CHRISTELIJK HISTORISCH BLAD.
469.
Zaterdaof 19 Juli.
HET ZUIDEN,
Verschijn talken Maandag, Woensdag en Vrijdag
avond teil 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen
Prijs per drib maanden francof
Enkele nommers- 0,05
Uitgever:
P. Gr. WIJTMAN,
TE
MIDDELBURG.
Prijs der Advertentiën:
Per regel 15 ets.; Familie-berichten van 16
sgels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 10 cents per regel.
Middelburg, 18 Juli 1879.
f Ook door de Standaard wordt heden de wijze waarop
het ministerie Kappeyne van het politiek tooneel aftreedt,
gewaakt.
Na in herinnering gebracht te hebben, dat eerst
aan de kamer getracht is de schuld te geven van dit
heengaan, en dat, toen deze redenen bij niemand ver
dediging vonden, nu de kroon het ontgelden meet,
besluit de Standaard aldus.-
Zijn al de bedoelingen van dit Kabinet onberispe
lijk zuiver geweest, het kan nochtans den schijn niet
ontgaan van een zelfmoord te hebben gepleegd, en
wel met deze zeer verzwarende omstandigheid, van
te hebben getracht achtereenvolgens twee onschuldigen
onder verdenking te brengen van de daders te ziju
Van den moord.
Een schijn, waardoor vooralsnog den dcode zelfs
de eervolle begrafenis moet geweigerd worden.
De Arnhemsche Couranthoe weinig ook dit minis
terie genegen, wenscht nog een noodsprong, die den
naam van dit kabinet voor altijd brandmerken zal.
Zij zegt
De heer Kappeyne, de laatste dagen zijner regee
ring in gezegende herinnering willende doen blijven
van een handig en knap advocaat als hij is niet
anders te wachten stelle het komende ministerie
voor een fait accompli. En eer de Staatscourant den
naam zijus opvolgers mededeele, make zij den volke
bekend dat de nieuwe wet op het lager onder
wee den len Januari 1880 in werking treedt.
En dan dan ga de heer Kappeyne, ook om
hetgeen hij vcor het lager onderwijs gedaan heeft,
in vrede heen.
In vrede heen dat zal vriend noch vijand toe
stemmen
Mr. E. J. J. B. Cremers thans met den heer van
de Putte belast met de vorming van een nieuw mi
nisterie was gedurende twee jaren in het laatste Mi
nisterie Thorbecke minister van buitenlandsche zaken,
en ook in het daarop gevolgde ministerie Geertsema-
van de Putte behield hij die portefeuille.
De beer I. D. Fransen van de Putte had gisteren
met Z. M. den Koning eene bijeenkomst op liet Loo.
Correspondenten van liberale dagbladen zagen in
de laatste dagen de heeren van Lijnden van Sanden-
burg en Heemskerk in die, voor hen verdachte buurt,
niet.
De Kamer van koophandel en fabrieken te
Bergen op Zoom heeft zich tot den Minister van
Waterstaat, handel en nijverheid gewend met de klacht
dat bij de zomerdienstregeling van den Staatsspoorweg
de van Antwerpen te Rosendaal aankomende treinen
alle directe aansluiting missen in de richting van
Zeelanden dat van Bergen op Zoom in de richting
van Rotterdam geen gelegenheid tot vertrek bestaat
van 9,56 tot 4,35 namiddag.
De Kamer verzoekt, dat, mocht voor het oogenblik
hierin geene verandering kunnen worden gebracht,
ten minste bij de winterdienstregeling daarop zal
worden gelet.
De RotterdamscJie Cour. maakt melding van een ge
rucht, volgens, 't welk het verschil tusschen koning en
ministers hierin zou bestaan, dat het ministerie de
invoering der schoolicet met primo Januari 1880 zou
verlangen en de koning het besluit tot die invoering
niet zou willen teekenen voor de middelen, tot dek
king van de meerdere onderwijs-uitgaven gevorderd,
aanwezig zullen zijn.
Wij twijfelen aan de juistheid van dit bericht. Dui
delijk wordt het echter dat de gelden benoodigd tot
invoering der wet nog steeds behooren tot de ,/eenige
technische bijzonderheden" die nadere regeling be
hoeven.
