MENGELWERK.
HANDELSBERICHTEN.
INGEZONDEN STUKKEN.
loen door den loop der gebeurtenissen in 1870 de
Paus ziju wereldlijk gezag verloor kwam al spoedig
de vraag bij verschillende regeeringen op wat doet
nu een vertegenwoordiger bij den Paus". Men begreep
in ons land terecht dat een gezant te Rome bij Pius IX
en een gezant te Rome bij Victor Ijmanuel een overbo
dige weelde (zoo niet erger) was. Indien zoo werd
gezegd onze Roomsche landgenooten behoefte heb
ben aan een vertegenwoordiger bij hun geestelijk op
perhoofd, dat zij er een zenden. Het Nederlandsche
volk behoeft zijne diensten niet meer. Een weinig prut-
telens en daarmee was die affaire ten einde.
Zoo ging het echter in België niet. Spanje en Bel
gië zijn van oudsher de steunpilaren der Roomsche
Kerk, en moge de liberale partij bij onze zuidelijke
naburen sterk zijn, niet minder krachtig en met niet
minder talent weet de Kerk zich te deen gelden.
Het ministerie Malou was aan 't bewind, en de
welbekende staatsman Frère-Orban leider der oppositie.
Laatstgenoemde belooft dat hij, aan de regeering ge
komen, den gezautschappostbij den Paus zal opheffen
als zijnde, een instelling, onbestaanbaar met den geest
der constitutie, sedert de Paus heeft opgehouden we
reldlijk vorst te zijn. De verkiezingen komen, de liberale
partij wint, Frère-Orban wordt minister, en laat
den Belgischen gezant bij den Paus. Gelijk redenen van
staatkunde Gladstone bewogen de annexatie van de
Transvaal te handhaven, zoo ook waren het staatkun
dige redenen die het Belgische kabinet bewogen de
legatie op het Vaticaan te laten bestaan. Het onder
houden van diplomatieke betrekkingen zoo werd
toen betoogd kon van nut zijn, omdat een verlicht
en vredelievend kerkvorst zijn invloed ten goede kan~
aanwenden op zijn heftiger en strijdlustiger volgelin
gen binnenslands.
Het zou al spoedig openbaar worden van hoeveel
beteekenis dit calmeerend middel zijn zou.
De schoolwet werd, niet zonder reden, onder hefti-
gen tegenstand der Roomschen aangenomen, en de
bisschoppen namen krachtige maatregelen tegen de
uitvoering. Toch niet onder goedkeuring van den
verlichten en vredelievenden kerkvorst? Hier begint
een dubbel spel van de zijde der hoogste macht in de
Roomsche Kerk dat afkeer wekt, en dat geen lange
artikelen in Zelandia of Be Tijd kunnen uitwisschen,
een diplomatiek beleid, waarbij eer en goede naam
worden verspeeld.
Dat de Roomsche Kerk met alle haar ten dienste
staande eerlijke middelen, de uitvoering der schoolwet
die zij verderfelijk acht, zoekt tegen te houden, het is
billijk, eervol zelfs. Dat de Roomsche Kerk daartoe
middelen kiest b. v. weigering van sacramenten
en absolutie die ons wat kra8 toeschijnen, is
te verontschuldigen, want ook de liberalen zijn
niet kiesch in hun middelen. Maar dat de Curie
aan de eene zijde de bestaande verhoudin
gen met België zoekt te redden en zich niet ontziet
te onderhandelen met een ministerie waarin mannen
als Bara en Van Humbeek zitting hebben, en aan de
andere zijde met bisschoppen en beminde geloovigen
vrienden zoekt te blijven, dat is buiten den weg waarop
welslagen kan verwacht worden.
Om dit dubbel doel te bereiken gaan de Paus en
zijn secretaris-kardinaal Nina dan ook aan 't draaien
dat zelfs diplomaten zich er over verbazen. Een der
hefstigste herderlijke brieven vanwege de bisschoppen,
verscheen, een brief die, naar algemeen werd gezegd,
gunstig op het Vaticaan was opgenomen. Kardinaal
Nina deed ecliter den minister weten dat dit gunstig
oordeel slechts één passage gold. Dit gebeurde op 15
Januari en op 36 December te voren was door dien
zelfden kardinaal Nina een brief aan den bisschop van
Luik geschreven, waarin dit zelfde herderlijk schrijven
goedgekeurd was. Op 18 Juni 1870 werd de wet op
het lao-er onderwijs aangenomen, op 19 Juni verscheen
een amendement van de bisschoppen, waarin verboden
werd op de openbare scholen onderwijs te halen ofte
geven. Om inlichtingen op het Vaticaan gevraagd,
krijgt het ministerie ten antwoordwij kennen het
schrijven niet en kunnen er dus niet over oordeelen.
