
Roept men van de overzijde aan de Vrije
Universiteit »een hartelijk welkom" toe, met
niet minder hartelijkheid zullen wij onze tegen
standers welkom heeten in het strijdperk, als
zij bet lange staatszwaard t'huis laten, en den
kamp willen wagen met gelijke wapens.
korte discussie over de heerschappij van de strafwet,
op welke personen zij toepasselijk is, kwam men gis
teren tot de meer belangrijke vraag welke straffen
zullen op de overtreders toegepast worden.
Met 48 tegen 9 stetnmsn werd aangenomen dat de
straffen voortaan zullen bestaan ingevangenisstraf,
hechtenis, gehiboete, ontzetting van bepaalde rechten,
plaatsing in een rijkswerkinrichting, verbeurdverklaring
van bepaalde voorwerpen en openbaarmaking van de
rechterlijke uitspraak.
Daarmee is dus uitgemaakt dat de doodstraf afge
schaft blijft, de hechtenis iugevoerd wordt, en de
deportatie (een straf waarvan we nooit hoorden)
vervalt.
Door drie anti-revolutionairen (de heeren Bichon,
de Jonge en Donner) en twee katholieken (de heeren
van Baar en Heydenrijck) werd wederinvoering der
doodstraf bij amendement voorgesteld, maar verwor
pen met 41 tegen 24 stemmen. Voor stemden de
anti-revolutionaire leden: Lohman, Mackay, Schim-
melpenninck van der Oije, Bichon, de Jonge, vau der
Hoop, Donner, Schimmelpenninck en Seret, de
conservatieve ledenWintgens, Insinger en de Ca-
sembroot, en de Roomsch-Katholieke leden
Reekers, Verheijen, van Baar, Borret, Lambrechts,
Heydenrijck en Arnolts.
De heer Bichon wees aan dat de doodstraf tot de
rechten en plichten van den Staat behoort, de heer
Lohman meende dat in een wetboek van strafrecht
deze straf niet ontbreken mag, als eene erkenning
van het recht der Overheid. De Overheid moet recht
hebben te beslissen of de doodstraf al dan niet zal
orden toegepast. De heer van Baar wees op de
volksstem die in de laatste dagen, tengevolge van een
gruwelijken moord zoo nadrukkelijk doodstraf eischt,
de heer Donner acht de doodstraf eene noodzakelijk
heid tot beveiliging der maatschappij en eeu attribuut
der rechtvaardigheid. Het wetboek kan eerst door deze
straf op te nemen nationaal worden, dan eerst zal het
een plaats innemen in de harten van het volk dat
hecht aan de Schriften Gods.
De heeren Lieflink en Modderman bestreden het
amendement. De eerste oud predikant wraakte
het beroep op het Oude Testament, en wilde het
Nieuwe er tegenover stellen. Hij wees op een z.
i. bestaand verschil tusschen theologie en religie, en
meende dat de doodstraf niet zal worden ingevoerd,
zoolang de Tweede Kamer niet theologiseert maar
religie bezit.
De minister van Justitie betoogde dat de oudste
Christenen zich tegen de doodstraf hebben gekant, de
oudste kerkvaders in de 4 eerste eeuwen waren er
tegen, in de middeneeuwen bestreden de Waldenzen
de doodstraf, in ons land waren Rombouts en Hoo-
gerbeets er tegen. Voorts wees de minister aan dat
men voor den zondaar gelegenheid tot bekeuring ont
neemt dat rechters dwalen kunnen dat afschrik
geen misdaden voorkomt. dat ook zonder herstel
van de doodstraf, met zekerheid van straf, de maat
schappij te beveiligen is, en eindelijk dat de voor
naamste criminalisten en juristen legen de doodstraf
waren en zijn.
Te Brielle is dezer dagen overleden de heer J. W
Heinoud-lid der Eerste Kamer voor Zuid-Holland,
Evenals dit den vorigen winter geschiedde, zal ook
ditmaal op last van den Minister van oorlog gedurende
de maanden November, December, Januari en Febru*
Maandag is in de Jweede Kamer de discussie over ari e. k. een verlof van twee maanden worden ver-
het strafwetboek begonnen. Na een weinig belangrijke, leend worden aan die miliciens der infanterie die in
.aat
