GEMENGDE BERICHTEN.
j ïiij nu iu Februari doet, vele leden der chris-
6telijk-historische partij, die met »ons program"
instemmen. Hij komt in zeer ongewenscht ge
zelschap als hij blijft meêrollen aan den grooteu
sneeuwbal, en hij weet niet waar die, voort
rollende, eenmaal komen zal, wat nog door den
sneeuwval op diens baan zal kunnen verwoest wor
den. Huivert hij niet als hij aan het doortrekken van
die baan denkt? Wij zijn nog niet vergeten wat
een Kappeijue met volle bewustheid in's lands
vergaderzaal van dooddrukken en onderdrukken
sprak, maar een gevierd prediker en schrij
ver, als Dr. Bronsveld is, mag geen per on
geluk losgelaten dwaasheid van een ongenoemde
in omloop helpen brengen, als tegenhanger der
uitdaging van een ook door hem bestreden
tegenstander.
Jeder eonsequenz
Al doordravende
Middelburg, 6 Februari 1880.
Middelburg, 6 Febr. Naar wij vernemen hoopt
de Christelijke Zangvereeniging Looft den lieer alhier,
op Dinsdag den 24 dezer haar tweejarig bestaan te
gedenken, door eene openbare zanguitvoering te geven
op de zaal boven de Chr. Burg. school in de Bogard-
straat, voor welke uitvoering eerstdaags programma's
ah bewijs van toegang voor een geringen prijs ver
krijgbaar zullen worden gesteld, ter bestrijding der
kosten.
Gaarne bevelen wij die uitvoering aan, daar ook
een aanzienlijk deel der zuivere opbrengst tot eeu
christelijk doeleinde zal worden bestemd, en hopen
dus dat de zaal welgevuld zal zijn met belangstellen
den, daar ook deze vereeniging tracht mede te ar
beiden tot uitbreiding van het Koninkrijk Gods.
Bij de Woensdag te Aardenburg plaats gehad heb
bende verkiezing- van een lid voor den gemeenteraad
werden 89 geldige stemmen uitgebracht. De heeren
J. B. Dierikx en W. L. Blindenbach verkregen respec
tievelijk 37 en 35 stemmen, zoodat tusschen hen eene
herstemming moet plaats hebben.
Herplaatsing wegens misstelling,
f
Tot burgemeester van Kloetinge is benoemd de heer
C. Caboord.
J)e Staatscourant maakte deze week een koninklijk
besluit openbaar dat onze bijzondere attentie waard is.
Er Is* door Z. M. besloten zoo luidde het be
richt dat de werken door Gedeputeerde Staten van
Utrecht bevolen tot verhooging van den Noorder
Lekdijk geen uitstel kunnen lijden.
Reeds langen tijd is niet zonder zorg de toestand
van den Noorder-Lekdijk aangezien. Drie der rijkste
gewesten van ons land kunnen in een nacht worden
vernield. In Maart 1876 stond het water slechts 5
palm beneden de kruin van den dijk. De dijk op
zich zelf is sterk genoeg, sterker dan menige zeedijk, maar
als bij hoog water, sterken w;nd of eenig ongemak
het water over den dijk loopen kan, heeft men aan
die sterkte niets.
Wat de gevolgen zouden zijn van een overloopen
van dien dijk laat zich eenigszins begrijpen, als men
Weet dat het volkrijkste deel van Noord-Holland,
Zuid-Holland en Utrecht onder water zouden geraken.
200 000 hectaren van 't beste land zouden onmiddel
lijk blank staan. Een ramp, grooter dan de over
strooming van Szegedin voor Hongerije, en dan die
van Mucia voor Spanje was, zou daardoor ons land
treffen, werd onlangs in de Tweede Kamer gezegd^
Gedeputeerde Staten van Utrecht hebben na jaren
lange onderhandeling eindelijk de verhooging van den
dijk bevolen.
liet collegie van den dijk was echter gelijk te
voorzien was niet genegin zich daarbij neer te
leggen, en beroept zieh op den rechter. Daardoor
zou de zaak opnieuw op de lange baan geschoven
zijn, indien thans niet het besluit gevallen was d.at
we bespreken.
De uitvoering zal nu geschieden door het rijk, be
houdens verhaal van de kosten. De minister van
waterstaat zal nu alle krachten inspannen om de be
dreigde punten te versterken en te bezetten, nu de
dooi de rivieren opzet.
Deskundigen zijn liet daarover eens dat er reeds
veel te lang gedraald is, en dat dit besluit in waar
heid in. het welbegrepen belang des lands niet langer
kon uitblijven.
De verkiezing te Maastricht is afgeloopen als we
raced hadden vorig nommer.) De geestelijkheid
heeft het ditmaal met haar candidaat Roberti afgelegd.
Hij kon blijkbaar geen genade bij de kiezers vinden.
Ook de gekozene, de heer Victor Nijst, is katho
liek, maar zal naar men verwacht, uit onbekwaamheid
niet behoeven te behooren tot de zwijgende leden der
Kamer.
De heer V. Nijst verkreeg 1053, de heer Roberti
917 stemmen.
