d H RIS T E L IJ K-91S T 0 ft IS G H BLAD.
•i
NK 646.
Zaterdag- 11 September.
I860 X
Alweer een nieuwe wet.
HET ZUIDEN
Verschijnt eiken Maandag', Woensdag en Vrijdag
avond ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen
Prijs per driemaanden francof 1,50.
Enkele nommers- 0,05.
Uitgever:
P. Gr. WIJTMAN,
TB
MIDDELBURG!-.
Prijs der Advertentiën:
Per regel 15 ets.; Familie-berichten van 16
regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 10 cents per regel.
Men heeft in den laatst en tijd veel ontdekt
dat verkeerd is. Hoe de menschen hebben kun
nen leven en gezond blijven, laat staan iets
groots of goeds verrichten, is onbegrijpelijk.
Daar zijn b. v. de schoollokalen, waarin ons
volk wordt onderwezen en opgevoed, ze zijn
ten eenenmale onvoldoende, ze voldoen niet het
minst aan de matigste eischen der hygiène.
Daar zijn er van allerlei soort. Met kapstokken
vol jassen en mantels, hoeden en petten achter
de banken, met steenen vloeren, met slechte ver
lichting, met banken waarop voortdurend te
zitten zoo schadelijk is, dat de kinderen slechts
als door een wonder aan een bult ontkomen,
met onvoldoende ruimte enz. enz,
Hoe te ontkomen aaD dien ongelukkigen
toestand.
Door een wet natuurlijk. De schoolbouw moet
georganiseerd worden. Art. 4 der met 1 No
vember in te voeren Nieuwe Wet zegt Bij
algemeenen maatregel van inwendig bestuur
tvorden door Ons, zoowel in 't belang der ge
zondheid, als van het onderwijs, algemeene
regelen vastgesteld omtrent den bouw en de
inrichting der lokale#, waarin openbaar lager
onderwijs gegeven wordt, alsmede omtrent het
aantal kinderen, dat daarin mag worden toe
gelaten, met bepaling, in hoever deze regelen
verbindend zijn voor de lokalen, waarin bijzon
der lager schoolonderwijs gegeven wordt.
Aan dit Art. 4 heeft het koninklijk besluit,
dat onze lezers in dit nommer vinden kunnen,
zijn oorsprong te danken. Daarbij wordt de
maatstaf aangegeven waaraan voortaan een
bruikbaar schoolgebouw kan worden getoetst,
ïeder gemeenteraadslid ga met dit besluit in de
hand zijne gemeenteschool eens opnemen. Hij
Vrage zich af of de buitenmuur 1^ steen dik
is, of de school niet te klein of te laag is, of
er terrein is voor eene speelplaats, of de muren
mat geverwd zijn, of de lichtramen voldoende
geplaatst zijn, of de school voorzien is van het
nieuwste model banken enz. enz.
In 1884 zullen de openbare schoolgebouwen
in overeenstemming moeten gebracht zyn met
bovenstaande bepalingen.
En de bijzondere scholen Zullen ook die
aan bovengenoemde bepalingen onderworpen
Worden
Ten deele.
Voor den vlakken inhoud der schoolvertrek-
ken in de bijzondere scholen wordt 0,65 Mi.
Voor iederen leerling gevorderd. De lichamelijke
inhoud moet niet 3,6 M3, als op de openbare
School, maar 8 M». bedragen.
Voorts is de bijzondere school eveneens als
de openbare, onderworpen aan art. 8 (mat ge
schilderde muren en voldoenden afstand der
schoolbank van den werkmuur), aan art. 10
(voldoende plaatsing der lichtramen), 11 (houten
vloer), 12 (aanbouw van gang of portalen) 13
(banken met rugleuningen) en 15 (voldoende
verwarming en luchtverversching).
De toekomst van menige goed bezette bijzon
dere school goed bezet zijn ze in den regel
nog al - hangt, vooral wat ruimte betreft, af
van het goedvinden van het schooltoezicht, slechts
weinige onzer scholen zullen, als we ons niet
vergissen, de voorschreven ruimte bevatten.
Banken met rugleuningen zijn in onze scholen
nog meestal ongekende weeldeartikelen, op dien
post van onvoorziene uitgaven kunnen onze
Commissiën -zich alvast voorbereiden.
De minister van binnenlandsche zaken heeft
herhaaldelijk beloofd de christelijke school, vooral
bij de uitvoering van art. 4 der Nieuwe wet te
zullen sparen.
Het Koninklijk besluit dat we bespraken ziet
er dan ook niet zoo bar uit. In tegenstelling
van het in Januari verschenen rapport der
schoolbouw-commissie is het zelfs zeer matig
in zijne eischen. Maar vergeet niet dat het
uiterlijk en inwendig voorkomen onzer scholen
tegenover de te stichten of de te verbeteren
openbare scholen een pover figuur zullen maken,
en dat veel, zeer veel afhangt van de wijze
der uitvoering van dit besluit. Een slechte wet
kan nog wel goed werken indien ze goed wordt
uitgevoerd, en omgekeerd kan eene goede wet
zeer drukkend door de uitvoering worden.
Achter den minister staat de inspecteur,
de districts- en arrondissements-schoolopzieners,
en de inspecteur van het geneeskundig staats
toezicht. Volgens art. 5 kan laatstgenoemde
een schoollokaal als schadelijk voor de gezond
heid afkeuren en dan rest uberoep op
hooger autoriteit!
Wet op wet, gebod op gebod, brengt ons
naar 1 November. Millioenen bij millioenen
schats zullen jaar op jaar van af dien fatal en
eersten November voor de scholen die wij niet
zoowel als voor die wij wèl willen moe
ten uitgegeven worden.