Volgens de Leidsche Courant heeft de anti-revolu
tionaire kiesvereeniging te Leiden voor de aanstaande
verkiezing van een lid der Tweede Kamer het volgende
gros opgemaakt: rar. O. W. Star Numan en jhr. rar.
G. J. Th. Beelaerts van Blokland, te 's Hage; mr.
A. H. Brandt, burgemeester van Zoeterwoudebaron
Van Rhemen van Rhemenshuizen, burgemeester van
Wassenaar, en mr. S. Le Poole, welke laatste waar
schijnlijk zal verzoeken niet in aanmerking te komen.
Heden zal een candidaat worden gesteld.
Het Noorden bevat een staaltje van de verhouding
tusschen openbaar en bijzonder onderwijs in de ge
meente Wonseradeel (Friesland) dat wij om de sterk
sprekende cijfers hier een plaatsje verleenen:
In deze gemeente, met eene bevolking van 12476
zieleD, bevinden zich 20 Staatsscholen en 10 vrije
scholen. Deze tien scholen zijn in de dorpen Wons,
Schraard, Gaast, Ferwoude, Makkum, Witmarsum,
Schettens, Parrega, Lollum en Arum.
Het aantal leerlingen op de tien Staatsscholen dezer
dorpen is 642, terwijl de vrije scholen in die plaatsen
bezocht worden door 711 kinderen.
Het onderwijs op de Staatsscholen in de gemeente
wordt, sinds den tijd dat men vrije scholen begon op
te richten, natuurlijk kosteloos verstrekt.
Een zonderling verschijnsel is het echter misschien
voor menigeen, dat sommige Staatsscholen huDne
leerlingen uitsluitend of bijna geheel uit omliggende
plaatsen ontvangen, waar ook Staatsscholen gevonden
worden.
Zoo wordt de nieuwe Staatsschool te Wons ge
houden voor 8 kinderen uit omliggende dorpen en
voor slechts 2 uit Wons.
De nieuwe Staatsschool te Schraard wordt gehouden
voor 2 kinderen uit Witmarsum.
Verder wordt de Staatsschool te Schettens bezocht
door 2 kinderen uit Bolsward en 2 uit Witmarsum.
En dan heeft men nog te Lollum een Staatsschool,
die bevolkt wordt door 1 leerling uit Arum.
Behalve twee schoolgaande kinderen van elk der
openbare onderwijzers te Wons en Schraard, komen
dus op deze vier scholen samen 17 leerlingen, mits
wiud en weder dienende.
Nu reeds negen jaren duurt zoo'n toestand in
Schraard voort en nog steeds wordt de Staatsschool
aldaar door de liberale meerderheid van Wonseradeels
gemeenteraad eene „langgevoolde behoefte-voorziener*
geacht.
Thans hebben, zooals gemeld is, de ingezetenen
weer een adres om schorsing ingediend.
Verbazend kostbaar wordt dat kosteloos onderwijs
natuurlijk voor de gemeentehuishouding. Op eene
onverantwoordelijke wijze wordt aldus met het geld
der ingezetenen gehandeld. Duizenden bij duizenden
guldens zijn reeds onder het oog van hoogere autori
teiten verkwist. Steeds drukkender wordt de hoofd-
lijke omslag. Dat men op milde, onbekrompen wijze
in de wezenlijke „behoeften" voorzieHet zij zoo.
Maar we vrageninstellingen als te Schraard,
wat zijn het anders dan ergelijke monumenten van
geldverspilling?
Uitslag der Gemeenteraads-verkiezingen in Zeeland,
voor zoover die in ons vorig nomraer niet gemeld
zijn.
Aagtekerke. Getal kiezers 44. Ingeleverde geldige
biljetten 32. Gekozen P. Wisse Sz. met 23enJ. Ilu-
gense met 22 stemmen. Beide aftredende leden.
Aardenburg. Getal kiezers 102. Ingeleverde gel
dige biljetten 94. Gekozen C. V. 7an Oosterwijk Stern
met 80 en J. Rosseel met 49 stemmen. Beide aftre
dende ledeD.
Arnemuiden. Getal kiezers 59. Ingeleverde geldig;
biljetten 32. Gekozen J. van der Weele, met 31 e^
A. Kodde met 29 stemmen. Beide aftredende leden
's Heer ArendAcerke. Getal kiezers 129. Ingeleverd'
geldige biljetten 84. Gekozen Jan Vermet Sen. me
79 en Hendrik Minnaard met 46 stemmen. Beid*
aftredende leden.
