HET ZUIDEN,
(1IIUISTILI.JK-!IIST0RISCII 6LA9.
IV'. o2o.
v Donderdag 27 November.
Benoeminapan Burgemeesters.
Verschijnt eiken Maandag, Woensdag en Vrijdag
avond ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen
Prijs per drie maanden francof 1,50.
Enkele nommers- 0,05.
Uitgever:
P. O. WIJTMAN,
tb
MIDDELBURG.
Prijs der Advertentiën: :-dal
Per regel 15 ets.; Familie-berichten van 16^
regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 10 cents per regel.
Het wetsvoorstel van het kamerlid van Kerk-
wyk wordt onderhanden genomen. Hij wil art.
59 der gemeentewet veranderd hebben, dat
luidt-ajle burgemeester wordt door Ons (den
'voor den tijd van zes jaren benoemd."
daarvan wenscht hij te lezenDe
^meester wordt door Ons benoemd, nadat
den Raad eene aanbeveling van drie per-
bnen, door tusschenkomst van Onzen Commis
saris in de provincie (vroeger gouverneur), aan
Ons is ingediend. Indien die aanbeveling niet
is ontvangen binnen den van Onzentwegen
gestelden termijn, wordt tot de benoeming over
gegaan zonder die aaitje veling."
Slechts ter loops doden wij in ons no. 515
van onze instemming met dit voorstel blijken,
waarom wij het nu onzen plicht achten ons
nader te verklaren.
In de liberale" bladen vindt het voorstel
van alle zyden tegenstand. Een geacht inzender
verklaarde zich er tegen in een stuk, opgenomen
in ons no. 523. Het ons naverwante blad Het
Westen ziet er in een liberalistisch streven,
ontbinding van het (koninklijk) gezag, zelfre-
geering en heerschappij van den volkswil."
De Standaard zwijgt.
Inderdaad, er is nog al wat tegen in te
brengen.
Het is des voorstellers wensch dat zooveel
mogelijk iemand uit de gemeente ook de hoogste
betrekking in de gemeente zal bekleeden, en
daartegenover wordt de niet weg te redeneeren
mogelijkheid gesteld, dat de kleine gemeenten
meermalen geen geschikte personen voor die
betrekking onder hare inwoners zullen kunnen
aanwijzen.
De mogelijkheid dat door geld of verwant
schap invloedrijke personen zullen worden aan
bevolen, al hebben zij weinig l^grip van den
hun wachtenden werkkring.
De mogelijkheid dat kerkelijke invloeden zich
bij de voordracht zullen doen gelden.
De mogelijkheid dat een door eene, zij het
ook geringe, meerderheid aanbevolen burge
meester die meerderheid zal naar de oogeu
zien, en der minderheid haren tegenstand zal
Inpeperen, en nog een aantal andere mogelijk
heden meer.
Wij kunnen in die alle niet treden. Groote bladen
hebben er kolommen over volgeschreven, zonder
aan het einde te komen. Ieder kan ze zich het
best met het oog op zijn eigen woonplaats
indenken.
Maar tegenover de genoemde mogelijkheden
staan er ook andere. De koning kan ook, al
wordt het voorstel aangenomen, toch eene be
noeming doen buiten het voorgedragen drietal,
daarvoor is dan de deur niet gesloten, als wer
kelijk dat drietal, waarop ook personen uit
naburige gemeenten mogen voorkomen, al te
weinig waarborgen aanbiedt voor eene goede
behartiging der gemeente-belangen. Het spreekt
van zelf dat de koning in de meeste gevallen
aan de benoeming niet meer doet dan haar
ouderteekenenZ. M. kan bezwaarlijk voor
elke der 1200 gemeenten van zijn rijk den
besten man kennen. De ministers en de com
missarissen des konings oefenen op de benoe
mingen een overwegenden invloed uit. Treffen
zij het doel altoos zoo goed?
Hoe ging het in de laatste jaren te Domburg?
Heeft Breskens in twaalf jaren geen zeven
gestuurde burgemeesters versleten?
Zijn er geen burgemeesters, die per postkar
aankomen, als brieven van onbekende hand?
Zijn er geen als het ware per kruiwagen
uaar hunne gemeente gegaan, geduwd door
mannen, die zelf den weg te vragen hadden?
Ministers en commissarissen des konings moe
ten ook al, omdat ze niet alwetend zijn, door
anderer oogen zien.
