CHRISTILIJI-KSTHISCI BLAD.
w r>88.
Dinsdag 27 April.
1380.
GELEGE NHEIDSPOLITIEK.
HIT ZUIDEN
Verschijnt eiken Maandag, Woensdag en Vrijdag- 1
avond teil 3 ure, behalve op Christelijke feestdagen
Prijs per diub maanden francof 1,50.
Enkele no turners- 0,05.
Uitgever
P. Gr. WIJTMAN,
tb
MIDDELBURG-.
Prijs der Advertentiën:
Per regel 15 ets.; Familie-berichten van 16
regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 10 cents per regel.
Er was voor de liberalen" een groot ge
vaar aan 't opkomen. De Zutfensche Courant
begon de alarmklok te luiden, en de Middel-
burgsche begon, omdat de groote bladen karei-
partij zich stilhielden, en men ons al de groote
trommen had present gedaan, reeds mee aan
het touw te trekken.
Wij wezen reeds op dat gevaar; de Raad van
State was ongunstig gezind jegens invoering
der schoolwet op 1 November a. s.
Wie tegen deze wet een woord rept moet
tot zwijgen gebracht worden door dreigend ge
baar, als 't kan verwijderd of, nog beter, over
schreeuwd
Van 1848 af hebben de liberalen" het er
op aangelegd dat de stemmen van de burgers,
die met hunne permissie mogen kiezen, zóó
zijn verdeeld, dat zooveel mogelijk de stemmen
hunner tegenstanders in het water vallen. Heeft
iemand recht zich te beklagen over achteruit
zetting, over onvoldoend deelgenootschap aan
de volksvertegenwoordiging, dan zijn wij het.
Toch is van onze zijde nooit aanmerking ge
maakt op de samenstelling van den Raad van
State. De reden waarom is heel eenvoudig. Die
raad is geen volksvertegenwoordiging, en be
weert ook niet, zooals de Tweede Kamer, het
te zijn.
Bestemd om den koning van raad te dienen
in alle maatregelen van binnenlandsch of kolo
niaal bestuur, en desgevraagd in alle zaken
van algemeen of bijzonder belang, vooral echter
om voorgestelde wetten te overwegen, bepaalt
toch de Raad van State zich voornamelijk tot
het laatstgenoemde werk, en dat dan nog meest
met het oog op het in gang blijven der staats
machine.
Door te onderstellen dat de Raad van State
op de teekenen der tijden zou letten, hebben
wij meer met de mogelijkheid dan met de waar
schijnlijkheid gerekend. Heeft de koning een
maal een ministerie voor lief genomen, dan
werken zijne veertien raadgevers ook in de
richting van dat ministerie, niet als stuurlieden
op het dek, maar als machinisten, die alleen
voor de machine verantwoordelijk zijn.
Het heele bezwaar tegen de beloofde invoe
ring der schoolwet schijnt nu slechts in den
datum te liggen. De begrooting over 1880 is
vastgesteld, en daarbij is geen geld voor die
invoering aangewezen. Nu nog voor de laatste
twee maanden des jaars de begrooting te over
schrijden, dit acht de Raad van State niet
wensckelijk. Wordt de invoering bepaald op 1
Januari 1881, of later, en komen de kosten
dus op een nieuw jaar, dan zal hoogstwaar
schijnlijk geen bezwaar worden gemaakt. Heel
de wet van Kappeyne kon er wel bij den Raad
van State door, als nu maar in de in- en uit
voeringsplannen van Six geen artikelen met
elkaar in botsing komen, dan zal alles in de
machinekamer wel glad gaan. Of wij met onze
gemoedsbezwaren in den grond gevaren worden,
dat 's minder, althans voor rekening van den
stuurman.
Wij hebben dan ook altoos aangedrongen
op eene betere vertegenwoordig, op billijke han
delingen van de ministers, en nooit zitten
pruttelen op den Raad van State.x
Hoe de liberalen" zyn, leert men nu eens
zien. Zij schreeuwen eer ze geslagen worden,
zelfs eer iemand een stok opheft. Zij zouden
alles willen uit den weg werpen, uit boosheid
over een gering uitstel in de, naar mensehelijke
berekening verzekerde, vervulling hunner wen-
schen.
Toen wij het toejuichten dat van Kerkwijk
optrad om de belangen der gemeenten te be
pleiten tegenover de vaak al te willekeurig door
gestoken benoeming van burgemeesters, toen
werd door de s> liberalen" gezegd dat zijn voor
stel op 's konings recht en macht inbreuk wou
maken. Nu de Raad van State meent dat de
staatsmachine door het jakkeren der liberalen"
onklaar zou loopen, nu spreken zij er dadelijk
van dat 's konings eigen raad, door hemzelf
benoemd, niet goed is saamgesteld. Z. M. zal
wel beter weten wien hij, zij het ook op aan
beveling, uit oude bekenden tot leden van den
als hij wil door hem zelf gepresideerden raad
kiest, dan dat hij weet wie hij tot burgemees
ters aanstelt, en welke invloeden er al gewerkt
hebben eer hem het besluit tot benoeming eens
burgemeesters ter teekening wordt aangeboden.
