UHRISÏSLIJIÜISIÖRISIIH BLAD.
.V. o07.
Donderdag1 16 October.
I' Él?»
HET ZUIDEN
Verschijnt eiken Maandag, Woensdag en Vrijdag-
wond ten S ure, behalve op Christelijke feestdagen
Prijs per drie maanden francof 1,50.
Enkele nomtners- 0,05.
Uitgever
P. G. WIJTMAN,
te
MIDDEBBTJRI*.
Prijs der Advertentiën:
Per regel 15 ets.; Familie-berichten van 1
regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 10 cents per regel.
(Sejjcrmittemle oiucdclijiïheid.
Onder den schoonen en veelbelovenden titel van
j/De Koning der eeuw", ziet een boek het licht, ver
taald en bij ons volk ingeleid door den heer Cd.
Busken Huet.
De naam van den heer Huet heeft als schrijver
een goeden klank bij ons lezend publiek. Hij was
predikant te Haarlem en legde zijne bediening neder
in 1862, zich niet langer kunnende vereenigen met
een godsdienstig geloof, waarvan hij in die kerk ge
roepen werd de prediker te zijn. Dat geloof vond dan
ook in hem een heftigen bestrijder in „Brieven", die
er het hunne toe hebben bijgebracht, om velen in
hunne allerheiligste overtuiging te schokken en auderen
niet alleen van de Kerk, maar van alle geloof te
vervreemden.
Sints is de heer Huet als rechter opgetreden over
het schrijven van anderen. Wij hebben daarin dikwijls
zijn juisten blik en bijtend vernuft moeten bewonderen.
Het ging ons wel eens al te erg, als wij den rechter
scheprechter zagen worden, die zonder erbarming af
maakte. Wee bijna een ieder, dien hij onder handen
nam. Waardeeren ligt minder in zijn aard, wij ciach- j
ten wel eens minder op zijn weg, als veroordeelen.
Toch vond hij immer een belangstellend publiek,
als hij van iemand de acte van beschuldiging op
maakte. Hij had dan de gave om anderen tot zijn
oordeel over te halen. En hoe scherp dat oordeel ook
was, daar was immer tusschen alles zooveel waars,
zooveel schoons, zooveel tintelend vernuft verspreid,
dat men, als het hem betrof, al was men geneigd ora
hem hard te vallen, op verzachtende omstandigheden
pleitte.
Dat ging soms wel eens moeielijk. Vooial moeielijk,
waar hij zelf als romanschrijver of novellist optrad.
In die novellen klinkt telkens zulk een lichtzinnige
toon en schemert hier en daar zooveel wulps en naakts
door de regels henen, dat wij ons menigmalen af
vroegen man, hoe kon uw penseel zich tot zulke
schilderingen leeneu Is dat geen ontzettend gebruik,
dat gij maakt van de gave, door God u geschonken
Kondet gij niet langer als godsdienstleeraar optreden,
waarom dan uw talent niet gebruikt om den zedelijken
toestand van het volk te verheffen
Maar het ging van kwaad tot erger.. Van zijne
„Lulewyde" hebben ook wij gedacht, wat na de uit
gave vau dat boek werd gevraagdhoe kan Huet
dezen roman aan zijne vrouw en dochter ter lezing
geven P
En nu de Koning dei- eeuw? Het is verschrik
kelijk en raadselachtig te gelijk, dat een man als
Huet tot de vertaling en uitgave van dat boek zijn
pen en talent heeft willen leetien.
Het Rotterdamsch Nieuwsblad zegt er van:
Hoe is het mogelijk, dat deze man, die eenmaal als
zedeprediker optrad, zijn hooge en heerlijke talenten
zoozeer misbruiken kan, dat hij thans van over de gren
zen een boek op onze leeStalels slingert als de Ko
ning der eeuw, een boek, dat als een vampyr door
een helsche macht ons toegezonden, slechts strekken
kan om gif te druppelen in menig gemoed,dat nog
staande voor den kruisweg des levens, als 3t ware
aan de band van hem, die het ten goede kon lei
den, den kwaden weg opvoert.
