F, ^voel van diepe afhankelijkheid antwoorden:
koninkrijks verstrooid, en voor-
konings wetten niet doende, als
B<(> p'aller oogen duidelijk is, hoe onder
Hr-yik juist de trouwste onderdanen gevonden
^^^denals de koning dan enkelen van hen
St zich roept, hebhende hooren zeggen dat zij
V elpen kunnen, dan zal ieder hunner nog in
m et is buiten mij.
Onze partij begint genade te vinden in de
ni lOgeh der kiezers, toch moeten die kiezers nog
"an veel genezen worden, eer zij het recept
villen slikken, dat Elout schreef. En dat zal
èliet gebeuren eer al den leeftocht aan andere
oedicijnmeesters is ten koste gelegd,
j,' Dan zal het 's Heeren tijd zijn.
I Voor 't oogenblik is 't ons onverschilig wie
)!<[©r tracht te regeeren.
?<l Boven alles regeert God.
Middelburg, li Augustus 1879.
i Denkt, u, zegt de Standaardin zijne hoogstbelang-
rijke artikelen, den ondergang van het Liberalisme,
niet zeer nabij, en minder nog dat de erfenis den
to Anti-revolutionairen in handen zal vallen. Het Libe-
ralistisch seheepje is van zijn anker geslagen en danst
icU'met een stuk roer onbeholpen op de baren rond. Dat is
onbehaaglijk maar r.og geen bewijs dat schipbreuk dade-
lijk volgen zal. Nog is het liberalisme eren machtig
''P als de Gereformeerde en Katholieke antirevolutionairen te
zaraen. Hot is meerderheid in schier alle colleges,
machtig dof., net bezit van zoovele posten, door zijn
bladen, door handel en scheepvaart.
ru^lechts dan als onzerzijds personeel opkomt om het
liberalistisch personeel van zijQ wachtpost at te
oasen, als wij tegenover Staats-organisatie vrije orga
nisatie kunnen overstellen als het besef bij de natie
heelt post gevat dat de leuze „zonder God, voor
"Vaderland en Koning", een aanslag is op onze volks
eer en onze toekomst, dan valt het liberalisme. Tegen-
("""over van Lijnden1 zal het liberalisme weder, aan het
nachtpitje niet ongeiijk, de kracht voor een oogenblik
Zien opleven.
Men bedriege zich niet, de val van het liberalisme
brengt daarom nog niet dadelijk beter geesteskinderen
op hun plaats. Eerst komen nog de middenmannen
^u.. 'r en dan niet meer de z.g. gematigden,
maar zij die alle fundamenten onderstboven keeren, en
tide kracht van hun radicalnme zullen doen gevoelen.
T-Zij zullen de lijken uwer dooden verbranden, den baud
der eerbaarheid losmaken, alle levensideaal dooden,
en alles wat heilig is tot stof verlagen.
Onder dat alles behoort de anti-revolutionair, tot het
soms veld winnende, maar steeds weersproken deel des
volks, en juist daarin is zijn eere. Loslating van het
1 kruis van Jezus brengt u verder, ge zoudt dan kuu-
C nen heerschen, maar wilt ge dat kruis niet loslaten
dan blijft de menigte u ten einde toe tcgeustaan.
Liberalisme, Conservatisme, Radicalisme, het zijn
al te gader slechts bedekte namen voor dien machti-
j gen tegenstand, waarmede de hoovaardij van het
raenschelijk hart zich verzet tegen den Heer en Zijn
Gezalfde. De belijders van Christus blijven altijd in
de minderheid.
i
Het volgend getuigenis was dezer dagen in het
Rotterdamse/ze Nieuwsblad te lezen
Het nieuw gekozen kamerlid, rar. Keuchenius, ver
trekt over een paar maanden naar Nederland, om er
aan de begrootings-discussiën te kunnen deelnemen.
