Iterli, School en lending
meusckcn heugenis de planken over de slooten in
£f het voetpad heeft onderhouden en dat het voetpad
sinds inenschen heugenis dour den eischer en zijue
voorgangers is onderhouden.
B
Met den tramweg van Hulst naar Walsoorden
schijnt het ernst te zullen worden, daar men reeds
sedert een achttal dagen bezig is afmetingen en wa
terpassingen op en langs den provincialeu weg te
doen.
Een paar gedeelten van den weg zullen te smal
zijn, zoodat men aldaar tot onteigening deukt te
moeten overgaan.
Men schijnt het er nog niet eens over te zijn, of
de iiju zal worden gelegd door of om Hulst naar
het spoorwegstation van de lijn Mecheleu Ter
Neuzenvoor beide wegen zijn de opnemingen ver
richt. (Z. iV". Ct.)
Bij koninklijk besluit van 20 Oct. is A. Rijser
ontslagen uit zijne betrekkiug van ontvanger derjre-
gistrilie et» domeinen eri'bewaarder van de hypothe
ken te Goes; en verder bepaald, dat
lo. het thans te Goes bestaande kautoor vau de
registratie en domeinen, de hypotheken, bet kadaster
en de scheepsbewijzen met den lsten Januari a. ge
splitst wordt in twee kantoren, namelijk
a. een kautoor der registratie en domeinen, en
b. een kantoor van de hypotheken, het kadaster en
de scheepsbewijzen;
2o. met den isteu Mei a. het kantoor der registra
tie en domeinen te Colijnsplaat opgeheven, en de kring
van dat kantoor gevoegd wordt bij dien van het
kantoor der registratie en domeinen te Goes.
De schoollokalen voor bijzonder onderwijs zullen op
1 Jauari 1883 in overeenstemming moeten gebracht
zijn met de wet.
Alzoo is bij koninklijk besluit bepaald.
Weldra zal onze oorlogsvloot weder met een bodem
vermeerderd zijn, en wel met het insiructieschip Pollux
voor rekening onzer marine aangebouwd bij de heeren
Huygeus eu Van Gelder, en dat binnen enkele dagen
aan 's Rijks werf te Amsterdam wordi verwacht.
Met de oplevering van dit vaartuig is het getal der
instructieschepen nu tot vijf geklommen, als Castor
Tern ate en Polluxvoor de jongens de fVassenaer
en Anna Paulowna om des zomers op de Zuiderzee
oefeningstochten te houden, de Zeehond voor de stuur-
en bootsmansleerlingen en de Urania ten dienste der
adelborsten.
Daar het materieel der zeemacht, wat schepen be
treft, in de laats;e jaren aanmerkelijk is toegenomen,
zal men waarschijnlijk eene spoedige staking van ver
deren aanbouw op particuliere werven tegemoet kun
nen zien. Tot dusver genoten zij in het werken voor
oorlog en marine het leeuwenaandeel.
Betredende de plechtige opening der Vrije Univer
siteit deelt de Standaard het volgende mede
Zoowel de plaats zelf als haar omgeving en de eenig-
zins donkere tint, die bij de gesteldheid van het we ler
over het koor der Nieuwe kerk viel, verhoogde den
ernst der plechtigheid. De versiering, in eenvoudig
strengen stijl voldeed zeer. Geen plaats, behalve de
eeregestoelten, was tegen 1 uur meer ledig. Leden
van Locale Comité's, predikanten van verschillende
kerkgenootschappen, studenten, leden of begunstigers
der Vrije Universiteit vulde de ruimte, waar de enkele
nog vrij gebleven plaatsen weldra allen bezet waren.
Velen moesten zich vergenoegen te staan.
