V
fnd
.ra-conservatieven graaf Schimmel-
met volbloed-liberalen als den
na*»er Loeff", en „nu eindelijk een Kabi-
^oofdii het centrum, uit dat hybridisch soort
er ^n, dat overdag in de liberale wateren en
'^uts op het conservatieve land leeft."
ot zoo'n treurige houding leent zich de begaafde
'iniTisten-staatsmau van weleer, en inmiddels wordende
Dopende zaken aan den gang gehouden. Volgens het
-'Handelsblad weten de tegenwoordige ministers niet
Sfcens dat anderen met de formatie van een nieuw
kabinet zijn belast.
h De Staats-courant bevat het volgende overzicht van
~de opbrengst der middelen (hoofdsom en opcenten) over
de maand Juli 1878, in vergelijking gebracht met de
opbrengst over hetzelfde tijdvak van 1878.
1879. 1878.
]ji- .Dir. belastingen. f 1,773,6*29 f 1,808,229.
Jl In- en uitg. rechten 341,682 327,057.
J'^Accijnsen3,188,441 3,265,102.
Goud- en zilv. werken 28,112 32,743.
Inair. belastingen 2,095,931 1,687,524.
Domeinen78,213 102,771.
Posterijen309,292 318,737.
Rijkstelegrafen 83,358 77,987.
t! Staatsloterij
j Jacht en visch 70,013 47,724.
,j» Loodsgelden93,825 94,265.
d
f 8,065.493 f 7,590,183.
De opbrengst in 1879 is dus hooger dan die in
t>Ii- 1878 maar bereikt de raming niet. De opbrengst in de
7 eerste maanden van dit jaar heeft bedragen f 53. 867
'V I 612. en die in de 7 eerste maanden van het aorige
'i'rj 'jaar f 52.721.389. Ruim 11 ton is dus meer ont-
JL vangen, maar bijna 4 millioen minder dan de raming
J, die f 57.696.660 bedraagt.
Gewoonlijk leveren de laatste maanden des jaars
y. de ruimste inkomsten op. [ndirecte belastingen die
\^gewoonlijkviïnet Juli de raming reeds verre overschrij-
I jettev kunnen thans dit cijfer niet bereiken. Stilstand
/an zaken en daling vau prijzen doen ongetwijfeld
- hun invloed krachtig gevoelen. Als teeken des tijds
r d^s deze statistiek voortdurend belangrijk.
aui
7y Naar Het Vaderland verneemt, is de begrootings-
Y'i «beid van verschillende departeraeoteu bijna afgeloo-
/J Den. Op dd begrooting van binnenlandsche zaken i3
sen post van f 3,800.000 uitgetrokken voor uit-
CtA voering der wet op het lager onderwijs,
hl/ Of deze begrootingen in September aan de Kamers
Zullen worden aangeboden, is natuurlijk nog geheel
onzeker,-*• zoolang de crisis niet tot een einde is ge
komen.
c
itt o
Een bij het departement van koloniën ontvangen
telegram van den gouverneur-generaal van Neder-
landsch Indie, dd. 12 dezer, bevat de navolgende
berichten omtrent den staat van zaken in Atjek
Na de vermeestering van 's vijands versterkingen
in de XXVI Moekim keerde in die landstreek, zoowel
als iü de XXII Moekim, de gevluchte bevolking lang
zamerhand terug, hoewel de te Selimoea (achter Gliëug)
verzamelde hoofden haar dit met geweld trachtten
te beletten.
Een deel der hoofden nestelde zich te Laratob in
het gebergte op de grens van Pedir en verzamelde
daar een grooten voorraad wapenen en levensmiddelen.
De gouverneur heeft daarom eene krijgsmacht over
zee derwaarts gezonden, op wier verschijning de hoof
den zijn gevlucht, maar alle bergkampongs zich onder-
orpen hebbea, met overgave van wapens en ammu-
itie.