Zijn gaan is ongetwijfeld een daad van opoffering, daar
hij, met zijn gezin, eene goede advocaatspractijk moet
laten varen.
Wie echter den heer Keuchenius kent, weet, dat
overwegingen als deze bij hem nier, gelden, waar hij
geroepen wordt zijne partij te dieuen of aan te voe
ren eene partij, die naar zijne orertuiginsr, nog hoo-
gere belangen dan die eener staatspartij of natie
Voorstaat.
De heer Keuchenius behoort in de Tweede Kamer,
hij mag voortaan worden aangemerkt als het hoofd
der anti-revolutionaire partijmaar bovendien, als,
gewezen Iudiseh hoofdambtenaar, secretaris-generaal
van koloniën, Raad van Indië, zijn weinigen meer
dan hij bevoegd, om de vertegenwoordiging over In
dische zaken voor te lichten. Jammer, dunkt inij, dat
hij te veel een partijman is dezelfde rechtschapenheid,
kunde, begaafdheden en ervaring zouden, aau onpar
tijdigheid gepaard, den lande ongetwijfeld veel meer
heil aanbfengen.
Hoe dit echter zij, hierop mogen wij rekenen, dat
de heer Keuchenius wel zal pogeu een spaak te ste-
'.en in het koloniale wiel der staatkunde van dit
Tinisterie. Geen feller anti-belastingman zou tegen
den minister Van Rees in het strijdperk gezonden
kunnen worden. En bestaan er bij dezen velleïteiten
ter zake van het gouverneur-generaalschap, het
verleden waarborgt, dat zij niet onbestreden zullen
blijven.
Het district Dokkum eischt thans inzonderheid onze
aandacht. Voor de verkiezing op 26 Augustus is dr.
Kuyper candidaat gesield. Zou het mogelijk zijn dat
onze reeks overwinningen werd besloten met de ver
kiezing van den Voorzitter van het Centraal-Comité,
den begaafden redacteur van de Standaard
In aanmerking nemende het groot aantal stemmen
door de onzen bij de laatste verkiezing uitgebracht,
de populariteit van deu candidaat en de aanvankelijke
verdeeldheid der liberalen, lijkt ons de hoop niet
ongegrond.
Een voornemen van de kiezersvereeniging „Burger
plicht" te Amsterdam, tot het houden eener meeting
naar aanleiding van de ministerieèle crisis en het gemis
aan samenwerking van de verschillende elementen der
liberale partij in de vertegenwoordiging, is opgegeven
omdat door eenige invloedrijke mannen in deu lande
maatregelen voorbereid worden om naar aanleiding
dezer kwestie de meening van alle liberalen in Neder
land uit te lokken.
Professor Opzoomer, die aangezocht was door het
bestuur vau „Burgerplicht" om dit punt op de mee-
liug iu te leiden, wees het verzoek van de hand, op
grond dat eene motie van „Burgerplicht" slechts een
lokaal gevoelen uitdrukken zou, en z. i. in dezen de
meening van geheel Nederland moet vernomen worden.
Het Uaagsche Dagblad zegt, dat tot hiertoe nog niets
met eenige zekerheid omtrent de samenstelling vaü
het nieuwe ministerie te vermelden valt. Wel worden
er onderhandelingen geroerd, maar beslist is nog
niets. Voor sommige portefeuilles zijn namen genoemd
van personen, met wie wel gesproken is, maar van
wier optreden geen de minste sprake was. Met jhr.
de Koek wordt, volgeDS dat blad, nog steeds drukke
telegrafische correspondentie over de crisis gevoerd.
De heer Kappeyne zou, naar men wil bij Z. M.
den koning er weder op aangedrongen hebben, om
spoedig van zijn portefeuille ontslagen te worden.
