CII IS T E L IJ K-!I IS T (MS IS (1H BLAD.
Dinsdag 21 September.
1880.
Prijs der Advertenïtën:
Alweer de Kiesbevoegdheid.
HET ZUIDEN
Verschijnt eiken Maandag, YYohnsdag en Vrijdag-
vond ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen
l'r.js per driemaanden franco'1,50.
Enkele nommers- 0,05.
Uitgever:
P. Gr. W IJ T M A W
te
MIDDELBURG.
Per regel 15 ets.; Familie-berichten van 1—6
regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 10 cents per regel.
't Is nagegaan wij maakten er melding van
in ons no. 633 welke personen zooal in
Amsterdam van kiesbevoegdheid zyn uitgeslo
ten. Nu heeft in de bladen de opgaaf geprijkt
Van Hagenaars, die, hoewel hoogstontwikkeld
en hooggeplaatst, moeten t'huis blijven als er
voor de zoogenaamde Volksvertegenwoordiging
gekozen wordt.
Wij hebben 't gezegd, en herhalen het, dat
het ergerlijk is dat de kiesbevoegdheid is af han-
kelijk gesteld van zekere vrij hooge som in
Wekere directe belastingen, waarbij dan nog de
even directe gemeente-belastingen en de niet
minder directe opcenten buiten rekeuing wor
den gelaten. Minstens zouden wij de kiesbe
voegdheid willen zien uitgebreid tot ieder man
nelijk hoofd van een gezin.
Wij hebben echter gewaarschuwd, tegen de
uitbreiding, welke de liberalen" op het oog
hebbenhet behoud van den of althans een
hoogen census met toekenning van kiesbevoegd
heid aan de capacitésvoor 't grootste deel
afhangelingen der regeering, zonder dat tevens
aan een breeden kring uit het belasting-beta
lende volk dezelfde bevoegdheid zou worden
verleend.
't Gaat er zachtkens naar toe dat de libe
ralen" hun zin zullen krijgen. Zij trachten zich
althans den weg te bereiden, en hebben daar
toe weder eene schrede verder gedaan,
In het Haagsche adresboek heeft men eens
nagezocht wie er wel het kiesrecht bezitten,
en daaronder gevonden een groot aantal kleine
neringdoenden tot water-en-vuurverkoopers toe,
voorts boden, bedienaars ter begrafenis, schoor
steenvegers en rook verdry vers enz."
Zie, dat uitgeslotenen zich beklagen, dat ande
ren zoo vriendelijk zijn om te klagen in hun
nen naam, zoo iets kan er best door, maar
dat men laag gaat neerzien op lieden, die een
maal aan het patent voor een eerlijk bedrijf
de kiesbevoegdheid ontleenen, dat kan er niet
door.
Vooreerst heeft de bedoelde opgaaf der kleine
neringdoenden, die in den Haag kiezers zijn,
reeds den schijn van partijdigheid, 't Is of daarin
opzettelijk de bevoegdheid tot kiezen voor den
Gemeenteraad en de Kamer is verward, 't Is
toch veel eerder denkbaar dat een lijkdienaar
of een schoorsteenveger aan hoofdsom in patent,
personeel en grondlasten f 50 betaalt om kie
zer te zijn van den Haagschen Raad, dan f 100
om kiezer te zijn voor Staten en Kamer. Ten
anderen zullen niet veel hooggeplaatste regee-
ïingspersonen en leden van hooge staatscolleges"
minder dan f 50 in hoofdsom betalen, zij
het dan maar alleen aan personeele belasting.
Zoo bekrompen leven zulke heeren in den Haag
niet, of 't is schande.
In de gemaakte vergelijkiug moeten dus kleine
neringdoenden, die voor den Raad kiezen, ge
steld zijn tegenover hooggeplaatsen, die niet
mogen kiezen voor de Kamer.
Kiesrecht voor den Raad en kiesrecht voor de
Kamer zijn onder de tegenwoordige kieswet twee.
Het past overigens aan voorstanders van
volksontwikkeling niet om zich met eenige min
achting uit te laten over kleine neringdoenden
enz. Er zijn onder degenen, die onder de hoog
geroemde schoolwet van 1857 zijn onderwezen,
reeds lieden van 27 jaar, en het aantal degelijk
onderwezen kiezers moet elk jaar toenemen.
Bovendien weet bijv, een Haagsche lijkdienaar,
jaren lang inwoner dier stad, beter wie voorde
vertegenwoordiging" (der burgerij in den Raad)
behoort gekozen te worden dan bijv. een officier,
die pas een jaar geleden op een der bureaux
van 't ministerie van oorlog is geplaatst, 't Is
nu eenmaal zoo dat hooggepiaatsten, die achter
een gesloten deur mogelijk drie of vier verdie
pingen hoog wonen, van nit de hoogte neder-
zien op neringdoenden, die beneden wonen in
een open huis. Het schimpwoord kruideniers
politiek wordt eerder toegepast op de meeningen
van kleine neringdoenden dan op de denkbeelden
van reeders en makelaars-in-koffie, die protec-
tionnistische gevoelens zijn toegedaan.