Te 1 uur werd aller aandacht getrokken door de
verschijning van den academischeu pedel in plechtge
waad. Hij droeg den slaf, met het zilveren Minerva
beeld eu de aitributeu gekroond, en leidde de getabberde
en met het professoraal hoofddeksel gesierde hoog
leeraren binnen. Menigeen zal zich als in vroegere
eeuwen verplaats geacht hebben, bij dien aanblik op
zulk eeu plaats, onder de tonen van gewijde muziek,
te midden eener vergadering van grooteudeels beslist
Gereformeerden, die een daad op dat oogenblik be
stonden, hun verleden en geloof waard. We herinner
den ons, ziende op de vergadering, meDige bladzijde
uit Walter Scot, waarin hij de Puriteinen en Presby-
terianen beschrijft, dat vroom eu krachtig geslacht,
door eeuw noch land van gedaante veranderd. En we
zouden den grooten schrijver (naast zoo menigeen die
het Puritanisme zelfs bespot) hier gewenscht hebben,
om beiden van hun'overdrijving en valsche voorstel
ling genezen te zien. Uit de edelen, burgers en boeren
dezer vergadering sprak rustigen moed en kalm naar
't doel strevende kracht.
Wie, gezeten op de treffelijke plaats der pers toe
gewezen, deze geheele voltallige vergadering over
zag, moet onwillekeurig gevoeld hebbeu hoe diepe
wortelen de beginselen der Reformatie in ons volk,
in ziju kern heeft geschoten. Hier is geen plaats voor
breed betoog, maar dat na zooveel jaren van misken
ning en strijd, een vergadering met een doel als deze
mogelijk werd, getuigt van den taaien, volhardenden zin
den onbezweken moed, die 9teeds „lts issus de Cal
vin'' heeft gekenmerkt.
Trtffeud was het oogenblik gelijk de stilte in het
gebouw, toen zich de eerwaardige grijze gestalte van
den meer dan 7O-jarigen Jhr. Mr. P. J. Eloui van
Soeterwoude verhief, dij plaatste zich voor het spreek-,
gesioelte, eu zich richtend tot de Directeuren der
nieuwe stichting, sprak hij een kort woord, dat met
de uiterste belangstelling door allen werd gevolgd.
Een gift, een vorstelijke gave kwam Jhr. Elout der-
Vrije Uuiversiteit brengen, een tonne gouds. Buiten
de andere gaven en bijdragen om, was zij saamge-
bracht door een veertigtal vrienden, die daarvoor
geen eer bij uitnemendheid verlaugen, die allen gedaan
hebben wat zij kouden, wier woordvoerder de spreker
als de oudste thans is. Een halve eeuw heeft hij aan
de zij van uitnemende broeders, voor het christelijk
onderwijs gearbeid en gestreden. Thans wordt het oog
ook op 't gebied van hooger onderwijs gevestigd,
want het doel der Vrije Universiteit is mede te waken
tegeu.de ontkerstening des volks, den volksgeest te
heiligen.
Hartelijk wenschte de heer Elout, dat deze stichting
der Gereformeerde kerk heil mocht brengen. Hij wees
op het voorbeeld van krachtsontwikkeling door de
Christelijke Gereformeerde gegeven, en hoopte dat de
Ned. tierv. kerk nog weder eens als in vorige eeuwen
aan 't hoofd der kerken mocht staan.
„En hiermede", zoo besloot de h^er Elout, /heb ik
het geuoegen van hand in hand aan den President-
Cnraior te overhandigen de som van een tonne gouds
met verzoek, dat daarover in dier voege worde be
schikt, dat na het teu eiude loopen van de rechts
persoonlijkheid der vereeniging deze gelden on
der de hoede vau Moderatoren overgaan, om door
hun kapitaal en rente te worden bewaard, en niet
weer door hen te worden afgegeveu, tenzij deze of
soortgelijke vereeniging op nieuw, op grond van sta
tuten, waarin art. 1 eu 2 van de statuten dezer ver
eeniging onveranderd on onveranderbaar voorkomen,
door de Landsoverheid ziju erkend. En voorts, na
afloop van elke 29 jaren of wanneer de vereeniging
door andere oorzaken in het ongereede geraakt, te
gelijk in en op gelijke wijs worde gehaudeld."
l3at het „niet-denkeud deel der natie" de burger
en boer van antirevolutionairen huize krachtens zijn
geloof een man is van begrip en oordeel, dat bewees j
ons het stil, onverdeeld, soms tot een lach prikkelend
genot, waarmede de rede van den nieuw benoemden
Rector-iVlag-dficus Dr.A. Kuyper werd aangehoord.Wie
haar niet hourde heeft veel gemist. Dit bewijst zij zeker,
dat de mannen der Vrije Universiteit met de weten
schap des tijds vertrouwd, ontwikkeling in de eerste
plaats door voorbeeld prediken. Geen versteeuing wil
len zij, geen teruggang dan die waarvan Montaigue
spreekt, als hij zegt, dat wie voor een afgrond staat
vooruitkomt door terug te gaan.