Om onze lezers behoorlijk op de hoogte te houden
van den loop der ministerieele crisis behooren we het
belangrijke bericht mede te deeleu, dat de heer Van
Lynden van Sandenburg zaterdag een gehoor had bij
Z. M. den Koning.
Het bestuur van het werkliedenverbond Patrimo
nium te Amsterdam heeft eene uitnoodiging tot
deelneming aan een werkliedencongres gericht tot
alle christelijk gezinde werklieden, voorts o. a. tot
allen, „die door woord of geschrift blijk gaven dat
zij geeue oplossing van de sociale kwestie denkbaar
achten dan aan de hand en in de kracht Desgeneu,
die op aarde is gekomen om ds werken des duivels
te verbreken", en iu het algemeen tot allen, „die ge-
loovende dat de godzaligheid tot aile dingen nut is
en de beloften heelt des tegen woord igen zoowel als
des toekomenden levens, in practisch christelijken
zin ten goede van den werkman wenschen mede te
werken."
Het plan is, dit congres te houden op Vrijdag 22
Augustus 1879, in het gebouw voor Kunsten en We
tenschappen, Mariaplaats te Utrecht, „en het, onder
aanroeping van 's Heeren naam, geheel te wijden aan
eene ernstige behandeling van onderwerpen, die in
zonderheid den werkman hooge belangstelling inboe
zemen, van vragen, die hem rusteloos bezig houden
vau nooden, die dringend voorziening eischen."
Behandeld zullen worden de volgende punten
1. Oprichting van een Pensioenfonds voor oude
of tot den arbeid ongeschikt geworden werklieden
2. Oprichting van een Uitkeeringsfond bij over
lijden van werklieden;
3. Oprichting van „Christelijke Verenigingen van
werklieden." Aansluiting der reeds bestaande tot
een Bond
4. Oprichting van Volkskoffiehuizen in alle ge
meenten des lands, gelijk er een (het eerste van dien
aard in ons laud) door Patrimonium te Amsterdam
geopend is. Leesbibliotheken.
5. „Bestrijding van volkszonden: Zondagsonthei
liging; sterkedrankgebruik prostitutie; zoogenaamd
neutraal staatsonderwijs."
6. Uitbreiding der kiesbevoegdheid.
Er bestaat gelegenheid tot deelneming aan een ge-
meenschappelijken maaltijd, tegen f 1,50 per hoofd.
Bovenstaande mededeelingen ontleeuen wij aau een
ons toegezonden extra-nommer van de Werkmansvriend.
In eene door het bestuur der Vereeniging van vrij
zinnige kiezers te Sluis aan stemgereehtigen in 't kies
district Sluis toegezonden circulaire ter aanbeveling
V3n den heer Mr. P. C. J. Hennequin, wordt als
officieel medegedeeld, dat de heer J. Lansen Croin
voor de candidatuur der vereeniging „Volksonderwijs"
heeft bedankt.
De gemeenteraad van Middelburg verleende dezer dagen
concessie voor uanleg en exploitatie van een stoom
tram van Middelburg naar Vlissingen aan deo heer
J. L. Gruber, te Utrecht. Verder besloot hij tot op
richting van eene herhalingsschool tegen half Sep-v
tember.
Sinds eenige maanden, bleef door het overlijden
van dr. A. A. Fokker, de betrekking van inspecteur
van het geneeskundig staatstoezicht in Zeeland on
vervuld. Thans is als zoodanig benoemd dr. J. F,
Dozyadjunct-inspecteur in Noord-Brabant.
Üerlt, JSrhool en bending,
Aangenomen het beroep bij de N. H. Gemeente te
Burum, door den heer J. Nierstrasz, predikant te
Krabbendijke.