Sedert hebben de te Selimoen verzamelde hoofden,
zoomede Toekoe Aris van de V Moekim, een afge
vaardigde naar den Gouverneur gezonden, met brie
ven waarin zij hun verlangen naar het einde
van den oorlog te kennen gaven en hunne onder
werping aanboden.
,B«
B
'K w
Sc ii
Yl-K
'B:
,ül B
i> G(
^A)
10 a
,vi Jli
De Arnh. Courant noemt de strijd tusschen twee
partijen in de C. G. Gemeente te Niéuw-Amsterdam
aan onze lezers uit ons vorig nummer bekend
een staaltje van onverdraagzaamheid, even vermake
lijk als leerzaam.
Wij zien daar zooveel bijzonders niet in.
Er is eene meerderheid, die zegtik ben er baas,
en ik blijf er. Daarom nestelt zich die meerderheid in
het kerkgebouw, en trotseert zij zelfs de politie.
Het zelfde gebeurt in het groot iu elke Neder-
landsche gemeente.
Er is eeue meerderheid, die zegtik beu baas vau
de schatkist, van de gemeente-kas, ik neem daaruit
zooveel ik wil voor het onderwijs mijner kinderen. Daar
om doet die meerderheid al het mogelijke om aau het
laadje te blijven, en trotseert zij de poneen,
het hoogste recht. Er zijn toch zelfs burgemeesters,
hoofden der politie, die er vermaak in schijnen te
ebben de wanverhouding tusschen meerderheid en
minderheid in hunne gemeente eerder te verergeren
dan weg te nemen.
Bij eeuige Christelijk Gereformeerden in Drenthe
heeft men een splinter ontdekt
Bij de „liberalen" in heel Nederland zit er een
dikke, dikke balk.
't Mag leerzaam wezen, vermakelijk is 't niet.
De verwarring der „liberalen" blijkt aanstekelijk te
zijn. Niet alleen rijden de veldheeren en stafofficieren
der „liberale" partij elkander te 's Gravenhage in de
wielen, maar zoo ver mogelijk daar van daan, in het
district Sluis, is het bataillon van van Oijeu zoodanig
aan het contramarcheeren geweekt, dat niemand meer
weet waar hij staat. De „liberale" mannen in het
district Sluis, eu de „vrijzinnige" mannen in de stad
Sluis zitten elkander iu baard en hairen, en 't gevolg
er van is dat, „om van twee kwaden 't minste te
kiezen" van Oijen in zijn Weekblad aanbeveelt: de
heer
j. n. iie\\i.qii.\
anti-revolutionair en burgemeester te Sluis.
(Te midden van al die verwarring heeft toch van
Oijen hij verhaalt het in een hoofdartikel zijn
bittertje kunnen drinken, en zijn middagmaal kunnen
gebruiken.)
Zoo staan nu de staaissehoolraeesters vau Oijen van
Aardenburg ec Brevée vau Sluis, de voorzitters der
beide twistende „vrijzinnige" kiesvereeuigingen
als kemphanen tegenover elkander, en zit de eerst
hooïopgevijzelde candidaat van Volksonderwijs, als
werd hij doorgeknipt, tusschen de schaar.
Natuurlijk bestaat er nu tusschen de onzeu, de
roomschen eu van Oijen een monsterverbond. De „li
berale" pers wordt beleefdelijk verzocht het heusch
bestaan van dit verboud ruchtbaar te maken.
Heden middag ten 1 ure overleed te Vlissingen, de
heer H. P. Winkelman, oud-burgemeester dier gemeente.
De overledene had voor weinige maanden, door
toenemende lichaamszwakte ontslag uit die betrekking
geuomeu, welke hij verscheidene jaren met eere ver
vulde.
Omtrent de anti-revolutionaire candidatuur te Dok-
kum meldt Het Noordendat de heer Oppedijk, voor
dat de candidatuur-Kuyper gesteld werd, gepolst is,
maar geantwoord heeft, zich in geen geval beschik
baar te stellen. Ook prof. Gratama had geweigerd,
en de heeren baron Van Sytzama en Diemer, die
mede op 't gros stonden,trokken zich insgelijks terug.