Is het nooit gebeurd dat een heertje uit verre
streek ergens burgemeester werd, omdat een
geneesheer hem verandering van lucht aanbe
val, en hij in zijn herstellingsoord toch iets te
doen moest hebben
Is het niet mogelijk en zeer waarschijn
lijk dat anti-kerkelijke invloeden bij de
benoeming in het spel komen?
Is het zoo zeldzaam, dat een van buiten in
gevoerd burgemeester al spoedig partijman ii
Meestal zal hij partijman zijn in den geei
des ministers van binnenlandsche zaken, en
menigmaal partijganger in dienst der in de
Tweede Kamer heerschende meerderheid.
Zie, dat zijn ook mogelijkheden, waaraan
nog meerdere toe te voegen zijn.
pr^
plaats
b a%^
plaA
naa^
Maar wij hebben ons niet in de eerste pi;
in al die mogelijkheden te verdiepen, niet
ieder voor zich toe te passen op de pi;
zijner inwoning. Wij hebben te vragen
het beginsel, neergelegd in het bestaande ar
tikel, neergelegd in het voorgestelde.
Niets verbaast ons daarbij meer dan houding
van Het Westen. Hoe rijmt dat blad zijne
uitspraak met are. 10 van het anti-revolutio
nair program
Het centralisaeren, het sa^ ..trekken van
alle bestuur in - in naam van die
des konings, feitely^Tn die van den minister,
uitverkoorne der kamermeerderheid dat is
het streven der liberalisten. De beste burge
meesters, ook al zijn ze uit hunne gemeente
of de naaste omgeving daarvan, hebben nu
toch het gebrek van afhankelijke rijksambte- j De wind waait er nu niet gunstig voor,
naren te zijn, aangesteld om in de gemeeuten daarom is het wel wat ontijdig.
te zijn, wat de commissarissen zijn in de pr<
vincie.
Het liberalisme, stout en met schoorK,
nende redenen optreebpde. pakt zoo'-^mt
menschen in. Dit zien wij ook aan het inge-
zonden stuk van W. in ons voorlaatste num
mer. De boerenman, die bijna zijn naam niet
kan teekenen, door hem vermeld als den heer
van Kerkwijk bedankende voor het geopend
vooruitzicht op het burgemeesterschap, die
boerenman is eene uitvinding van Uilenspiegel,
het spotblad, dat opneemt wat de N. Rotterd,.
Courant niet durft plaatsen. Nogtans kunnen
de inwoners van de gemeente van den heer W,
het met hun burgemeester goed getroffen heb
ben, en zeker willen zij hem niet in ruil geven
voor Uile' ^gel's boerenman, zoomin als yoor
een burge. £$er naar Uilenspiegel's harte.
De redeneering van de liberale" bladen
tegen van Kerkwijk's voorstel komt hi<
neder, dat de burgemeesters milder hoof<5
der gemeenten zijn dan agenten van het
bestuur in die gemeenten. Er—jni.
staat ons tegen, 't Is ons volstr^^y
verschillig of de burgemeester, middênpersoojJ
tusschen het rijksbestuur en de burgers, dat if
krachtens aanbeveling dier burgers, door keuze
uit een drietal van hoogerhand aannemelijk ge*
achtdan of bij iemand is, van hoogerhanc
gezondenom, zooals de heer van Kerkwijk/'ir
de toelichting van zyn voorstel doet uitkomen,
soms in de gemeente eene andere richting te ver-^
te ^.woordigen, te brengen misschien, dan die
i? burgerij.
n hierover zwijgt De Standaard niet.
t Is pas een rond jaar geleden, dat
daarin met onbetwistbare juistheid zagen
getoond, dat het rijk is saamgesteld uit di
trapsgewijze verzameling van gezinnen, ge
meenten (liever dorpen en steden) en proviün
ciën, terwyl omgekeerd het liberalistisch, bel
revolutionair beweren is, dat de staat is ver
deeld in provinciën, gemeenten en personen.
Welk is de grondslag, de eenheid?
De alles reglementeerende staat?
Of het door God ingesteld en verordend gezir,e
Het gezin waarvan de vader rechtens hel
hoofd is, waarvoor de landsregeering waakt
waarvoor de landsregeering alleen doet, wat d<
kleine kring niet kan?
Of de staat, die tot den onderdaan zorj
buk en zwijg?
Zeer verwondert het ons dat bij een mai
als de heer van Kerkwijk de natuur zoozee
de leer te machtig is geworden, dat hij in zij]
voorstel een ook ons dierbaar beginsel track
in toepassing te brengen. Maar daarom zal hel
j ons niet verwonderen dat het wordt verworpen
r*„,i -„i. 9
