Üerlt, School eir iendittg,
GEMENGDE BERICHTEN.
-o begaan door
bISuc^ - geI» of dienstverrichting
^^£ekWk -^erSyj^emjjg
van hem, te wiens
^Bg niet raoc;lèrricht zou moeten worden of ver-
Bde -Wefcis deze lastgever aansprakelijk en straf-
^giUW}* terstond na een waarschuwing de lastge-
L,eile. Ageirokkeu of het opgedragen werk gestaakt.
^cjy4. Het verbod, in art. 1 vermeld, is niet toe-
i10* ijk op kinderen, die getrouw de dagschool be-
.eu.
fflfc 5. Overtreding van art. 1 wordt gestraft met
Jtt geldboete vsu 1 tot 26 gulden en met gevange
nisstraf van fl tot 3 dagen te zamen of afzonderlijk.
Bij herhaling van overtreding binnen 6 maanden
btordt altijd gevangenisstraf toegepast.
Art. 5 (Overgangsbepaling) Dit verbod van art. 1
,s gedurende het eerste jaar na de in werking treding
lezer verordening slechts van toepassing op kinderen,
oeneden 10 jaren en gedurende het daaropvolgend
jaar slechts op kinderen beneden 11 jaren.
jDat bet in deze bepalingen rechtstreeks om school
dwang te doen is, is reeds bij den eersten blik op het
ontwerp zichtbaar. De geheele verordening heeft geen
kracht, zoo de kinderen trouw de school bezoeken.
Öoën zij dat niet al ontvangen zij overigens, ter
- 'lijding van de gevaren voor hun geloof, die hen
i' p.de openbare school dreigen, voldoend huisonderwijs
- dan ziju de ouders strafbaar, zoodra zij, ook bulten
llhooltijd, maar-den geringsten dienst van hunne kin-
jèren Vfagen. Het kind mag in den tuin geen bloem-
I ed wieden (tuin- of veldarbeid)het mag in de
1 Óonkamer moeder niet helpen bij het rangschikken
r?r stoelen of het opredderen der tafel (huisarbeid)
Cat mag geen boodschapje doen voor vader of diens
<>9 aan den kapstok hangen (persoonlijke diensten.)
1 deze dingen kosten den ouders telkens van 1 tot
5 25. boete of van 1 tot 3 dagen gevangenis, tenzij
dit is het éénige middel het kind getrouw de
"((ooi bezoeke, die op vele plaatsen geen andere is
jiü de ongeloovige liberale school.
j-Wat heeft het liberalisme, sedert het in 1848 en
fBtvolgende jaren begon met de vrijheid van de
r'£ken te verkondigen en ook soms wel in praktijk
7(ibrengeD, den weg van de vrijheid tot de volslagen
'^ingelandij spoedig afgelegd! {Tijd.)
Het geta) miliciens die, overeenkomstig de be
delingen? .^n den Minister van oorlog, voor den
T*iiterlijdMof hebben gevraagd, is, veel grooter dan
'^ivra.-OJan zoodanig verlof kan worden toegestaan,
n deuliciens van de lichting van 1879 die, zijn
'7 K611 °m 'ia 1 1880 werie'Ü'cen dienst
*v voor het zoogenaamde „blijvend gedeelte"
dg penen worden gehouden: bij de
ff"Materie, tot ultimo September, bij de vesiing-artil-
u .e, tot ultimo October van het volgend jaar.
't Kerknieuws der N. R. Ct. van deze
Mk: trok een bericht onze aandacht dat al te curieus
om er niet de aandacht van onze lezers op te
tigen.
Luthersche Kerk te Harlingen is opgeknapt en
ï^aieuwd. Zondag 26 Oct. werd 't gebouw op nieuw
gebruik gc'iomen. De leeraar dier gemeente, Ds.