Protesteeren met woord en daad tot men
eenmaal inziet moge het spoedig zijn
dat geen weelderige inrichting van gebouwen,
geen uitlokkende en rijkbezoldigde positiën,
geen pad met geld en genot geëffend, alleen
in staat is om voor de jeugd onzes vaderlands
een toekomst te bereiden gelijk liberalen" en
anti-revolutionairen zich cp verschillende
wijze die wenschen.
Protesteeren, tijdig en ontijdig, voor de ooren
en oogen van aanzienlijken en geringen, pro
testeeren totdat eenmaal de natie genoeg hebbe
van de overdreven aanmatigingen der onderwijs
mannen, wordt nog meer dan onder de wet
't
van '57 plicht, maar belooft ook langzamer
hand betere uitkomst.
Middelburg, 10 September 1880.
We laten hier volgen de benoemingen voor het
bezoldigd schooltoezicht. Arrondissements (onbezol
digde) schoolopzieners zijn nog niet benoemd.
Tot inspecteur van het lager onderwijs in de eerste
inspectiejhr. mr. J. B. A. J. M. Verheijen, thans
insp. in N. Brabant; in de tweede inspectie A. Moens,
thans insp. in Utrechtin de derde inspectiedr. I
J. J. Kreenen, thans insp. in Overijsel.
Tot schoolopzieners in de districten 's Hertogen
bosch, J. Ringeling, thans schoolopz. in het 3e dis
trict Breda, II. Th. van der Grinten; Tilburg, mr,
H, F. M- van Lanschot, thans schoolopz. in het 4e
district Eindhoven, mr. D. H. van den Acker, thans j
schoolopz. in het 12e district; Arnhem, J. C. Vethake, I
thans schoolop. in het le distr. Zutfen, jhr. mr. H.
B. van Tets, thans schoolopziener in het 4e distr,
Tiel, F. H. W. Kuypers, thans schoolopz. in het 10e
distr.: 's Gravenhage, dr. A, T. van Aken, thans
inspect, in Z. HollandRotterdam, mr. A. M. de
Cock, thans schoolopz. in het ile distr. Dordrecht,
G. Blokhuis, thans schoolopz. in het 9e distr.Am
sterdam, mr. J. Gerdenier, thans schoolopz. in het
8e distr.Haarlem, dr. W. B. J. van Evk, thans
insp. in N. Holland; Hoorn, F. J. Poutsma, thans
schoolopz. in het 5e distr.Middelburg, C. M. van
Visvliet, thans insp. in Zeeland; Goes, H. Q,. Janssen,
thans schoolopz. in het 5e districtUtrecht, A. J,
NijlandLeeuwarden, jhr. dr. D. H. Waubert de
Puiseau, thans schoolopz. in het le distr.Heeren
veen, W. B. van der Veen, thans schoolopz. in het
le districtZwolle, mr. A. G. A. baron Sloet tot
Oldhuis, thans schoolopz. in het le distr.Deventer i
mr. R. C. Nieuwenhuys, thans schoolopz. in het 8e
distr.Groningen, jhr. mr. W. C. A. Alberda van
Ekenstein, thans schoolopz. in het 4e distr.Win
schoten, J. WijnAssen, mr. J. J. Bolman, thans
insp. in Drente Maastricht, mr. G. D. Fronquinet;
Roermond, jhr. mr. L. F. H. Michiels van Kessenich.
Betreffende het gebied, waarin die heeren hunne
functien vervullen zullen, wordt tot nu toe niets ge
meld. Of Zeeland onder oppertoezicht van de heeren
Moens of Verheijen zal komen is nog twijfelachtig.
Vermoedelijk zal de heer Van Visvliet als school
opziener fungeeren in Walcheren en Zeeuwsch-Vlaan-
deren, en de heer Janssen in Zuid-Beveland, Tholen
en Schouwen, een van beiden zal dan ook nog met
Noord-Beveland, voor beiden zeer gemakkelijk gelegen,
belast worden.
Het koninklijk besluit van 30 Augustus 11., tot f
uitvoering van art. 4 der wet van 17 Augustus 1878,
bevat de volgende bepalingen
1. Van den bouw en de inrichting van lokalen, waarin
openhaar lager onderwijs wordt gegeven
Art. 1. Bij het bestek voor den bouw eener school
legt het gemeentebestuur aan den districts-schoolopzie-
ner over: lo. een uittreksel uit de kadastrale kaart
binnen een kring van 200 M. straal rondom het terrein.'
aanwijzende het perceel met zijne naaste belendingen,
zoomede binnen dien kring gelegen inrichtingen, be
doeld bij de wet van Juni 1875 Staatsblad no. 95)
2o. teekeningen van den platten grond, de doorsnede^
en het uitwendige, op de schaal van 1 tot 100. f
Art. 2 De nabijheid, binL en den in art. 1 aangewezen.',
kring, van inrichtingen en plaatsen, nadeelig voor dig
fezondheid of belemmerend voor het onderwijs, wordt
ij het stichten eener school zooveel doenlijk vermeden.
Laat het beschikbaar terrein dit toe, dan wordt he:'*
schoolgebouw opgericht vrij van andere gebouwen Di
voorschrift geldt niet de onderwijzerswoning, zoo ditJ1[
met het schoolgebouw verbonden wordt.
Art. 3. De grondslag van het schoolgebouw wordt,
zoo noodig, opgehoogd tot ten minste 0.5 M boven der
hoogsten normalen waterstand der omgeving.