Wij zijn het met het Rotter damsch Nietiwsblad niet
eens, als het meent, dat Busken Huet alleen dat boek
zou hebben uitgegeven om van het Nederlandsch. pu
bliek te kunnen zeggen: „zie hoe ze dat verslinden
om het dan met zijn verachting te treffen.
Zoo iets zou ons nog grooter zielkuudig raadsel
zijn, als de uitgave van het boek zelve. Tot onze
smart moeten wij gelooven, dat vertaler eu schrijver
éénes geestes zijn en in een diepte zijn verzonken,
waarvan wij walgen en waaruit de doodelijkste gift-
dampen opstijgen.
Wel zijn wij het wederom eens met dat Blad als
het laat volgen
Mocht hij dat doen? Hebben we ooit miskend wat
van zijne hand kwam? De naam van Busken Huet
is eene introductie, llad hij het recht daarvan mis
bruik te maken en met het erkende merk van zijn
naam een product te stempelen, dat van het aller
slechtste gehalte is? Hoe is liet mogelijk vragen
we ons af dat een man als hij lust heeft at te
dalen in de laagste sferen van den romantische»
wansmaak en vuilnispoel, door den bovenbedoelden
roman van Xavier de Montépin te vertalen, zóó
consciëntieus, zóó schoon als men dat alleen van
zijn vaardige pen, die altijd het juiste woord weet
te geven, kan verwachten. Hoe is het mogelijk, dat
aar. dit boek vol monsters, vol schandalen, vol
laagheden, vol gemeenheden van de ergste en grofste
soort, een man als Busken Huet zich kan vergrijpen,
die eenmaal door de Nederlandsche Kegeering werd
erkend als het model van een moreel schrijver
Dergelijke raadsels op te lossen, is ecne onmoge
lijkheid, maar de pers, die zicli eenigszius van haar
roeping bewust is, rpag niet nalaten een ernstige
waarschuwing te doen hooren tegen de lectuur van
boeken als „de Koning der eeuw", die een nood-
lottigen en verwoestenden invloed kunnen uitoefe
nen. 't Is betreurenswaardig, dat zulke werken een
uitgever kunnen vinden, als de heer de Graaiï te
Haarlem, wiens naam eveneens een zeker stempel
geeft; redenV te meer voor ieder, die het wel meent
met de zedelijke ontwikkeling van ons geslacht, en
in wier macht het staat op de lectuur van anderen
eenigen invloed uit te oefenen, hen toe te roepen
onthoudt u van dit boek, en gij vooral ouders en
voogden, weert het uit uwe woningen, opdat het zoo
min mogelijk kome in handen van jeugdige men-
schen en alleen gelezen worde door dezulken, die
of verheven zijn boven den indruk van zulke ge
schriften, óf zoo diep gezonken, dat er toch niets
meer aan te bederven valt; maar laat ons den ver
taler niet de voldoening schenken, dat hij ons ver
achtelijk kan toeroepen: „zie je wel, dat willen ze
hebben 1*
Wij danken liet Rotlerdamscli Nieuwsblad voor dit
woord van waarschuwing aan het publiek. Of het boek
er minder om gelezen zal worden, betwijfelen wij.
Juist het verbodene heeft zooveel aantrekkelijks!
Best mogelijk. En zeker is het, dat menigeen juist
na het lezen van dit woord nog te eer naar het
boek zal grijpen. Het zal ons leed doen, doch de
dagbladpers, die het nog te doen is om de zedelijke
ontwikkeling van ons volk, kan en raag niet anders
I doen. Het is hare roeping en hare eere tegen het
verkoopen en gebruiken van dit gif ernstig protest
aan te teekenen. Honderden zullen nu gewaarschuwd
zijn, die anders, op den naam van den schrijver af,
het boek voor zich of voor hunne kinderen zouden
nemen. Directeuren van leesgezelschappen weten nu
ook, wat zij doen moeten.
