film 1ST I! LIJ HIS TORI SMI BLAD.
V. (>23.
Dinsdag* 3 Augustus.
VZ3-
1330.
het zuiden,
Verschijnt eiken Maandag, Woensdag en
Vk.ljda.g-
Uitgever
Prijs der Advertentiën:
avond ten 3 are, behalve op Christelijke f
eestrlagen
P. Gr. W IJ T M A IN
Per regel 15 ets.; Familie-berichten van 16
Prijs per driemaanden franco
f 1,50.
tb
regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 10 cents per regel.
- 0,05.
MIDDELBURG.
Middelburg, 2 Augustus 1SS0.
Alle bladen hebben beschouwingen geleverd
over de vijftigjarige zelfstandigheid van België,
en zoover wij daarvan kennis konden neiuen,
zagen wij dat de groote meerderheid der dag
bladschrijvers zich gunstig uitliet over onze
feestvierende zuidelijke buren. Enkele stemmen,
waarin een ietwat bitteren toon klonk, hebben
geen weerklank gevonden bij de pers, en wat
nog beter is, ook geen weerklank bij het volk.
Alle Nederlanders willen, als hunne beurs bet
toelaat, gaarne eens een bezoek brengen aan
de Belgen, betzij in kalme dagen, hetzij bij de
jaarlijksche Septemberfeesten, of nu, in de dagen
Van opgewondenheid en tafel welsprekendheid.
Ieder naar zijn aard.
Algemeen is men bet er over eens dat bet
koninkrijk der Nederlanden, zoo als bet op bet
Weener congres aan Koning Willem I werd
toegewezen, een^^nutselwerk der staatskunst
was, dat niet houden kon, en dat Belgen en
Nederlanders in ban eigen afzonderlijk huis
houden gelukkiger zijn dan in de glorie een er
mogendheid" van zeven millioen zielen.
Het leerzaamst komt ons voor de beschouwing
der Arnhemsche Courant; wij laten die hier
volgen
De feesten ter viering van België's nationaal bestaan
hebben ook bij zijne buurstaten, met name in Duitsch-
land, weerklank en sympathie gevonden.. In Duitsche
bladen wordt met lof en met achting gesproken van
dit kleine land, dat zich eene uitstekende plaats onder
de Staten van Europa heeft verworven, zich rustig
ontwikkelt en vooruitgaat en overal met eere genoemd
wordt.
Nederland hoort deze lofspraken op België zonder
afgunst. België beett ze verdiendwij erkennen dit
ten vollewij nemen deel aan België's feest, wij nemen
deel aan cn sympathiseren met deze algemeene betui
gingen van sympathie, en toch kunnen wij, van harte
er mede instemmende, eene soort van bitter gevoel
niet onderdrukken, wanneer wij vergelijken wat Neder
land in Europa is, met hetgeen, ook blijkens deze
uitingen, België er in is.
Er zijn in geheel Europa geen twee landen en geen
twee volken die meer twee deelen van een geheel
schijnen dan België en Nederland. Zij beslaan nage
noeg dezelfde oppervlaktezij tellen nagenoeg dezelfde
bevolkingBelgië heeft ruim vijf, Nederland even
vier millioen inwoners. Zij zijn beide kustlanden w:-t
de Rijn en de Waal voor Nederland zijn is de Schelde
voor België, en de Maas is eene aan ons beide ge-
meene, eene Nederlandsch-Belgische rivier. Onze diplo
matieke, onze internationale, onze politieke belangen
zijn dezelfde. Ons staats- en volksleven, onze rich
tingen en ons streven zijn identiek, gelijk ons beider
huishoudelijke zorgen en onze huiselijke oneenigheden.
Op een afstand gezien zou men zeggen, dat wij twee
lingen zijn, met gelijke hersenen, harten en zielen, in
twee afzonderlijke lichamen. Doch, naderbij gekomen
welke groote verschillen bij zooveel overeenstemming
merkt men op Wat is, bij België vergeleken, Neder
land in Europa's schatting en wat is het voor
Europa welke rol speelt, welke plaats neemt Neder
land ia de groote algemeene Europeesche volken-
maatschappij in
Het speelt ten hoogste eene figuranten-rol en staat
op den achtergrond in de achterste rij. Wanneer
Nederland geen Nederlandsch-Indic bezat, zou het een
vergeten land zijn, en wij mogen ons wel eens ernstig
afvragen, hoe het komt. dat België, zonder koloniën,
zonder kultuurstelsel, zonder consignatie-stelsel, zonder
Indische batige sloten, België, dat alles zelf opbrengen
en uitsluitend uit België zelf halen moest, thans in
Europa zooveel hooger staat dan Nederland met al
zijne koloniale hulpbronnen en exploitatie-middelen P
Waarom bleef Nederland, met zoo ontzaggelijk veel
meer middelen, zoo verre bij Belgie achter?
Er behoeft naar de reden niet veel gevraagd te
wordenwij lijden aan eene oude bekende kwaal
aan gemis aan geestkracht, en op elk gebied, gevoelen
en ondervinden wij er de gevolgen van. Nog slechts
weinige dagen geleden deelden wij er een staaltje van
mede uit een verslag van den nederlandschen vice-
consul te Galatz. „Voor een hollandsche bankiershuis"
schreef hij „zijn in Rumenië uitstekende zaken te
doen en verzekerde winsten te behalen. Wij zouden
met zeer goeden uitslag kunnen wedijveren met
Engeland, indien wij een geregeld verkeer met de
Donausteden onderhielden." Maar Nederland doet
niets of wat nog erger is het doet, wat het
doet, verkeerd. „De dienpt der Kon. Nederl. Stoom
bootmaatschappij is allerongeregeldstzij zet de aan
gevoerde waren te Konstantinopel of te Sulina af, en
terwijl uit Marseille en Engeland in- tien of twintig
dagen het transport geschiedt, duurt het, met onze
stoomboot-onderneming, twee maandenen komt het
gezondene bedorven aan. Van de 5317 schepen, die
in het vorig jaar Galatz aandeden, was er slechts 1
hollandsch schip (een zeilschip), dat glasruiten uit
Antwerpen aanbracht en graan voor Hamburg mede-
nam terwijl 13 engelsche stoomschepen voor eene
gezamenlijke waarde van 21/1 millioen francs aan
graan naar nederlandsche havens vervoerden."