Op de receptie na de inwijdingsrede begroetten de
verschillende autoriteiten en Vereenigingen den Pre
sident-Directeur der stichtiug en den Rector der School.
Z.Ecx. de Minister dankte voor de hem bewezen eer
en gaf de verzekering, det de nieuwe stichting bij de
Overheid des Land9 steeds op waardeering en genegen
heid rekenen kon. Heeren Burgemeester en Wethou
ders en Secretaris der stad uitten de beste wenschen
voor de geopende School. De Rector-Magnificus der
Stads-Universiteit verklaarde, dat de Senaat der Stads-
Universiteit zich geheel vereeuigde met den uitgespro
ken wensch naar wederzijdsche welwillende verstand
houding. Namens de leden der Siateu-Generaal sprak
de heer Bichon vau IJsselmonde een woord van dauk.
Uit de Bestuursleden der Vereeuigir.gen voerde Ds.
van Rhijn hee woord namens de Groen van Prinsteren-
school, en de heer Meijer namens de .Vereeniging van
Christelijke onderwijzers, terwijl het geheel besloten
werd met een korte toespraak van Ds. Van Son namens
de Hoofd-Commissie van Christelijk Nationaal Onderwijs.
Des avonds hield de president-curator Ds. J. W.
Felix, een dankstoud in de Schotsche kerk, waar ook
weer een zeer talrijke schare was opgekomen, wier
gelukkige en welsprekende en wegslepende tolk de
Utrechtsche prediker zich zoo ten volle betoonde. De
collecte wa9 ook hier, gelijk den vorigen avond, zeer
aanzienlijk.
Na afloop van den dankstond eindelijk was er re
ceptie ten huize van den President-directeur, den heer
W. Hovy, die zijne ruime zalen en gangen op het
keurigst in feestdosch getooid, voor de feestgenooten
had opengezet. Omstreeks 200 heeren en dames ver
drongen er elkaar. De heer Geyser uit Elberfeld bracht
namens de Duitsche vrienden der heilgroet aan de
nieuwe Stichting en werd door den Curator De Har-
tog beantwoord. Eerst omstreeks elf uur scheidde men
opgetogen over het vele goede, dat de Heere dieD dag
geschonken had. //Eeu wonder in onze oogen Zóó
veel uitnemende zegeningen maakt klein
Nadat gisteren morgen te lO'/s uur in het het Evan
gelisatie lokaal op Rapenburg eene Predikanten-con
ferentie gehouden was, aanvaardde gisteren namiddag te
2 ure Mr. D. P. D. Eabiu9 het buitengewoon hoog-
leeraarsambt in het Staatsrecht en het canonieke recht
aan de Vrije Universiteit, met eene rede over het
goddelijk karakter van het recht.
Spreker ving aan met er op te wijzen, dal, waren
dikwerf politiek en recht bij de belijders van den
Christus weinig in eere geweest, de hem toegewezen
leerstoel het duidelijk getuigenis inhield, hoe door
de Vereeniging, die de Vrije Universiteit heeft ge
sticht, de hooge beteekenis ook van Staat en recht
voor de eere van Gods Naam wordt beseft. Hij
wenschte daarom, mee in verband met den nood, die
de behoefte aan deze stichting had doen gevoelen,
allereerst te wijzen op hel goddelijk recht der over
heid, en voorts op de heilige wijding, die aan de
rechtsorde toekomt, niet als zoude zij bloot eene copy
moeten wezen van een reeds bestaand, z. g. natuur
recht, maar daarom, wijl zij als een zelfstandige orde
de gedachten Gods te vertolken heeft. Die gewild
heeft, dat de inensch op het gebied van het Staats
leven de in de samenleving wordende rechtsorde, hoe
gebrekkig ook door de zonde bevlekt, toch als de
gezaghebbende regeling erkenuen zoude, althans zoo
lang zij blijft buiten dien kring, waarop de Heere
zich de onmiddellijke heerschappij over den mensch
heeft voorbehouden.