Daar moet nog tegen oneindig meer worden ge
waarschuwd. Helaas, hoe zijn onze humoristische
blaadjesZij konden tot zoo'n grooten zegen'1
Het ridendo dAcere verumlachende de
zeggen, kan zulk een diepen indruk maken.-'Me
enkelen geestigen zet zegt men meer, dan met
zijden vol redeneeringen. En hoe zijn de aardigbe
Men kan voorzeker niet altijd geestig zijn
moet men dan tot profane of vuile aardigheden
toevlucht nemen En kan men die niet vindet,
dan dit het zedelijk gehalte van ons volk verh<
als men personen tot voorwerp van zijn spot:
maakt
Middelburg, 15 October 1879
De Tweede Kamer heeft gisteren aan „verschill
personen het recht toegekend voortaan als'^Neder*
der aangemerkt te worden, en eenige overeenkJ™*
tusschen de regeering met gemeenten of stichtii 1
goedgekeurd. .TgfigS
Met betrekking tot het verleenen van buitenge^
verlof aan een gedeelte der militie op 1 Novcmbei
vanwege het Departement van oorlog nader bepaj
dat bij de toekenning van dit verlof elk begrip
loten moet worden uitgesloten, vermits de eerste c
ningstijd der lichting 1879 door den Koning op.
maanden is vastgesteld. Bij deze omstandigheden
er geen sprake van zijn, dat zij, die niet deeler
dit verlof, als blijvend gedeelte ter aïmi_;y]££j^|ip|
gebrek aan vrijwilligers worden beschouwd.
Ingeval de aanzoeken om verlof ten behoeve
miliciens, in verband met de vroeger aangegeven gi
zen (700 mau bij de grenadiers en 600 bij de ove
regimenten onder de wapenen) te talrijk mochten v
den voor eene gunstige beschikking, moet een split
gemaakt worden. In de eerste plaats namelijk ko
in aanmerking de meest geoefenden en zij, die
gevolge van het door hen getrokken rummer best1
zijn voor het blijvend gedeelte, dat na 1 Mei I
onder de wapenen moet worden gehouden
Naarmate het getal aanvragen, zulle» orpsc
mandanten nader bepalen of de ma "en vi
voor 4 maanden kunnen krijgen, dan ».<ij ged<
ten, telkens voor 2 maanden, zullen vl -sken.
De Tijd schrijft het volgende -j
„Dezer dagen werd door den gemeenteraad
Werkendam tot hoofdonderwijzer benoemd de bee
Mussert, te Groningen. Thans beweert men ali
dat de benoeming bij vergissing heeft plaats ge
omdat nu blijkt, dat de benoemde katholiek is,
wijl de ingezetenen uitsluitend protestant zijn, en
pro'estant hadden gewenscht. liet gevolg is, da
ouders niet genegen zijn hunne kinderen bij den
M. ter school te zenden en eenigen zelfs van
schijnen te zijn eene bijzondere school op te riei
Wij beleven toch met onze „neutrale" school
„de school, waaraan de natie gehecht is" vrei
dingen
Er heeft zich eeu Comitc gevormd, dal
ten doel stelt de invoering van het algemeen stem
voor de rijks-, provinciale en gemeentelijke vert
woordiging in Nederland te verkrijgen. In Apri
dit jaar door eenige heeren opgericht, heeft he
mité zich nu in eene Rotterdam gehouden verj
ring voorloopig geconstitueerd. a e
Voorzitter van dit Comité is de heer rar. ove
gens te 's Gravenhage, als secretaris-penniiiote
fungeert rar. W. Heinecken te Amsterdam. j}£
Uit Zeeland treffen we slechts éen naam o-ete
van mr. M. J. de Witt Hamer te Middelbiude
Dezer dagen werd in de bladen gemeld,!
de vacature Vissering aan de Leidsche urJ