't Is of een neringdoende, die met allerlei
menschen in aanraking komt, reeds omdat hij
asjeblieft moet zeggen verre beneden een amb
tenaar staat, van wien men nauwelijks een
morgen" (goeden of kwaden, wat meent hij?)
kan vernemen, en die van de menschen niet
veel meer weet dan dat zij no. zooveel zijn
op register A of B. 't Is of een neringdoende,
die zich scherp spitsen moet op alles wat in
den handel voorkomt, in oordeel verre moet
achterstaan bij een mannetje naar mannetje
schrij venden klerk.
Wij dachten dat voorontwikkeling en volks
onderwijs alle standen en rangen en bedrijven
zouden ten goede komen, en dat de liberalen"
van allen castengeest althans vrij zouden zijn.
Op rang of stand af, of op het beroep af
iemand voor ontwikkeld of onontwikkeld te
verklaren behoort tot de tijden die wij al lang
achter ons hebben, en 't schijnt toch dat men
tot die tijden terug wil.
Maar al spoedig zal er geen sprake meer be
hoeven te zijn van ontwikkelden of onontwik-
kelden, daarentegen wel van om wikkelaars en in-
gewikkelden.
De groote staatsspin spant overal, hare draden,
zij spreidt haar web over heel het volk uit, en
zooals het rijmpje zegt, tegen welks vorm van
Lennep wel bezwaren zou hebben
De spin die spant haar web om vliegen in te vangen,
De groote vliegen er door, de kleine blijven er hangen,
zoo zullen krijgen de «liberalen" hun zin
de kleine neringdoenden enz. welhaast geheel wor
den omsponnen, ingewikkeld en uitgezogen door
de groote spin.
Middelburg, 20 September 1880.
De Troonrede.
Heden middag werd op de gebruikelijke wijze de
zitting der Staten-Generaal door Z. M. den Koning
geopend.
Behalve de gewone welbekende zinsneden, gewijd
aan de goed verstandhouding met vreemde mogend
heden, de plichtsbetrachting van leger en vloot, de
goede uitkomsten van den landbouw enz. trekken de
volgende paragrafen de aandacht
De geboorte eener prinses heeft het geluk van mijn
huis verhoogd met ingenomenheid ontving ik, bij die
heugelijke gebeurtenis, opnieuw de bewijzen van de
gehechtheid mijns volks.
Van 's Rijks belastingen mag een ruimere opbrengst
dan ten vorige jare worden verwacht. Met het oog
op de onvermijdelijke toeneming der staatsuitgaven
blijven versterking der rijksmiddelen noodig.
In Atjeh is het Nederlandsch gezag thans in die
mate gevestigd, dat de regeering zich kan voorbereiden
op de inrichting van het geregeld bestuur aldaar.
Voorts worden toegezegd Nieuwe voorstellen tot
verbetering van Waterwegen voordracht tot verdere
beperking van kinderarbeid gewichtige maatregelen
betreffende het krijgswezen, die voltooiing van 's lands
weerbaarheid ten doel hebben wetten nopens militie
en schutterij.
De groothertog., van Saksen-Weimar, zwager van
Z. M. den Koning, was met prins Frederik, heden
tegenwoordig bij de opening der Staten-Generaal.
Prinses Paulina zal, met de gebruikelijke plechtig
heid, in de Kloosterkerk te 's Gravenhage worden
gedoopt.
De sluiting der zitting van de Staten-Generaal had
jl. Zaterdag plaats. De minister van binnenlandschQ
zaken sprak bij die gelegenheid het volgende
Mijne Heeren
,De Koning heeft mij belast met het sluiten van
uwe tegenwoordige zitting.
rEen terugblik op hare werkzaamheden laat niet
onbevredigd.
Konden belangrijke overeenkomsten, met Bel»ïë en
Luxemburg gesloten, door Uwe medewerking worden
bekrachtigd, vele maatregelen van wetgeving kwamen
tot stand. Inzonderheid raag worden gewezen op de
herziening van het strafstelsel der crimineele wet
boeken voor het krijgsvolk te water en te lande - de
gemeentelijke indeelibg de« VVester-Scheldede ver
zekering van den aanleg van waterwegen in de noor
delijke provinciën en van hun verbinding met Pruisen-
de instelling cener Rijkspostspaarbank; de wijziging
zoowel van de algemeene voorschriften omtrent de
heffing van invoerrechten en accijnsen, als van de re
geling van den suikeraccijns.
.Ik mag niet onvermeld laten den waarborg, aan
handels- en fabrieksmerken geschonkende bescher
ming ten bate van landbouw en houtteelt aan nuttige
dieren verleendde bepalingen omtrent de openbare
middelen van vervoernoch ook de nieuwe regelen
voor de opleiding en bevordering van het personeel
van den geneeskundigen dienst bij de landmacht ver
ordend. Tot ontwikkeling der bronnen van welvaart
in Ned. Indië door spoorwegen, in West-Inoië door
aanvoer van vrije arbeiders, werd Uwe hulp niet te
vergeefs ingeroepen.
