BUIÏENLA
:i\NI)ELSl!Ki;i0nT;:^'
vroeger de soliedste steunpilaren van het keizerrijk
waren, hebben, alsof het een «weg met de belasting7'
gold, luide uitgekreten, dat art. 7 zal leven.
Don Carlos, die een proces voert tegen zijn
gewezen adjudant, generaal de Bouër, wegens diefstal
(gelijk hij voorgeeft) van eenige kostbare steenen, uit
zijne ridderorde van het Gulden Vlies, is thans op
nieuw bestolen, voor eene som van 30,0)0 frs. Hij had
namelijk een zijner dienaren gelast dit bij een bankier
te Parijs te halen. De dienaar voldeed hieraan, maar
toen hij in 't bezit van het geld was, is hij oef mede
naar zijne club gegaan om zijn fortuin te beproeven.
Hij verloor in eenige minuten 5000 frs. Hij ging
nu met de overblijven de24000 frs. heen en pakte zijne
biezen. Men weet niet, waarheen hij "gevlucht is.
Een kanten japon ter waarde van f 300.000
zal, zoo wordt uit Madrid bericht, behooren tot den
uitzet van de aanstaande Koningin van Spanje
Torpedo's zijn zeer nuttige zaken, van een mil-
lilair standpunt beschouwd altoos, maar zij moeten
behoorlijk zijn vervaardigd. Bijna zouden wij zeggen
gedresseerd, want bij de steeds toenemende volmaking
van de machines, komt men soms in de verzoeking
om ze als zelf handelende dingen te beschouwen. Een
slecht gedresseerde toipedo nu, die niet doet wat hem
door den maker gelast is te doen, kau hoogst lastig
en zelfs gevaarlijk worden.
Zoo zond het Peruaansch oorlogschip Huascar een
torpedo naar de vijandelijke Chilische vloot, en toen
zij een eind weegs had afgelegd, keerde zij zich om
kwam recht op de Huascar at. De commandant van
het schip was nu even begeerig om het lot te ont
komen dat voor hem eene aanraking met de torpedo
tengevolge zou hebben, als hij eerst begeerig was ge
weest dat lot aan een vijandelyk schip te berokkenen.
Het bleek hem echter al spoedig dat zijne pogingen
niet gelukken zouden. Een der officieren nam toen een
koen besluithij sprong over boord, zwom naar de
torpedoboot, greep die en keerde ze zoo dat het ge
vaar voor de Peruaansche vloot gewekeo was.
Deze moedige daad heeft echter niet kunnen be
letten dat, gelijk de laatste berichten melden, de Huas
car door de Chilianen buit gemaakt is.
Tijdens een jaarmarkt, die te Adrian, in Michi
gan, werd gehouden, slortte aldaar een met men-
schen gevulde groote tribune in. 20 personen wer
den gedood en 75 zwaar gekwetst.
Gelijk wij reeds meedeelden is Cetewayo, de eens
zoo gefreesde koning van de Zoeloes, te Kaapstad
aangekomen. Hij en zijne vrouwen deden de reis per
schip. Cetewayo heeft een goed en zelfs innemend
uiterlijk en gedraagt zich steeds met veel zeltbedwang
en waardigheid. Hij vond het niet passend om als
koning der wilden Kaapstad binnen te komen, en
stapte aan wal, gekleed in een donker grijs lakensch
pak broek, vest en gekleede jas terwijl hij
tevens een hoogen zwart zijden hoed droeg.
Zijne vrouwen en bijwijven zijn oneindig veel con
servatiever dan hijzij weigerden verandering in haar
zeer oorspronkelijke kleeding te maken, en een jonge
prinses veroorzaakte niet weinig gelach, doordien zij
stijfhoofdig weigerde anders dan geheel naakt aan land
te stappen. Men kon haar niet met geweld aankleeden
en dus reed zij van het schip naar de woning, den
koning tot verblijf aangewezen, naast den koetsier op
de voorste bank van een rijtuig, geheel in de kleeding
van Eva; in Kaapstad trok dit wel eenige aandacht.
ND.