Axel. Getal kiezers IJlh^-D^'everde geldige biljett
len 159. Gekozen >„-«iuus de Feijter Iz. met 9i
stemmen. Aftredend lid.
Herstemming tusschen Petrus Dieleman Wz. die 6!(
en Jannis Cappon die 50 stemmen bekwam.
Breskens. Getal kiezers 63. Ingeleverde geldig-
biljetten 30. Gekozen M. M. Meijer Sr. met 26
P. Leenhouts met 19 stemmen. Beide aftredecde..l.ede.r,
Biggekerke. Getal kiezers 71. Ingeleverde geldig?
biljetten 38. Gekozen Kornelis Janse met 34 e,
Zacharias Koene met 24 stemmen. Beide aftredend
leden.
Borssele. Getal kiezers 65. Ingeleverde geldige bil:1
jetten 40. Gekozen Jan Rottier Lz. met 37, Abraharj;
Polderdijk met 38 en Cornelis Pover met 32 stemmer
Alle aftredende leden.
Bruinisse. Getal kiezers 102. Ingeleverde geldig
biljetten 86. Gekozen Jan Elebaas met 64 stemmer
Aftredend lid.
Herstemming tusschen Jan van Berg Mz., aftr. lie
die 29 en Marinus Zoeter die 18 stemmen bekwarc|
ColijnsplaUt. Getal kiezers 116. Ingeleverde genu*
biljetten 59. Gekozen L. van der Moer en N. T
laar ieder 55 stemmen. Beide aftredende 1
Cortgene. Getal kiezers 69. Ingeleverde geldige bil
jetten 59. Gekozeu Jacob Verhulst Wz. met 47 er
Salomon Rademaker met 46 stemmen. Beide aftredende 1
leden. BI
Domburg. Getal kiezers 69. Ingeleverde geldige]
biljettan 36. Gekozen H. Bimmel met 32 en C. Lau-!i
werse met 31 stemmen. Beide aftredende leden. jj
MleKOutsdijk. Getal kiezers 43. Ingeleverde geldige
biljetten 27. Gekozen A. Mol met 27 en J. van Liere
rnet 25 stemmen. Beide aftredende leden.
Goes. Ter voorziening in de door de periodieke'!
aftreding van 4 leden van den gemeenteraad ont
stane vacature (wit stembriefje) waren 309 stemmen'
uitgebracht1 briefje werd van onwaarde verklaard/
zoodat de volstrekte meerderheid 155 stemmen be
droeg.
Herkozen werden de aftredende leden mr. G. JJ,
de Witt Hamer, met 241, en dr. G. T. Callenfels m8t
269 stemmen. Herstemming moet plaats hebben tus
schen de heeren J. J. Ochtman, aftredend lid, die 154/
mr. P. van der Mohr, die 134, B. van Aspereü;
Vervenne, aftredend lid, die 131 en J. Steketee, die
133 stemmen verkreeg. i'
Voor de verkiezing van twee leden, ter vervanging
van de heeren W. F. Busing en J. A. Bevief d^j
Fouw (rood stembriefje) werden 200 geldige stemme
uitgebracht. De heer mr. J. W. C. de Jonge vatf,
Ellemeet werd met 152 stemmen gekozen, terw\ 1
tusschen de heeren C. E. Mas9ee en J. Donner, dP
respectievelijk 121 en 108 steramen verkregen, eeit;
herstemming moet plaats hebben. 7 '/j
Voor de vacature ter vervanging van wijlen mr. Sr
P. Blauwbeen, (blauw stembriefje) werden uitgebracht
304 stemmen. Gekozen werd de heer J. M. Pila/a
met 155 stemmen. ^j|jp!
's Gravenpolder. Getal kiezers 53. Ingeleverde gj
dige biljetten 48. Gekozen Marcus Prumers met siü
stemmen. Aftredend lid. ïij
Herstemming tusschen Franqois Burger en Jac.m
Remijn. '/ffijlP
Groede. Getal kiezers 130. Iugeleverde geldige 1%
jetten 71. Gekozen Johannes Brakman met 66
B. Geeraert met 60 stemmen. Beide aftredende let,