_es, vroeger Hervormd predikant te Barendrecht,
dde 't kerkgebouw in naar aanleiding van de
rdenHet oude is voorbij gegaan, zie 't is alles
uw geworden (2 Cor. 5 17.) Tot zoover is er
't9 bijzonders in. Doch, zegt de berichtgever, 't was
iV avond die lang in gedachten zal blijven bij de
'enden van vooruitgang en verlichting. Was de
ick dan zoo mooi? 't Is mogelijk, maar, ea dit is
meest curieuse van de zaak, na afloop van de
Isdienstoetening vereenigden zich de predikant en
tele leeraars van omliggende gemeenten, benevens
die 't meest tot de kosten hadden bijgedragen, in
zaal der sociëteit Harmonie, waar men den avond
fgezellig samenzijn sleet en een woord van gepaste
<de werd gebracht aan ieder die iets tot den weder
houw had bijgedragen.
)at onze modernen 't zich bijzonder gemakkelijk
ken, weten wij, maar dat zij vrijmoedigheid hebben
den Zondagavond in de sociëteit met de noodige
ten (en dat zullen wel natte geweest zijn) een kerk
e ^'iden, dat, we willen 't eerlijk bekennen, wis-
Blijkens r
ode, de hegrijpen onze lezers beter dan wij, wat
uw en de vooruitgang met zulk eene inwij-
'g)fnsdT"?i' hebben- Sprokkelaar
plland-
^^bi^ingaug van den I November 11. is een ge-
xiite' van het dienstpersoneel van de hofhouding van
k,n Z. K. Tl. prins Hendrik ontslagen.
zeiior de firrae Van Stockem en Zoon te 's Graven-
|s(j 'zal weldra verkocht worden de bibliotheek van
den prins. Deze bibliotheek is bijzonder rijk
ItiWerken, op de scheepvaart en op de geschiedenis
zeewezen betrekking hebbende. Zij is eene
'{euis hoe groot bij den prins de belangstelling
joor onze marine voor onzen roem ter zee, voor
lellelden, enz.
Ook aan boekwerken, portretten, autographieën enz.
betreffende het huis van Oranje is deze bibliotheek
zeer rijk.
Dinsdag avond zijn de Staten van Zeeland verga
derd, onder het waarnemend voorzitterschap van den
heer van der Bilt, lid van Gedeputeerde Staten, daar
den nieuw benoemden commissaris des kouings, jhr.
mr. A. P. C. van Karnebeek, wegens treurige familie
omstandigheden, verlof is verleend tot na de najaars
vergadering der Staten.
De heer van der Bilt hield de volgende rede:
Mijne Heeren„Alvorens onze werkzaamheden voort
te zetten, wensch ik' met een enkel woord in herin
nering te brengen de gevoelige verliezen, die de pro
vincie weer geleden heeft sedert onze laatste bijeen
komst.
„De onverbiddelijke dood aam ons hooggeacht
mede-lid, Jakob Maria Hennequin weg van zijn gezin,
dat hij lief had, van de provincie, die hem dierbaar
was, van de vele betrekkingen, waarin hij zoo nuttig
werkzaam was. Gedurende een tal van jaren was de
heer Hennequin lid dezer vergadering en heeft hij
zich steeds doen kennen als een ijverig bevorderaar
van de belangen van het gewest, dat hij vertegen
woordigde: hij was ons aller vriend, wij betreuren den
doode, maar zijne nagedachtenis zal bij ons allen in
I aangename herinnering blijven.
„Een ander verlies, ofschoon daaraan minder treu-
i rige herinneringen zija verbonden, heeft de provincie
j geleden door de benoeming van jhr. mr. Willem Six
tot minister van Binnenlandsche Zaken. Gedurende
ruim drie jaren was de heer Six als commissaris des
Konings in Zeeland werkzaam. Gedurende dien tijd
heeft hij zich doen kennen als een bekwaam ambte
naar, als een groot voorstander van alles wat den
bloei en de welvaart van Zeeland kon bevorderen, en
niet het minst als een goed vriend, die door zijne
welwillendheid en aangenamen omgang ons aller toe
genegenheid had verworven. Wij betreuren zijn heen
gaan, maar deuken met ingenomenheid aan de laatste
woorden, die hij allen kollegiën en autoriteiten in
Zeeland bij zijn vertrek.heefi toegeroepen„De hoogst
gelukkige dagen, in uw midden doorgebracht, vergeet
ik nimmer. Zeeland blijft mij dierbaar. En zoo iets
in staat is het pijnlijk gevoel der scheiding voor mij
te verzachten, ik hoop het te /inden in de alleraan
genaamste herinneringen en in het vooruitzicht om
ook op den weg, mij thans geopend, de belangen van
Zeeland te kunnen bevordereu."
