GHRISTELIJl-lIST0RISH BHD,
V. all,
Saterdag 2£> October.
WET.
-1/
d-
HET ZUIDEN,
Verschijnt, eiken Maandag, Woensdag en Vrijdag-
wond ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen
Prijs per drie maanden francof 1,50.
Enkele norniners- 0,05.
P. G.
(Jitgêver i
W IJ X M A IS
MIDDELBURG.
Prijs der Advertentiën:
Per regel 15 ets.; Familie-berichten van 1-
regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 10 cents per regel.
Er is niet veel te noemen dat den mensch
meer eerbied afdwingt dan de wet.
Voor welk land, welke stad, welke vereeni-
ging zelfs, de wetten gemaakt zijn, hetzij ze
verordeningen, reglementen, bepalingen of nog
anders heeten, zij zijn van verbindende kracht
voor allen, die er onder leven.
Dat wil nu niet zeggen dat de Perzen en
Meden gelijk hadden, die elke wet voor on
herroepelijk hielden. Onder veranderde omstan
digheden behooren ook de wetten te veranderen,
en der Perzen en Meden wet behoort tot het
lang verledene.
Met wetten maken, herzien en afschaffen zal
altoos een gedeelte der menschheid zich bezig
houden, maar steeds is het bedenkelijk, ja on
geoorloofd, zich in strijd met bestaande wetten
te gedragen, tenzij om des gewetens wil. Strijd
tegen eene slechte wet is ten allen tijde plicht,
verzet tegen eene wet is slechts zelden plicht
matig.
Hoedanig eene wet ook wezen moge, zij kan
slechts worden afgeschaft door haren maker of
zijne wettige opvolgers, in elk geval ook door
den meerdere van den wetgever, maar nooit
door zijn mindere.
Ergerlijke aanmatiging" is het dus, als een
mensch eene goddelijke wet zou willen te niet
doen.
Wonderlijk, oin niets meer te zeggen, klinkt
het ook als wij hooren, dat mannen, geroepen
om zoowel vau hoogerhand gegeven, als met
hnnne medewerking gemaakte wetten te hand
haven, naar eigen goedvinden ze toepassen of'
buiten werking laten.
Wij werden daarop opmerkzaam gemaakt door
den heer van Berlekora, die in de meer bespro
ken raadszitting van 14 October de vraag deed,
of ook uitvoering gegeven wordt aan art. 33
der verordening op den geneeskundigen dienst,
betreffende het wekelijksch onderzoek der ge
prostitueerde vrouwen.
(Het zij hier gezegd dat wij volstrekt geen
voorstanders van dat onderzoek zijn. De over
heid mag het kwaad bestrijden en straffen,
maar niet reglementeeren. Eene overheid die
zegt daar en met deze kunt gij veilig hoe-
reeren, is ons een gruwel.)
Intusschen, de verordening bestaat. Art. 3
omschrijft wat publieke huizen" zijn, art. 5
vergunt alleen de oprichtinj^-daarvan, wanneer
de burgemeester daartoe schriftelijke toestem
ming geeft, en art. 25 bedreigt straf tegen de
overtreding. Ontduiking van de wet moet wor
den nagespoord, en niet door de vingers gezien.
Dat meent de heer van Berlekom met hetzelfde
recht, als waarmede de heer A. J. van Hoek
zeidede verordening moet of worden nage
leefd, of worden ingetrokken.
Uit aangehaalde jaarverslagen der gemeente
werd aangetoond, dat men in de zes laatste
jaren somtijds geen bijzonderheden van publieke
huizen wist, en somtijds aan de verordening de
hand hield. Nu echter antwoordde de burge
meester dat er groote bezwaren bestaan tegen
de toepassing er van, omdat het zoo moeilijk
is het benoodigde bewijs te leveren, nogtans
wil hij, daartoe aangezocht, niet medewerken
aan het intrekken der verordening.
Zoo blijft de verordening, de wetvan kracht.
En zoo wordt er mede geschipperd.
In de bekende zaak der muziekuitvoeringen
op Zondag had de heer Snijders gewezen op de
Zondagswet, eene wet welke zelfs meester van
Oijenl*^- al keurt hij het herbergbezoek op
Zondag niet af toch niet gaarne afgeschaft
zou zien. 1)
De heer W. A. van Hoek antwoordde daarop:
Mocht men hier de zondagswet in ernst wil
len toepassen waartegen ik volstrekt geen be
zwaar zou hebben -dan zou men de fraaie
gevolgen daarvan te zien krijgen, de uitvoering
van die wet zou slechts de noodzakelijkheid
harer afschaffing bewijzen."