Wil men een staaltje van ondernemingsgeest, op
het papier ten minste. Ziehier.
De heer P. Huet stelt in het tijdschrift voor inge
nieurs voor, een nieuwe rivier aan te leggen, uit den
Rijn langs Arasterdam, uitstroomende in de Noordzee.
De kosten worden begroot op slechts100
millioeu guldens.
Waarom stelt men niet liever voor een paar pro
vinciën ten behoeve van de Amsterdamsche Rijnvaart
ten onderst boven te keeren
De Arnhemsche courant maakt de naïeve opmerking
dat de papieren op de deur bij mazelen epidemie toch
ook al niet helpen. De ziekte breidt zich ongelooflijk
snel uit.
Sinds „gelooven op gezaguit de kerk is gebannen
is het thans op ander gebied overgebracht. We hebben
nu te gelooven in het heil van het geneeskundig staats
toezicht, iu de leer der hygiène enz.
Zoo komt het geloof dan toch weder tot zijn recht.
De N. R. C. deelt mede dat door de Rechtbank
te Rotterdam verlof gegeven is tot huiszoeking en in
beslagneming van papieren ten kantore der Rotter-
damsclie llgndelsvereeniging en bij eenige personen, tot
de administratie in betrekking staande. De verlangde
papieren zijn evenwel vrijwillig aan den rechter-com-
missaris ter hand gesteld.
De instructie tegen den gewezen directeur Then
Bergh schijnt wel valschheden in geschrifte te hebben
aan het licht gebracht, maar het is twijfelachtig of de
kwade trouw volgens de wet, uit die instructie zal
kunnen worden afgeleid.
Aanvankelijk was er ook sprake van vervolging
tegen andere personen, waaraan evenwel de Rechtbank
na onderzoek, geen gevolg schijnt te willen geven.
Deze geheel e vervolging is uitgegaan van den Minis
ter van justitie.
Zondagsrust als gezondheidsmaatregel.
Doctoren hebben in ons maatschappelijk leven heel
wat te zeggen. Op de z. g. resultaten der medische
wetenschap worden kerken en torens gebouwd. Wie
zal het ons kwalijk nemen als we ook eens voor een
enkele maal een docter oproepen, om zijne beschou
wing te leveren over het noodzakelijke van zondagsrus;
uit een oogpunt van gezondheid?
In het jongste nommer der Stemmen komt eene ge
deeltelijke vertaling voor van een voordracht over dit
onderwerp door den Bazelschen docter Hagler.
„De viering van den rustdag, zegt hij, is thans een ken-
teeken der beschaving maar werd tevens in dc grijze
oudheid reeds gevonden. Niet alleen het Oude Tes
tament, ock het heilige boek der Chineezen Y-King,
ook Hesiodus en Homerus, duiden den zevenden dag
als een heiligen dag aan. Indiërs, Perzen, Chaldeën.
Egyptenaren en Peruanen hebben den zevenden dag
voor Rustdag gehouden. Het joodscbe volk heeft
zijne nationaliteit mede bewaard door zijne gestrenge
viering van den Sabbat. De poging van de eerste
Fransche republiek, in plaats van den 7en dag,
den tienden als rustdag te nemen, is mislukt. De
socialist Proudhon zegt„Maakt men de week een
dag korter, dan is de behoefte naar rust nog niet
dringendmaakt men haar een dag langer dan is
oververmoeidheid het gevolggeeft men alle drie dagen
een halven dag vrij, zoo verliest men nog meer tijd
door de menigvuldige stoornis, en doet wispelturigheid
en ongelijkmatigheid ontstaan geeft men daarentegen
na twaa'fdaagschen arbeid twee rustdagen, zoo ruïneert
men den arbeider door ledigheid, nadat men eerst te
veel van hem heeft gevergd." En ook hij die, des
zondags tot arbeiden gedwongen, nu den „blauwen
maandag" viert, bewijst eenvoudig de noodzakelijkheid
om den zevenden dag tot rustdag te maken. Wie
geen goeden zondag heeft komt lichamelijk, geestelijk
en zedelijk te kort. Het is ('t is nog altijd Dr. Hag
ler die het beweert) bet is daarom de plicht van den
wetgever om op zondag rust te verschaffen, om daar
door de zondagsviering mogelijk te maken. Het in
achtnemen van den zondag maakt niet alleen de
weerstandskracht en de werkkracht gedurig grooter,
maar verlengt zelfs den levensduur.
Volgeus Dr. Muffey wordt het menschelijk leven
door het zorgvuldig houden van den rustdag meer
dan een zevende deel langer. Dr. Hagler bewijst dat
uitvoerig. De tegenwerping dat men geen tijd heeft
om den zondag te houden is niets meer dan een uit
vlucht. Gezondheid en langer bewaren der arbeids
kracht zijn kapitalen, veel grooter dan wat door zon-
dagsarbeid gewonnen wordt. De volken die de zon
dagsrust het zorgvuldigst in acht nemen, zijn het
rijkst. Frankrijk, dat na de vruchtelooze poging om
dekaden in te voeren, zijne zondagsrust nog altijd niet
herwonnen heeft, wordt door zijne eigene rusteloosheid
verteert. Hei aantal der geboorten neemt af; dat der
sterfgevallen neemt toe, en het familieleven wordt er
waarlijk niet beier op.