Met dr. Kuyper was vooraf over de zaak gehandeld
en hij had geantwoord: „Als de heer Oppedijk of
een der andere heeren niet willen, dan is het ant
woord, wat mij be'reft: ongevraagd eu ongeweigerd."
Daaraan werd later nog toegevoegdHeeft de heer
Oppedijk geweigerd, doe dan met mij wat ge voor
God meent te moeten doeu."
Ttcrh, .School m lending.
Ds J. Wiersma, predikant bij de C. G. G. te
Schiedam heeft een beroep tot predikant bij de
Belgische Zendingskerk aangenomen.
Ds. A. Zweemer van Graafschap in Nd. Ame
rika die een paar maanden bij zijne familie in Zee
land doorbracht, sprak gisteren avond in de Chr.
Geref. Kerk, Langedelft, een afscheidswoord. ZEw.
vertrekt, na nog eenig dagen te Dordrecht vertoefd
te hebben, per stoomschip „Calaüd" den 27 Augustus
weder naar zijne woonplaats.
De Heer geleide hem
De heer C. M. Dekker te Middelburg, is als
godsdienstonderwijzer benoemd te Hellevoetsluis.
(Dit bericht bleef per abuis uit ons vorig nomm£rweg.)
Een samenkomst van jougelingsvereenigingen
iu de open lucht te Nederhemert, welke door den
hoogen waterstand moest worden uitgesteld, zal thans
Woensdag 20 Augustus a. s. gehouden worden. O. a.
zullen als sprekers optreden de bh. ds Knottnerns
van 's Hage, Niemeijer van Ochten, W. Zegers te
Gorkum, baron van Doorn van Westknpelie, enz.
In de afgeloopen week ziju bij de Synode der
Nederduit9che Hervormde Kerk behalve enkele kleine
rapporten, nog een tweetal meer uitgebreide rap
porten vau de daartoe benoemde commissiën uitge
bracht. In de eeer9te plaats het rapport der commissie,
in wier handen waren gesteld de consideratien der
provinciale kerkbesturen eu der classicale vergaderin
gen terzake van het voorloopig aangenomen regle
ment op de uitoefeningen van de rechten der min
derheden en daarop betrekking hebbende stukken. I.i
de tweede plaats het rapport der commissie terzake
der voorloopig aangenomen veranderingen in artt. 38
en 39 van het reglement op het godsdienstonderwijs,
in wier handen tevens waren gesteld een aantal adres
sen van classicale besturen, kerkeraden en bijzondere
vereeuigingen of personen, die betrekking hadden op
gemelde veranderingen of op het reeds in werking
getreden nieuwe art. 38 van genoemd reglement, of
die verandering voorstelden in art. 11 a'.geraeeu reg
lement, art. 27 reglement op het examen, art. 1 regle
ment godsdienstonderwijs en art. 3 reglement voor
kerkelijk opzicht en tucht.
Iu behandeling werd genomen het rapport der
commissie benoemd in zake het voorbereidend kerke
lijk examen, art. 7b. van het herzien-reglement op
het examen tol toelating tot de Evangeliebediening.
Genoemd voorloopig aangenomen artikel werd door
de Vergadering definitief vastgesteld met twee daarin
aangebrachte veranderingeu. De eerste betreft de
tweede alinea, die nu zal luiden Dit exameu wordt
met open deuren gedurende ten minste één uur enz.
De tweede verandering betreft de laatste alinea van
genoemd artikel, zoodat deze thans vastgesteld is als
volgtwanneer het oordeel over de toelating een
parig ongunstig is, wordt hij afgewezen. Hij wordt
niet dan na een halfjaar opnieuw geëxamineerd. Het
geheele herzien reglement op het examen is daarna
definitief vastgesteld en zal aan de eindstemming vaa
de leden der Provinciale Kerkbesturen worden onder
worpen.
