ÜIIIIISTIILIJHISTORISÏH BLAD.
Donderdag' 22 April.
1880.
V. o86
Verschijnt elketi Maandag, Woensdag en Vrijdag
avond teil ure, behalve op Christelijke feestdagen
Prijs per drie maanden francof 1,50.
Enkele nomniers- 0,05.
Uitgever
I». G. WIJTMAN,
TE
MIDDELBURG-.
Prijs der Advertentiën:
Per regel 15 ets.; Familie-berichten van 1— 6
ƒ1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 10 cents per regel.
Middelburg, 21 April 1880.
liet Zuider-zendingsfeest zal op den Hondsterg (niet
Ho'ndsdonlc, zooals eerst door ons werd medegedeeld)
onder de gemeente Oisterwijk, op den 4en Augustus
worden gehouden.
Wij waren in de gelegenheid een kijkje te nemen
op de bloemententoonstelling, welke morgen van wege
de Yereeniging tot Bevordering van den Tuinbouw in
Zeeland wordt geopend.
Wie er nog aan twijfelen mocht of de lieve Lente
met haar rijke bloemenpracht, met haar aangename
geuren en verrukkelijke kleuren haar intocht heeft
gehouden, behoeft slechts even een blik te werpen in
de groote zaal van het Schuttershof.
Een overvloed van azalea's, cineraria's, calceolaria's,
primula's en andere schitterend of zacht gekleurde
bloemen zullen een schoon geheel vormen met het
groot aantal groote en toch fijne gewassen, uit menige
kas en oranjerie bijeengebracht.
Het moet, nadat de jury hare moeielijke taak, het
schoonste onder zooveel schoons aan te wijzen, zal
hebben volbracht, een aangenaam werk zijn voor
de bekwame handen, aan welke de bewaring
van dezen tijdelijken bof is toevertrouwd, om,
met zooveel bekoorlijks voor 't grijpen, de ruime
zaal te maken tot een lustoord, waarin de liefëlijke.
reseda vergoedt, wat prachtige bloemen thans doen
missen.
Een oogenblik zou ons de tentoongestelde partij
voortbrengselen uit den moestuin in den waan bren
gen dat wij de lente reeds verre achter ons hadden,
zoo niet eenige in de nabijheid geplaatste sierlijke
bouquetten ons spoedig weder op streek brachten.
Het breede terrein voor de zaal is smaakvol versierd
met een groot perk en verschillende partijen groene
gewassen. Door rijke verscheidenheid zoowel als nette
rangschikking is dit gedeelte der tentoonstelling in de
open lucht eene waardige inleiding tot de bloemen-
zaal, en nog wel eene opmerkzame beschouwing waard
nadat het oog daarbinnen wellicht door 't vele schit
terende is vermoeid.
Onvatbaarheid. Zekere doctor uit 's Hertogenbosch,
de, heer Godefroi, heeft, als man der wetenschap, aan
Ds. Pierson te Zetten, den on vermoeiden bestrijder der
postiiutie, den raad gegeven zich te bepalen tot het
gebied der zedeleer, waarvoor hij zoo uitnemend ge
schikt is, en zich te onthouden van liefhebberen in
de vakken van gezondheidsleer en geneeskunde, want
daar, zegt de doctor, zal de dominé altijd een vreem
deling blijven. Die raad zal wel zijn grond niet heb-
in verwaandheid bij Dr. Godefroi, want deze kent zich-
zelven geen verstand van zedeleer toe, maar in de
omvatbaarheid van Ds. Pierson om van gezondheids
leer en geneeskunde wat te* weten te komen.
Ds. Pierson krijgt wel lessen in nederigheid Vroeger
is het hem niet vergund in tijd van nood te 's Her
togenbosch een hulponderwijzer te vervangen, en nu
ma<>- hij alweer t'huis blijven als er van gezondheids
leer sprake is.
Het verwondert ons zeer dat een begaafd en on
dernemend man, als Ds. Pierson, telkens zoo in den
hoek gtdróngen wordt.