Hier erkent dus een raadslid, tevens rijks
advocaat, dat eene rijkswet, door den koning
uitgevaardigd, doodeenvoudig niet toegepast
wordt. Hij spreekt van eene toepassing in ernst
er dus ook toepassing van de wet zonder ernst.
Hij spreekt van willen toepassen, er is dus ook
bij gemeentebesturen onwil te vinden tegenover
eene koninklijke wet.
Zoo wordt er met de wet geschipperd.
Wij zien dus een burgemeester, die in 1878
(het jaartal staat in de Middelb. Courant) eene
verordening op publieke huizen toepast, en
vóór en na dat jaar van geen publieke huizen
weet.
Wij zien een raadslid toepassing eener wet
van wil of onwil afhankelijk achten.
Wat moeten wij van die heeren denken?
Aan de schoolwet, die kant en klaar ligt,
en in haar slotartikel bepaalt, dat zij op zeker
tijdstip door den koning in werking zal worden
gebracht, is nog geen uitvoering gegeven.
Alle Nederlanders hebben zich te gedragen
naar de Zondagswet, en voor alle Middelburgers
1) Ik zou niet gaarne zien, dat men in Nederland
de Zondagswet afschafte, en aan de inwoners, even als
in België, vergunning gaf om op dien dag de gewone
dagelijksche werkzaamheden te verrichten. Er ligt
bepaald iets hinderlijks in voor het gevoel, wanneer
men des Zondags in Gent of Brussel door de straten
wandelt, en door velen het dagelij ksch werk ziet ver
richten, terwijl anderen in ifondagskleederen naar de
Kerk gaan. Weekbl. v. Z. V. W. D.
geldt de verordening op de publieke hihi
daar ter plaatse, maar de schoolwet i
1878 is nog in 's konings hand.
En nu zijn die burgemeester en dat raad;
juist de voornaamste personen, die, voon
loopende op de' schoolwet, begonnen zijn
op school A het schoolgeld met f 30 's ja
te verlagen, omdat, als de nieuwe wet in werki
komt, die school in eene goedkoope meisjessch
zal worden veranderd.
Hoe staat nu zoo iets tegenover de in w
king zijnde wetten op de zondagsv"st en
publieke huizen??
Nu weten we bovendien dat voor die schot]
toen 't schoolgeld f 80 bedroeg, de opbreng,.
w|rd geraamd op f 2933, dus van 36 a i
leerlingen. De heer van Hoek heeft den rai
voorgespiegeld dat bij afslag op f 50 (f lÖb'
neden het schoolgehl op de christelijke meisje,
school) de gemeente geen schade zou lijde
door het toenemend aantal leerlingen, en n
durft men de opkomst niet hoogÊr ramen d|
45 leerliugen, betalende samen f E5rm
De gemeente lijdt dus door het voorproef
der toekomstige schoolwet alvast f 683 schad
En dat om gegoede ouders in 't schoolgeld i
gemoet te komen
Alleen aan tractementen voor het onderwijzen
personeel kost die school aan de stad f 5201
aan schoolbehoeften, vuur en licht nog f 37(
Reken nu maar eens uit hoeveel de. burgerij
op toelegt onder de oude schoolwet van 185'
en gevoel diepen eerbied voor de heeren die e
schipperende met de wet, nog een kleine f 7(
hebben bijgedaan uit den zak der burgerij, te
behoeve van hoogstens 45 jongejuffertjes.
Met alle macht dringen de liberalen"
bij de nieuwe ministers op aan, om de schoc
wet in werking te brengen; ze hebben er zei
de mannen voor aangewezen, die de ministei
als op dit punt niet volkomen betrouwbaar
hunne oogen, tot spoed moeten aanzetten,
en 't geld is er niet voor.
Is dan strijd tegen de schoolwel geen pitch
Te meer als wij zien hoe slof de»liberale:
zijn met toepassing van wetten, die minder
hunne kraam te pas komen?
Ook omtrent andere maatregelen van 1
Middelburgsche gemeentebestuur zou heel w
te zeggen en te vragen zijn.
Op 't gymnasium (de latijnsehe sehool) l
voorbeeld wordt voor 36, of zeg 40 leerlingf
voor f 250 aan brandstof vereiseht, en op sch(
F, in den Langen delft, zal men voor omtn
420 kinderen van minvermogenden slechts vc
f 77 brandstof noodig hebben.
Wie rekent dat na?
Rekent men bij de minder goed
gevo<;