Een voorstel van het classicaal bestuur van Tiel
tot wijziging van art. 27, al 2 van het reglement op
de vacaturen, kon evenmin als vroeger den bijval der
Vergadering verwerven, daar het onbillijk scheen aan
de ringpredikanten het genot te ontnemen van een
gedeelte der gelden, waarop zij vcor de door hen
bewezen diensten alleszins aanspraak hebben.
Een voorstel van de classicale vergaderiug van Wijk
om aan de predikanten bij de christelijke gerefor
meerde Kerk voor hunne toelating tot de evangelie
bediening in de Herv. Kerk geen examen, maar een
colloquim doctum te vorderen, behoefde door de ver
gadering niet in behandeling te worden genomen, daar
art. 10 van het thans vastgesteld reglement op bet
examen reeds bepaalt, dat zij die bij een ander Pro-
testantech kerkgenootschap al9 evangeliedienaar werk
zaam zijn geweest en dezelfde betrekking iu de Ned.
Herv. Kerk wensoben te bekleeden, zich aan een
colloquim doctum moeten onderwerpen.
Een voorstel tot wijziging van art. 16 reglement
hooger onderwijs, ten eiude hen die hun studiën
hebben volbracht, maar nog lessen van de kerkelijke
hoogleeroren wenschen bij te wonen, te ontheffen van
de verplichting in art. 16 vooigeschreven, werd afge
wezen op grond dat genoemde bepaling op hen niet
toepasselijk is.
Een ander voorstel om aan kerkelijke hoogleeraren
in verschillende universiteits-steden werkzaam, onder
goedkeuring der Synode of Synodale commissie te
vergunnen van standplaats te verwisselen, alsmede om
bij het ontstaan eener vacature, de synodale commis
sie te machtigen, op daartoe gedaan verzoek eu na
de commissie van voordracht gehoord te hebben, door
de benoeming van een kerkelijken hoogleeraar in een
andere universiteits-stad werkzaam, in de vacature te
voorzien, werd met goedvinden van den voorsteller
niet in behandeling genomen, daar de zaak niet van
zoo overwegend belang is om nu reeds in het pas
ingevoerde reglement veranderingen te brengen, en wat
het laatste betreft, het aan de commissie van voor
dracht zonder twijfel vrijstaat, onder hare candidaten
een haar aanbevolen hoogleeraar op te nemen.
In behandeling is het rapport der commissie in
zake van het voorloopig aangenomen reglement op de
classicale en provinciale weduwen-beurzen, waarover
de beraadslagingen nog voortduren. (K. Ct.)
De hoogleeraar aan de universiteit te Amsterdam
dr. W. Moll, is Zaterdag morgen aan de ernstige ziekte,
waaraan hij lijdende was, bezweken. Sedert 1846 was
hij als hoogleeraar in de kerkgeschieenis aan het
Atheneum verbonden. Voor dien tijd was hij als pre
dikant werkzaam geweest aan de Vuursche en te
Arnhem. Als beoefenaar der kerkgeschiedenis had de
overledene een goeden naam. Zijne „Geschiedenis van
het. kerkelijk leven der chistenen in de eerste zes
eeuwen" eu tal van andere werken en monografieën
getuigen van zijne werkzaamheid op dit gebied. Ook
op het gebied der letteren en der toonkunst was hij
geen vreemdeling. I)e verdiensten van professor Moll
vonden in wijden kring waardeering en ook Z. M. de
Koning toonde ze te erkennen, door hem te benoemen
tot lid der Koninklijke Academie van Wetenschappeu
en tot ridder der orde van den Nederlandschen Leeuw.
Landhou w.
De berichten betreffende den oogst in Noord-Bra
bant luiden als volgt
De aardappelen staan over het algemeen nog gun
stig; de ziekte, die zich weder vertoond heeft, maakt
echter de uitzichten zeer onzeker de boekweit staat
goed, bij droogte en matige warmte is een meer dan
middelmatig gewas te verwachten de haver belooft,
vooral op de hooge gronden, een rijk beschot, van de
meeste zijden worden omtrent dit gewas gunstige be
richten ontvangen de tarwe, rogge en gerst doen een
redelijk beschot verwachtende erwten zijn goed