En later blijkt uit een brief van den kardinaal-aarts
bisschop van Mechelen dat dit schrijven op 17 Juni
door den Paus hoogelijk goedgekeurd en geprezen was,
hoewel Z. li. verlangde dat deze zijne meening geheim
bleef.
En op deze feiten volgt dan nu eindelijk wien
zou het verwonderen de opheffing der Belgische
legatie bij den Paus.
Ten einde eenigszins duidelijk te maken waarover
de veelbesproken strijd in Belgie loopt, en ten einde
ook de keerzijde te laten zien van den politieken toe
stand van het land welks vrijheid en eenheid, onaf
hankelijkheid en energie door zoo talrijke jubelzangen
wordt, verheerlijkt, meenden we dit stukje plaats te
moeten verleen en.
Eenige lessen Fan Fraaihlisi,
1. Tijd is geld; hij die met werken een gulden
daags kan winnen en die werkeloos blijft of den hal
ven dag uit wandelen gaat, moet rekenen dat hij wer
keloos een halven gulden heeft uitgegeven, behalve de
onkosten, die hij daarenboven nog kan gemaakt hebben.
2. Nauwkeurigheid is geld; het spreekwoord zegt:
de goede betaler is meester van eens anders beurs. Hij
die er voor bekend is dat hij met stiptheid en nauw
keurigheid op den beloofden vervaldag betaalt, kan
ten allen tijde en bij alle gelegenheden genot hebben
vau al het geld waarover zijn vrienden kunnen be
schikken, een hulpbron die bij tijd en wijle zeer nuttig
kan zijn. Na den arbeid en de zuinigheid is er niets
dat een jongmensch in de wereld beter doet slagen
dan stiptheid en nauwkeurigheid in alle zaken. Houd
het geld nooit een uur langer dan het tijdstip, waarop
gij beloofd hebt het terug te geven, uit vrees dat
eene onnauwkeurigheid te dezen opzichte voor altijd
de beurs van uwen vriend sluite.
3. Naarstigheid bij het werken is geldhet geklop
van uwen hamer, 's morgens ten vijf ure en 's avonds
ten negen ure, kan den schuldeischer die het hoort
bewegen, om zes maanden lang te wachten, zonder u
iets te vragen maar als hij u aan het spel ziet of
uwe stem in de herberg hoort, terwijl gij op uw werk
moest zijn, laat hij des anderen daags zijn geld terug
halen.
4. Zuinigheid is geld eene som van honderd gulden
's jaars kan opgehoopt worden door een weinig meer
dan vijf stuivers daags te sparen. Door middel van
deze geringe som, die men daags verkwist door tijd
verlies en noodelooze uitgaven, heeft men, zonder dat
men het merkt, na verloop van een jaar hetzelfde
genot als men heeft van een kapitaal van twee dui
zend gulden, tegen 5 ton honderd uitgezet. Dit kapi
taal, door een werkzaam man aangelegd, levert een
groot voordeel op.
5. Be Orde, welke men bij zijne uitgaven in acht
neemtis geld; wacht u wel inde dwaling te vervallen
van velen, die krediet hebben, dat is wat gij bezit
als het uwe te beschouwen en dienovereenkomstig te
leven. Om die valsche berekening te voorkomen, moet
gij eene nauwkeurige rekening houden zoowel van
uwe uitgaven als van uwe ontvangsten. Als gij eerst
de moeite neemt om alles tot in de kleinste bijzonder
heden op te teekeuen, zult gij u er wel bij bevinden
gij zult ontdekken met welk eene verwonderlijke snel
heid eene optelling van kleine uitgaven tot een aan
zienlijke som opklimt en gij zult erkennen hoeveel gij
hadt kunnen uitzuinigen, hoeveel gij kunt uitzuinigen
in het toekomende, zonder u veel te behelpen.
Afghanistan en Atjeh.