Ook voor de gezondheid des geestes is zondagsrust
onontbeerlijk. De geest wordt, door te groote inspan
ning der lichaamskrachten, van zijne elasticiteit beroofd.
De vermoeide mensch wordt moedeloos, prikkelbaar,
ongeduldig, en (om eens een uitdiukkrag van Busken
Huet te gelruiken) #raakt met de bezieling gebrouil
leerd." Ook hij die alleen met het hoofd arbeid
heeft de zondagsrust noodigdringend noodig. Wie
voortdurend met den geest moet arbeiden, en geen
zondagsrust hebben kan, loopt gevaar voor ziekelijke
aandoening der hersenen.
Maar nog 't meest worden de krachten van den
geest afgestompt door eentonigen, machineachtigen
arbeid. Wanneer daar niet de zondag dien rosmolen
voor een oogenblik tot stilstand brengt, zoo komt daar
toch vroeger of later, eene reaktie tegen deze invloeden,
die den mensch tot eene machine maken dan komt
daar eene ontevredenheid, die ten slotte de klassen-haat
voedt.Daarom heeft de zondag zoo hooge beteekeni9
in de arbeiderskwestie, de „sociale" kwestie/ Zonder
herstelling van den Zondag is deze kwestie niet op te
lossen. (Het is een Doctor med. die 't zegt De
zondag is niet alleen een rustdag, die vermoeienis
en lusteloosheid moet overwinnen hij is ook een dag
des menschenwaarop de tot machine geworden mensch
wederom menschelijk mensch wordt. De zondag geeft
aan den mensch het bewustzijn van zijne zedelijke
waarde; verleent aan bet leven van den geringsteu
arbeider nieuwe bekoorlijkheid, frissche levenskracht.
Hij voelt zich vrij, hij voelt zich mensch hij voelt
zich lid van het huisgezin. Maar vóór alles ('t is
waarlijk nog altijd de Dr. med. die het zegtis toch
de zondag de dag des Heerenwaarop ook armen en
arbeiders zich weder verheffen tot Hem, die rijken en
armen beiden gemaakt heeft, en rijken en armen ge
lijkelijk bemint. Door de pinnen van onzen levenstent
vast. te slaan in den eeuwigen grond des levens wordt
de diepste behoefte onzer natuur bevredigd, keert de
tevredenheid in de harten terug, en wordt de arbeid
niet een pijnlijke last, maar een zegen en een bron
van vreugde. Heeren die hunne werklieden ook des
zondags laten werkenwerken met alle kracht het soci
alisme in de hand.
Nog veel zegt deze medicus waarop wij van gan-
scher harte Amen zeggen.
Hoe toont toch iedere grondige beschouwing der
dingen de wijsheid der goddelijke weten hoe geldt
ook hier voor ons volk gelijk voor alle volken „Tot
de wet en tot de getuigenishet zal geschieden, zoo
zij niet spreken naar dit woord, dat zij geen dageraad
hebben zullen."
ïurlt, School eir lending,
Ds. Lion Cachet, thans in Zuid-Afrika, wordt in
April in het vaderland teruggewacht.
De heer G. van Dorssen, predikant bij de N.
H. G. te Berkel en Roderijs heeft voor een beroep
naar Westkapel le bedankt.
Het wrak van de stoomboot Stad Vlissingen is
in het openbaar verkocht, aan den heer Bolier,
te Scherpenisse, voor f 3000.
Te Zierikzee is een ijsvereeniging opgericht, die
zich tot het in orde brengen van ijsbanen en van
ijsfeesten ten doel stelt.
Twee schuurtjes, staande op het gehucht Turkije,
bij IJzendijke zijn in den asch gelegd. De vlammen
richtten gelukkig in het dichtbebouwde gehucht geen
grooter verwoestingen aan.
Men meldt nit Sleeuwijk
Ter zake van den alhier gepleegden moord worden
nog aanhoudend door de rechtbank te 's-Bosch ver
schillende getuigen geboord.
Terwijl eerst geloof gehecht werd aan het verhaal
van A. vau Beest, dat hij Pruyssen geheel bebloed
ontmoet bad, onmiddellijk nadat deze de misdaad zou
gepleegd hebben, is nu de algemeeue opvatting, dat
niemand anders als A. van Beest zelf de misdadiger
is, en dat hij zijn verhaal heeft verzonnen om de
schuld van zich af te werpen.
Door den uitgever van Eigen Haard is als eerste
storting uit de opbrengst van bet „IJsnommer" eene
som van f 2000 aan de'Algemeene watersnoodcom
missie toegezonden.
Tijdens de zitting van het kantongerecht te Helder,
werd gisteren de rijksveldwachter Kater, van Huis
duinen, preventief gevangen gezet, als verdacht van
het afleggen van valsche grtuigenis in een strafzaak,
ten voordeele van den beklaagde.