Voorts stelde spreker in het licht, hoe er eene
verhevene prediking van het recht heeft uit te gaan,
doordien, ofschoon op dit gebied de mensch een
aardsch gezag te eerbiedigen heeft, het recht nochtans
moet afspiegelen die wet Gods, welke tot den enkelen
mensch is gericht, en wel, evenals bij het aanleggen
van een weg de enkele bakens, die zijn uitgezet, zeer
duidelijk de koers van den te maken weg doen ken
nen. Reeds van de overheid op zich zelve gaat eene
9temme uit, die vau de hoogere wereld spreekt.
Immers is de overheid in bijzonderen zin beelddrager
Gods en moet haar luister juist dienen om den mensch
met diepen eerbied te vervullen voer de door haar
uitgedrukte Souvereiniteit Gods. Maar ook spreekt
de overheid van de dingen Gods in de inrichting van
haar dienst. Zoo eert en herinnert zij aan het vierde
gebod, doir zelve op den dag des Heeren den arbeid
zooveel mogelijk te staken. Zoo spreekt de overheid
ten onzent in de wet op het lager ouderwijs het uit,
dat de edelste deugden bereikbaar moeten worden
geacht ook zonder levensgemeenschap met den Heiland.
Maar ook elders toont het recht zijne verhouding tot
Gods Woord. Zoo wordt in iedere bepaling, die uit
gaat van het vijfde gebod, dit gebod als op den
achtergrond aan den mensch getoond. Elke bepaling
die rust op de vooronderstelling van levensgemeen
schap ouder de echtgeuooten, houdt tevens den mensch
voorhet //gij zult niet echtbreken", dat in den
grond reeds geschiedt door alle9, wat bij hel opwassen
die levenseenheid zon kunnen verstoren. Na die ge
dachte met nog enkele voorbeelden te hebben duidelijk
gemaakt, wees de spreker er op, hoe een soortgelijke
prediking ook uitgaat van het aardsch gericht als
profetie van een gericht Gods en hoe de straf, ieder
ja ook den booswicht, te onderrichten heeft omtrent de
hoegrootheid van het bedreven kwaad, zoodat zelfs de
doodstraf een zegen voor den veroordeelde zijn kan, die
in haar een spiegel heeft van zijn kwaad en wellicht
alleen nog daardoor tot verootmoediging en berouw
kan worden gebracht:
Zal echter, dus besloot spreker zijne rede, die zegenj
rijke werkiug van de rechtsorde kunnen uitgaan, dan
is het onmisbaar, dat zij Gods Wet ten grondslag
heeft, gelijk dan ook Gods woord, voor den rechts
geleerde evenals voor den theoloog, ten allen tijde
maa'siaf, en nooit voorwerp van criiiek moet zijn.
Maar, zoo eindigde spreker, is het een voorrecht, eene
volksvertegenwoordiging te hebben, die omtrent de
vorming de9 rechts mag meespreken, dan ru9t op het
volk de dure verplichting, om te waken dat het recht
ziju goddelijk karakter behoudt.
De verschillende plechtigheden werden gister mid
dag te 5Vs uur besloten met een maaltijd in Artis.
Baarland 20 Oct. Tot predikant bij de Herv.
Gem. alnier is beroepen de heer Weiland, pred. te
Bergeik. (Noord Braband.)
Biervliet. Voor de vacante betrekking van pre
dikant bij de Nederduitsche Hervormde gemeente
hebben zich twee sollicitanten opgedaan, na oproeping
in de Kerkelijke Courant.
Oostburg, 21 Oct. Bij de gister alhier gehouden
stemming voor vier leden van het kiescollege zijn de
aftredende heeren S. Cuveljé, A. J. Fokker, H. B.
Maal Henrij en Jz. Rissecuw, successivelijk met 61,
54, 79 en 52 stemmen herkozen.
Axel. Toen op den 20 Januari dezes jaars, in.
deze gemeente eene afdeeling van de //Vrienden der
Waarheid" werd gesticht, dacht men niet zoo spoedig
zich voor de noodzakelijkheid geplaatst te zullen zien,
de hulp van voornoemde vereeniging in te roepen.
Deze no idzakelijkheid toch ontstond, naardien ds. A.
J. Westhoff, sinds 5 Oct. 1879 pred. bij onze ge-