Chili en Peru, twee republieken in Zuid-Amerika
waren in den laatsten tijd zoo op elkander gebeten dat
men tot oorlogvoeren kwam. Bijna uitsluitend worden
de oorlogen daar ter zee gevoerd, te land kan men
gelukkig elkander niet bereiken. Nu wil het geval
dat een geduchte monitor vau Peru, de Huascar,
door Chili is genomen. Met het nemen van dit fameuse
ding dat kogels van 500 pd. schoot, hoopt men, zal
voldaan zijn aan de veruielingszucht die deze stalen
bezielt.
En toch hebben ze geldgebrek
In Peru, esrstijds zoo schatrijk, heeft de schat
kist eenvoudiglijk hare betalingen gestaakt, en de
uitvoer van zilver is verboden. Dat komt ook al
van 't oorlog voeren. Midderwijl heeft Chili, om
den handel der Peruanen en Bolivianen afbreuk te
doen en tevens om in zijn oorlogsuit'gaven te kun
nen voorzien, een uitvoerrecht gelegd op sal
peter, die niet binnen zijn greuzen gefabriceerd wordt.
De Eugelschen zijn nog maar altijd op reis naar
Kaboel, wanneer zullen zij de oproerige Afghaansche
hoofdstad bereiken De reis gaat met eenige hinder
nissen gepaard.
Cuba veroorzaakt den Spanjaarden weder last. Der
waarts zullen nu, niet 5000, maar 10,000man worden
gezonden. Toch zal dit den Koning niet beletten in
December a. zijn tweede huwelijk te sluiten. De
bruid zal bij die gelegenheid een japon dragen, die
300,000 frs. kust. Wij zouden zeggen een van 3000
is al duur genoeg, 't Ware beter, indien men te Madrid
er aan dacht de arme schuldeischers te voldoen. Maar
zoo gaat het arme drommels worden voor hunne
schuld gegijzeld of vervolgd, en de groote heeren
leven er maar vroolijk en prachtig op toe. Het on
recht en 't meten met twee maten is de wereld nog
niet uit. Hadden de Spanjaarden nog maar schat
ten van het vroegere Peru. Want ook binnenlaud-
sche beroerten dreigen uit te breken. Sommigen willen
zelfs de provincie Catalonie in staat van belea
stellen, wat de Regeering echter onnoodig keurt.
Zit de Sultan tegenover zijn ledige schatkist met
de handen in 't haar, de Czaar ia er niet zoo
heel veel beter aan toe. De oorlog in Midden-Azië
verslindt op den duur daar tal van millioenen, terwijl
het nihilisme nog altijd in 't geheim voortwroet. Daarbij
komen een slechte oogst, en slappe handel,' niet het
minst ten gevolge van 't duitsch toltarief. Ook daar
dus misère
De Conservatieven in Pruisen.
Toelichting tot de laatsté^grkiezing
De vergissing in ons laatste noramer gemaakt door
de Vrij-couservatieven op eene lijn te stellen met
onze anti-revolutionairen, noopt ons tot eenige nadere
uiteenzetting der verschillende conservatieve partijen
in Duitschland.
Conservatieven, vrij-conservatieven, nieuw-conserva-
tieven en Duitsch conservatieven, aldus worden ge
woonlijk de partijen geheeten. Eigenlijk kan voor
ons de bijvoeging Duitsch en nieuw vervallen.
Ztósc/i-conservalief is de benaming der partij in den
Rijksdag voor dezelfde partij die conservatief in het
Huis van Afgevaardigden heet. De w/e«?£-conservatieven
vertoouen een zoo onmerkbaar verschil met de vrij-
conservatieven dat ons uiteenzetting daarvan onmo
gelijk is.
De vrij of Mz'eww-conservatieven zijn gelijk aan
onze conservatieven. Z'j zijn de deftige lieden, in
weinig van de liberalen onderscheiden. De regcering
steunen, met uitwendige middelen den vrede en het
gezag handhaven, dat is 't voornaamste artikel van
hun program.