Heel de strekking van het onderwijs is tegenwoor
dig de jongelui door allerlei vakmanneu te doen in
wijden in een aantal zeer uiteeuloopende vakken van
wetenschap. Verwacht men nu toch maar dat ieder
beschaafd en ontwikkeld man zich zal bezighouden
met slechts één vak, en het gebied van aanverwante,
of met het zijne rechtstreeks in verband staande vakken
niet zal betreden
Wij gelooven dat niet.
De eenige verklaring, welke wij ons van de zaak kun
nen o-even, is deze Ds. Pierson is uitnemend geschikt
voor de zedeleer, en deze schijnt zich niet recht te
verdragen met de vakken van een doctor of een hulp
onderwijzer te 's Hertogenbosch.
Weet iemand soms eene betere verklaring P
Tot candidaat voor het lidmaatschap in den ge
meenteraad te Vlissingen is benoemd de heer J, T.
Zondag is te Midde'burg op 68jarigen leeftijd over
leden de heer H. Polman Kruseman, sedert 1839
rector aan het stedelijk gymnasium en lid van het
Zeeuwsche genootschap der wetenschappen, een man,
die wegens zijn kunde en zijn rechtschapen karakter
de algemeene achting genoot.
In de Standaard leest men o. a. ook het volgende
Tot ons leedwezen zullen de Rijkspostspaarbanken
er dan toch komen
Weer een verlengstuk aan den Staatsarm!
En een dwaas verlengstuk ook, want voor de steden
zijn zulke rijks-instellingen overbodig en voor het plat
teland niet in te voeren, of al uwe hulp-postkantoren
moeten bezet met nieuw personeel.
Cnze vaderen spaarden vrij wat meer dan wij en
hadden niets wat op zoo'n postspaarbank geleek.
Waarom kunnen ook onze burgers dat niet buiten
Staatsalbemoeiïng af?
Och, de mindere man vooral, bovenal de arbeider,
is niets met de politieke alverzorging ingenomen.
Indien sparen, altijd maar sparen, sparen van eiken
duit, dan een volk nog maar gelukkig maakt!
Maar zelfs dat is èn sociaal èn moreel nog zeer
aan bedenking onderhevig.
Zwiterland spaait het uitgebreidst; en kent ge een
materieeier, minder ideai'l volk op zijn prachtige
bergen
De oud-hoogleeraar in de scheikunde aan deUtrecht-
sche Academie dr. C. J. Mulder, is op 77jangen
leeftijd te Bennekom overleden.
Onder de geleerden van ons land, aan wier naam
zich een Europeesche roem verbond, was Mulder een
der eersten.
Hoe zonderling soms menschen bij elkander komen,
kan uit het volgende bericht blijken
Naar men verneemt, hebben de leden van het
voorloopig comité voor Nederland van het in Augus
tus e. k. te Brussel te houden internationaal onder-
wijs-congres, dezer dagen te Amsterdam een bijeen
komst gehouden en tot bestuurders gekozen deheeren
A. Kerdijk, te Delft, dr. A. Kuyper, te Amsterdam en
A. Moens, te Utrecht.
Twee ex-predikanten van de meest uiteenloopende
richting en een Israëliet.
Zonderlinge combinatie
Dat het op bovengenoemd onderwijs-congres niet
ontbreken zal aan verschillende meeningen over belang
rijke punten, zal geen betoog behoeven. Men wete
daartoe slechts dat ook de volgende vragen zullen
behandeld worden
Welke zijn de billijke grenzen van de vrijheid
van onderwijs
Strijdt het met die vrijheid als de wet waarborgen
eischt voor de bekwaamheid en zedelijkheid van hen,
die onderwijs geven
In de wetgeving der meeste landen komt onder de
straffen eene ontzegging of schorsing voor van burger
lijke en staatsburgerlijke rechten, bv. van de voogdij,
het kiesrecht enz. Moet de wetgever ook de ontzeg
ging van het recht van onderwijs geven daaronder
opnemen
De strafwetten bedreigen straf tegen feiten waardoor
de rust en veiligheid van den Staat bedreigd wordt.