Dit zijn beschamende feiten vooral daarom, omdat dit
voorbeeld slechts een staalje is uit honderd dergelijke 1
voorbeelden. Doorblader onze consulaire verslagen en
mededeelingen, en telkens, en van alle kanten, zult
gij hetzelfde vernemen. Nederland zoekt niet allee"
geene nieuwe handelswegen en markten het laat zich
overal op de oude verdringen niet. omdat de drang
onwederstaanbaar is, maar uit loomheid, traagheid en
vadsigheid, aldus verloopen onze zaken gelijk elke zaak
verloopt, zelfs op den besten stand en met de drukste
klandisie, wanneer de patroon uit logheid niet op
zijne zaken past.
Is er treuriger voorbeeld van onze nationale apathie
helaas, dat wij dit woord nationaal het meest van
ouze volksgebreken, volksondeugden en volkszwakheden
moesten bezigennoodig, dan de ondervinding
welke wij er dagelijks van opdoen, wanneer iets, wat
Nederland tot nut, tot eer, tot rechtraatisren trots zou
kunnen strekken, op touw gezet wordt Bij een ener
giek volk zou het particulier initatief 1) zich haasteu
voor te zijn, om zich de vruchten der onderneming
te verzekeren, Men zou zelf gaan opsporen en zelf
gaan ontginnen. Niet zoo het nederlandsche volk. Het
wacht, het wacht, met onuitputtelijk geduld, wat het
1) vrij en zelfstandig optreden.
Gouvernement, het nederlandsch Gouvernement, dat
voor ons allen en voor ieder van ons zorgt, doen
zal. Het Gouvernement heeft immers alle mogelijke
gouvernements-middelen tot zijn dienstwaarom zouden
wij, de individuele leden, de risico er van op ons
nemen Als het Gouvernement niets doet, gaau we
overwegen, of het niet goed zou zijn, voor zulk een
hachelijke onderneming eene groote vennootschap op
te richten, met eene aanmerkelijke subsidie van staats
wege of als dit niet kan eene zekere rente-
garantie. In den laatsten tijd echter is men voor (L
groote vênnootschappelijke; ondernemingen wat hui
verig geworden, en wacfirJen wij ."liever af, of onz®
meer ondernemende buren de zaak zullen aandurven,
en de kans op verlies of winst voor hunne rekening
zullen willen nemen. Wat al moeite, wat al getob en
pressie is er noodig geweest om eenige ellendige dui
zend guldens bij elkander te bedelen voor een noord-
pooltocht, voor eene wetenschappelijke expeditie in
Sumatra, voor de kosten der uitgaven van de suma»
trasclie expeditie, voor de verzekering dat Nederland
niet eene treurige en beschamende figuur zal maken
op internationale tentoonstellingen van landbouw,
veeteelt, zuivelbereiding enz. Het laatste voorbeeld is
wel het sterkste. Dat een nederlandsch ingezetene geen
belang stelt in en geld overheeft voor ondernemingen
van wetenschap en kunst, van welke hij de waarde
niet kent en niet begrijpt, welke hij, in een woord,
niette waarderen weet,is hoewel een ongelukkig verschijn
sel te verklaren, is volgens het zeggen dat tout compren
dre tout excuser 2) is te vergeven doch wat moet
men zeggen, wanneer zefs het eigenbelang, het voor
uitzicht op geldelijk voordeel en winst van den belang
hebbenden producent, niet vermogend genoeg is om
het nationale flegma 3) te overwinnen wanneer er
van alle kanlen geld moet gecollecteerd worden om
de mannen van den landbouw en van de veeteelt te
bewegen toch deel te demen aan deze wedstrijden, en
er zóó aan deel te nemen dat zij er niet tot hunne
schade en schande, en niet tot schade en schande van
hun land afkomen
Van België is te recht gezegd, dat het zich op zijn
nationaal standpunt met eere handhaaft. Maar wat
nationaals wordt in en door Nederland gehandhaafd?
Alles wat wij schoons en goeds bezitten heeft zijn
prijs en is te koopnationale gedenkstukken, eere-
teekenen, historische overblijfselen in Nederland wordt
alles, door particulieren, door stichtingen, door gemeen
ten en gemeentelijke corporatien, verhandeld, wanneer
er slechts een rijkaard te vinden is die er heel veel
geldt voor biedt. Wij verkoopen de portretten onzer
voorouders en onzer beroemdste mannen misschien
duurt het niet lang, of wij zullen ook hunne graf
tomben verkoopen wanneer er een goed bod voor
wordt gedaan, en hunne doodsbeenderen op den koop
toe, wanneer men deze er bij verlangt ij verkoopen
uitwij houden vendutie- van hetg }füs nog van
roera en eereblijken is overgebleven al hajrcht prak
tisch, eebt realistisch 4) volk realiseren mi lelies wat.
te realiseren 5) is. ier/v* °o
Zoolang die geest, of liever dit gebrek, ^mis
aan geest, dit alles afbreken zonder iets op te bouwen,
2) goed begrijpen, gemakkelijk verontschuldigen.
3) koudbloedigheid.
4) op dadelijk, tastbaar voordeel geë^'i.
5) tot geld te maken.