De Synode der Ned. Herv. Kerk heeft in de afge-
loopen week in de eerste plaats in behandeling
genomen het reeds vermelde rapport der commissie
voor de belangen van het godsdienstonderwijs. Uit
de mededeelingen van den Quaestor-generaal was
haar gebleken dat de ten vorigen jare uitgeschreven
collecte met de nagekomen giften eene som van
p. m. f 800 had opgebracht. De commissie stelde
voor om een nieuw beroep te doen op de ge
meenten, die aan de uitnoodiging geen gehoor hadden
gegeven, en van de ingekomen gelden een groot ge
deelte te besteden voor den aankoop van leermiddelen
ten behoeve van hulpbehoevende gemeenteneen
ander gedeelte aan eene dergelijke gemeente als gift
te schenkeD tot ondersteuning iff den aanbouw van
een catechisatielokaal. De vergadering vereenigde zich
met het eerste gedeelte van het voorstel en besloot
tot het uitvaardigen eener circulaire te dier zake aan
de gemeenten. Wat echter de ontvangen gelden be
treft, was zij van oordeel dat daarover niet moest
worden beschikt, dan nadat in eer- volgend jaar de
uitslag der vernieuwde collecte bekend zoude zijn.
Voorts had de commissie, in overeenstemming met
een in hare handen gesteld voorstel van den heer
Roodhuijzen, geadviseerd tot de benoeming eener Per
manente commissie voor de behmgen van het gods
dienstonderwijs. De werkkring dier commissie was
omschreven in een in het rapport opgenpmen regle
ment zij zou zich op de hoogte stellen der behoefte
aan lokalen en leermiddelenzorg dragen dat de
meest gebruikte leerboeken, kaarten en platen tegen
verminderden prqs verkrijgbaar waren; de oprichting
van bibliotheken, Zondagscholen en catechetenscholen
bevorderen; in een woord, zij zou in zake godsdienst
onderwijs eene hulp en vraagbaak zijn voor allen die
behoefte hadden aan licht en ondersteuning. De ver-
gadariug bracht alle hulde aan de gedachte in het
voorstel nedergelegd zoowel als aan de zorg aau de
uitwerking dier gedachte besteed; men was het met
de commissie eens dat eene zoodanige permanente
commissie een uitgebreid arbeidsveld zou vinden en
ten rijken zegen zou kunnen zijn, maar men betwij
felde het evenzeer of in de gegeven omstandigheden,
nu de Kerk zoo fel is beroerd, eene dergelijke com
missie wel dien steun en dat vertrouwen in de ge
meente zou genieten, die noodig zijn, zal zij met
vrucht en opgewektheid werkzaam zijn. Toch kon de
Vergadering niet besluiten tot eene verwerping van
het haar gedane voorstel, maar besloot zij de beslissing
tot een volgend jaar aan te houden.
Eindelijk had de commissie nog geadviseerd ten
opzichte van een voorstel van den heer dr. M. van
Staveren c. s., ten vorigen jare bij de Synode inge
zonden en door haar in handen der commissie ge
steld. In dit voorstel werd er op aangedrongen om,
bij de invoering der wet op^ het lager onderwijs,
zoodanige maatregelen te nemen als waardoor de aan
staande onderwijzers en onderwijzeressen eene dege
lijke godsdienstige vorming ontvangen. De commissie
verklaarde zich eveneens te vereenigen met de gedachte
in dit voorstel nedergelegd. Zij gaf der Synode in
overweging, of zelve of door de permanente com
missie een onderzoek in te stellen naar de plaatsen
waar kweek- en normaalscholen worden opgericht,
ten einde de kerkeraden dier plaatsen op het belang
de»* zaak te kunnen wijzen. Daar echter de invoering
der wet op het lager onderwijs zich nog altijd laat
wachten, was de vergadering van oordeel dat ook dit
punt tot een volgend jaar moest worden aangehouden.
Het rapport der commissie voor de verslagen der
kerkvisitatie gaf aan de vergadering aanleiding enkele
opmerkingen te maken, die aan de betrokken besturen
zullen worden medegedeeld.
Een voorstel tot uitbreiding van art. 6 van het
algemeen reglement, ten eiude te voorkomen dat
iemand die lid is vaD een kerkbestuur ook nog se-