Zoo men weet is Engeland een zware nederlaag
toegebracht. Niet minder dan 1200 man schoten 't
hachje er bij in en Engelands prestige kreeg een ge
weldigen knak. Niets natuurlijker dan dat Engeland
zijn prestige handhaven zou. Toch niet. We hebben
eens een plaatje gezien waarop iemand vrij baloorig
afgeteekend was. Er boven stond: „na 't proces," en
er onder de verzuchting van den man ik heb recht,
maar mijn geld ben ik kwijt. Zoo iets dergelijks be
gon 't Engelsche ministerie te vreezen. 't Zag in de
verbeelding dat 't na een eventueelen goeden afloop
van den Afghaanschen oorlog zou kunnen zeggen
we hebben ons prestige gehandhaafd, maar onze finan-
tiëele en militaire krachten zijn uitgeput, en wat heeft
men dan nog aan 't prestige Daarom heeft 't be
sloten tot een maatregel die alle toejuiching verdient,
't Heeft nl. bevel gegeven om Kaboel te ontruimen
en alzoo Afghanistan den rug toe te keeren. Men be
grijpt hoe de oppositie hierover te keer gaat. Maar 't
is toch maar zeker waar beter ten halve gekeerd
dan ten heele gedwaald. Engeland had nooit den
Afghaanschen oorlog moeten beginnen. Maar deze
verzuchting hielp niet. Hij moet dezen oorlog ein
digen, en door de daad bij dat woord te voegen,
maakt dit ministerie zich verdienstelijk jegens 't
vaderland.
We spraken ook de vorige week van 't nederlaagje
dat onze troepen bij Samalangan geleden hadden. De
traditioneele redeneering werd gevolgd. Wij moeten
zulks uitwisschen, ons prestige eisebt dat. Ten tweeden
male rukte men tegen de vijandelijke versterkingen
op en thans met nog ongelukkiger resultaat. 17 dooden
en 42 gewonden vielen er, en hoewel den vijand
groote verliezen werden toegebracht, kon hij toch zijn
positie handhaven. Er is natuurlijk geen kwestie van
dat de Nederlandsche regeering Jt voorbeeld van de
Engelsche denkt te volgen.
Onze positie in Atjeh is heel wat sterker dan die
der Engelschen in Afghanistan. En dat mocht ook
wel, want de Afghaansche oorlog duurde goed twee
jaren, terwijl de Atjeh-oorlog er acht geduurd heeft.
Maar dat 't ongelukkig is dat eenmaal zoo roekeloos
Nederland die krijg op den hals is geschoven, is ook
zeker. Wij zullen wel volhouden, trots allen tegen
spoed, hoeveel geld 't kost, hoeveel menschenlevens
nog worden opgeofferd, en dat alles met de volle be
wustheid van de onrechtvaardigheid dezer zaak. En
als 't nu, na verloop van jaren wellicht blijken zal,
dat Atjeh niet „bevredigd" worden kan, omdat't niet
bevredigd worden wil, zou er dan nog eens een regee
ring gevonden worden die den moed bezit der tegen
woordige Engelsche In 't belang der - s
militaire kraehten van ons rijk is dat zekei*
gewenschte zaak. De kracht van 't prestige
Nederland werkelijk niet hooger te stellen dan
geland.
Graan markten enz.
Middelburg, 12 Augustus. De vele bezigheden te veld
verhinderen de landbouwers om te kunnen dorschen,waai
door we heden nog maar weinig nieuwe vruchten tei
markt hadden.
TARW E was weinig aangeboden en vond alleen vraag
door hoogst benoodigden aan ongeveer vorige prijzen
van fl0,5ü tot I'll,voor de beste, mindere soorten ge
heel onbegeeid. Met het snijden van het nieuwe gewas ie
men overal begonnen en kunnen wij daarvan de volgend?
week de eerstelingen verwachten.
Van Nieuwe ROGGE werden eenige partijtjes getoond,
de kwaliteit was grof en zuiver doch zeer verschillend
van droogte; puike soort kon f 8.5Q opbrengen, waar-
voor slechts enkele houders genegen waren om af
te geven.
Nieuwe VV1NTERGERST zeer weinig ter markt, de g
kwaliteit is over het algemeen puik en vond a 25 cents
lager van f 5,50 a I 5,75 grage koopers.