Door aanmerkingen op de samenstelling van
den Raad van State, door beweringen, zooals
we in 1878 hoorden, als zou de koning eene
door beide Kamers aangenomen wet niet anders
dan behooren te bekrachtigen, wordt veeleer
het koninklijk gezag beknibbeld dan door een
behoorlijk ingediend wetsvoorstel, waarbij de
voordracht niet de benoeming van bur
gemeesters aan de gemeenteraden zou komen.
En toch is dat wetsvoorstel des heeren van
Kerkwijk by na voor majesteitsschennis uitge
kreten.
Binnen een zeer kort tijdsverloop hebben wij
't dus kunnen zien, dat door liberalen" over
het recht en de macht des konings wordt ge
dacht en geredeneerd al naar 't in hunne
kraam te pas komt.
Middelburg, 26 April 1SS0.
In de Zaterdag gehouden gewone algeraeene verga
dering van het polderbestuur van Walcheren nam de
heer L. Cijsouw, onlangs tot commissaris van den
j polder gekozen, na beëedigd te zijn, zitting. Voorts
I werd o. a. behandeld de begrooting voor het dienstjaar
1880, welke in haar geheel is vastgesteld tot een
i bedrag van f 3Ö9;951.61j
Onder de uitgaven worden de gewone werken tot
een bedrag van f 109,324.35en de buitengewone
ad f 79,329.87 geraamd. Van de gewone werken zullen
volgens de raming voor f lOG.SOO.SSVs worden aan
besteed en voor f2.763.50 in eigen beheer worden
uitgevoerd.
Het gewoon dijkgeschot is op f 13.50 per bunder
schotbaar en op f 5.80 per bunder vrij land bepaald.
(M. C.)
Be gemeenteraad van Middelburg heeft besloten uit
de buitengewone bate van f 27,000, die aan de ge
meente ten deel is gevallen door de liquidatie der
voormalige wees- en momboir kamers, aan het rijk te
betalen f 10,000, ten behoeve der te bouwen leer
school bij de rijkskweekschool van onderwijzersver
der zal er uit bekostigd worden de uitbreiding der
lokalen van het archief, het verdere voorschot ad
f 13,000 zal besteed worden tot schulddelging der
leening 1871.
Vlissingcn, 26 April. Tot lid van den gemeen
teraad alhier is gekozen de heer Jos. van Raalte met
171 stemmen. Op den heer J. F. Dommisse waren
92 stemmen uitgebracht.
Goes, 26 April. Alle dit jaar aftredende leden dei^
Provinciale Staten ia ons district, zijnde de heeren J,
A. Fransen van de Pui te, J. M. Kakebeeke, mr. B,
V. van der Bilt en jhr. mr. C. van Citters werden
door de centrale liberale kiesvereeniging op nieuw
candidaaF gesteld.
De opkomst was gering.
Aan Zelandia ontleenen we de médedeeling, dat
weldra te Goes in de woning van "wijlen den heer
de Laat de Kanter op de Vlasmarkt, eene Roomsch-
Katholieke parochiale school voor meisjes zal worden
geopend.
Kloosterzusters zullen onderwijs geven.
Nauwelijks is er een einde gekomen aan de ver
melding hoevele subcommissiën voor de loterij ten
behoeve van watersnoodlijdenden zijn gevormd, en waar
ze zijn gevestigd, of hetzelfde begint thans met een
nationaal huldeblijk, generaal van der Heyden aan te
bieden.
Daar in iedere plaats wel Nederlanders zullen te
vinden zijn, van harte verheugd, over 't feit dat aan dien
duren en verwoestenden oorlog m Atjeh een einde is
gekomen, kunnen we ook veilig aannemen dat overal in
ons land met eere den man wordt genoemd die, als
middel in Gods hand dit zware werk ten einde bracht,
we zullen daarom onze lezers voor nu en het vervolg,
die lange lijst van opgaven besparen.
De suikerwet, gelijk die door de regeering was ont
worpen, is zonder wijziging door de Tweede Kamer
met 47 tegen 17 stemmen aangenomen.
Nog eens over de -school-statistiek.
Hier te lande bezoeken 525.000 kinderen de lagere
school, $00,1)00 de openbare, 125.000 de bijzondere
protestantsche en 100.000 de bijzondere roomsche
scholen.
Men heeft uitgerekend dat volgens de nieuwe wet
de 300 000 //Openbare" kinderen aan den Staat zullen
kosten zeventien millioen, of zes en vijftig gulden 66
ets. voor ieder kind.
Voor de kinderen der bijzondere scholen heeft de
Staat geen uitgaven. Daar zorgen ouders en'belang
stellenden zeiven voor.
Waarom heeft men voor die 300,000 alles oyer
voor die 225.000 niets?
Omdat de ouders dier 300.000 behooren tot bi