„Moge het den heer Six gegeven zijn, in zijnen
nieuwen werkkring met zelfvoldoening werkzaam te
zijn tot heil van het vaderland
Indien men naar aanleiding van een bericht in
een onzer vorige noramers meenen mocht dat men
in Schouwen-Duiveland nu spoedig een stoom-tram-
weg zou krijgen, die Brouwershaven met den N.-
Brabantschen wal zou verbindeD, zou men zich ver
gissen.
Dn zaak is nog ia lange zoo ver niet, als men uit
dat bericht zou opmaken. Voor het oogenblik is
men daar in zijn isolement nog maar in hope, al
kan men zich (althans in den vorm van plannen)
verheugen binen kort een wezenlijke flotille van
stoombooten te zullen zien voor den dienst op Rot
terdam. Immers de Zierikzeesche stoombootmaatschap
pij gaat ter elfder ure een tweede boot opzetten eD
eene firma van Slikkerveer zal ook twee booten in
de vaart brengen tusschen Rotterdam en Zierikzee.
Beroepen bij de Ned. Herv. gem. te Serooskerke
cl. Middelburg de heer J. A. P. Ris Lambers, pred.
te Baroeveld cl. Harderwijk.
fliifeppcllc, 7 November. Het voornemen bestaat om
hiei' op woensdag en donderdag, 19 en 20 November
samenkomsten te houden tot opwekking van geestelijk
leven.
De fopenbare vergaderingen, tot dat einde, zullen
plaats hebben in het kerkgebouw der Christelijk Evan
gelische gemeente.
Er hebben reeds verscheidene sprekers verklaard
aan de uitnoodiging om aldaar opwekkings-reden te
houden, gevolg te geven.
Oosi&urg, 7 November. Als gevolg van het Volks-
petitionneraent voor eene school met den Bijbel, is
alhier opgericht de' vereeniging „Immanuël" voor
Christelijke belangen, welke bij Z. M. besluit van 28
October jl., als rechtspersoon is erkend.
De benoeming van dr. van Toorenenbergen aan
de Amsterdamsche Universiteit wordt druk besproken.
Als een staaltje hoe de liberale pers over die benoe
ming oordeelt, laten we hier volgen wat we vonden
in het weekblad de Amsterdammer//Met deze
keus bedoelde men meer een financieele speculatie
dan een beslissing omtrent de capaciteiten der voorge
dragen heerenMen zegt, dat als dr. Acquoy
benoemd ware geworden, eenige theologen naar elders
zouden zijn verhuisd zoo mompelt men, ,dat Van
Toorenenbergen de geschikste man is om later met
dr. Kuyper te concurreeren. En het blad laat er op
volgen „Daar onze Raad de wetenschap alleen van
hare financieele zijde beschouwt, achten wij het geluk
kig, dat dr. Acquoy zich niet in het gevaar behoeft"
te storten van hier te komen en den Raad te leur te
stellen.
z/Men vergunne ons, in harmonie met deze schoo-
nen arbeid onzer beschreven vaderen, den wensch uit
te spreken, dat er uit dr. Van Tooreuenbergen veel
geld zal geslagen worden.
In het huis van arrest te Middelburg bevinden zich
op het oogenblik 5 personen wegens moord of poging
tot moord. Een heeft zijn vrouw vermoord, een heeft
die getracht te vermoorden; twee hebben getracht
ambtenaren dood te schieten en een heeft haar kind
omgebracht. Allen zijn uit Zeeland. {N. B. C
Woensdag waren te Nieuwland 75 stuks hoornvee
aan de lijD, waaronder enkele schoone melkkoeien en veel
joug, vet vee. De handel in vet vee was op 't laatst van
de markt nog al belangrijk. De premie van f 10 voor
het meest aangebrachte is toegediend aan den land
bouwer Willem Reijnierse met 17 stuks.