In vrije landen wordt het vrije woord niet onder deze
feiten gerangschikt. Maar indien in eene voor alle
kinderen toegankelijke opvoedings-plaats minachting
gepredikt wordt voor de wetten en instellingen van
den Staat, wordt dit onderwijs dan beschermd door
de vrijheid van woord en van onderwijs, of is het een
feit dat onder de strafwet moet vallen
Al de in de Eerste Kamer aan de orde gestolde
wetsontwerpen, ook de overeenkomst Ter Neuzen,
werden met groote meerderheid aangenomen. Na eene
hartelijke afscheidsrede van den voorzitter, den heer
De Vos van Steenwijk, ging de Kamer tot nadere
bijeenroeping uiteen.
Nadat de Tweede Kamer het wetsontwerp tot heffing
van uitvoerrechten in Nederlandsch-Indië met 49 tegen
22 stemmen had verworpen, werden gisteren door den.
heer de Casembroot eenige vragen gesteld aan de
regeering, het dubbel (militair en civiel) bestuur in.
Atjeh betreffende, uitgeoefend door twee commissaris
sen, de heeren van der Heijden en van der Hoeven,
Uit het antwoord van den minister op de interpellatie
over den staatkundigen toestand in Atjeh bleek, dat de
regeeringscommissarissen onbeperkte volmacht hebben tot
het voordragen eener organisatie van het civiel bestuur
in Atjeh, en zulks teneinde een geregelden toestand na
de annexatie voor te bereiden opdat op een gegeven
oogenblik alles gereed zij om krachtig te kunnen han
delen. Wel zijn sedert het najaar van 1879 weer
minder gunstige verschijnselen opgemerkt, maar daaronj
is dan ook de grootste voorzichtigheid aanbevolen en
inmiddels het militair bestuur in Atjeh niet opgeheven.
De minister kwam krachtig op tegen de opvat
ting van den interpellant, alsof de benoeming van
den regeeringscommissaris eene krenking of miskenning
voor generaal Van der Heijden zou wezen. Integendeel
bij alle gelegenheden wordt deze onderscheiden, en
van de vaderlandsliefde der heeren Van der Heijden
en Pruijs van der Hoeven verwacht de minister dat
de vrees van den interpellant voor het ontstaan van
botsingen niet verwezenlijkt zal worden. De interpel
latie was hiermede afgeloopen.
Eene langdurige discussie werd daarna gevoerd over de
openbaarmaking der plaatselijke belastingkohieren naar
aanleiding van het adres van den heer Metelerkamp.
Met 40 tegen 17 stemmen werd beslist, met weglating
der verwijzing naar het gevoelen van den minister
Kappeyne over deze zaak, dat het besluit van den ge
meenteraad van Amsterdam strijdig is met artikel
264 der gemeentewet.
Zondag 16 en Maandag 17 Mei a. s. zal in het
Gildenhuis te Arnhem de jaarlijksche algemeene ver
gadering plaats hebben van het Algemeen Nederlandsche
Werklieden-verbond. Onder meer zal op die vergadering
besproken wordenOprichting van een Algemeen
Nederlandsch Pensioenfondsde wet op den arbeid
bepalingen van den arbeid in gevangenissen algemeen
stemrechtloonstandaard en het 10-uurstelselwijzi
ging van eenige artikelen in de statuten, enz,
|icrh, School eit lending.
Van de Synode.
De buitengewone zitting der algemeene synode
van de N. H. kerk is op 14 dezer geopend.
De vergadering heeft met belangstelling kennis ge
nomen van het verslag der synodale commissie, be
vattende eene uiteenzetting der verschillende in de
kerk ontstane verwikkelingen, en eere mededeeling
van wat door de commissie naar aanleiding van onder
scheidene bij haar ingekomen stukken is verricht. De
handelingen der synodalo commissie zijn door de ver
gadering goedgekeurd. A
Door de synode is bepaald dat artt. 22 en 64 >J