Conservatieven of Duitsch-conservatieven ziju meer
aan onzeantirevolutionaireugelijk. Zij leggen meer 't ge
wicht op de geestelijke machten. Hun partij steunt de
regeering slechts dan als 't met hare beginselen over
eenkomst. Zij wenscht dat orde, tucht vlijt, en gods
dienst uit het volk zelf opgroeien. Zij staat altijd het
verschil van toestanden in aanmerking genomen
aan onze zijde in den strijd voor Kerk en School,
en in hare Christelijke wereld-beschouwiug.
De welbekende staatslieden Stahl en Gerlach, be
hoorden tot haar. Een harer aanvoerders is thans nog
Yon Kleist Radzow. Eu thans verkreeg zij in den
hofprediker Stöcker, hoofd der Christelijke arbeiders
partij een belangrijke aanwinst.
Tot nadere kennismakiug met de partij waarover
we waarschijnlijk nog wel later te handelen heb
ben volgt hier het program van Stöcker
/,Wij ziju doordrongen van het verlangen, dat de
vrede tusschen kerk en staat worde hersteld en dat
zij den vereischten invloed op de school terug erlange.
Dit wordt desv te dringender gevorderd, naar gelang
het meer en meer blijkt, dat het toenemend zedebe-
derf, hetwelk het volksleven verpest, door geen ander
middel kan worden genezen dan door vernieuwing
daarvan uit de volheid vau het christendom. Geen
Canossader.vaarts zal geen gang worden gedaan,
maar aan de kerk, zoowel aan de Evangelische als
aan de Katholieke kerk, zal de meest mogelijke vrij
heid worden geschonken. De kultuurkampf moet ten
einde zijn, niet door den Staat te onderwerpen aan
de Kerk, maar door een verstandig te gemoetkomen
op al de punten, ten aanzien waarvan men in het vuur
van den strijd te ver was gegaan. Op het gebied der
school behoort het confessioneele stelsel te heerschen.
Geen gemengde school dus, dan waar dit, in enkele
gevallen, onvermijdelijk blijkt te zijn. In het toezicht
op de school moet aan de kerk een ruim gebied
worden geopend. Zij moet daar niet slechts optreden,
om het godsdienstonderricht te geven; maar zij moet
vooral ook deelnemen aan de taak om de jeugd op
te leiden. De toestand der maatschappij eischt, dat de
zedelijk-godsdienstige grondslag, waarop de maat
schappij is gebouwd, worde versterkt door de oprechte
eu onwrikbare belijdenis van het Evangelie van Jezus
Christus den Zoon Gods."
Eeuc episode uit den Belgischen
onderwijsstrijd.
Een ooggetuige schrijft ons
Zooals men weet, nam de Belgische senaat de
onderwijswet aan met 33 tegen 31 stemmen. De heer
Bogaval, lid van den senaat, afgevaardigde van
Brugge, was op den tijd der eindstemming ernstig
ziek. Toch begaf hij zich, vergezeld door zijne dochter
en zijn geneesheer van Brugge naar Brussel.
Hij behoorde tot de liberale partij en is onlangs
overleden. Nu moet heden (Dinsdag) eene nieuwe
verkiezing te Brugge - ats hebben
ongelooflijk hoe scher'. en vinnig d<
tegenover elkander «'.ian. Als een klein
gen de volgende aanplakbiljetten dienen,
in het oog springende letter gedrukt, te B.
te vinden. Hier is er een van de liberalen
u kloek."
M. Boyaval was een goede christen. En no
't hij de nieuwe schoolwet gestemd.
Op ziju sterfbed heeft hij aan deu priester
J'-jaard over de stemming der schoolwet gee
rou# t<L hebben
Ei^pfejan^* verkreeg hij de absolutie. D
schooislecht. Al het gerucht daarov
gij zï^^^etY" maar om u beuau
maken. Dus TOk? u kloek en zij zullen
De beste manie^om hun uwen wil daarover II
wijzen is te stemmen voor M. Pecsteen."