Van Nieuwe ZOMERGBRST werden onderscheiden
monsters getoond, waaronder van voldoende kleur e.n
droogte, die van i 5,a f 5,25 goed te plaafsen was.
Nieuwe GROENE ERWTEN nog weinig aangeboden?,
voor puike harde soort werd gaarne 111,a f 11,25 be
taald, dat 25 cents lager is, de kwaliteit ls zeer v
doende, doch de droogte ervan laat voortdurend1, ,n
wenschen over. uiteet 2
Van nieuw KOOLZAAD was de aanvoer merk «pen e''0
minder don de vorige week, puik droog zaad werd. eteij
cents lager van f 10.75 a a f II,voor plaatselijke G^gg
slagerijen gekocht, mindere kwaliteit vond moeiel
nemers.
Versche Boter f 1,16 a f 1,20; Eieren per 100 stuksn£
f 3,80. die -
Prijzen van Effecten.
Amsterdam, 12 Aug. 1880.
Nederl. Certific. Werkelijke schuld. 2l/s pet. 653/4
dito dito dito .3
dito dito dito 4 f 1021/*
Loten stad Amsterdam 3 t HO1/»
dito dito Rotterdam 3 ÏOS1/^
Rusland Obligatiën 1798/1815 5 987,
Certific. Inscr. 5e serie 1854 5 583/4
Dito dito 6e serie. 1855 5 831/fi
Obligatiën dito 1000 1864. 5 96
ditoL. 100 18725
dito L. 100 18735 89V.J
dito 1877 dito5 94»/4
dito leening 186769 5 7813/.g
Loten 18645
Loten 1866 5
Aand. Spoorw. Gr. Maatach. 5 M
Oblig. dito47, 93»Vx«
Oblig. spoorweg Poti-Tiflis. 4 v 9074
dito dito Charkow Azow 5 913/4
dito dito Jelez Orel 5 917-2
dito dtto Jelez-Griasi. 5 883/4
Aand. Baltische spoorweg .3
Polen. Aand. VVarschau-Bromberg 4 53
Weenen. dito dito 5 82
Oostëni. Oblig.metal.in zilv Jan ./Juli 5 627/g
dito dito Febr./Aug. 5 6272
dito dito April/Oct. 5 623/8
dito in papier Mei/Nov. 5 61l3/l0
Italië. Oblig. Z. Ital. spoorweg 3 507s
Spanje. Obligatiën Buitenl 1 193/4
dito Binnenlandsclie 1 lS7/8
Poitugal. Obligatiën3 5174
Turkije. Inschrijving Alg. schuld 1865 5 972
Obligatiën 1869 6 73/4
Egypte, dito 1876 6 6l7s
dito 1876 5
Amerik. Obl. Vereenigde Staten 1871 5
dito dito dito 1876. 472 110
Brazilië. Oblig 1865 5 977*
dito 1875 5
Prijzen Tan coupons».
Amsterdam, 12 Aug. Metall. I 21,4272dito zilver
f 21,42725 Div. Eng. per f 11,777s; Eng. Russen per pd.
f12,0272', Eng. Portugal per ffi f 11,977-2Frans f47,45;
Belg. f47,45: Pruis t 58,60; Hamb. Russen f
Russen in Z. R. f l,24l/3; Poolsche Der Z. R. f
Spaansche piasters f 47,45 Spaansche Binneclandsche
f2,34; Amerikaansche dollars f 2,48; papierf2.43.
Mijnheer de Redacteur
Van alle zijden hooren wij, althans in onze buurt,
niets dan lof over het Zuider-Zendingsfeest, dat wij,
Noordbrabanders, nu ook het onze mogen noemen.
Om aanmerkingen te vernemen moet men het Wage-
ningsch Weekblad lezen. Het is of Papa Buijtendijk
eens is komen zien, hoever de kindertjes in het Zuiden
het al gebracht hebben hij erkent dan ook zelf dat
het Centraal-Zendingsfeest beter gemeubeleerd kan zijn,
nadat hij de tenten op ons feest wat „primitief" heeft
genoemd. Hoe hij zich aan het vlaggedoek in som
mige daarvan gestooten heeft begrijp ik niet. Het
eenige minder aangename dat ik vernam, was toeval
lig uit zijn mond eene uitdrukking, die hij zich daar_
ter plaatse niet had moeten laten ontvallen, die mis-