Het spaarbank-conflict te Amsterdam heeft
treurige gevolgen gehad. In de maaod October zijn
toch door de spaarbank afgegeven 383 livretten en
afbetaald 732. Tiet aantal afbetaalde heeft dus dat
der afgegevene met 352 overtroffen. De uitbetalingen
hebben in die maand ongeveer zes-en-vijftig duizend
gulden meer bedragen dan de ontvangsten. Ook op
het inbrengen zelf heeft het een nadeeligen invloed
uitgeoefendin September werd toch ontvangen
f 141,700 en in October bedroegen de ontvangsten
maar f 103,272, de afbetalingen daarentegen f 1 59,160,
Dat er te Utrecht met ijver gewerkt is bij de
verkiezing, blijkt daaruit, dat door de brievenbestellers
aldaar ongeveer 20,000 circulaires en strooibiljetten
zijn roudgebracht,
Woensdag namiddag omstreeks half vier uur is
de stoomboot Willem .Hl, varende tusschen Heusden
en 's Bosch, te Ammerzoden gezonken. Met inspanning
van alle krachten is het gelukt de passagiers, ruin}
dertig in getal te redden.
De Antwerpsche Brdcurseur deelt de volgende
épisode uit den Belgischen onderwijsstrijd mede
Een pastoor in zeker Vlaamsch dorp heeft
Zondag een sermoen gehouden, waarin hij ijve-*
rig tegen de nieuwe onderwijswet te velde trok en
ook den onder zijn gehoor zittenden Burgemeester,
een liberaal-roomseh grijsaard, niet spaarde. Dezeeinde
lijk zich zeiven niet meer meester, riep plotseling met
luider stem „Smeerlap, gij liegt!" De pastoor haastte
zich den preekstoel af te komen en vatte den burge
meester in den kraag om hem de kerk uit te zetten.
Eene worsteling onstond en de kampioenen zwaaiden
en rolden te midden van de omgeschopte stoelen en
verbaasde gemeenteleden de kerk door. De dienstmeid
van den pastoor schoot haren heer te hulp, die dee
burgemeesters deed hetzelfde en het gevecht dreigde
algemeen te worden, toen eenige mannen er in slaagden,
de strijdenden te scheiden.
In de steenkolenmijn Bonne espérance, bij Luik.
daalde in de vorige week eeii opzichter met 9 arbei
ders af, om aan een nieuwen, veelbelovenden zijgang
te werken. Toen zij daar een paar uren bezig waren
geweest, hoorden zij op eens een menigte gruis naar
beneden valleu, die voortdurend toenam. Twee mijn-;
werkers poogden er doorheen te loopen, maar werden
onder de neerstortende stukken bedolven. Binnen vijl
minuten was de opzichter met 17 arbeiders van de
buitenwereld afgesloten, zonder dat zij op reading
durfden hopen. Nadat de eerste schrik voorbij was,
beval de 72-jarige opzichter al de mijnwerkers hem
het eten te geven, dat zij voor dien dag hadden mee
genomen, alsook de olie, die zij in voorraad hadden.
Geen der werklieden kreeg meer voedsel dan strikt
noodzakelijk was, ^>m in het leven te blijven. Geluk
kig was er een bron met goed water, zoodat zij ten
minste geen dorst behoefden te lijden. In die be
nauwde vochtige ruimte hebben de arme mannen vijf
dagen moeten doorbrengen. In den avond van den
vijfden dag hadden zij afscheid van elkander geno
men en zaten zwijgend naast elkander den dood af te
wachten. Daar sprongen zij plotseling allen tegelijk
op. Zij hoorden een geluid, het werd hoe langer hoe
duidelijker. Hunne redders waren nabij. Nog dien
zelfden nacht waren zij bevrijd en naar het gasthuis
gebracht, waar men hen met versterkend voedsel ver
kwikte. Zij waren allen zeer verzwakt en sliepen bijna
onafgebroken drie dagen lang, maar ziju thans weder
zoo goed als hersteld. De directie der mijn beeft den
werklieden drie maanden verlof gegeven, en hun het
loon voor dien tijd vooruitbetaald. De oude opzichter
is op pensioen gesteld, met behoud van zijn volle
tractement en genot van vrije woning.