IY, K de clericalen doen in dit opzicht 'niet ca
Dc:<^c'-.^ie gemeenteraad, die clericaal is, had]
boden om den cathechismus op de scholeu te verki
ten einde de openbare scholen zooveel mogelijk te d 1
diteeren" Dit besluit is echter door den minister ve
tigd, omdat de eateohismus wel, doch alleeu bj
de schooluren mag onderwezen worden. Daarom"
gen de clericalen in een hunner aanplakbiljetten!
z/De vijanden der religie, wie zijn ze M. V
burgemeester van Brugge, komt te verbieden aj|
de onderwijzers en onderwijzeressen onzer gemet
scholen nog den catechismus te leereu.
Hij heeft zelfs verboden dat de kinderen
schooljaar,...gelijk gewoonlijk, beginnen met de m"
hooren. W
Gelukkiglijk heeft hij dit recht niet. En onze l
onderwijzers zullen hun plicht voortdoen en de le
van den Catechismus blijven geven.
Oordeelt nu, mede burgers
Gij zult het ministerie veroordeeleu en stem
voor Leo van Ockerhout."
Deze twee zijn nog volstrekt niet te m'éclN
Wie door Brugge wandelt, wordt getroffen odü
scheldnamen die aan de muren ziju aangeplakt.
z/Weg met de oproermakers" leest gij naast
met de pastoors die druilen en bidstoeltjes zett
„Wie niet komt kiezen dien houden wij voor
gekocht" enz.
Vechtpartijen zullen heden en vooral van a'
wel plaats hebben. laatste leest men niet o]
muren, maar op de aangezichten en uit de opgewo:
stemming der burgerij. Den uitslag hopen wij spc
te vermelden.
Graanmarkten enz.
Rotterdam, 13 Oct. Nieuwe tarwe beter verk
baar; paaidenboonen 25 cent, bruineboonen f
canariezaad 25 cent lager. Overige artikelen or
anderd. Buitenland vast.
Prijzen van Effecten.
Amsterdam, 11 Oct. 1879.
Nflderl. Certific. Werkelijke schuld. 2VS pet. i
dito dito dito 3
dito dito di.o 4 B
Loten stad Amsterdam i n.. o 1
dito dito Rotterdam- 1
Rusland Obligatiën 179S/1815 t>
Certific. Inscr. 5e serie 1854 5
Dito dito 6e serie. 1855 5
Obligatiën dito ƒ1000 1864, 5
dito L. 100 18725
dito L. 100 18735
dito 1877 dito5
dito leening 1S6709 5 1
Loten 1864 5
Loten 1866 5 1*
Aand. Spoorw. Gr. Maatsch. 5 T
Oblig. dito5
Oblig. spoorweg Poti-Tiflis. 4
dito dtfo Jelez-Griasi. 5
dito dito Charkow Azow 6
Aand. Kiew-Best5
dito dito Jelez Orel 5
dito Bdltischc spoorweg3
Polen. Aand. Warschau-Bromberg 4
dito dito Weenen. 5
Oosteni. Oblig.metal.in zilv Jan./Juli 5
dito dito Fcbr./Aug. 5
dito dito April/Oct. 5
dito in papier Mei/Nov. 5
Italië. Oblig. Z.-Ital. spoorweg. 3
Spanje. Obligatiën Buitenl 1
dito Binnenlandsclie 1
Prijzen v.iu coupons.
Amsterdam}, 11 Oct. Metall f 21,40 dito
f 21,40 Div. Eng. per f 11,75 Eng. Portugal
f 11,75; Spaansche piasters 147,40; Amerikaö
dollarin goud f2,47. .1
Amsterdam, 10 Oct. Metall. f 21,40; dito
f21,40; Div. Eng. per tÈ f 11,75; Eng. Russen
f 12,Eng. Portugal per ft f 11,75 Frans i
Belg. f 47,40Pruis f58,90; Hamb. Russen fl,20'/.-
sen in Z. R. f l,26'/3; Poolsche per fl. Poolsei
Z. R. f 1,84; Spaansche piasters f47,40; Sj^
Binner.landsche f 2,30l/3; Araerikaansche dollar!
papier f 2.471/s-
J
